برایان اودی

مترجم: محمدصادق الحسینی

اهداف نظرسنجی

۱ - اطلاعات استراتژیک برای ستادهای انتخاباتی: هدف اصلی نظرسنجی‌های سیاسی، فراهم آوردن اطلاعات استراتژیک برای برنامه‌ریزی است که برای انجام فعالیت‌های ستاد انتخاباتی ضروری است. به طور مشخص، باید از نظرسنجی برای دانستن این نکته استفاده کنید که کدام یک از گروه‌های مردم شناختی، با بیشترین احتمال، از شما حمایت خواهند کرد و چه گروه‌هایی به وسیله پیام شما اقناع خواهند شد. نظرسنجی به تنهایی برای درک جایگاه فعلی کاندیدا در میان رای‌دهندگان، بی‌فایده بوده و اتلاف منابع ارزشمند یک ستاد انتخاباتی محسوب می‌شود. ستاد باید هر یک از نظرسنجی‌ها را با هدفی مشخص انجام داده و باید دلیلی معین برای پرسیدن هر یک از سوال‌های آن داشته باشد.

۲ - تشخیص نگرش‌ها و نگرانی‌های رای‌دهندگان:یک مبارزه انتخاباتی، مبارزه‌ای برای جذب رای‌دهندگان است. برای موفقیت، باید در رابطه با موضوعاتی که مورد علاقه رای‌دهندگان می‌باشد؛ به گونه‌ای صحبت کنید که آنها بتوانند صحبت‌های شما را درک کرده و با این موضوعات ارتباط برقرار کنند. نظرسنجی، شیوه‌ای عالی برای ارزیابی نگرش‌ها و نگرانی‌های رای‌دهندگان است.

۳ - تشخیص موضوعاتی که رای‌دهندگان را به حرکت در می‌آورد: هر فعال سیاسی از موضوعات اصلی مطرح شده در فعالیت‌ها و رقابت‌های جاری سیاسی اطلاع دارد. با این حال ستاد باید با توجه به منابع محدودی که برای ارتباط با رای‌دهندگان دارد، اولویت‌های آنها در میان خیل همه این موضوعات را بداند. به ویژه ستاد باید از این نکته آگاه باشد که در میان گروه‌های مختلف رای‌دهندگان، این اولویت‌ها چه تفاوت‌هایی دارند. نظرسنجی می‌تواند به ستاد کمک کند تا به پیام خود تکیه نموده و بهترین استفاده را از منابع خود صورت دهد.

۴ - تشخیص جایگاه کاندیدا: رای‌دهندگان می‌دانند که هر کاندیدایی، نقاط قوت و ضعف خاص خود را دارد؛ به عنوان مثال ممکن است کاندیدایی که به نظر آنها به شدت مخالف فساد بوده و آن را ریشه کن خواهد کرد، همزمان در رابطه با سیاست‌های اقتصادی یا خارجی، ضعیف به نظر آید. ستاد انتخاباتی می‌تواند از نظرسنجی برای تشخیص جایگاه دقیق کاندیدا در اذهان رای‌دهندگان و تعیین موضوعات خاصی که کاندیدا باید بر آنها تمرکز کند، استفاده نماید.

۵ - پیگیری روندها: همزمان با گسترش فعالیت‌های ستاد و نزدیک شدن به موعد انتخابات، باید بدانید که در ذهن رای‌دهندگان چه می‌گذرد: آیا به پیام کاندیدای شما گوش فرا می‌دهند یا به پیام رقبای وی؟ «نظرسنجی‌های ردیابی» با مقیاس کوچک می‌توانند این اطلاعات را در حین مبارزات انتخاباتی تعیین کنند.

انواع سوالات

۱ - پرسش‌های غربال‌کننده: از آن جا که هدف از نظرسنجی، مدون ساختن استراتژی انتخاباتی است؛ بنابراین نفع شما در آن است تنها با کسانی صحبت کنید که در عمل رای خواهند داد. به همین جهت، نظرسنجی‌های سیاسی نوعا با یک مجموعه سوالات برای تعیین افرادی که با بیشترین احتمال رای خواهند داد، آغاز می‌شوند.

