رای منفی شورای نگهبان به افزایش قدرت پارلمان

عکس: خبرگزاری مهر

دنیای اقتصاد- حامد صالح آبادی: سخنگوی شورای نگهبان می‌گوید: الزام رییس جمهور و رییس قوه قضائیه برای ارائه گزارش سالانه به مجلس که اخیرا توسط نمایندگان در راستای اصلاح آیین نامه مجلس به تصویب رسیده بود، به دلیل مغایرت با قانون اساسی، مورد ایراد شورای نگهبان قرار گرفته است. ایراد شورای نگهبان به مصوبه‌ای است که نمایندگان مجلس در قالب طرح اصلاح آیین نامه داخلی مجلس تصویب کرده بودند. بر اساس آن مصوبه، «روسای قوای مجریه و قضائیه موظف می‌شدند حداکثر تا پایان اردیبهشت هر سال با حضور در مجلس، ضمن ارائه گزارش شفاهی، گزارش مکتوبی نیز از عملکرد قوه تحت نظارت خود و تغییرات شاخص‌ها در سال قبل را به مجلس تقدیم کنند.»

با این حال شورای نگهبان این مصوبه را مغایر قانون اساسی دانسته است. با اینکه عباسعلی کدخدایی هنوز جزئیات ایرادات شورای نگهبان به این مصوبه مجلس را ارائه نکرده، اما به نظر می‌رسد رد این مصوبه به دلیل اصل تفکیک قوا در جمهوری اسلامی باشد. مطابق اصل پنجاه و هفتم قانون اساسی، «قوای حاکم در جمهوری اسلامی ایران عبارتند از: قوه مقننه، قوه مجریه و قوه قضائیه که زیر نظر ولایت مطلقه امر و امامت امت، اعمال می‌گردند. این قوا مستقل از یکدیگرند.»مصوبه اخیر مجلس به تعبیر برخی از تحلیلگران گامی تازه برای «تقویت قوه مقننه» بود تا قدرت پارلمان را در برابر سایر ارکان نظام بیشتر کند و نظارت بیشتری بر دو قوه دیگر اعمال شود. ضمن اینکه تصویب این طرح، در روزهایی که بحث بر سر جایگزینی نظام ریاستی با نظام پارلمانی داغ است، به معنای فراهم کردن زمینه‌ای برای اجرای آن تلقی شد. اما عباسعلی کدخدایی روز گذشته در نشست خبری اش با اصحاب رسانه از بررسی طرح اصلاح موادی از قانون آیین نامه داخلی مجلس شورای اسلامی در هفته گذشته در شورای نگهبان خبر داد و با بیان اینکه این طرح ایرادات متعددی دارد، گفت: بررسی این طرح در هفته جاری به پایان می‌رسد و به مجلس ارسال خواهد شد. وی تصریح کرد: آنچه ما را متعجب کرد این بود که چرا چنین موردی به تصویب رسیده است، آن بخشی است که اشاره شده حقوقدانان شورای نگهبان باید مدرک کارشناسی ارشد به بالا داشته باشند و همچنین هر دوره حضور در شورای نگهبان معادل یک مقطع تحصیلی برای اعضای شورای نگهبان محسوب می‌شود. کدخدایی گفت: برای اینکه دیگر مجلس از این لطف‌ها به شورای نگهبان نداشته باشد با استناد اصل ۹۱ قانون اساسی نسبت به آن ایراد گرفتیم. سخنگوی شورای نگهبان یادآور شد: مورد دیگر که مورد ایراد این شورا قرار گرفته الزام رییس جمهور و رییس قوه قضائیه برای ارائه گزارش سالانه به مجلس است. این مورد از آنجا که روسای قوا را ملزم می‌کند مورد ایراد قرار گرفته است.

کمیته‌ای برای بازنگری قانون اساسی تشکیل نشده

خبرنگاری از کدخدایی پرسید: آیا کمیته‌ای در دفتر مقام معظم رهبری برای بازنگری قانون اساسی تشکیل شده است و آیا شورای نگهبان در این کمیته حضور دارد؟ که کدخدایی در پاسخ خاطرنشان کرد: نسبت به موضوعی که یکی از نمایندگان مجلس مطرح کرده است، بی‌اطلاع و بی‌خبر هستم. تا آنجا که اطلاع دارم چنین کمیته‌ای برای بازنگری قانون اساسی اساسا تشکیل نشده است. خبرنگاری در خصوص مباحثی مربوط به نظام پارلمانی و تغییر ساختار نظام و بررسی این موضوع در شورای نگهبان جویا شد که کدخدایی پاسخ داد: رهبر انقلاب در یک سخنرانی عمومی مطالبی را به صورت کلان مطرح کردند. بحث این بود اگر احتمالا در آینده دور بخواهد ساختار نظام تغییراتی داشته باشد ممکن است تصمیماتی گرفته شود، اما در این باره هیچ برنامه رسمی در شورای نگهبان وجود نداشته است. اصلاح قانون اساسی نیازمند رعایت تشریفات مندرج در اصل ۱۷۷ قانون اساسی است.

