دنیای اقتصاد- مرکز پژوهش‌های مجلس با انتشار یک گزارش پژوهشی خواستار اعطای مجوز فعالیت به تلویزیون‌های ماهواره‌ای فارسی زبان در چارچوب قانون اساسی شد؛ به اعتقاد این مرکز پژوهشی، روند شبکه‌سازی مهم‌ترین ابزار رسانه‌های غربی در راستای طرح «براندازی نرم» است که در مقابل، نیازمند طراحی و مدیریت دقیق تلویزیون‌های ماهواره‌ای خودی و پرمایه به منظور ترتیب دادن یک مناظره جدی و اساسی با بهره‌گیری از مزیت‌های نسبی رسانه‌های خودی است. این مرکز خاطرنشان کرده است که جلوگیری از راه‌اندازی تلویزیون‌های ماهواره‌ای با توجه به طراحی پایگاه‌های اینترنتی متعدد نمی‌تواند عامل بازدارنده موثری در راه ارتباط‌گیری با مخاطبان داخلی به ویژه جوانان با گرایش بالا به سوی اینترنت باشد. بنابراین، بهتر است ضمن راه‌اندازی تلویزیون‌های رقیب با درون‌مایه تحلیلی قوی از ظرفیت سایت‌های اینترنتی نیز استفاده و از تهدیدانگاری بیش از حد در این زمینه پرهیز شود. مرکز پژوهش‌های مجلس با انتشار گزارشی درباره عملکرد بی.بی.سی فارسی مطرح کرد

درخواست صدور مجوز برای تلویزیون خصوصی

دنیای اقتصاد - پیشنهاد صدور مجوز برای فعالیت‌ تلویزیون خصوصی تازه‌ترین طرحی است که از سوی مرکز پژوهش‌های مجلس برای مقابله با تلویزیون‌های فارسی زبان خارج از جمله بی.بی.سی فارسی مطرح شده است.

مرکز پژوهش‌های مجلس تحت عنوان بررسی و تحلیل عملکرد تلویزیون فارسی زبان بی.بی.سی این پیشنهاد را ارائه داد و آن را راهکاری برای مقابله با موج تبلیغاتی عنوان کرده که اخیرا از طریق کانال‌های تلویزیونی فارسی زبان بیگانه علیه ایران به راه افتاده است. البته مرکز پژوهش‌های مجلس در شرایطی این پیشنهاد را مطرح کرده است که ضرورت یا عدم ضرورت فعالیت تلویزیون خصوصی و نیز انطباق آن با قانون اساسی همواره محل بحث بوده است. از یک سو قانون اساسی صدا و سیما را منحصرا در اختیار حکومت قرار داده است و از طرف دیگر برخی با استناد به اصل ۴۴ قانون اساسی معتقدند حصری که در اصولی از قانون اساسی برای فعالیت بخش رسانه‌های دیداری و شنیداری آمده است، الزاما در تناقض با سایر اصول از جمله اصل ۴۴ نیست و همانگونه که کنترل بانک‌ها و بیمه‌ها هم بر اساس اصولی از قانون اساسی در اختیار دولت است، اما با استناد به اصل ۴۴قانون اساسی طی سال‌های اخیر این حصر برداشته شده است و به بانک‌ها و شرکت‌های بیمه خصوصی مجوز فعالیت داده شده است، بر همان اساس هم می‌توان حیطه اصل۴۴ را تا امکان صدور مجوز برای فعالیت تلویزیون خصوصی در کشور گسترش داد. هم از این رو است که حتی چند ماه پیش هم زمزمه طرح تلویزیون خصوصی در کمیسیون فرهنگی مجلس مطرح شد و در این راستا برخی نمایندگان معتقدند قید انحصاری بودن کنترل صدا و سیما از سوی دولت به معنای نفی صدور مجوز برای فعالیت تلویزیون بخش خصوصی نیست. ظاهرا مرکز پژوهش‌های مجلس هم با در نظر گرفتن چنین تفسیرهایی از قانون اساسی به ارائه چنین پیشنهادی اقدام کرد.

