تفاهم ناگهانی ۱+۵ برای صدور قطعنامه

دنیای اقتصاد - اعضای دائم شورای امنیت و آلمان، موسوم به گروه ۱+۵، در حرکتی غیرمنتظره، بر سر پیش‌نویس قطعنامه تازه‌‌‌ای علیه ایران به توافق رسیده‌اند. این سند برخلاف میل آمریکا و متحدان‌غربی آن، حاوی تحریم‌‌‌های تازه علیه ایران نخواهد بود و تنها لزوم اجرای قطعنامه‌‌‌های قبلی سازمان ملل علیه ایران را تاکید می‌‌‌‌کند. توافق روز جمعه گروه ۱+۵، از این نظر غیرمنتظره بود که چند روز پیشتر اعلام شد نشست روز پنج‌شنبه وزیران خارجه این شش کشور در نیویورک برای بحث درباره قدم بعدی مقابل ایران لغو شده است. تنظیم قطعنامه‌ای بدون تحریم‌های بیشتر علیه ایران

جلیلی:پیش نویس۱+۵شبیه بیانیه است

اعضای دائم شورای امنیت و آلمان، موسوم به گروه ۱+۵، در حرکتی غیرمنتظره، بر سر پیش‌نویس قطعنامه تازه‌‌‌ای علیه ایران به توافق رسیده‌اند.

این سند که احتمال به رای گذاشته‌شدن آن وجود دارد، برخلاف میل آمریکا و متحدان‌غربی آن حاوی تحریم‌‌‌های تازه علیه ایران نخواهد بود و تنها لزوم اجرای قطعنامه‌‌‌های قبلی سازمان ملل علیه ایران را گوشزد می‌‌‌‌کند.

با این حال برخی مقام‌‌‌های ارشد غربی ازتهیه این پیش نویس ابراز رضایت کرده‌اند، چراکه این توافق به تهران نشان خواهد داد که فعالیت گروه ۱+۵ برای مهار برنامه هسته‌ای ‌‌‌‌ایران متوقف نشده است.

توافق روز جمعه گروه ۱+۵، از این نظر غیرمنتظره بود که چند روز پیشتر اعلام شد نشست روز پنجشنبه وزیران خارجه این شش کشور در نیویورک برای بحث درباره قدم بعدی مقابل ایران لغو شده است.

لغو آن ملاقات در پی مخالفت روسیه صورت گرفت و تصور عمومی ‌‌‌‌این بود که تنظیم هرگونه قطعنامه‌‌‌ای علیه برنامه هسته‌ای ‌‌‌‌ایران در شرایط کنونی منتفی است. اما این وضع ظاهرا در جریان دیدار وزیران خارجه روسیه و آمریکا در روز چهارشنبه در نیویورک عوض شد.

سرگئی لاوروف، وزیر خارجه روسیه پس از آن دیدار به کاندولیزا رایس وزیر خارجه آمریکا گفت: غیرمسوولانه خواهد بود اگر این مسائل (برنامه هسته‌ای‌‌‌‌ایران) به خاطر اختلاف بر سر قفقاز زمین گذاشته شود. به نظر می‌‌‌‌رسد که مسکو توافق جمعه بر سر قطعنامه ایران را یک پیروزی برای خود می‌‌‌‌داند.به گزارش خبرگزاری روسی اینترفکس، وزارت خارجه روسیه در بیانیه‌‌‌ای گفت که تنظیم یک پیش‌نویس ساده و کوتاه در مورد ایران پیشنهاد مسکو بوده است و پذیرش آن را نشانه «غالب آمدن عقل سلیم» توصیف کرد.در این بیانیه همچنین آمده است که روسیه برای دستیابی به راه حلی دیپلماتیک در قبال ایران از هیچ کوششی فروگذار نخواهد کرد و هیچ نیازی به گنجاندن تهدید یا اعمال تحریم‌های جدید علیه آن وجود ندارد.

این بیانیه حاکی است که پس از موضع‌گیری روسیه مبنی بر نامناسب بودن زمان برای نشست وزیران خارجه شش کشور در نیویورک برای بحث درباره تحریم‌‌‌های تازه علیه ایران، دیگر اعضای این گروه پذیرفتند که بار دیگر سراغ پیشنهاد روسیه که پیشتر تسلیم شده بود، بروند.

