دنیای اقتصاد- سرانجام اختلاف‌های میان روسیه و آمریکا بر سر بحران قفقاز موجب شد که مسکو با لغو حضور وزیر خارجه خود در نشست گروه ۱+۵ که قرار بود، امروز در حاشیه مجمع سازمان ملل و با هدف افزایش تحریم‌های بیشتر علیه ایران برگزار شود، آشکارا راه خود از متحدان غربی و به ویژه آمریکا جدا کند. وزارت خارجه روسیه سه‌شنبه اعلام کرد که مسکو با برنامه از پیش طراحی‌‌شده گروه ۱+۵ برای برگزاری نشست پنج‌شنبه به منظور بررسی تحریم‌های جدید علیه ایران مخالف است.

به گزارش خبرگزاری فرانسه، وزارت خارجه روسیه طی بیانیه‌ای اعلام کرد: ما هیچ آتشی را مشاهده نمی‌کنیم که لازم باشد آن را بی‌درنگ خاموش کنیم و درباره برنامه هسته‌ای ایران درست وسط هفته‌ای پرکار در نشست سالانه مجمع عمومی سازمان ملل متحد تشکیل جلسه دهیم.

آمریکا تلاش کرده است تا وزرای خارجه ۶ کشور عضو گروه ۱+۵ را پنج‌شنبه در حاشیه نشست مجمع عمومی در نیویورک گردهم آورد و آنان را به اعمال تحریم‌های بیشتر بر ضد برنامه هسته‌ای ایران ترغیب کند.

این بیانیه مسکو به منزله خروج آن از نشست مذکور است و نشان می‌دهد که آمریکا و روسیه فقط می‌توانند در برخی موارد همکاری داشته باشند و درباره موارد دیگر این گونه نیست؛ همچنین واشنگتن حتی با حمایت دیگر کشورهای عضو این گروه نمی‌تواند به نتیجه‌ای برای اعمال فشار بیشتر بر ایران دست یابد. وزارت خارجه روسیه افزود: برای واشنگتن نیز مطلوب است که سرانجام تصمیم‌گیری کند که درباره روابط خود با مسکو چه روندی را می‌خواهد در پیش گیرد. اگر می‌خواهد روسیه را تنبیه کند آن گاه اوضاع تفاوت خواهد داشت. آمریکا و روسیه در پی تهاجم گرجستان به منطقه جدایی‌طلب اوستیای جنوبی و حمایت مسکو از مردم این منطقه دچار اختلافات جدی شدند و جنگ‌ لفظی میان مقام‌های این دو کشور شدت گرفت. آندره نسترنکو سخنگوی وزارت امور خارجه روسیه نیز سه‌شنبه شب در دیدار کوتاهی با خبرنگاران اعلام کرد که مسکو ضرورتی برای دیدار فوری ۱+۵ پیرامون برنامه هسته‌ای ایران نمی بیند که آمریکا بر برگزاری آن اصرار دارد. نسترنکو گفت: اکنون فرصتی مناسب برای کار دیپلماسی وجود دارد و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نیز که حرف آن در «امور هسته‌ای» تعیین کننده است، این را تایید می‌کند. بدین ترتیب، ما هیچ فوریتی که لازم باشد در اوج هفته‌ای پرکار در مجمع عمومی سازمان ملل متحد، همه چیز را رها کرده و به سرعت برای بررسی برنامه هسته‌ای ایران دیدار کنیم، نمی‌بینیم. وی با اشاره به موضع اخیر دیمیتری مدودف رییس‌جمهوری روسیه مبنی بر پرهیز از اعمال تحریم های بیشتر علیه ایران، اضافه کرد که اکنون مسائل مهمتری از جمله افغانستان و درگیری در مرز افغانستان - پاکستان وجود دارند، اما هم‌پیمانان و شرکای غربی ما به دلایلی، عجله‌ای برای بررسی دسته جمعی این مشکل ندارند. نسترنکو خاطر نشان کرد: روسیه آماده کار در افغانستان است، اما «به اصرار واشنگتن فعالیت شورای روسیه- ناتو که در آن مشکل افغانستان از موضوعات محوری است، متوقف شده است.»

سخنگوی وزارت خارجه روسیه تاکید کرد: آمریکا با تعلیق کار چندین همایش چندجانبه درباره مسائل مختلف، در تلاش است تا دیدار فوری ۱+۵ درباره مساله ایران را برگزار کند. هرچند که بین ما اختلاف نظراتی تاکتیکی وجود دارند، اما قدر مسلم ما پایبند به تمامی توافقات موجود درباره ایران هستیم و به تلاش خود برای دستیابی به اهداف مشترک ادامه می‌دهیم.

در همین حال، رادیو بین‌المللی فرانسه در گزارشی علت لغو نشست گروه شش جانبه در مذاکرات هسته‌ای ایران (۱+۵) را «سردی روابط غرب و شرق» ارزیابی کرد.رادیو بین‌المللی فرانسه اعلام کرد: پرونده هسته‌ای ایران نخستین قربانی سردی روابط روسیه و غرب است. واشنگتن انتقادات خود در قبال مسکو درباره مساله گرجستان را از سر گرفته است. این در حالی است که روسیه بی‌ هیچ درنگی در واکنش به این مساله، حضور در نشست وزیران خارجه گروه ۱+۵ را که قرار بود امروز در حاشیه مجمع عمومی سازمان ملل در این باره برگزار شود، لغو کرد. ۵ عضو دائم شورای امنیت سازمان ملل (آمریکا، روسیه، چین، انگلیس و فرانسه) به علاوه آلمان قرار بود در نیویورک به منظور بررسی مجدد برنامه هسته‌ای ایران و همچنین بررسی احتمال اعمال تحریم‌های جدید‌ علیه ایران گرد هم آیند. نیکلا سارکوزی و جورج بوش رییسان‌جمهور فرانسه و آمریکا در تریبون سازمان ملل طی سخنانی در این باره صحبت کردند. رادیو فرانسه افزود: در واقع این روسیه است که شرکت خود در مذاکرات گروه ۱+۵ را که قرار بود در حاشیه مجمع عمومی سازمان ملل برگزار شود، لغو کرده است. این رادیو بین‌المللی در پایان خاطرنشان کرد: از لحاظ دیپلماتیک این سختی در روابط میان شرق و غرب است که موجب لغو نشست وزارتی گروه ۱+۵ شده است.

