قدم بعد چه خواهد بود؟

داگلاس دایاموند، آنیل کاشیاب، راگورام راجان *

مترجم:زهرا کاویانی

اگر دلهره و اضطرابی که در هفته دوم ماه اکتبر ۲۰۰۸ به وجود آمد شدت یابد، آنگاه باید دولتمردان آماده شوند تا این وضعیت را متوقف کنند. این کار باید از طریق رسیدگی و بازبینی، تغییر ساختار مالی و همچنین پرداخت بدهی‌ها صورت گیرد. یک راه حل موقت برای برقراری تعادل می‌تواند از طریق ضمانت تمام بدهی‌های کوتاه مدت بانک‌ها، بررسی دارایی‌هایشان و پس از آن از بین بردن ضایعات به وجود آمده باشد.

ما هم اکنون در اوج وحشت‌زدگی سیستم بانکی هستیم که به واسطه قابلیت‌های دارایی‌های بانک‌ها و هم چنین سرمایه‌های بانک‌ها به وجود آمده است. وام‌دهی بین بانکی متوقف شده است و وام‌دهی به غیر بانک‌ها نیز در حال متوقف شدن است.

یک نسخه تاریخی برای توقف چنین اضطراب‌هایی در بازار، توقف سریع (و یا به تعلیق در آوردن قابلیت نقدشوندگی) است که توانایی اعتبار دهندگان برای برداشت پول از حساب‌هایشان را کاهش می‌دهد. با این کار می‌توان زمان را خرید و سیاست‌گذاران در این مدت می‌توانند به بانک‌ها رسیدگی کنند، تصمیم بگیرند که کدام بانک‌ها قادر به پرداخت دیون خود هستند، کدام یک در وضعیتی قرار دارند که به تدریج باید به سمت متوقف کردن فعالیت‌های خود پیش بروند یا ساختار بانک‌هایی را که دارای نوسانات زیادی هستند تغییر دهند، تا به این صورت اضطراب و دلهره موجود در بازار را متوقف کنند.

شاید ضمانت‌های مختلفی که در روزهای گذشته ایجاد شده است، بتواند به این دلهره و اضطراب پایان بخشد، اما ما باید خودمان را برای اجرای سیاست‌هایی که بتوانند جایگزین این ضمانت‌ها شوند، آماده کنیم. اگر نگرانی ادامه یابد، در این صورت باید از ابزار‌های سنتی مانند رسیدگی و بازبینی و تایید مدارک موسسات مالی، تغییر ساختار مالی آنها و هم چنین نقدی کردن دارایی‌های موسسات مالی، استفاده کرد. چالشی که وجود دارد این است که بتوان این موارد ذکر شده را طوری اجرا کرد تا هم در چارچوب قوانین باشند و هم انگیزه فرار از بازار مالی را برای وام‌دهندگان کوتاه مدت، افزایش ندهد. طرح ما برای سیاست‌گذاران این است که از زمان حداکثر استفاده را نمایند. این کار می‌تواند به این صورت انجام پذیرد که اعلام کنیم تمامی اوراق بهاداری که تاریخ