مصداق ریخت و پاش انتخاباتی کیست؟

خبرنگاری از کدخدایی پرسید: دبیر شورای نگهبان از برخی ریخت و پاش‌های انتخاباتی صحبت کردند. آیا شورای نگهبان در این باره به جریان خاصی رسیده است یا موضوع مربوط به افراد یا شخص خاصی است؟ و آیا اگر نامزدها برای انتخابات تبلیغ کنند مصداق ریخت و پاش محسوب می‌شود؟سخنگوی شورای نگهبان پاسخ داد: بارها عرض کردم قانون انتخابات جامع نیست. برخی نواقص در آن دیده می‌شود و برخی موارد به صورت انتظار و بیان مقامات مسوول مطرح می‌گردد. به طور طبیعی اگر موردی خارج از مصداق تبلیغات باشد یا فراتر از آنچه به عنوان تبلیغات با آن آشنا هستیم باشد، موضوع در بررسی صلاحیت‌ها مورد بررسی قرار می‌گیرد. خبرنگاری تعریف شورای نگهبان را از خواص مردود و ساکت در برابر فتنه ۸۸ جویا شد که کدخدایی گفت: به تعابیر سیاسی گروه‌های سیاسی نمی‌توانم ورود کنم. تخصصی هم در این زمینه ندارم. وی افزود: اما آنچه مهم است رفتار نامزدهاست که باید طبق مقررات باشد. قطعا کسانی که در فتنه حضور جدی و مشارکت داشتند از جمله مواردی است که در قانون انتخابات برای ورود آنان به مجلس شورای اسلامی منع داریم. مصادیق را هم پس از بررسی صلاحیت‌ها اعلام می‌کنیم.

کارنامه انتخاباتی جمهوری اسلامی روشن است

خبرنگاری از کدخدایی پرسید‌هاشمی رفسنجانی اخیرا مباحثی درباره سلامت انتخابات مطرح کرده است، این سخنان را چطور تحلیل می‌کنید و این ابراز نگرانی‌ها از کجا نشات می‌گیرد؟ کدخدایی در پاسخ گفت: باید از گوینده سخنان سوال شود که نگرانی‌ها از کجاست؟ خوشبختانه کارنامه جمهوری اسلامی در بیش از ۳۰ سالی که از عمرش می‌گذرد خیلی روشن است و همواره شفاف و روشن نسبت به انتخابات وارد شده است و نشانه آن حضور و مشارکت گسترده مردم است. هر چه از زمان انقلاب فاصله می‌گیریم حضور و مشارکت مردم را بیشتر می‌بینیم. قطعا در همه انتخابات چنین است فکر می‌کنم مردم پاسخ این مطالبات را پای صندوق‌های رای خواهند داد و امسال هم در ۱۲ اسفند شاهد حضور پرشور مردم خواهیم بود و مشخص می‌شود کدامیک از تحلیل‌ها درست و کدامیک نادرست است.

جنتی به همه جناح‌ها مشورت می‌دهد

خبرنگاری خطاب به کدخدایی گفت: بارها گفته بودید دبیر شورای نگهبان در رقابت‌های انتخاباتی حضور و نقشی ندارد، اما یکی از نمایندگان تهران گفته است جبهه پایداری تحت نظارت برخی چهره‌ها از جمله آیت الله جنتی فعالیت می‌کند، کدخدایی در پاسخ به این خبرنگار گفت: حتما خلاف گفته است. آقای جنتی به خاطر شخصیت حقیقی که دارند محل مراجعه و مشورت افراد هستند. اینکه دبیر شورای نگهبان شخصا در این زمینه نقشی داشته باشند

بی اطلاع هستم و چنین چیزی وجود ندارد. ایشان با همه گروه‌ها و جناح‌ها محل مشورت هستند و اختصاص به جریان خاصی ندارد. سخنگوی شورای نگهبان در پاسخ به سوال خبرنگاری که پرسید آیا شورای نگهبان در بررسی صلاحیت اصلاح‌طلبان دسته‌بندی خاصی در نظر دارد، گفت: ابدا چنین چیزی نیست ملاک ما قانون انتخابات و رفتار و عملکرد خود فرد است.

دارندگان تابعیت دوگانه رد صلاحیت می‌شوند

از کدخدایی سوال شد آیا کسانی که تابعیت دوگانه دارند در شورای نگهبان تایید صلاحیت می‌شوند یا خیر که پاسخ داد: طبق قانون مدنی افرادی که تابعیت دوگانه دارند نمی توانند به مسائل سیاسی ورود پیدا کنند، اما اینکه به چه چیزی تابعیت دوگانه اطلاق شود باید بررسی شود.وی گفت: طبق صراحت قانون اساسی افرادی که تابعیت غیر از جمهوری اسلامی یا تابعیت دوگانه داشته باشند، پست نمایندگی مجلس و پست‌های دیگر را نمی‌توانند داشته باشند. وی در پاسخ به این سوال که آیا گرین‌کارت هم جزء تابعیت دوگانه محسوب می‌شود، گفت: این مورد را نمی دانم باید مورد بررسی قرار گیرد. دوستان وزارت خارجه و وزارت کشور باید نسبت به این موضوع اظهارنظر کنند. همچنین سخنگوی شورای نگهبان در ابتدای این نشست از بازگشت طرح نظارت بر رفتار نمایندگان به مجلس به دلیل ایرادات متعدد آن خبر داد.