دنیا را درنوردید و ABC را پولدار کرد

غزال صادقی

مدتی است که تب جدیدی نه‌تنها کشور ما بلکه بسیاری از کشورهای دیگر جهان را درنوردیده است. تب تماشای سریال‌ها در شبکه ویدئویی خانگی در این میان سریال «گمشده» (Lost) با اقبالی دوچندان نسبت به دیگر سریال‌ها روبه‌رو شده است. محبوبیت سریال گمشده در سطح جهان تا آنجا پیش رفته است که اکنون این سریال رکورد تعداد بیشترین دانلود را از شبکه اینترنت به خود اختصاص داده است. از سوی دیگر هیچ سریالی تاکنون به اندازه سریال گمشده هوادار نداشته است. یک جست‌وجوی ساده اینترنتی شما را با انبوهی از وب‌سایت‌های پیرامون موضوع سریال گمشده و کاراکترهای آن مواجه می‌کند. سایت‌هایی در مورد تجربه‌های مردم از دیدن سریال گمشده، پیش‌بینی قسمت‌های آینده و سایت‌هایی برای شرط‌بندی بر سر مرگ وزندگی قهرمانان داستان.

گمشده از کجا آمد؟

سریال گمشده، محصول همکاری جک بندر و استفام ویلیامز، دو کارگردان شبکه ABC ایالات متحده است. همه چیز از آنجا شروع شد که بندر به عنوان نویسنده و طراح اصلی این سریال با خودش گفت: چه می‌شود اگر هواپیمایی در جزیره‌ای اسرارآمیز سقوط کند؟ این ایده مورد توجه استفان مک فرسون، مدیر بخش سرگرمی شبکه ABC قرار گرفت و کار ساخت سریال گمشده در سال ۲۰۰۲ آغاز شد. سرانجام اولین قسمت آن در ۲۲ سپتامبر ۲۰۰۴ به روی آنتن رفت. لوکیشن اصلی این سریال، سواحل هاوایی است، اما بنابر ایجاب داستان در لندن، نیویورک، نیجریه، کره جنوبی و دیگر نقاط جهان نیز فیلمبرداری شده است. تاکنون ۸۳ قسمت از این سریال در قالب چهار فصل داستانی پخش شده است و فصل پنجم آن از ۲۱ ژانویه آغاز خواهد شد.

جادوی گمشده

اما چه چیزی مردم جهان را به دیدن گمشده و تعقیب داستان طول و دراز آن وادار می‌کند؟ گمشده یک درام هیجانی پر از صحنه‌های تعلیق و دلهره‌آور است.

همه راز جذابیت سریال گمشده در فیلمنامه محکم و فکر شده آن است. تنها دیدن چند قسمت اول سریال به بیننده نشان می‌دهد که با تصاویری تفننی روبه‌رو نیست، بلکه در پشت آن فیلمنامه‌ای منسجم وجود دارد. سریال گمشده در مقایسه با بسیاری از فیلم‌ها و سریال‌ها از جلوه‌های ویژه آنچنانی سود نمی‌برد. با این وجود گره‌های متعدد را دستمایه به دام انداختن تماشاگر کرده است. در سریال گمشده باز شدن هر گره و پاسخ به هر سوال برای بیننده حکم آغاز معمایی دیگر را دارد. از سوی دیگر بیننده در سریال گمشده با ابر قهرمان‌ها روبه‌رو نیست. شخصیت‌های گمشده در قالب انسان‌های معمولی تصویر شده است با تمام نقاط قوت و ضعفشان و همین مساله آنها را باورپذیرتر کرده و بیننده را وادار به همدردی و پیگیری سرنوشت آنها می‌کند.

عواید یک سریال خوب

ساخت هر فصل از سریال گمشده بیش از ۲۵میلیون دلار برای شبکه ABC خرج برداشته است. با این وجود این تنها بخش کوچکی از بازگشت سرمایه این شرکت است و بسیاری از شبکه‌های مشهور دنیا همچون شبکه دولتی بریتانیا، شبکه MBDC، شبکه TF۱ فرانسه و بسیاری دیگر از شبکه‌های معتبر جهان گمشده را خریده و پخش کرده یا در حال پخش آن هستند. ارزش کپی رایت گمشده نیز به ازای هر اپیزود ۵ تا ۱۰هزار دلار است.

از سوی دیگر، برخی از شبکه‌های تلویزیونی همچون کانال BBC۴ گمشده را برای مشاهده آنلاین روی پایگاه اینترنتی خود قرار داده‌اند. بینندگان برای دیدن هر قسمت باید یک پوند از طریق کارت اعتباری خود پرداخت کنند. درآمد این شبکه از طریق تماشای آنلاین سریال گمشده از سراسر دنیا بیش از یک‌میلیون پوند در سال بوده است.

اما این پایان سودآوری سریال گمشده نیست؛ شبکه ABC امتیاز تکثیر و پخش نسخه DVD این سریال را به کمپانی تولید و پخش فیلم بوآناویتا فروخته است. تنها فصل سوم این سریال در ۲۰۰۶ بیش از یک‌میلیون نسخه فروش رفت و در همان سال به عنوان پرفروش‌ترین ویدئوی خانگی انتخاب شد. مجموع فروش سریال گمشده از محل فروش DVD‌های چهار فصل داستان آن بیش از ۵۰۰میلیون دلار بوده است. اما چه کسی می‌داند اگر در ایران هم قانون کپی‌رایت به اجرا در می‌آمد، این حجم بالای محبوبیت گمشده چه میزان عایدی نصیب تهیه‌کنندگان می‌کرد.

پایان گمشده

پخش فصل پنجم سریال گمشده از روز ۲۱ ژانویه ۲۰۰۹ یعنی کمتر از یک‌ماه دیگر آغاز می‌شود. بدون شک به جز دو نویسنده و کارگردان هیچ کس دیگر از خط داستان آن اطلاع ندارند و بازیگران تنها برای چند قسمت، سریال را دریافت می‌کنند تا پایان مشخص نشود. آنچه تاکنون به بیرون درز کرده، این است که ۶ نجات یافته پرواز سیدنی - لس آنجلس که از جزیره خارج شده، بار دیگر به جزیره اسرارآمیز برمی‌گردند. با این همه در سایت رسمی این سریال به این نکته اشاره شده است که سریال گمشده در سال ۲۰۱۰ با یک پایان شگفت‌آور و میخکوب‌کننده به پایان می‌رسد.