گزارش - «بحران گازی» امنیت انرژی را به اولویت سیاست خارجی اتحادیه اروپا تبدیل کرده است
شانس ایران برای فروش گاز به اروپا
شدت یافتن «بحران گازی»، تامین امنیت انرژی را به یکی از اولویت‌های سیاست خارجی اتحادیه اروپا تبدیل کرده است. کشمکش‌ها برای تحویل گاز روسیه به اوکراین و اروپا، نگرانی‌ها در مورد امنیت تامین انرژی در این اتحادیه را افزایش داده است. بسیاری از کارشناسان معتقدند که اروپا باید به دنبال منابع گازی جایگزین، از جمله در ایران باشد. به گزارش «دویچه وله»، روزنامه «دی ولت»، چاپ آلمان، می‌نویسد مردم این کشور از گازپروم روسیه وحشت دارند. گاز روز به روز گران‌تر می‌شود و کشور نیز وابسته‌تر. در سال ۲۰۰۸ میلادی کتابی تحت عنوان «گازپروم، تجارت با تکیه بر قدرت» وارد بازار آلمان شد که پیش‌بینی می‌شد در فهرست پرتیراژترین کتاب‌ها قرار گیرد.نویسندگان این کتاب والری پانیوشکین و میخائیل سویگار، خبرنگاران روس، هستند که بیش از ۴ سال برای تحقیقات خود وقت صرف کردند. در این کتاب آمده است که ۴۵درصد گاز آلمان، ۷۵درصد گاز اتریش و ۱۰۰درصد گاز فنلاند را گازپروم تامین می‌کند. حال گازپروم صادرات بخشی از گاز خود را به ده کشور اروپایی قطع کرده و اروپایی‌ها نیز به این اندیشه افتاده‌اند که منابع گازی دیگری، از جمله منابع گازی ایران، را جایگزین آن کنند. برخی از صاحب‌نظران غربی این فکر را مطرح می‌کنند که شانس فروش گاز ایران به اروپا، اکنون بیش از هر زمانی افزایش یافته است.
گازپروم یا گاز ایران؟
گاز سلاحی است که می‌سوزد، منفجر می‌شود و می‌تواند جان آدمی را بگیرد. این سخنان ویچسلاو شرمت، یکی از روسای اسبق گازپروم است. حال بنا به ادعای ولادیمیر سوکور، کارشناس موسسه تحقیقی «بنیاد جیمز تاون، در واشنگتن، روسیه این سلاح را علیه اروپا به‌کار گرفته است. ولی سوکور نیز همچون برخی دیگر از کارشناسان آلمانی تاکید دارد که قطع گاز روسیه «فرصت طلایی» برای کشورهای دیگر صاحب انرژی گاز، از جمله ایران و کشورهای آسیای مرکزی، فراهم کرده است تا وارد بازار گاز اروپا شوند. گاز ایران و حوزه دریای خزر، به نظر این کارشناس، می‌تواند در آینده وابستگی اتحادیه اروپا به روسیه را کاهش دهد.