به گزارش خبرگزاری رویترز، متن این پیش‌نویس که تنها حاوی ۱۰ خط است، از ایران می‌‌‌‌خواهد به طور کامل و بدون معطلی سه قطعنامه قبلی شورای امنیت را که خواستار تعلیق غنی‌سازی اورانیوم می‌‌‌‌شود، اجرا کند.

این سند همچنین از ایران می‌‌‌‌خواهد درخواست‌‌‌های شورای حکام آژانس بین‌‌المللی انرژی هسته‌ای ‌‌‌‌را برآورده کند.

رایس گفت: هدف این قطعنامه نشان‌دادن وحدت اعضای گروه ۱+۵ پس از بروز اختلاف با روسیه بر سر مناقشه گرجستان است.

وی به رویترز گفت: همچنین به ویژه مهم است که ایرانی‌‌‌ها تشخیص دهند که فرآیند کاری گروه ۱+۵ همچنان به قوت خود باقی است. آمریکا و متحدان اروپایی آن خواهان تصویب قطعنامه چهارمی‌‌ ‌‌حاوی تحریم‌‌‌های بیشتر علیه ایران بودند.دیوید میلیبند، وزیر خارجه بریتانیا نیز گفت: این پیش‌نویس جمعه بعد از ظهر تسلیم ۱۵ عضو شورای امنیت شد و ممکن است شنبه به رای گذاشته شود. وی همچنین گفت: قطعنامه تازه موید عزم شش کشور برای دنبال کردن استراتژی دو وجهی است؛ یعنی ارائه مشوق‌‌‌ها به ایران در صورت تعلیق غنی‌سازی اورانیوم و دنبال کردن تحریم‌‌‌های بیشتر در صورت رد آن.

فرانک والتر اشتاین مایر، وزیر خارجه آلمان نیز با آن که این حرکت را نشانه اتحاد این گروه در قبال پرونده هسته‌ای‌ ‌‌‌ایران توصیف کرد، گفت که هرچند پیش‌‌‌نویس قطعنامه تازه حاوی تحریم‌‌‌های جدیدی نیست، اما آنها را مردود نیز نمی‌‌‌‌داند. وی به ویژه ابراز رضایت کرد که این قطعنامه پیامی ‌‌‌‌برای تهران است.

وی گفت: نگرانی من این بود که اگر یک اعلامیه مشترک تنظیم نمی‌‌‌‌کردیم، دولت ایران بیش از حد خوشحال می‌‌‌‌شد.اشتاین مایر گفت: موضع جامعه بین‌‌المللی همچنان این است که می‌‌‌‌خواهیم بگوییم که آماده همکاری با ایران هستیم، اما تنها به این شرط که ایران تعهدات خود را در برابر جامعه بین‌‌المللی اجرا کند.

او افزود: اگر ایران چنین نکند، ما آماده ایم که مسیری دیگر، احتمالا حرکت به سمت تحریم‌‌‌های بیشتر را انتخاب کنیم. با این حال آنچه کلیدی است این است که عملا بتوانیم در کنار یکدیگر، به عنوان گروهی شامل شش عضو، در این مسیر گام برداریم.

شبه بیانیه

در همین رابطه، دبیر شورای عالی امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران گفت: پیش‌نویسی که کشورهای گروه موسوم به ۱+۵ به شورای امنیت سازمان ملل متحد ارائه کرده‌اند، بیشتر به بیانیه شبیه است.

به گزارش ایسنا، سعید جلیلی، دبیر شورای عالی امنیت ملی با بیان این که در پیش‌نویس ۱+۵ به شورای امنیت سازمان ملل، هیچ موضوع و مساله جدیدی مطرح نشده است، افزود: این پیش‌نویس، بیانیه‌ای چند خطی است که می‌خواهند با عنوان قطعنامه در شورای امنیت مطرح و صادر کنند. وی ادامه داد: این پیش‌نویس در شرایطی تدوین شده است که کشورهای گروه۱+۵ گفت‌وگوهای خود را با جمهوری اسلامی ایران، سازنده و رو به جلو خوانده و اعلام کرده‌اند که سوال‌های ایران منطقی است و درباره آنها بحث خواهند کرد و پاسخ خواهند داد. جلیلی با اشاره به این که این کشورها نتوانستند برای سوالات ایران پاسخ مناسبی تهیه کنند و اکنون به سوی تصویب چنین قطعنامه‌ای پیش می‌روند، افزود: این امر نشان می‌دهد که سوال‌های ایران سوالاتی منطقی و استدلال‌های ما استدلال‌هایی صحیح بوده است.

