توقیف فیلم‌ها،دام مخالفان برای وزارت ارشاد

مشاور هنری رییس‌جمهور معتقد است روند هدایت فیلم‌ها به سمت توقیف شدن دامی است که مخالفان فکری وزیر ارشاد برای او طراحی کرده‌اند.

«جواد شمقدری» در گفت‌وگو با فارس با اشاره به مسیر سینمای انقلاب اسلامی از سال ۵۷ تا به امروز، استحاله فیلم‌سازان انقلابی در مسیر حرکتی خود، تنیده نشدن اندیشه ناب انقلاب اسلامی در حوزه سینما، توقف برای رسیدن به تعریف به عنوان یکی از موانع برای رسیدن به سینمای انقلاب اسلامی، نداشتن باور انقلابی توسط بخشی از مدیریت سینمایی و تلویزیونی پس از انقلاب، از جریان مدیریتی سینما در دوره اصلاحات (که تنها در حد افتخار کردن اندیشه‌های امام را باور داشت) و از برخی فیلم‌سازان و فیلم‌ها که از آنها به عنوان نماینده تقابل با اندیشه‌های امام نام برد، به شدت انتقاد کرد.

مشاور هنری رییس‌جمهور در زمینه توقیف برخی فیلم‌ها گفت: در این باره نمی‌توان حکم کلی صادر کرد. در میان فیلم‌هایی که توقیف می‌شوند ممکن است برخی با تشخیص درست باشد اما توقیف چهار فیلم دیگر اشتباه باشد. یعنی یک سیاست شفاف و روشنی وجود ندارد که بخواهیم بگوییم فیلم‌ها بر این مبنا و اساس توقیف می‌شوند و معتقدم که یک طرح و توطئه‌ای وجود دارد که باعث می شود فیلم‌ها در این مسیر به توقیف منتهی شوند.

شمقدری خاطرنشان کرد: البته در پی این مسیر امکان دارد که یکی دو فیلم واقعا توقیف شوند اما من معتقدم که روند توقف فیلم‌ها و مجوز نمایش نگرفتن فیلم‌ها، بیش از این که ناشی از یک دیدگاه شفاف باشد، ناشی از یک طرح و توطئه است.

مشاور هنری رییس‌جمهور تاکید کرد: اشکال از نظر من این است که چرا مدیریت در عرصه فرهنگ ‌نمی‌آید تا این طرح‌ها و توطئه‌ها را شناسایی و نگاه شفاف خود را حاکم کند. بنده با شخص وزیر در حوزه نگاه، تفکر و اندیشه هیچ مشکلی ندارم و هر دو خواسته‌های فکری‌ و آرمان‌های‌مان یکی است، اما اشکال من این است که آن مدیریتی که در حوزه فرهنگ و ارشاد جاری می‌شود نمی‌تواند تشخیص دهد که این موضوع طرح و توطئه است.

جواد شمقدری با دام دانستن روند توقیف فیلم‌ها گفت: در کنار این اتفاقات بعضی جریاناتی که کاملا در تضاد فکری و تقابل جدی هستند با اندیشه ما -که وزیر هم شامل این اندیشه می‌شود- دارند در حاشیه کار خود را انجام می‌دهند و ضمن ادامه سیاست های خود به مسیرشان نیز تداوم می‌بخشند.

انتقاد شدید از مدیریت فرهنگی دولت اصلاحات

او در این گفت‌وگو خاطرنشان کرد: یکی از موانعی که در راه رسیدن به سینمای انقلاب اسلامی طراحی و ساخته شد این بود که برای رسیدن به تعریف، سینمای انقلاب اسلامی را متوقف کنیم. در حالی که امام (ره) وقتی خواستند نهضت‌شان را شروع کنند نیامدند اول تعریف‌ها را روشن کنند، بالاخره شالوده این فرهنگ و اندیشه در تاروپود وجود امام تحقق پیدا کرده بود و در تاروپود اندیشه، روش و سکنات یاران امام نیز تحقق پیدا کرده بود، لذا وقتی که حرکت می‌کردند، خود به خود به یک نقطه مشترک می‌رسیدند و بدون این که بخواهند همدیگر را ببینند، از فاصله دور و بعید به یک تصمیم می‌رسیدند. پس لازم نبود که خیلی بخواهیم سینمای انقلاب اسلامی را تعریف کنیم، بلکه لازم بود هنرمند و فیلمسازی را که باورهای دینی و انقلاب اسلامی، در وجود او خانه کرده باشد، پیدا و تربیت کنیم. باید این اتفاق می‌افتاد نه اینکه بخواهیم در یک فضای آکادمیک باور‌های‌مان را تعریف کنیم و بعد به خورد آدم‌هایی که خیلی هم باور ندارند، این را تزریق کنیم که این نتیجه‌ای ندارد.