سر رسید آنها تا ۳ ماه آینده است، توسط دولت ضمانت می‌شود، این ضمانت می‌تواند حتی تا اوراق ۵ ماهه را نیز شامل شود. برای جلوگیری از قمار بازی، رشد دارایی‌ها (ضمانت این اوراق موجب می‌شود که قیمت آنها از این حداقل قیمتی که هم اکنون در بازار برایشان وجود دارد بیشتر شود و بنابراین دارایی‌های بانک‌ها بهبود می‌یابد ) باید به اندازه رشد نرمال وام دادن باشد، پرداخت سود کوپنی این دارایی‌ها نیز باید متوقف گردد. با این کار زمان را می‌خریم و از زمان به دست آمده برای رسیدگی به دارایی‌های بانک‌ها و هم چنین بررسی درجه کفایت و بسندگی سرمایه آنها استفاده می‌کنیم. این کار باید با رسیدگی سریع به دارایی‌های بانک‌ها صورت پذیرد، قمیت‌گذاری دارایی‌ها باید بر اساس روش‌های مرسومی که در شبکه بانکی برای قیمت‌گذاری وجود دارد، صورت پذیرد، نه بر اساس قیمت‌های آتشین (fire-sale: قیمتی است که دارایی‌ها در پایین ترین حد قیمتی خود در آن قرار دارند.)، این کار با این هدف صورت می‌گیرد که بتوانیم زیان خالص بانک‌ها را مشخص کنیم. پس از آن باید بانک‌ها را تشویق کرد تا سرمایه‌های خود را افزایش دهند، این کار باید با درک این موضوع انجام پذیرد که هر گونه افزایش سرمایه‌ای بر سرمایه‌های قبلی موجود در بانک ارجحیت دارد (به جز سرمایه‌هایی که اخیرا به بانک‌ها اضافه شده است). پس از آن اگر بانک‌ها نیاز به نقدینگی داشته باشند یا از طریق دولت احتیاج به تزریق سرمایه پیدا کنند، دولت می‌تواند از این طریق وارد عمل شود که به سرمایه‌‌گذاران جدید در بانک‌ها این ضمانت را بدهد که از جانب دولت حمایت خواهند شد (در واقع ارجحیت داشتن سرمایه‌های جدید از این طریق اعمال می‌شود) - اگر این حمایت وجود نداشته باشد هیچ سرمایه‌گذار جدیدی حاضر به سرمایه‌‌گذاری نخواهد بود. بعد از این افزایش سرمایه، بانک‌هایی که سرمایه‌های بیشتری دارند می‌توانند از سرمایه‌های دولتی برای خرید بانک‌های ضعیف استفاده کنند. ضعیف‌ترین بانک‌هایی که هیچ بانکی حاضر به خرید آنها نیست، باید به تدریج به فعالیت‌های خود خاتمه دهند. اگر در این مرحله (جذب سرمایه‌های جدید توسط بانک‌ها) تعدادی از بانک‌ها وجود داشتند که با مشکل عدم باز پرداخت مواجه بودند، در این صورت این بانک‌ها حتی اگر امکانات هسته‌ای آنها مانند دانش موجود در آن بانک دارای ارزش باشد، می‌توانند ورشکسته اعلام شوند و پس از آن توسط دولت recaptalise شوند. (این کار باید بدون اعمال هر گونه زیانی به وام‌دهندگان کوتاه مدت صورت گیرد)

این طرح باید به عنوان یک راه کار کوتاه مدت مد نظر باشد. این احتمال وجود دارد که طرح پاولسون تحت عنوان احیای دارایی‌های زیان دیده، بتواند در نهایت کمک کند تا هم بانک‌ها بتوانند دارایی‌های خود را بدون کاهش قیمت بفروشند و هم به بازار و تنظیم‌کننده‌های آن اجازه دهد تا بانک‌ها را ارزش‌گذاری کنند. متشابها روش‌های سیاست‌گذاری که ثبات بازار مسکن را هدف‌گیری می‌کنند، نیز اگر در مقیاس بزرگی انجام پذیرند، می‌توانند بر روی ارزش دارایی بانک‌ها اثر بگذارند، اما باید توجه داشت که این راه حل‌ها در کوتاه مدت غیر عملی هستند و تنها در صورتی می‌توانند مفید باشند که سرمایه‌‌گذاران باور کنند آنها می‌توانند مانع آن شوند که بانک‌ها با هجوم وام‌دهندگان برای باز پس گیری وجوه شان مواجه شوند و در واقع می‌توانند به بانک‌ها کمک کنند تا قادر به پرداخت دیون خود باشند. با توجه به آنکه تعداد موسساتی که در معرض ریسک قرار دارند رو به افزایش است، ایجاد تعادل در سامانه بانکی باید در اولویت قرار گیرد.

*دانشگاه شیکاگو مدرسه تحصیلات تکمیلی بازرگانی