وی در ارزیابی اقدام این کشورها در ارائه پیش‌نویس جدید به شورای امنیت ، گفت: یا این کشورها نمی‌توانند پاسخی منطقی به پرسش‌های جمهوری اسلامی ایران بدهند، یا این که این کشورها انسجام درونی خود را از دست داده‌اند. دبیر شورای عالی امنیت ملی با اشاره به عدم پاسخگویی کشور های یادشده اظهار کرد: این کشورها با ارائه پیش‌نویس جدید به شورای امنیت می‌خواهند نشان دهند که میان‌شان انسجام وجود دارد، نکته‌ای که یکی از وزیران امور خارجه عضو گروه ۱+۵ هم به آن اشاره کرده است. این قطعنامه نکته جدیدی ندارد و تنها کشورهای عضو این گروه خواسته‌اند انسجام خود را به نمایش بگذارند.

جلیلی اضافه کرد: یکی دیگر از وزیران امور خارجه عضو این گروه اعلام کرده است که این پیش‌نویس برای این به شورای امنیت ارائه شده است که به ایران اعلام کنند خیلی خوشحال نباشد. او ادامه داد: این اقدام خیلی سازنده نیست و آن چه آنان امروز به آن نیاز دارند این است که با اقداماتی اعتمادساز، اعتماد ملت ایران را جلب کنند، درحالی که این اقدام‌ها بیشتر موجب بی‌اعتمادی ملت ایران خواهد شد. دبیر شورای عالی امنیت ملی تصریح کرد: این روند، سازنده نیست و مشکلی را از آنان حل نخواهد کرد. جلیلی در گفت‌وگو با واحد مرکزی خبر خاطرنشان کرد: این که برخی از اعضای این گروه بخواهند مشکلاتی را که در درون دارند با هزینه کردن از اعتبار دیگران برطرف کنند یا این که بخواهند پاسخ استدلال‌ها و مسیر مذاکره‌ای را که در مقابل چشمان جامعه جهانی صورت گرفته است منحرف کنند، به هیچ وجه مفید نخواهد بود. وی این پیش نویس چند خطی را تکرار موارد گفته شده در قطعنامه‌های قبلی خواند و گفت: این قطعنامه، قطعا به مسیری که می‌توانست به همکاری‌های سازنده مبتنی بر تعهدات دسته جمعی برای صلح و امنیت جهانی منتهی شود، کمک نخواهد کرد. جلیلی هم‌چنین با اشاره به روند مذاکرات پس از گفت‌وگوهای ژنو که به ارائه پیشنهادهایی ازجانب دو طرف و توافق برای بررسی این پیشنهادها منجر شد و ارسال نامه‌ خود به سولانا مبنی بر اعلام آمادگی جمهوری اسلامی ایران برای پاسخگویی شفاف به ابهام‌های موجود گفت: در این نامه خاطرنشان شد که متقابلا ایران انتظار دارد به سوالات مطرح شده از طرف جمهوری اسلامی ایران به صورت شفاف پاسخ گفته شود. او افزود: سولانا از این رویکرد استقبال کرد و ما نیز برای آغاز گفت‌وگوها به منظور برطرف کردن ابهام‌ها و سوالات دو طرف، اعلام آمادگی کردیم. دبیر شورای عالی امنیت ملی با اشاره به آماده نبودن طرف مقابل برای شروع این گفت‌وگوها و تلف شدن سه هفته زمان برای آغاز این گفت‌وگوها در سطح معاونان دو طرف گفت: در آن جلسه، ما سوالات خود را مطرح کردیم، جمع بندی طرف مقابل در آن جلسات این بود که رویکرد جمهوری اسلامی ایران در این مذاکرات رویکردی جدی، سازنده و رو به جلو است و این سوالات بعضا سوالاتی قابل توجه و جدی است که نیاز به بحث و گفت‌وگو میان شش کشور و آماده شدن پاسخ‌ها برای ارائه به ایران دارد.