مواضع ایران در آستانه مذاکرات جدید
دنیای اقتصاد- در حالی که انتظار می‌رود ظرف هفته‌های آینده دور تازهای از گفت‌وگوهای هسته‌ای میان ایران و گروه ۱+۵ برقرار شود، چند مقام ارشد کشورمان از مواضع اعضای این گروه و به ویژه آمریکا انتقاد کرده‌اند. علی‌اکبر صالحی با اشاره به سخنان مقامات آمریکایی گفت: در شرایط ادامه فشار و رفتار خصمانه از سوی طرف مقابل، طرح ادعاهایی مانند مذاکره مستقیم چه معنایی دارد؟ فریدون عباسی هم با بیان اینکه «ظاهرا تغییری در مواضع قبلی ۱+۵ دیده نمی‌شود»، تاکید کرد: از حق غنی‌سازی ۲۰ درصدی اورانیوم عقب‌نشینی نمی‌کنیم. ازسوی وزیر خارجه و رییس سازمان انرژی اتمی مطرح شد
انتقاد از مواضع ۱+۵ در آستانه مذاکرات
صالحی: با این رفتارهای خصمانه، کدام مذاکره دو جانبه؟
عباسی: از حق غنی سازی ۲۰ درصدی عقب نشینی نمی‌کنیم
دنیای‌اقتصاد- مرجان توحیدی: مواضع آمریکا و پنج قدرت جهانی و نقش آنها در جریان پرونده هسته‌ای ایران آن هم در آستانه مذاکرات تهران با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و گروه ۱+۵ محور مشترک سخنان مقامات رسمی ایران بود که به عناوین مختلف از سوی وزارت خارجه و سخنگوی آن گرفته تا رییس سازمان انرژی اتمی و نماینده ایران در آژانس بین‌المللی انرژی اتمی مورد انتقاد قرار گرفت.
مقصود تهران هم عدم تغییر رویکرد آمریکا و گروه ۱+۵ در آستانه مذاکرات فنی و سیاسی ایران با آژانس و گروه ۱+۵ است؛ رویکردی که به اعتقاد ایران در کنار اعمال سخت ترین تحریم‌ها، بر ادامه گفت‌وگوی دیپلماتیک برای حل مساله تاکید می‌کند.
اما یک روز قبل از ورود مقامات مسوول در جریان پرونده هسته‌ای به این موضوع، علی لاریجانی رییس مجلس هم با انتقاد از نقش آمریکا در گروه ۱+۵ گفته بود که کار آنها در ۱+۵ بیشتر جنبه منفی دارد و به‌رغم اینکه در رسانه‌ها می‌گویند ما آماده مذاکره هستیم، نقش ایجابی نداشته‌اند که این رفتار فریبکارانه است.
در کنار انتقاد علی لاریجانی، علی‌اکبر صالحی وزیر امور خارجه هم با انتقاد از رویکرد ایالات متحده در برابر ایران و البته پیشنهاد آنها برای انجام گفت و گوی دو جانبه گفته است: در شرایط ادامه فشار و رفتار خصمانه طرح ادعای مذاکره مستقیم چه معنایی دارد؟ علی‌اصغر سلطانیه نماینده ایران در آژانس بین‌المللی انرژی اتمی هم تاکید کرده که آمریکا نمی‌خواهد گفت‌وگوهای ایران و آژانس به نتیجه برسد. علاوه بر این دو، فریدون عباسی رییس سازمان انرژی اتمی هم خاطرنشان کرده که تغییری در رویکرد گروه ۱+۵ دیده نشده است و در نهایت رامین مهمانپرست هم تصریح کرده است که سیاست همزمان اعمال فشار(تحریم) و ارائه بسته‌های پیشنهادی سیاست راهگشایی نخواهد بود.
