پیشنهاد غیر‌رسمی ایران برای حل بحران سوریه

امیرعبداللهیان: برقراری آتش بس و تشکیل دولت انتقالی از مفاد این پیشنهاد است

دنیای اقتصاد- اخضر ابراهیمی، نماینده ویژه سازمان ملل در سوریه، یکشنبه‌شب گذشته به ایران سفر کرد و دیروز هم تهران را به مقصد بغداد ترک کرد. سفری که هدف آن رایزنی با ایران برای حل بحران سوریه عنوان شده بود. ابراهیمی البته رایزنی‌های خود را از ترکیه که این روز‌ها درگیر تنش با سوریه شده است، آغاز کرده و برای تداوم تلاش‌های خود هم عراق را انتخاب کرده است. او در این توقف نسبتا کوتاه، با رییس‌جمهور، وزیر امور خارجه و نیز دبیر شورای‌عالی امنیت ملی کشورمان دیدار و گفت‌و‌گو کرد. گفت‌و‌گو‌هایی که مهم‌ترین خبر آن، اعلام ارائه پیشنهاد مکتوب، اما غیر‌رسمی ایران به کشورهای عضو گروه تماس(ترکیه، مصر و عربستان) و نیز سوریه از سوی علی اکبر صالحی بود. پیشنهادی که وزیر امور خارجه توضیح بیشتری درباره آن نداد و به ذکر این نکته بسنده کرد که این طرح که به عقیده او متوازن است به طرف‌های مختلف برای بررسی ارائه شده است. طرحی که با استقبال ابراهیمی روبه‌رو شد و وی در جریان کنفرانس مطبوعاتی با صالحی گفت که همه این آرا را جمع کرده و تلاش می‌کند از دل آن پیشنهادی را ارائه دهد که به کابوس مردم سوریه خاتمه دهد. حسین امیر عبداللهیان، معاون امور آفریقایی عربی وزارت خارجه، اما در توضیح بیشتر از طرح پیشنهادی ایران گفت که صالحی در جریان نشست نیویورک گروه تماس این پیشنهاد را ارائه کرده که از مهم‌ترین مفاد آن توقف خشونت‌ها، آتش بس، ورود به گفت‌و‌گو بین مخالفین و نمایندگان حکومت و تشکیل دولت انتقالی برای برگزاری انتخابات است.

پیشنهادهای جدید ایران تقریبا مشابه پیشنهادهایی است که کشورمان در جریان برگزاری نشست مشورتی سوریه در تهران ارائه کرده بود با این تفاوت که اکنون موضوع برقراری گفت‌و‌گو‌ها برای تشکیل دولت انتقالی و برگزاری انتخابات به ریاست این دولت، به این پیشنهادها اضافه شده و آن را ارتقا داده است.

این پیشنهادها در جریان نشست نیویورک به صورت غیر‌رسمی و مکتوب به وزاری خارجه عضو گروه چهارجانبه تماس ارائه شده است. گروهی که با پیشنهاد رییس‌جمهور مصر و با عضویت ترکیه، مصر، عربستان و ایران برای یافتن راه‌حلی منطقه‌ای برقرار شد و حاصل آن برگزاری دو نشست یکی در قاهره و دیگری در حاشیه مجمع عمومی سازمان ملل در نیویورک بود و البته هیچ یک به توافق رسمی منجر نشد و کشورهای عضو، رسانه‌ها را به صبر برای رسیدن به نتیجه دعوت کردند. هرچند که عربستان به دلیل اختلاف نظری که در این باره با ایران دارد، تاکنون از حضور در هر دو نشست خود داری کرده است، اما از اخبار دیدار ابراهیمی چنین بر می‌آید که نشست نیویورک چندان هم بی‌نتیجه نبوده است و ابراهیمی در جریان رایزنی‌هایش طرح ایران را هم مد نظر دارد.

دیدار با صالحی

او در جریان سفرش به تهران ابتدا به دیدار صالحی رفت. صالحی در این دیدار با اشاره به طرح پیشنهادی ایران گفت که احساس می‌شود دیدگاه و باور برخی کشورها به سمت واقع گرایی و تحلیل صحیح اوضاع سوق می‌یابد. به گزارش ایسنا، ابراهیمی هم با تمجید از طرح پیشنهادی ایران به عنوان طرحی جامع ابراز امیدواری کرد، در سوریه اصلاحات حقیقی و جدی صورت پذیرد. وی با اشاره به اینکه بان کی مون خواستار آتش بس فوری شده است، افزود: دبیرکل سازمان ملل معتقد است کلیه کشورهایی که روی معارضه نفوذ دارند باید برای برقراری آتش بس کمک کنند. پس از این دیدار صالحی و ابراهیمی در یک نشست خبری مشترک حضور پیدا کردند.

به گزارش ایسنا، علی‌اکبر صالحی در این نشست خبری با اشاره به دیدارهایش در قاهره و نیویورک با ابراهیمی خاطرنشان کرد: درباره حل مساله سوریه به طور تفصیلی با یکدیگر گفت‌وگو کردیم، زمانی که در نیویورک ملاقات صورت گرفت و در دومین جلسه وزیران گروه تماس که مبتنی بر پیشنهاد رییس‌جمهور مصر تشکیل شده بود قول دادم که نظرات و دیدگاه‌های ایران را درباره بحران سوریه به صورت مکتوب درآورم و به عربستان، مصر، ترکیه و آقای اخضر ابراهیمی ارائه کنم که این کار انجام شد.