مشاور هنری رییس‌جمهور ادامه داد: این حرکت تربیتی و تحول از درون باید شکل می‌گرفت اما این اتفاق نیفتاد، چرا؟ چون بخشی از آن مدیریتی که آمد در جریان مدیریت سینمایی و تلویزیونی قرار گرفت این باور را نداشت و خودش به این نقطه نرسیده بود.

شمقدری تاکید کرد: در واقع بزرگ‌ترین مشکل ما این بود که مدیران و برنامه‌ریزان سینمایی باید کسانی می‌بودند که خودشان این باور انقلابی در وجودشان شکل گرفته بود، کسانی که امام را با همان ویژگی‌های امام قبول داشتند، نه اینکه بخشی از امام را قبول داشته باشند اما بخش دیگرش را نه. بعضی از اینها بیشتر متاثر از جریان تفکر روشنفکری مذهبی بودند تا جریان ناب حضرت امام. این نقطه اصلی بود و این جریان در دانشگاه‌ها، در حوزه نقد و مطبوعات، صداوسیما و سایر رسانه‌ها هم به شدت نفوذ داشت و بر سینما هم که سیطره کامل داشت و این بزرگ‌ترین مانع بود.

وی تصریح کرد: در سال ۷۲ با آمدن آقای لاریجانی این جریان مدیریتی تقریبا از راس وزارت ارشاد خارج شد و با برخی از تحولات در پستو قرار گرفت. البته این جریان هیچ‌گاه قطع نشد و هیچ‌وقت از فعالیت باز نماند اما در آن مقطع یک‌مقدار رفت و در حاشیه قرار گرفت.

شمقدری گفت: در ادامه دیدیم که این جریان دوباره در سال ۷۶ و این بار دیگر بدون هیچ‌گونه مانع، مخالف و منتقد جدی، آمد در راس قرار گرفت و تقریبا منویات اصلی خود را بروز داد و این در حالی بود که تا آن مقطع، ابا داشت که صریحا نظراتش را بیان کند.

فیلم‌هایی که زیرآب می‌زنند

مشاور هنری رییس‌جمهور در بخش دیگری از این گفت‌وگو اظهار داشت: به هر ترتیب بخشی از این تفکر را شما در سینما هم می‌توانید ربطش را ببینید، اما خیلی خفیف، مثلا وقتی گفتند که جنگ جنگ قدرت است در حالی که امام می‌گفتند: «جنگ ما جنگ حق و باطل است»، می‌بینیم که فیلمی ساخته می‌شود و بیشترین و سنگین‌ترین بودجه را برای یک فیلم جنگی می‌گذارند که اتفاقا این فیلم می‌خواهد بگوید که جنگ، جنگ قدرت و جنگ زر و تزویر است، مثل فیلم «دوئل». پس این کار تحقق پیدا کرد. یعنی بروز بیرونی‌اش را ما داریم می‌بینیم.

شمقدری گفت: از این مبانی شما باز هم می‌توانید پیدا کنید، مثلا فیلم «بوی کافور عطر یاس» بخشی از این تفکر و اندیشه خودش را دارد نشان می دهد، در فیلم «خانه‌ای روی آب» نوعی از این تفکر و اندیشه زیرآب‌زنی دارد خودش را نشان می‌دهد و خیلی از فیلم‌های دیگر که ما می‌توانیم یک لیستی بیاوریم که این‌ها این تقابل و تعریض به تفکر امام و انقلاب اسلامی را در فیلم‌ها شروع کردند.