روز توافق ایران و آژانس؟

سلطانیه و ناکارتس امروز بار دیگر مذاکره می‌کنند

مهمانپرست: «زمان» گفت‌وگوهای ایران و ۱+۵ تعیین شده، «مکان» هنوز نه

دنیای اقتصاد- هفتمین دور گفت‌وگوهای فنی ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی امروز در حالی در تهران برگزار می‌شود که نشانه‌هایی از پیشرفت مقدماتی در مذاکرات سیاسی بین ایران و گروه ۱+۵ نیز مشاهده شده است. آن‌گونه که سخنگوی وزارت خارجه کشورمان دیروز به خبرنگاران گفت، توافق بر سر «زمان» برگزاری دور تازه مذاکرات میان معاونان سعید جلیلی و کاترین اشتون (مذاکره‌کنندگان ارشد ایران و شش قدرت جهانی) حاصل شده است و ایران پیشنهاد آخر خود درباره «مکان» این گفت‌وگوها را نیز ارائه داده و منتظر پاسخ طرف غربی است. رامین مهمانپرست البته «زمان» مورد توافق را فاش نکرده، اما بر اساس گمانه‌زنی‌ها و توافقات قبلی، این زمان قبل از پایان ماه ژانویه (۱۲ بهمن) خواهد بود. درباره «مکان» گفت‌وگوها هم در پیش‌بینی‌ها، سخن از استانبول و ژنو به میان آمده که به نظر می‌رسد استانبول، پیشنهاد ایران و ژنو، پیشنهاد ۱+۵ باشد.

موضع ایران درخصوص موضوع مذاکرات سیاسی اما همچنان بدون تغییر مانده است، آنچنان که سخنگوی وزارت امور خارجه دیروز بار دیگر تاکید کرد: ما در مذاکرات مسکو (خردادماه ۹۱= آخرین دور گفت‌وگوها) همه پیشنهادهای خود را به گروه ۱+۵ اعلام کردیم و آنها فرصت خواستند تا به این پیشنهادها پاسخ دهند و این پیشنهادها را جامع و سازنده برشمردند. حدود ۶ ماه از این تاریخ می‌گذرد و تا الان آمادگی برای ادامه گفت‌وگوها و پاسخ پیشنهادهای ما را نداده‌اند؛ امیدواریم هرچه زودتر به این پیشنهادها پاسخ دهند. به گزارش ایسنا، مهانپرست ماجرای توافق بر سر زمان گفت‌وگوها را نیز این گونه توضیح داد: هفته گذشته ایران پیشنهادهای خود را در مورد زمان و مکان مذاکرات اعلام کرد و دوشنبه شب گذشته خانم هلگا اشمیت، معاون کاترین اشتون مسوول سیاست‌ خارجی اتحادیه اروپا با علی باقری معاون سعید جلیلی، دبیر شورای عالی امنیت ملی ایران تماس داشت و طرفین درباره زمان مذاکرات به توافق رسیدند. وی افزود: البته قرار شد معاون خانم اشتون در اسرع وقت پاسخ گروه ۱+۵ را در رابطه با محل مذاکرات اطلاع دهد تا بتوانیم مذاکرات را از سر بگیریم.

امیدواری ایران به مذاکرات امروز با آژانس

با این حال، امروز در فاز مذاکرات فنی، چشم‌ها به سازمان انرژی اتمی ایران (محل احتمالی هفتمین دور گفت‌وگوهای ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی) دوخته شده است. جایی که ممکن است سرانجام «توافق ساختاری» مد نظر طرفین به دست آید. چرا که ماه گذشته علی اصغر سلطانیه، مذاکره‌کننده ایران با آژانس پس از پایان گفت‌وگوهای ۲۳ آذرماه گفته بود: این گفت‌وگوها در فضایی مثبت و سازنده برگزار شد و پیشرفت خوبی به دست آمد. از سوی دیگر «هرمان ناکارتس»، معاون مدیرکل آژانس هم آن زمان به خبرنگاران گفت که امیدوار است مذاکرات آینده (امروز) به توافق بر سر رویکردی ساختاری منجر شود که سریعا به اجرا در آید. هرچند جمعه گذشته، یوکیا آمانو رییس آژانس بین‌المللی انرژی اتمی گفته است که «ما نمی‌توانیم بگوییم که (برای نشست روز چهارشنبه) چشم‌اندازی خوشبینانه داریم.» با این حال، باید منتظر مذاکرات امروز بود و دید که بحث‌ها به کجا می‌رسد. بحث‌هایی که از حدود یک سال قبل آغاز شده و ایران و آژانس بهمن و اسفند سال ۹۰ در تهران و اردیبهشت، خرداد و شهریور ۹۱ در وین با یکدیگر بر سر تهیه مدالیته و چارچوبی برای حل و فصل موضوعات باقیمانده بر سر برنامه هسته‌ای ایران مذاکره کرده‌اند، اما هنوز به توافقی بر سر چگونگی حل و فصل موضوعات دست پیدا نکرده‌اند.