ایران بارها اعلام کرده که تنها هدفش از فعالیت‌های هسته‌ای صلح‌آمیز تولید برق است و این در حالی است که غرب به این اعلام ایران شک دارد و مدعی است قصد ایران از فعالیت‌های هسته‌ای، تجهیز به سلاح‌ اتمی است. این در حالی است که جمهوری اسلامی بر حق مسلم خود برای غنی‌سازی اورانیوم تاکید دارد و از این حق حمایت می‌کند و اعلام کرده است که هیچ‌گونه پیش‌شرط تعلیق برای مذاکره را نمی‌پذیرد. در پی انصراف روسیه از شرکت در نشست گروه ۱+۵ آمریکا اعلام کرد که نشست مربوطه لغو شده است. شان مک کورمک، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا در جمع خبرنگاران گفت: نشست وزرای ۱+۵ برگزار نخواهد شد.

به گزارش روزنامه نیویورک تایمز، ‌مک کورمک اظهار کرد: تصمیم لغو این دیدار دوجانبه بوده است و ربطی به غرض ورزی روسیه به خاطر انتقادات اخیر آمریکا از مسکو نداشت. وی گفت: ما نیز با آن‌ها موافقیم که زمان برای برگزاری چنین نشستی در سطح وزیران مناسب نیست. با این حال به گزارش خبرگزاری فرانسه، یک مقام عالی رتبه وزارت خارجه آمریکا اذعان داشت که این روسیه بود که موجب لغو نشست ۱+۵ شد و این مساله به اختلافات روسیه و آمریکا درباره درگیری نظامی مسکو با گرجستان ربط دارد. وی گفت: من فکر می‌کنم کاملا آشکار است که در حالی که همه متعهد به رویکرد دو سویه (چماق و هویج ) هستند، دو عضو از گروه ۱+۵ یعنی روسیه و چین در حال حاضر آماده شرکت فعالانه در اعمال قطعنامه تحریم بعدی نیستند.

چین برای شرکت در مذاکرات آماده است، اما روسیه این نشست را زیرسوال برده است؛ زیرا مسکو همان حس ضرورتی را که ما درباره این وضعیت داریم، ندارد. این مقام آمریکایی افزود: آشکار است که ما در حال تجربه دوره متزلزلی در روابط خود با روسیه هستیم، اما من شکی ندارم که این دوران به پایان خواهد رسید. شبکه خبری سی.ان.ان نیز به نقل از این مقام آمریکایی که در جمع خبرنگاران در خارج از نشست مجمع عمومی سازمان ملل صحبت می‌کرد، نوشت: در مرحله فعلی ما هنوز در تلاشیم مبنای یک نشست در سطح وزرا را آماده کنیم، اما مشخص نیست که این امر اتفاق بیفتد. این مقام که خواست نامش فاش نشود، گفت: ما فکر می‌کردیم هنگامی که همه وزرا در نیویورک حضور دارند بد نیست از این فرصت استفاده کنیم، اما پیامی که روسیه فرستاد مبنی بر این اساس است که آنها فکر نمی‌کنند که زمان این نشست مناسب باشد. وی افزود: ما مشکلاتی جدی با رفتار روسیه در زمینه بحران گرجستان داریم و این امر بر همه عرصه‌ها تاثیر گذاشته است.

فرانک والتر اشتاین‌مایر، وزیر امور خارجه آلمان نیز که برای شرکت در اجلاس سازمان ملل در نیویورک به سر می‌برد، از به تعویق افتادن نشست وزرای ۱+۵ ابراز نگرانی کرد. اشتاین مایر گفت: شکی وجود ندارد که بدون چنین نشستی که ما در حال حاضر به شدت به آن نیازمندیم، اعمال تحریم‌های بین‌المللی لازم دشوارتر و پیچیده‌تر خواهد بود. وی افزود: من امیدوارم و انتظار دارم که این پایان تلاش‌ها برای متقاعد کردن به توقف فعالیت‌های حساس هسته‌‌ای‌اش نباشد.

خروج مسکو از ۱+۵

روزنامه فیگارو چاپ پاریس روز چهارشنبه از خروج روسیه از گروه پنج به‌علاوه یک که در رابطه با پرونده هسته‌ای ایران با مقام‌های این کشور مذاکره می‌کنند، خبر داد. به نوشته این روزنامه روز سه‌شنبه در حاشیه شصت و سومین نشست مجمع عمومی سازمان ملل شایعه خروج روسیه از گروه شش در خصوص پرونده هسته‌ای ایران پخش شده بود. به‌دنبال فشارهای پاریس روی مسکو درباره تحولات اخیر گرجستان روابط فرانسه و روسیه رو به وخامت گذاشته است.