وی افزود: پیشنهادی به صورت غیررسمی و مکتوب ارائه کردیم و نظرات خود را در آن پیشنهاد به طور تفصیلی بیان کرده‌ایم، نسخه‌ای هم به دولت سوریه ارائه شده است.

صالحی اضافه کرد: انتظار داریم با تجربه‌ای که آقای ابراهیمی در حل مسائل بین‌المللی در کارنامه خود دارد با همکاری کشورهای منطقه و سایر کشورهای موثر برون‌رفتی مسالمت‌آمیز برای مساله سوریه بیابد که از این طریق بحران سوریه به طور مسالمت‌آمیز توسط سوری‌ها حل و فصل شود.

اخضر ابراهیمی هم در این باره گفت: پیشنهاد ایران برای حل بحران سوریه بسیار موثر است و می‌تواند در ارائه جمع‌بندی برای حل بحران آن کمک کند. او ابراز امیدواری کرد، مساله سوریه از طریق درست حل شود. اخضر ابراهیمی گفت: از پیشنهادهای کتبی ایران تشکر می‌کنم، امیدوارم تمام این آرا و ایده‌ها را جمع کنیم و طی طرحی برای پایان دادن به کابوسی که ملت سوریه با آن مواجه است به کار آید؛ ما هیچ منافعی به جز منافع ملت سوریه در نظر نداریم.

دیدار با احمدی‌نژاد و جلیلی

ابراهیمی پس از آن با رییس‌جمهور و دبیر شورای‌عالی امنیت ملی دیدار و گفت‌و‌گو کرد. به گزارش ایسنا، محمود احمدی‌نژاد با بیان اینکه «تاریخ هیچ گاه به عقب بازنمی‌گردد و جریانی رو به جلو است»، تصریح کرد: همه باید متوجه باشند که امپراتوری‌ها دیگر تجدیدشدنی نبوده و امروز باید حق ملت‌ها را محترم شمرده و به استقلال و حق حاکمیت آنها احترام گذاشت.

وی با ابراز امیدواری از اینکه اقدامات و تحرکات اخضر ابراهیمی برای ایجاد تفاهم ملی و برگزاری انتخابات آزاد در سوریه به نتایج مفید و موثری برسد، تصریح کرد: ایران آمادگی دارد در این زمینه و در راستای برخورداری ملت سوریه از آرامش و امنیت، همه نوع همکاری و کمک را انجام دهد.

اخضر ابراهیمی هم در این دیدار اظهار کرد: با توجه به شرایط موجود، اگر سوریه تجزیه شود، اختلافات و درگیری‌های قومی و قبیله‌ای در این کشور و منطقه مستمر و فراگیر شده و صدمات جبران‌ناپذیری را به این کشور و منطقه خواهد زد، در نتیجه ضروری است تفاهمی بین طرفین انجام شود تا وحدت و تمامیت سوریه را حفظ کرده و امنیت و صلح را به این کشور بازگرداند.

به گزارش ایسنا، سعید جلیلی هم در جریان دیدارش با ابراهیمی آغاز گفت‌وگوهای بدون پیش شرط میان دولت و معارضان سوری را گامی موثر در بازگشت آرامش و جلوگیری از خشونت‌ها دانست و تاکید کرد؛ برای توقف خشونت‌ها در شهرها ابتدا باید مانع ورود سلاح و اقدامات تروریستی شد.

جزئیات پیشنهاد ایران درباره سوریه

حسین امیرعبداللهیان معاون عربی و آفریقای وزارت خارجه کشورمان، اما در گفت‌وگو با خبرگزاری فارس، در خصوص پیشنهاد ایران برای حل بحران سوریه اظهار کرد: در این طرح اولین و فوری‌ترین اقدام، توقف خشونت و آتش بس و پس از آن ورود به گفت‌وگوی ملی بین نمایندگان آحاد مردم سوریه، معارضینی که به معنای واقعی آرای مردم را نمایندگی کنند و نمایندگان حکومت سوریه است. بر اساس این گفت‌وگوها باید برای برگزاری انتخابات با تشکیل دولتی انتقالی که به اجرای انتخابات کمک کند، تلاش شود.

معاون وزیر خارجه اضافه کرد: طبیعی است که دولت انتقالی بر اساس گفت‌وگوهای ملی بین حکومت و نمایندگان مردم و معارضه شکل خواهد گرفت و آخرین مرحله این فرآیند، برگزاری انتخابات ریاست‌جمهوری در موعد مقرر خواهد بود.

امیرعبداللهیان وجه مشترک طرح ایران و تلاش‌های اخضر ابراهیمی در خصوص سوریه را توقف خشونت، برگزاری انتخابات، کنترل مرزهای سوریه و جلوگیری از ارسال سلاح به این کشور عنوان کرد.