ضمن اینکه همین مرکز تاکید کرده که با تنوع و تکثری که اخیرا در تلویزیون‌های ماهواره‌ای و سایت‌های اینترنتی پیش آمده است، دیگر امکان اینکه به مانند سابق تلویزیون در انحصار دولت باشد، نه به صلاح است و نه امکان آن وجود دارد. البته مرکز پژوهش‌های مجلس در شرایطی این پیشنهاد را داده است که طرح تاسیس تلویزیون خصوصی اخیرا به شعارها و برنامه‌های انتخاباتی برخی کاندیداهای انتخابات ریاست‌جمهوری از جمله مهدی کروبی و میرحسین موسوی هم راه یافته‌ است. از جمله مهدی کروبی گفته که در صورت پیروزی درانتخابات به دنبال یافتن راهکاری برای تاسیس تلویزیون خصوصی در کشور خواهد بود و میرحسین موسوی هم جملات مشابهی را به زبان جاری ساخته است.

البته در این میان محمود‌ احمدی‌نژاد هم نیم نگاهی به این مساله دارد. حتی سال گذشته مهدی کلهر، مشاور هنری رییس‌جمهور از امکان آزاد شدن ماهواره‌ها در ایران خبر داد. البته تاکنون و در عمل چنین اتفاقی رخ نداده است.

حتی هر از گاهی نیروی انتظامی با استناد به قانون مجلس مبنی بر ممنوعیت استفاده از ماهواره‌ها به جمع‌آوری دیش‌های ماهواره‌ای از پشت بام منازل اقدام می‌کند. البته به لحاظ رسمی هم مواضع سفت و سختی در قبال راه‌اندازی برخی تلویزیون‌های فارسی زبان نظیر VOA و B.B.C اتخاذ شده است. به خصوص وقتی تلویزیون فارسی زبان بی‌.بی‌.سی آغاز به کار کرد، وزارت ارشاد هر نوع همکاری خبرنگاران داخلی را با این شبکه فارسی زبان ممنوع اعلام کرد و درخواست این شبکه را برای تاسیس دفتری در تهران رد کرد. همچنین محسنی اژه‌ای، وزیر اطلاعات هم همکاری افراد و گروه‌های داخلی را با این شبکه و سایر شبکه‌های فارسی زبان که علیه ایران تبلیغ پخش می‌کنند، دارای اشکال امنیتی دانست که به گفته وزیر اطلاعات می‌تواند مصداق اخلال در امنیت کشور به شمار آید. با این وجود برخی نمایندگان مجلس برخورد سخت افزارانه با فعالیت تلویزیون‌های فارسی زبان بیگانه را راه‌حل مبارزه با امواج تبلیغاتی بیگانه نمی‌دانند و خواستار ایجاد تلویزیون‌های مستقل برای رقابت با این روند هستند.

ظاهرا مرکز پژوهش‌های مجلس به چنین یافته‌ای رسیده است و اینک نتیجه تحقیقات خود را در قالب گزارش کارشناس منتشر کرد و آنرا برای بهره‌برداری در اختیار نهادهای مرتبط از جمله مجلس قرار داده است.

متن گزارش مرکز پژوهش‌ها

به گزارش روابط‌عمومی مرکز پژوهش‌ها، دفتر مطالعات سیاسی این مرکز با بیان این مطلب که روند «شبکه‌سازی» به عنوان مهم‌ترین ابزار رسانه‌های غربی در راه‌اندازی براندازی نرم‌، نیازمند طراحی، مدیریت دقیق و هدفمند رسانه‌های دیجیتالی و تلویزیون‌های ماهواره‌ای خودی و پرمایه به منظور ترتیب دادن یک رقابت و مناظره جدی و اساسی با بهره‌گیری از مزیت‌های نسبی رسانه‌های خودی (مجاورت جغرافیایی، مجاورت معنوی، پشتوانه فنی مناسب و...) در مقایسه با رسانه‌های رقیب غیرخودی است، افزود: این مهم به ویژه با توجه به درونمایه اندیشه‌ای و تبلیغ غیرمستقیم تلویزیون بی.بی.سی، برخلاف تلویزیون صدای آمریکا (VOA) ضروری‌تر به نظر می‌رسد.