۲ - پرسش‌های مربوط به میزان موافقت: ستاد نیاز مبرم به تعیین این امر دارد که رای‌دهندگان نسبت به کدام یک از احزاب، رهبران یا نهادها نظر موافق و مثبت داشته و نسبت به کدام یک، نظر مخالف یا منفی دارند. رای‌دهنده باید تشویق شود که صادق بوده و در صورت لزوم اقرار کند که نامزدی را نشناخته یا نظری نسبت به وی ندارد، برای نیل به این هدف، غالبا از یک نام‌ ساختگی موسوم به نام «کنترل» به عنوان نام کاندیدایی در کنار سایرین استفاده می‌شود.

۳ - پرسش‌های مربوط به فضای سیاسی عمومی کشور: این قبیل پرسش‌ها می‌توانند شامل این موارد باشند: «آیا کشور در مسیر درستی قرار دارد یا در مسیر نادرستی حرکت می‌کند؟» یا «آیا امروزه نسبت به چند سال پیش وضعیت بهتری یافته‌اید یا شرایط‌تان بدتر شده است؟» هدف از این گونه پرسش‌ها، ارزیابی فضا و گرایش‌های کلی رای‌دهندگان است.

۴ - پرسش‌های مربوط به اهمیت و جایگاه موضوعات: این گونه سوالات از رای‌دهندگان پرسیده می‌شوند تا موضوعات سیاسی که باید در فعالیت‌های انتخاباتی مورد بحث قرار گیرند، اولویت‌بندی شده و نیز عملکرد احزاب در رابطه با این مسائل ارزیابی گردد؛ برای مثال در یک نوع از این قبیل سوال‌ها، از رای‌دهندگان خواسته می‌شود که هر یک از موضوعات (جرایم، تورم، بیکاری و...) را به صورت «حیاتی»، «خیلی‌مهم»، «کمی مهم» و «نه‌چندان مهم» درجه‌بندی کنند. در نوعی دیگر از آنها خواسته می‌شود که فهرستی از مسائل مهم را به ترتیب اولویت علامت‌گذاری کنند.

۵ - پرسش‌های مربوط به کیفیت و جایگاه رهبری: در این سوالات از رای‌دهندگان خواسته می‌شود ویژگی‌هایی را که تمایل دارند در رهبران سیاسی خود مشاهده کنند، به ترتیب اولویت فهرست کنند. نحوه بیان این پرسش‌ها مشابه سوالات مربوط به اهمیت موضوعات است که در آنها عبارت‌هایی شبیه «قوی»، «تحصیل‌کرده» و یا «افرادی مثل من را درک کند»، جایگزین عبارت‌های مربوط به موضوعات می‌شوند.

۶ - پرسش‌های مربوط به آزمون پیام: سوالات مربوط به آزمون پیام می‌توانند شامل این موارد باشند: « اگر کاندیدا یا حزبی دارای مشخصات Xباشد، احتمال رای دادن شما به وی کمتر می‌شود یا بیشتر؟» البته هدف از مطرح ساختن این گونه پرسش‌ها، هم آزمون کردن پیام‌های کاندیدا یا حزب و هم آزمایش پیام‌های رقبا است تا اثرات احتمالی آنها تعیین گردد.این پرسش‌ها معمولا به‌صورتی خنثی مطرح می‌شوند تا نام حزب یا کاندیدای مورد بحث مخفی بماند.

۷ - پرسش‌های دوپهلو: هدف از این قبیل پرسش‌ها، دریافت این نکته است که رای‌دهندگان، پس از شنیدن نظرات هر دو طرف درباره یک موضوع خاص، چه نظر می‌دارند؟ یک سوال نوعی می‌تواند این باشد: «مدافعان یک پیشنهاد معین می‌گویند X، در حالی که مخالفان آن می‌گویند Y، آیا شما کاملا موافق این پیشنهاد هستید، تا حدودی با آن موافقید، تا حدودی با آن مخالفید، یا کاملا با آن مخالف هستید؟»

۸ - پرسش‌های مردم شناختی: معمولا در پایان نظرسنجی، از رای‌دهندگان، یک سری سوالات مردم شناختی (سن، سطح درآمدی، میزان تحصیلات و ...) پرسیده می‌شود تا مشخص گردد که تفاوت‌های میان زیر مجموعه‌های جامعه در چه مواردی است. این امر، در تعیین گروه‌های مردم شناختی که حامی یک حزب هستند، هنوز تصمیمی نگرفته‌اند یا حامی رقبا می‌باشند، حائز اهمیت است. همچنین این سوالات، سوالاتی کلیدی در تعیین موضوعات پراهمیت و پیام‌های کارآ و موثر برای گروه‌های مردم شناختی مختلف می‌باشند.