جمع‌بندی تمام این اظهارنظر‌ها در یک کادر، حکایت از نقدهای جدی ایران به سیاست‌های ایالات متحده و مجموعه ۱+۵ در آستانه دور تازهای از مذاکرات دارد. اگرچه هنوز هیچ تاریخ دقیقی برای این دور از مذاکرات تعیین نشده، رسانه‌های خارجی در طول این مدت همواره پوشش دهنده تمایلات آمریکا برای انجام گفت‌وگوی دوجانبه در جهت حل موضوع هسته‌ای بوده اند و از سوی دیگر اخبار مربوط به پیشنهادهای مختلف شش کشور به ایران را منتشر کرده اند. با این حال از مواضع مقامات ایرانی چنین بر می‌آید که ظاهرا ارائه این بسته‌های تشویقی و پیشنهاد انجام گفت‌وگوهای دو جانبه همراه با اعمال تحریم‌های یک جانبه به‌ویژه از سوی واشنگتن نتوانسته نظر تهران را به خود جلب کند و به دلیل اتخاذ این رویکرد از سوی آمریکا اکنون و البته در آستانه تماس‌ها برای از سرگیری مذاکرات این مقامات زبان به انتقاد گشوده‌اند.
چه در بحبوحه انتشار اخبار مربوط به ارائه بسته‌های مختلف پیشنهادی شش کشور به ایران در جریان مذاکرات آتی روزنامه انگلیسی گاردین نوشت که «در جریان جدیدترین بسته پیشنهادی، منافع ایران در دورترین نقطه قرار گرفته و برای انجام مصالحه این ایران است که باید ابتدا امتیاز بدهد. البته در مقابل، امتیازاتی که به دست می‌آورد بیشتر حالت تزئینی و سطحی دارد.» از همین رو گاردین تحلیل کرده بود که امکان حصول توافق در مذاکرات آتی ایران و شش کشور کم است. نکته قابل توجه این است که پیش از روزنامه گاردین، مصطفی دولتیار از اعضای تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای کشورمان هم اعلام کرده بود که نسبت به آینده مذاکرات خوش بین نیست و بعید است که مذاکرات به نتیجه برسد. استدلال دولتیار هم به اتخاذ رویکرد سیاسی در گروه ۱+۵ برای حل موضوع برمی‌گشت و تاکید داشت که ایران از حق غنی‌سازی اورانیوم در سطح ۲۰ درصد صرف نظر نمی‌کند؛ چرا که دلیلی ندارد وقتی این امکان برای ایران فراهم است، ایران بخواهد خود را متکی به کشورهای دیگر کند.
حالا فریدون عباسی هم دقیقا روی این موضوع انگشت گذاشته و می‌گوید که حق غنی‌سازی اورانیوم ۲۰ درصدی متعلق به مردم است و قابل صرف‌نظرکردن نیست. حتی رامین مهمانپرست هم معتقد است این نظر دولتیار احتمالا در فضایی ابراز شده است که طرف مقابل یا یکی از نمایندگان ۱+۵ سعی کرده‌اند بر مذاکرات حاکم کنند. سخنگوی وزارت خارجه تاکید کرده که تنها در صورت به رسمیت شناختن حق ایران در دستیابی به فعالیت صلح‌آمیز هسته‌ای است که می‌توان به نتیجه مذاکرات خوشبین بود.
از این اظهارات چنین به نظر می‌رسد که ایران حاضر نخواهد شد روی موضوع توقف غنی‌سازی اورانیوم ۲۰ درصد توافق کند. هرچند که قبلا ایران و البته سلطانیه اعلام کرده بود که تعلیق اورانیوم ۲۰ درصد را در برابر لغو تمام تحریم‌ها می‌پذیرد. اما همان طور که گاردین گزارش می‌دهد ظاهرا محتوای بسته پیشنهادی شش کشور به ایران از جذابیت بالایی برای ایران برخوردار نبوده که بخواهد بر سر توقف غنی‌سازی ۲۰ درصد مذاکره کند. این می‌تواند بازگشت به نقطه سکوت مذاکرات در مسکو تلقی شود. جایی که بسته ایرانی در مقابل بسته غربی ارائه شد و طرفین هیچ پاسخی به بسته‌های یکدیگر ندادند. اکنون علی لاریجانی مسبب این اتفاقات را ایالات متحده می‌داند و دیگر مقامات هم همین‌طور.
