کامبیز نوروزی

یکی از مشکلاتی که در حوزه کار روزنامه‌نگاری در ایران وجود دارد این است که مسوولان درک صحیحی از آن و مشکلاتش ندارند و چه بسا درکی سنتی و ناسازگار با شرایط این حرفه از آن دارند. قانونگذار در ماده ۷۶ قانون تامین اجتماعی برای مشاغل سخت و زیان‌آور امتیازاتی قائل شده است، اما متاسفانه به دلیل نبود همان درک درست از این نوع مشاغل، اجرای آن با مشکلاتی همراه شده است. مشاغلی سخت و زیان آور‌ند که به طور معمول دارای آثار زیانبار و مستقیم جسمی‌اند. کار در برخی مشاغل صنعتی و مناطقی با آب و هوای بسیار سرد یا گرم و از این دست از جمله مصادیق روشن حرفه‌های مذکور است.

در مورد شغل روزنامه‌نگاری این مصادیق کمتر مورد توجه قرار گرفته است. خبرنگاری یا روزنامه‌نگاری تقریبا یک کار شبانه‌روزی است و یک روزنامه‌نگار بخشی از کارش را طی ساعات رسمی موسسه مطبوعاتی‌ متبوعش انجام می‌دهد؛ اما بنا به اقتضای شغلش بعد از ساعت کاری‌ هم، چه در زمانی که در خیابان راه می‌رود چه در زمانی که در یک میهمانی نشسته است و در سایر موارد ذهنش به دنبال سوژه و خبر است.

بنابراین درست است که از نظر قانونی ساعت کار رسمی ۴۴ ساعت در هفته است، اما باید این ساعت کار را برای یک روزنامه‌نگار البته غیر از مواقعی که خواب است ،ضرب در دو کرد. نکته دیگر این است که روزنامه‌نگاری کاری است پراسترس و پراضطراب و شاید در کمتر شغلی چنین استرسی یافت شود. روزنامه‌نگار مستمرا در حال مواجهه با سوژه‌های مختلف است و بسیاری از اوقات این سوژه‌ها از کار روزنامه‌نگار خوششان نمی‌آید و هر آن یک روزنامه‌نگار ممکن است در مظان اتهام و معرض تعقیب قرار بگیرد. از سوی دیگر با اینکه روزنامه‌نگاری ظاهر خوب و آراسته‌ای دارد و حاصل کار یک روزنامه‌نگار در روزنامه‌ای شیک یا سایتی آراسته منتشر می‌‌شود، درون این حرفه به این راحتی نیست.وزارت ارشاد در دولت گذشته اقداماتی را برای اینکه حرفه روزنامه‌نگاری جزو مشاغل سخت و زیان‌آور معرفی شود، انجام داد و خبر دارم که معاونت مطبوعاتی دولت فعلی نیز تلاش‌هایی را در این جهت انجام داده و می‌دهد؛ اما متاسفانه همان دو موردی که برشمردم یکی دیدگاهی سنتی که نسبت به این حرفه وجود دارد و دیگری عدم شناخت از ویژ‌گی‌های کار روزنامه‌نگاری موجب شده که هنوز مراجعی مانند سازمان تامین اجتماعی، اداره کار وزارت بهداشت و وزارت کار از قرار دادن این شغل در فهرست مشاغل سخت و زیان‌آور امتناع کنند.به نظر من بهترین راه‌حل این است که مراجعی مانند سازمان تامین اجتماعی، اداره کار وزارت بهداشت و وزارت کار اولا توجه دقیق‌تری به مفاهیم کیفی مربوط به سخت و زیان‌آور بودن این شغل داشته باشند؛ چرا که در بسیاری موارد بحث به مسائل روحی و روانی برمی‌گردد و دوما به صورت عملی وارد کار کارشناسی برای شناخت این حرفه شوند و مدتی با خبرنگاران در محیط کارشان نشست و برخاست کنند تا بدانند که یک خبرنگار در چه شرایطی کار می‌کند.

حقوقدان و روزنامه‌نگار