الزامات موفقیت مرکز مبادلات ارز

دنیای اقتصاد ـ افزایش نوسانات ارز در بازار و رشد قیمت آن طی روزهای اخیر، ابهاماتی را متوجه عملکرد طرح دولت مبنی بر راه‌اندازی اتاق مبادلات ارزی کرد، طرحی که دولت نسبت به دستاوردهای آتی و تاثیرگذاری مثبت آن بسیار امیدوار است. در حالی که چندی پیش، وزیر اقتصاد در دفاع از آخرین سیاست ارزی دولت، خواستار آن شده بود که در ارزیابی عملکرد اتاق مبادلات ارزی عجله نشود، روز گذشته رییس کمیسیون برنامه و بودجه مجلس شورای اسلامی نیز طی اظهاراتی، تاثیر سیاست اتاق مبادلات ارزی بر کاهش قیمت‌ها را نیازمند صرف زمان دانست. در حالی که مرحله دوم طرح مبادلات ارزی دولت با تخصیص ارز به اولویت‌های تعیین شده واردات با نرخ دو درصد زیر قیمت بازار، طی روزهای اخیر در بانک‌های سراسر کشور به اجرا درآمده، «غلامرضا مصباحی‌مقدم» در گفت‌وگو با مهر، عنوان کرده که مراحل بعدی طرح مبادلات ارزی قیمت دلار را حتما کاهش خواهد داد.

وی روز گذشته با اشاره به افزایش قیمت ارز در روزهای اخیر، ضمن تاکید بر اینکه طرح مبادلات ارزی در حال اجراست، متذکر شد: درصورتی که مراحل بعدی این طرح اجرایی شود، قیمت ارز کاهش خواهد یافت. اما میزان دقیق کاهش قیمت ارز مشخص نیست.

اما پیش از این نیز به دنبال رشد قیمت ارز تقریبا همزمان با آغاز به کار اتاق مبادلات ارزی، انتقاداتی نسبت به ماهیت عملکردی این طرح دولت مطرح شده بود که در مقابل وزیر اقتصاد از اخذ تصمیمات خوبی برای تنظیم بازار خبر داده و تاکید کرده بود که نباید در ارزیابی عملکرد این طرح عجله کرد.

«شمس‌الدین حسینی» با اشاره به اینکه از آغاز فعالیت اتاق مبادلات زمان زیادی نمی‌گذرد، مطرح کرده بود که طبق شواهد و اطلاعات دریافتی از معاملات، پیش‌بینی می‌شود که این بازار از پتانسیل بالایی برای پوشش نیازهای ارزی کشور برخوردار است.

افزایش نوسانات اخیر ارزی در بازار، با واکنش‌هایی از سوی نمایندگان مجلس نیز همراه بود، واکنش‌هایی که عمدتا از سوی نمایندگان، متوجه سیاست‌های اجرایی دولت بوده است. در این خصوص روز گذشته «حسینعلی حاجی»، عضو کمیسیون برنامه و بودجه ضمن تاکید بر اینکه هم‌اکنون گوی و میدان برای ساماندهی بازار ارز در دستان دولت است، در گفت و گو با فارس عنوان کرد: رییس جمهور به همراه تیم اقتصادی‌اش باید با فوریت جلسه‌ای را تشکیل داده و مسائل و ابعاد مختلف اختلالات ارز را مورد بررسی جدی قرار دهند. نماینده مردم اصفهان در این خصوص اضافه کرد: تا قبل از این دولت خواستار عدم دخالت در روند مدیریت اقتصادی کشور بود، هم‌اکنون به رییس‌جمهور می‌گوییم که این گوی و این میدان در دستان شماست پس بازار را کنترل کنید؛ مجلس هم با تمام توان نظارت و قانون‌گذاری خواهد کرد به طوری که اگر در جایی قوانین دست ‌و پاگیر وجود داشت مجلس آمادگی دارد ظرف ۲۴ ساعت آن را اصلاح و قانون جدید را در راستای ثبات بازار تصویب کند.

هدف از راه‌اندازی اتاق ارزی، جبران کسری بودجه نیست

یکی از مباحثی که در جریان افزایش نوسانات قیمتی در بازار ارز بیش از پیش متوجه دولت شد، طرح مسائلی مبنی بر کسب منابع درآمدی برای دولت از محل این نوسانات و استفاده از طرح مرکز مبادلات ارزی به منظور جبران کسری بودجه بود. در این میان دولت با تکذیب چنین مباحثی همواره بر این امر تاکید داشت که تمام تلاش خود را به کنترل قیمت‌ها و تنظیم بازار معطوف کرده و به هیچ عنوان به دنبال کسب درآمد از این محل نیست. در همین خصوص، روز گذشته سخنگوی مرکز مبادلات ارزی در گفت‌وگو با مهر ضمن مخالفت با طرح مباحثی مبنی بر اینکه دولت به هیچ وجه از اجرای این طرح به دنبال جبران کسری بودجه نبوده است، گفت: اتاق ارزی را برای کمک هرچه بیشتر به تجار و واردکنندگان در تامین مایحتاج مورد نیاز کشور راه‌اندازی کرده‌ایم و هدف جبران کسری بودجه نداریم.