فرصت‌های «طلایی» ایران
کارشناس بنیاد تحقیقی «جیمز تاون» معتقد است که ایران به عنوان دومین کشور صاحب ذخایر گازی دنیا، در حال حاضر با یک «فرصت طلایی» مواجه شده است. وی در مصاحبه با بخش فارسی دویچه وله تاکید می‌کند که اگر ایران در قبال گاز سیاست نوینی را اتخاذ کرده و فعال‌تر عمل نماید، قادر خواهد بود در آینده با روسیه در بازار اروپا رقابت کند. سوکور با مثال آوردن مواضع برژینسکی، مشاور امنیت ملی آمریکا در دوره ریاست جمهوری جیمی‌کارتر و رابرت گیتس، وزیر دفاع آمریکا، به رویکرد جدید ایالات متحده در رابطه با ایران نیز اشاره می‌کند و می‌گوید که در آمریکا نغمه‌هایی شنیده می‌شود که مذاکره با ایران را مطرح می‌کنند. طرفداران «سیاست دیالوگ» در آمریکا موفق خواهند شد. به نظر میشائل لاوبش، رییس بنیاد مدافع آزادی و حقوق شهروندی در آسیای میانه، غرب نیاز شدیدی به گاز دارد و انرژی جایگزینی نیز تا به حال یافت نشده است. بیشترین گاز آلمان از هلند و نروژ خریداری می‌شود. آلمان و اروپا بایستی برای رفع نیازهای خود به تنوع منابع گازی اولویت دهند. لاوبش در رابطه با ایران به موانع سیاسی نیز اشاره می‌کند. با توجه به قطع صدور بخشی از گاز اروپا، اکنون بحث پیرامون «منابع غیر روسی» نیز شدت یافته است. کشورهای عضو اتحادیه اروپا مصمم هستند با دور زدن از روسیه، برای دسترسی مستقیم به گاز حوزه دریای خزر اقدام کنند. ولادیمیر سوکور، کارشناس بنیاد تحقیقی «جیمزتاون»، بر این باور است که با روی کار آمدن باراک اوباما در آمریکا، مذاکره با ایران در خصوص تامین گاز اتحادیه اروپا ضرورت بیشتری پیدا خواهد کرد. وی اشاره می‌کند که عدم سرمایه‌گذاری در صنایع گاز ایران، سیاست نابخردانه‌ای است و قطع صدور گاز روسیه به اروپا نیز نادرستی این سیاست را تائید کرده است. ولی اتحادیه اروپا به‌نظر دکتر اشتفان مایستر، کارشناس امور انرژی شورای روابط خارجی آلمان، نخست باید در انتظار سیاست اوباما در قبال ایران باشد. اشتفان مایستر اضافه می‌کند: «شانس خوبی برای رییس‌جمهور ایران، احمدی نژاد، فراهم شده که با اروپائیان در مورد گاز مذاکره کند. این به نفع هر دوطرف است. اروپا به گاز ایران و جمهوری اسلامی به دانش و تکنیک پیشرفته و سرمایه‌گذاری اروپایی‌ها نیاز دارد.» این کارشناس به این مساله اشاره کرد که نمایندگان «RWE»، کنسرن بزرگ انرژی آلمان، که در پروژه «نابوکو» مشارکت دارند به‌طور آشکارا از خرید گاز ایران نیز صحبت می‌کنند.
تاسیس «کمپانی انرژی خزر»
با شدت یافتن «بحران گازی» در اروپا، اتحادیه اروپا برای نخستین بار، تامین امنیت انرژی را یکی از اولویت‌های سیاست خارجی خود اعلام کرده است. ولادیمیر سوکور، کارشناس در امور گاز، به این مساله چنین اشاره می‌کند: «اروپا بالاخره پس از ۱۰ سال درک کرد که مساله خرید گاز ایران و ترکمنستان نه توسط بخش خصوصی، بلکه از سوی مقامات بلندپایه بروکسل، مستقیما برنامه‌ریزی شود.» تاسیس «شرکت انرژی خزر» توسط «RWE» آلمان و شرکت «OMV» اتریش، نخستین اقدام جهت صدور گاز حوزه دریای خزر است که توسط دولت‌های اروپایی، حمایت سیاسی و اقتصادی می‌شود. این کمپانی قصد دارد نخست در زمینه صدور گاز حوزه دریای خزر به اروپا تحقیق کند. ولی میشائل لاوبش، کارشناس آلمانی، به نتایج فوری این شرکت با تردید می‌نگرد. به نظر وی، حتی با تاسیس «شرکت انرژی خزر» نیز سال‌ها طول خواهد کشید تا گاز این منطقه مستقیما وارد بازار اروپا شود.
ارسال نظر