عباسی: غنی‌سازی ۲۰ درصدی حق ماست
به طوری که فریدون عباسی دوانی رییس سازمان انرژی اتمی در تازه ترین موضع خود اعلام کرده است که غنی‌سازی ۲۰ درصد موضوعی نیست که غربی‌ها موافق آن باشند یا مخالف یا در قبال آن قصد موضع‌گیری داشته باشند؛ این حق مردم ایران است و هرگز به خاطر خواست دیگران از این حق عقب‌نشینی نخواهیم کرد و تا زمانی که نیاز داشته باشیم، تولید می‌کنیم.به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی دولت، رییس سازمان انرژی اتمی همچنین گفت: با توجه به بیانیه‌ای که نمایندگان ۱+۵ در شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی قرائت کردند، ظاهرا تغییری در مواضع قبلی شان نسبت به جمهوری اسلامی ایران دیده نمی‌شود.
صالحی: با این رفتارهای خصمانه کدام مذاکره؟
در همین باره وزیر امور خارجه یعنی علی‌اکبر صالحی هم درباره رفتار آمریکا علیه ایران و عدم تغییر موضع این کشور در کنار ارائه پیشنهاد مذاکره دو جانبه‌اش برای حل موضوع هسته‌ای گفته است: در شرایط فعلی، آنها تلاش دارند از طریق رویکرد فشار علیه ملت ایران، تحقق اهداف ناحق خود را پیگیری نمایند. لذا تحریم‌های بی‌سابقه‌ای را اعمال می‌نمایند که آثار آن متوجه اقشار مختلف جامعه از جمله بیماران می‌شود؛ اما تجربه کرده‌اند که این‌گونه اقدامات موجب تسلیم ملت ایران در برنامه صلح‌آمیز هسته‌ای و پیشرفت در سایر حوزه‌های فناوری نشده و نخواهد شد. از این‌رو در پی آن هستند که از طریق طرح مساله مذاکره، راهی جدید برای فشار ایجاد کنند.
وزیر خارجه تاکید کرد: گزینه گفت‌وگو زمانی قابل پیگیری است که در شرایط برابر باشد و صداقت طرف مقابل احراز شود و الا در شرایط ادامه فشار و رفتار خصمانه از سوی طرف مقابل طرح ادعاهایی مانند مذاکره مستقیم چه معنایی دارد؟
سلطانیه: آمریکایی‌ها نمی‌گذارند
همچنین روزنامه الاهرام به نقل از علی‌اصغر سلطانیه با اشاره به توافقات ایران و آژانس در نشست اخیر می‌نویسد که آمریکایی‌ها تمایلی ندارند به اینکه ایران و آژانس یا گروه ۱+۵ به تفاهم نهایی برسند؛ چرا که گرایشات سیاسی آمریکا در این خصوص این است که مایل است در صورت ایجاد توافق، این مساله به نفع آن باشد.این روزنامه به نقل از نماینده ایران تاکید کرد که مذاکرات با آژانس باید در مسیری دو طرفه و براساس تعامل باشد.
ادعای ارائه زمان پیشنهادی مذاکرات به ایران
در کنار تاکید ایران بر نقش منفی ایالات متحده در آستانه مذاکرات، اما ایالات متحده همچنان تاکید دارد که خط تماسی خود (گروه ۱+۵) را با ایران حفظ خواهد کرد. باشگاه خبرنگاران جوان به نقل از خبرگزاری رویترز گزارش داده است که ویکتوریا نولاند سخنگوی وزارت امور خارجه ایالات متحده مدعی شد «ما به حفظ تماس‌ها با ایرانی‌ها ادامه می‌دهیم. ما پیشنهادی درباره محل و زمان‌بندی دور دیگری از گفت‌وگوها (دور جدید مذاکرات ایران و ۱+۵) ارائه داده‌ایم، اما هنوز ایران پاسخ نداده است.»
وی همچنین گفت: «ما آماده مذاکره‌ایم اگر ایران بخواهد.»این در حالی است که رامین مهمانپرست سخنگوی وزارت امور خارجه در نشست هفتگی خود با خبرنگاران درباره تاریخ ومکان دور بعدی مذاکرات گفت که در خصوص تاریخ و مکان بعدی مذاکره صحبت‌هایی در حال انجام است و هنوز چیزی قطعی نشده و به محض اینکه توافقی صورت گیرد، اطلاع‌رسانی خواهد شد.