مرکز پژوهش‌ها افزوده است: جلوگیری از راه‌اندازی تلویزیون‌های ماهواره‌ای با توجه به طراحی پایگاه‌های اینترنتی متنوع و متعدد نمی‌تواند عامل بازدارنده موثری در راه ارتباط‌گیری با مخاطبان داخلی به ویژه جوانان ایران با گرایش بالا به سوی اینترنت باشد، زیرا در دنیای اینترنت داستان به کلی با دنیای تلویزیون‌های ماهواره‌ای فرق می‌کند و احتمال دسترسی به سایت تلویزیون‌های ماهواره با توجه به طراحی و ساخت روزانه صدها فیلترشکن بسیار سهل‌تر است.

بنابراین بهتر است ضمن راه‌اندازی تلویزیون‌های رقیب با درون‌مایه تحلیلی قوی، از ظرفیت سایت‌ها و پایگاه‌های مختلف اینترنتی نیز در این زمینه استفاده شود.

در همین حال، پیشبرد طرح‌های توسعه‌ای در مناطق محروم و مرزی در ابعاد مختلف و بالا بردن شاخص امید در آنها - که البته با بیان نکردن واقعیات و مشکلات کاملا متفاوت است - می‌تواند ظرفیت رسانه‌های غربی را به منظور تبلیغ و ترویج واگرایی از میان ببرد و زمینه‌های اعتراض اجتماعی مانند فقر، ناامنی، تورم، بیکاری ، ترافیک و... را کمرنگ کند.

پرهیز از تهدیدانگاری بیش از حد در فعالیت نهادهای غیردولتی (NGOs) و تلویزیون‌های ماهواره‌ای فارسی زبان و اعطای اجازه فعالیت به آنها در چارچوب قانون اساسی همراه با حفظ هوشیاری لازم جهت اجتناب از تهدیدات احتمالی این رسانه‌ها و نهادها در حوزه امنیت سیاسی و اجتماعی، تقویت زیرساخت‌های فرهنگی - آموزشی به منظور تقویت حس میهن‌دوستی و توزیع بسته‌های آموزشی در دوره‌های ابتدایی، راهنمایی و... به منظور خنثی کردن تاثیرات مخرب رسانه‌ای و همسان سازی ظرفیت‌ سازمان‌های امنیتی کشور با ماهیت تهدیدات نرم و رسانه‌ای از دیگر راهکارهای پیشنهادی مرکز پژوهش‌ها در این زمینه بوده‌اند.

مرکز پژوهش‌ها همچنین بر لزوم افزایش کارآمدی نظام اداری و اجرایی کشور به منظور از میان بردن زمینه نارضایتی‌های خفته و نهفته که به واسطه تبلیغات رسانه‌ای غرب بیدار می‌شوند، تاکید کرد و افزود: در شرایط کنونی جنگ بزرگی در حوزه رسانه‌ای میان ایران و غرب در جریان است و باید در نظر داشت که استفاده از امکانات و تکنولوژی‌های مدرن رسانه‌ای نسبت به دو دهه قبل به طور اساسی دگرگون شده است و این شرایط فرصت‌های بزرگی را برای تاثیرگذاری از طریق تعریف هدف‌های استراتژیک‌ در نقاط مختلف جهان فراهم ساخته است که می‌تواند به عنوان یکی از ابزارهای مهم مهار و کنترل فشارهای خارجی نیز مورد استفاده قرار گیرد.

طرح:Corbis