مذاکره در قزاقستان؛ ماه آینده؟

صالحی در کنفرانس خبری مشترک با همتای عمانی / عکس: ایسنا

صالحی: شش کشور تا به امروز با میزبانی قاهره موافقت نکرده‌اند

دنیای‌اقتصاد- مرجان توحیدی: تنها یک روز به آغاز ماه فوریه باقی مانده و حالا چشم همه به این است که مذاکرات بین ایران و گروه ۱+۵ پس از ماه‌ها مقدمه چینی بالاخره انجام می‌شود یا خیر. طرفین هنوز در موضوع تعیین مکان مذاکرات در حال رایزنی هستند. هرچند هنوز نتیجه‌ای به دست نیامده است. غرب، استانبول ترکیه را پیشنهاد داده بود و ایران هم قاهره مصر را. حالا وزیر امور خارجه ایران می‌گوید که ظاهرا شش کشور با مصر موافقت نکرده‌اند. در عوض ایران گزینه‌های دیگری را هم روی میز گذاشته است: از جمله قزاقستان. علی‌اکبر صالحی البته گفته است که ترکمنستان، ترکیه، سوئد و سوئیس هم برای میزبانی مذاکرات اعلام آمادگی کرده‌اند. در این میان، ظاهرا قزاقستان گزینه جدی تری است. چرا که پایگاه خبری «ال‌مانیتور» هم اعلام کرده است که آمریکا و پنج قدرت جهانی در تلاشند دور بعدی مذاکرات با ایران را در هفته آخر ماه فوریه (اوایل اسفندماه)، احتمالا در قزاقستان برگزار کنند. پیشتر وزیر امور خارجه قزاقستان، خود از آمادگی کشورش برای میزبانی خبر داده و گفته بود که در ملاقات‌هایی که با طرفین مذاکره‌کننده داشته، این پیشنهاد را مطرح کرده است.

به این ترتیب پیشنهاد هفته آخر فوریه و قزاقستان تازه ترین خبر مربوط به زمان و مکان برگزاری مذاکرات بین ایران و شش قدرت جهانی (شامل آمریکا، انگلیس، فرانسه، روسیه، چین و آلمان) است که وزیر امور خارجه در واکنش به آن بدون تایید یا رد خبر، تاکید کرده است که «تا این لحظه هنوز مکان و زمانی به طور دقیق و روشن توافق نشده است، البته رایزنی‌ها ادامه دارد.» علی‌اکبر صالحی در عین حال خاطر نشان کرده است که غرب طوری وانمود می‌کند که انگار این ایران است که از مذاکرات فرار می‌کند.

اشاره صالحی به ادعاهای ایالات متحده و سخنگویان کاترین‌اشتون مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپاست که در روزهای گذشته ایران را به تعلل و تعویق در برگزاری دور جدید مذاکرات متهم کرده‌اند. آنها مدعی شده‌اند که برگزاری مذاکرات در ۲۸ و ۲۹ ژانویه در استانبول را به ایران پیشنهاد داده‌اند و ایران با این پیشنهاد مخالفت کرده است. آنها همچنین ایران را به وقت کشی در جریان مذاکرات متهم کرده و در عین گفته‌اند که امیدوارند مذاکرات در ماه فوریه برگزارشود. معاونان جلیلی دیبر شورای عالی امنیت ملی کشورمان و کاترین اشتون پس از ملاقات آخر این دو مسوول و اعلام آمادگی شش کشور برای از سرگیری مذاکرات در چندین نوبت تماس تلفنی وظیفه داشتند تا مکان و زمان مذاکرات را هماهنگ کنند. گمانه‌ها حکایت از این داشت که این هماهنگی‌ها یک بار به دلیل برگزاری انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا و یک بار هم به دلیل انتخاب گزینه باراک اوباما برای تصدی وزارت امور خارجه این کشور به تعویق افتاد. حالا اما مشخص شده است که جان کری سناتور دموکرات آمریکایی سکان وزارت امور خارجه ایالات متحده را در دست خواهد گرفت.

از سویی کشورهای متعددی هم اعلام آمادگی کرده‌اند تا میزبان دور جدید مذاکرات باشند و غرب هم مدعی است که در برابر گزینه‌های ایران برای مکان انعطاف‌پذیری لازم را دارد، به همین خاطر به نظر می‌رسد که همه چیز برای کلید خوردن مذاکرات مهیا باشد؛ البته اگر بحث بر سر تعیین مکان آن به پایان برسد. چه روسیه به طرفین مذاکره گفته است که باید «بچه بازی» را در این باره کنار بگذارند و مهم محتوای مذاکرات است، نه مکان آن.

صالحی: ما همیشه آماده مذاکره‌ایم

وزیر امور خارجه ایران اما روز گذشته بدون اینکه به روسیه اشاره کند در کنفرانس مطبوعاتی مشترک خود با همتای عمانی‌اش که به ایران سفر کرده است خاطرنشان کرد: ایران همیشه آماده برگزاری مذاکرات و گفت‌وگو بوده است.

به گزارش ایسنا، علی‌اکبر صالحی، در پاسخ به اینکه منابع دیپلماتیک در رسانه‌های غربی اعلام کردند هفته آخر فوریه مذاکرات در قزاقستان برگزار می‌شود، اظهار کرد: تا این لحظه هنوز مکان و زمانی به طور دقیق و روشن توافق نشده است، البته رایزنی‌ها ادامه دارد و امیدوارم هر چه سریع‌تر در این‌باره توافق حاصل شود.