انتقاد از ارائه بسته‌های پیشنهادی همزمان با تحریم‌ها
سخنگوی وزارت امور خارجه البته در نشست خود بدون آنکه اشاره مستقیمی به ایالات متحده داشته باشد تلویحا از نقش این کشور در روند مذاکرات هسته‌ای انتقاد کرد. لبه این انتقادات حتی بسته‌های پیشنهادی شش کشور را هم در بر گرفت. به طوری که به گفته رامین مهمانپرست، تصورات اشتباه مبنی بر اعمال فشار و همزمان با آن پیشنهاد بسته‌های جدید هیچ ارزشی ندارد و راهگشا نیست.
مهمانپرست بر تحقق حقوق کامل ملت ایران در بهره‌مندی از دانش هسته‌ای تاکید کرد و افزود: ۱+۵ باید دست از رفتارهای اشتباه گذشته برداشته و رویکرد منطقی در پیش بگیرد و حقوق ملت ما را محترم بشمارد و در این صورت رفع نگرانی‌های احتمالی کشورهای مدعی به راحتی قابل حصول است.
او همچنین در پاسخ به «دنیای‌اقتصاد» در خصوص اظهارات دولتیار از اعضای تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای ایران مبنی بر اینکه به مذاکرات ایران و ۱+۵ خوشبین نیستم، عنوان کرد: نتایج مذاکرات به عملکرد ۱+۵ بستگی دارد. ما بارها نظرات خود را اعلام کرده و عنوان کرده‌‌ایم که برای مذاکرات سازنده آماده هستیم.
او ادامه داد:اگر ۱+۵ حقوق ما را به رسمیت بشناسد و بر مبنای اصولی وارد مذاکره شود می‌توان خوشبین بود. ولی اگر رفتار غیر منطقی داشته باشند خوش‌بینی جایی ندارد.
دستیار ویژه وزیر امور خارجه با یادآوری این نکته که دو طرف توافق کرده بودند تا معاهده ان.پی.تی (منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای) مبنای مذاکرات باشد، تصریح کرد: اگر یکی از اعضای تیم مذاکره‌کننده ما صحبتی را انجام می‌دهد، بر مبنای فضایی است که طرف مقابل یا یکی از نمایندگان ۱+۵ سعی کرده اند بر مذاکرات حاکم کنند. اگر تغییر مناسبی در ادبیات ۱+۵ ایجاد و رویکرد منطقی اتخاذ و دست از روش‌های اشتباه گذشته یعنی فشار و تحریم بردارند و حقوق ما را به رسمیت بشناسد ما به نتیجه خواهیم رسید، ولی اگر به روش‌های اشتباه گذشته ادامه دهند، نباید خوشبین بود.
بازدید از پارچین منوط به توافق‌ها
او همچنین در پاسخ به سوال دیگر دنیای اقتصاد درباره اظهارات هرمن ناکارتس معاون آمانو مبنی بر اینکه موضوع پارچین هم بخشی از توافقات ایران و آژانس خواهد و اینکه آیا ایران برای بازدید از پارچین موافقت خواهد کرد یا نه، گفت: ما در مذاکرات با آژانس به دنبال دستیابی به توافقات همه جانبه هستیم و در این توافق باید حقوق هسته‌ای کشورمان کاملا به رسمیت شناخته شود و بتوانیم از این دانش شامل چرخه سوخت و غنی‌سازی به شکل کامل و برای توسعه کشور و در راستای اهداف صلح‌آمیز استفاده کنیم.
وی افزود: اگر به توافق جامعی دست یابیم که حقوق ما را به رسمیت بشناسند، اقداماتی که می‌تواند به رفع نگرانی‌های آژانس منجر شود انجام خواهیم داد و شما جزئیات آن را مشاهده خواهید کرد. چنانچه به توافق رسیدیم جزئیات آن منتشر خواهد شد و اگر به توافق نرسیم نشان دهنده این است که حقوق ما به رسمیت شناخته نشده است.
ارسال نظر