البته سخنگوی وزارت خارجه با «سازنده و مثبت» خواندن مذاکرات قبلی دو طرف می‌گوید: امیدواریم به همان شکلی که معاون آقای آمانو رییس هیات مذاکره‌کننده، این مذاکرات را مثبت تلقی کرده بود، بتوانیم به توافق جامعی دست پیدا کنیم. رامین مهمانپرست با بیان اینکه ایران برای مذاکرات سازنده همیشه آماده است، ابراز امیدواری کرد که با به رسمیت شناختن حقوق کامل هسته‌ای‌مان چارچوب توافقات هر چه سریع‌تر به نتیجه برسد. وی ادامه داد: آمادگی داریم نگرانی‌هایی که ممکن است به لحاظ فنی وجود داشته باشد نیز رفع کنیم.

پارچین ربطی به فعالیت‌های هسته‌ای ندارد

یکی از موضوعاتی که ممکن است در مذاکرات امروز بار دیگر محل اختلاف باشد، مساله بازرسی آژانس از سایت نظامی پارچین است. آژانس بر بازدید از سایت پارچین قبل از تدوین مدالیته (رویکرد ساختاری) اصرار دارد، اما تهران این موضوع را نمی‌پذیرد و به صراحت می‌گوید که این سایت، یک سایت متعارف نظامی است و هیچ ربطی به پرونده هسته‌ای ندارد. سخنگوی وزارت خارجه ایران دیروز هم در مصاحبه مطبوعاتی خود بر این نکته تاکید کرد و گفت: پارچین منطقه‌ای نظامی است و به فعالیت‌های خود ادامه می‌دهد و هیچ ارتباطی به فعالیت‌های هسته‌ای ندارد.

وی درباره مذاکرات امروز اظهار کرد: این مذاکرات باید چارچوب حقوقی و فنی داشته باشد و بر همین اساس تاکنون نشست‌های مختلفی برگزار شده است. اگر ابهام و نگرانی‌ای‌ داشته باشند ما آمادگی داریم آن را برطرف کنیم، ولی در یک مجموعه کامل قابل انجام است. ما قبلا نیز توافقی با آژانس انجام دادیم و در آن زمان اعلام کردیم که به همه سوالات و ابهامات آژانس پاسخ می‌دهیم و در ازای رفع این ابهامات باید پرونده ما روال طبیعی خود را دنبال کند و بحث‌ها راجع به پرونده هسته‌ای ما کنار گذاشته شود.

مهمانپرست با اشاره به سوابق گفت‌وگوها اضافه کرد: به‌رغم اینکه زودتر از موعد مورد توافق، همه ۶ دسته سوالات آژانس در خصوص فعالیت‌های هسته‌ای صلح‌آمیز ما پاسخ داده شد و آژانس نسبت به برطرف شدن ابهامات رسما تاکید کرد، ولی به توافق انجام شده عمل نکرد و پرونده روال طبیعی خود را دنبال نکرد و بهانه آژانس ادعاهای غیرمستند مقامات آمریکایی بود که مطالب جدیدی را مطرح و حاضر نشدند اسناد آن را ارائه کنند.

سخنگوی وزارت خارجه گفت: این تجربه‌ای بود که اگر قرار باشد به یک توافق کلی برسیم و ابهامات ادعایی را برطرف کنیم باید تکلیف طرف مقابل و تعهداتش مشخص شود. اگر قرار باشد هر روز راجع به یک نقطه‌ای از ایران ادعاهایی صورت گیرد و به بهانه این ادعاها بخواهند همه مراکز نظامی ما را مورد بازدید قرار دهند و نهایتا هیچ تعهدی نسبت به فعالیت‌های صلح‌آمیز هسته‌ای ما نداشته باشند، این قضیه انتها نخواهد داشت.