صمد کریمی با تاکید بر اینکه اتاق مبادلات ارزی به عنوان راهکاری از سوی بانک مرکزی برای تامین ارز مورد نیاز تجار و بازرگانان پیاده سازی شده است، عنوان کرد: جبران کمبود بودجه از طریق راه‌اندازی این مرکز شایعه‌ای بیش نیست. به گفته وی؛ با راه‌اندازی اتاق مبادلات ارزی، جلوی سفته بازی در بازار را تا حد زیادی گرفته ایم و هرچقدر که این اتاق به کار خود ادامه دهد، اوضاع بازار ارز بهتر خواهد شد. وی اظهار کرد: روزگذشته بیش از ۱۸۰ میلیون دلار ارز در این اتاق مبادله شده است. کریمی در گفت‌وگو با ایسنا نیز به برخی محدودیت‌ها در انتقال ارز از سوی بانک‌های عامل اشاره کرد و افزود: طبیعتا هر طرحی دارای مشکلات خاص خود است و ما اینجا با همکاری بانک مرکزی و شبکه بانکی کشور درصدد برطرف کردن این مشکلات هستیم. برای مسائل و مشکلاتی که عنوان می‌شود در اولین‌فرصت در چارچوب کمیته‌ای که وجود دارد راهکارهای لازم را طراحی و بعد اجرا می‌کنیم.

وی پیش از این نیز گفته بود: این طرح در روزهای اولیه عملکرد کاری خود قرار داشته و نیاز به زمان دارد، نکته‌ مهم این است که این عرضه در بازار وجود نداشته، ولی در حال حاضر وجود دارد و ما سعی می‌کنیم با حل مشکلات و کمک گرفتن و همفکری با کارشناسان، نمایندگان مجلس و متخصصان امور اقتصادی در صدد برطرف‌کردن مشکلات مربوطه باشیم. موضع دولت در برابر این انتقادات پیش از این نیز توسط معاون بودجه معاونت برنامه‌ریزی و نظارت راهبردی رییس‌جمهور اعلام شده بود. بر این اساس «رحیم ممبینی»، ضمن تکذیب تامین کسری بودجه دولت از محل افزایش نرخ ارز، گفته بود: نوسانات نرخ ارز به منظور تامین کسری بودجه دولت نیست و تاکنون آنچه که از ارز تبدیل به ریال شده است بانک مرکزی برابر قانون بودجه ۹۱ باید به حساب خزانه کل واریز کند. در این خصوص شاید اشاره به اظهارات روز گذشته ممبینی در خصوص کسری بودجه نیز خالی از لطف نباشد. معاون بودجه معاونت برنامه‌ریزی و نظارت راهبردی با بیان اینکه تلاش ما این است که بخشنامه تا پانزدهم مهر‌ماه به دستگاه‌‌ها ابلاغ شود، گفت: نرخ دلار در بودجه ۹۲ مشخص نیست و در مورد سال ۹۱ اعلام کسری بودجه نکرده‌ایم. وی با اشاره به اینکه منابع ما کاهش یافته است، اظهار کرد: متناسب با کاهش درآمدها تخصیص‌ها را تنظیم می‌کنیم به گونه‌ ای که فعالیت‌ها و عملیات مربوط به مصارف هزینه‌ای و عمرانی را به موجب حکم صریح قانون متناسب با وصول درآمدها تنظیم کرده و اولویت بندی می‌کنیم و تاکنون نیز چنین کاری را انجام داده‌ایم.

معاون بودجه معاونت برنامه‌ریزی و نظارت راهبردی با تاکید بر اینکه ما هیچ کجا اعلام کسری بودجه نکرده‌ایم، گفت: متناسب با وصول درآمدها تخصیص بودجه تنظیم می‌شود.

مجلس پیگیر موضوع ارز و سکه

عضو هیات رییسه مجلس گفت که مجلس مطالباتش از دولت را برای مقابله با نابسامانی‌های بازار ارز و سکه پیگیری خواهد کرد.

محمد حسین فرهنگی در گفت‌‌وگو با فارس، با اشاره به نابسامانی بازار ارز، گفت: با توجه به جلسه غیر علنی که چندی پیش در مجلس درباره نابسامانی‌های بازار ارز و سکه برگزار شد، نیازی نیست که هفته آینده در این باره به صورت غیرعلنی جلسه داشته باشیم.

وی با بیان اینکه هیچ جلسه غیرعلنی برای بررسی نابسامانی بازار ارز و سکه در هفته آینده پیش‌بینی نشده است، افزود: برخی نمایندگان مجلس برای بررسی مشکل ارزی از سوی هیات رییسه مامور شدند تا مطالبات مجلس از دولت را پیگیری کنند؛ چرا که در جلسه غیرعلنی تصمیماتی برای بازار ارز و سکه اندیشیده شده بود.

عضو هایت رییسه مجلس شورای اسلامی گفت که مجلس برای برطرف شدن نابسامانی‌های ارزی مطالباتی از دولت دارد که لازم است به آن توجه شود.