وزیر امور خارجه کشورمان در پاسخ به اینکه غربی‌ها ایران را متهم به عقب‌ انداختن مذاکرات می‌کنند؟ گفت: درباره مکان و زمان مذاکرات معمول بوده است که بین نمایندگان دو طرف رایزنی و سپس توافق بر سر یک مکان و زمان مشخص صورت گیرد، طبیعی است دو طرف پیشنهادهایی داشته باشند.

صالحی خاطرنشان کرد: همان‌طور که بارها گفته‌ام و آقای جلیلی هم اعلام کرده‌اند ما هیچ‌گاه خواستارتوقف مذاکرات نبوده‌ایم و همواره بر ادامه آن تاکید داشته‌ایم تا به نتیجه مرضی‌الطرفین برسد؛ اما این طرف مقابل بود که به دلایل مختلف مذاکرات را معلق کرده است. متاسفانه آنها با استفاده از قدرت رسانه‌ای طوری القا می‌کنند که انگار ایران است که از مذاکرات فرار می‌کند در صورتی که در حقیقت این‌گونه نیست.

با مذاکره در قاهره مخالفت کرده‌اند

وی اضافه کرد: معمول بود که مذاکرات در سوئیس برگزار می‌شد تا اینکه ایران یک‌بار استانبول را پیشنهاد کرد و دو دور مذاکرات در آنجا مطرح شد و بعد از آن در بغداد و سپس مسکو. در حال حاضر کشورهای متعددی برای میزبانی این مذاکرات از جمله قزاقستان، ترکیه، سوئد، سوئیس و کشورهای دیگری اعلام آمادگی کرده‌اند.

وزیر امور خارجه کشورمان خاطرنشان کرد: وقتی قاهره بودم در آنجا با همتایان خود مطرح کردم که اگر آمادگی دارند ما فکر می‌کنیم با توجه به جایگاه مصر در منطقه و جهان می‌تواند مکان مناسبی برای برگزاری مذاکرات باشد و این درخواست را از طرف آقای جلیلی مطرح کردم و دوستان ما هم در مصر آن را پذیرفتند و با خوشحالی اعلام کردند، که آمادگی دارند اما ضرورت داشت تا ۱+۵ هم این پیشنهاد را بپذیرد اما گویی طرف ۱+۵ تا به امروز با این پیشنهاد موافقت نداشته است.

نباید زمان را از دست داد

از سوی دیگر دستیار ویژه وزیر امور خارجه هم توصیه کرد که نباید زمان را در برگزاری مذاکرات از دست داد. رامین‌مهمانپرست در گفت‌وگو با ایسنا در پاسخ به این سوال که ارزیابی شما از بدقولی ۱+۵ برای انجام مذاکره با ایران چیست؟گفت: نباید بدقولی کنیم چراکه این کار خوبی نیست.

وی در پاسخ به این سوال که آیا دلیل تعویق زمان مذاکره از سوی ۱+۵ بیان شده است؟ اظهار کرد: نمی‌دانیم، دلیلی نگفته‌اند. ظاهرا گفته‌اند برای اینکه بتوانند برنامه‌هایشان را تنظیم کنند آمادگی لازم را ندارند و با یک مقدار تاخیر انجام می‌شود و ماه فوریه را پیشنهاد کرده‌اند به هر صورت ما فکر می‌کنیم زمان را نباید از دست داد و اگر مذاکرات هر چه سریع‌تر دنبال شود و چارچوبی منطقی داشته باشد و توافقی در آن حاصل شود به نفع همه است. در همین راستا سخنگوی کاترین اشتون هم ابراز امیدواری کرد که انجام مذاکرات در فوریه محقق شود.

مایکل مان، سخنگوی رییس سیاست خارجی اتحادیه اروپا در گفت‌وگو با ایسنا، با بیان این ادعا که «چون ایران پیشنهاد برگزاری مذاکرات در ۲۸ و ۲۹ ژانویه را در استانبول نپذیرفت ما تاریخ‌های جدیدی را در ماه فوریه پیشنهاد دادیم»، افزود: ما از ماه دسامبر (تاکنون) تاریخ‌ها و مکان‌های مشخصی را پیشنهاد داده‌ایم. مایوس‌کننده است که تاکنون نتوانسته‌ایم در زمینه ملاقات‌مان به توافق برسیم.

سخنگوی اشتون در ادامه با بیان اینکه ما در زمینه تاریخ و مکان مذاکرات انعطاف‌پذیری نشان داده‌ایم، مدعی شد که ایران مرتب شرایط جدیدی را مطرح کرده است که شبیه به تاکتیک‌های تاخیرانداز به نظر می‌رسد. وی در نهایت با اشاره به گروه ۱+۵ گفت: کشورهای عضو این گروه همچنان امیدوارند به زودی در زمینه دور بعدی مذاکرات به توافق برسند تا بتوانند بار دیگر روی اصل موضوع تمرکز کنند.

به این ترتیب تا حدودی با مشخص شدن خط مشی ایالات‌متحده در برابر ایران و انعطافی که غرب مدعی است در برابر پیشنهادهای ایران دارد باید دید که طرفین برای برگزاری مذاکرات بالاخره به توافق خواهند رسید یا این که همچنان بحث‌ها بر سر زمان و مکان ادامه خواهد یافت؟