وی با بیان اینکه قبلا بازرسان آژانس دو بار از پارچین بازدید کرده‌اند، افزود: هر بحثی که وجود داشته باشد، در نشست نمایندگان ایران و آژانس می‌توان در یک مجموعه کامل هم حقوق کامل هسته‌ای کشور ما به رسمیت شناخته شود و هم نسبت به حل نگرانی‌ها و رفع ابهامات احتمالی در چارچوب‌های مشخصی به توافق برسیم.

پیشنهاد ثبت بین‌المللی فتوای هسته‌ای مقام معظم رهبری

سخنگوی وزارت امور خارجه در پاسخ به سوال دیگری در این باره که وزیر امور خارجه پیشنهاد داده است که فتوای رهبری در مورد سلاح‌های هسته‌ای به عنوان سند بین‌المللی به ثبت برسد، گفت: نکته‌ای که کشورهای غربی باید به آن اشاره کنند پایبندی کشور ما به تعهدات خود و مقابله جدی با سلاح‌های هسته‌ای و کشتار جمعی در دنیا است. نکته قابل توجه در این باره فتوای مقام معظم رهبری است که برای ما هیچ چیز بالاتری از آن برای تعیین چارچوب فعالیت‌های هسته‌ای وجود ندارد.

سخنگوی دستگاه دیپلماسی افزود: برخی از مسوولان کشورهای غربی اعلام کرده‌اند که از این فتوا استقبال می‌کنیم ولی جنبه مذهبی دارد و نمی‌تواند برای دولت الزامی داشته باشد که این امر نشان‌دهنده عدم شناخت آنها از اسلام است. وی تاکید کرد: ما آمادگی داریم این فتوا به عنوان یک سند بین‌المللی به ثبت برسد و بهانه از کشورهایی که سعی می‌کنند نظرات خود را به ما تحمیل کنند گرفته شود.

خبری از مامور سابق اف.بی.آی نداریم

سخنگوی وزارت امور خارجه در بخش دیگری از نشست خبری دیروز خود درباره ادعای مطرح شده مبنی بر مفقود شدن رابرت لوینسون مامور سابق اف‌.بی‌.آی در ایران نیز گفت: ادعایی که در این زمینه مطرح می‌شود، درست نیست. ما اعلام کرده‌ایم اطلاعی در این زمینه نداریم پرداختن به این موضوع با هدف خاصی صورت می‌گیرد. امیدواریم تلاش‌های به عمل آمده منجر به دستیابی اطلاعات جدیدی شود ما در ظرفیت‌های خود آمادگی داریم برای کمک کردن به مسائل انسانی ولی طرح ادعاهایی که با اهداف سیاسی دنبال می‌شود و اتهام‌زنی را به شدت رد می‌کنیم.

موضع ایران درباره حضور نظامی فرانسه در مالی

مهمانپرست همچنین درباره مداخله نظامی فرانسه و انگلیس در کشور مالی با حمایت ناتو خاطرنشان کرد: ما مواضع خود را در آینده نزدیک به شکل دقیق اعلام می‌کنیم؛ اصول سیاست خارجی کشور ما براساس احترام به تمامیت ارضی‌ کشورها است و این که گروه‌های مسلح با حمایت کشورهای خارجی ثبات و امنیت کشورها را به خطر می‌اندازند نباید مورد حمایت قرار گیرند همان مشکلی که در منطقه خاورمیانه با آن روبه‌رو هستیم و در سوریه گروه‌های مسلحی مشغول بی‌ثباتی و ناامنی در این کشور هستند و متاسفانه برخی از کشورهای غربی از آنها حمایت می‌کنند.

سخنگوی دستگاه دیپلماسی کشورمان تصریح کرد: ما معتقدیم باید ثبات و امنیت برقرار شده و تمامیت ارضی کشورها مورد احترام قرار گیرد و هرگونه مطالبات مردمی از طریق روند دموکراتیک و روش‌های مردم سالارانه تامین شود.