ولایت مطلقه فقیه یعنی انعطاف‌پذیری دستگاه ولایت

حضرت آیت‌الله خامنه‌ای رهبر معظم انقلاب اسلامی صبح روز پنج‌شنبه در دیدار رییس و اعضای مجلس خبرگان، با اشاره به اقدام تاریخی و بی سابقه امام خمینی رضوان‌الله تعالی علیه در تشکیل نظام سیاسی مبتنی بر فقه اسلامی، به تبیین چالش ظاهری میان «حفظ هویت و اصول نظام» با «تحقق نیافتن برخی اهداف مادی و معنوی» پرداختند و ضمن تشریح معنای صحیح ولایت مطلقه فقیه و تاکید بر لزوم تصحیح و تکمیل مستمر مسیر حرکت نظام افزودند: حوادث بسیار عظیمی در منطقه در حال رخ دادن است که باید با تبیین دقیق و صحیح مفهوم مردم‌سالاری دینی برای ملت‌های مسلمان، خلأ موجود را در زمینه جهت گیری آینده این حوادث، پر کرد. به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی دفتر مقام معظم رهبری، ایشان، با اشاره به سابقه بسیار دیرین فقه سیاسی در فقه شیعه خاطرنشان کردند: با وجود این سابقه عریق و ریشه دار، «نظام‌سازی بر اساس فقه اسلامی» تا قبل از امام راحل عظیم‌الشان سابقه نداشته است و آن بزرگوار، اول کسی است که در مقام نظر و عمل، یک نظام سیاسی را بر مبنای مردم‌سالاری دینی و ولایت فقیه، مطرح و ایجاد کرد.

حضرت آیت‌الله خامنه‌ای پس از بیان اهمیت بی‌بدیل و تاریخ ساز اقدام امام خمینی در نظام‌سازی سیاسی، افزودند: تحقق اهداف کلان مادی و معنوی این نظام، بطور طبیعی به زمان طولانی نیاز دارد و به همین علت، در کوتاه‌مدت و میان مدت ممکن است این تصور در ذهن برخی پیش آید که حفظ و پایبندی به اصول و مبانی نظام، مانع از دسترسی به پیشرفت و محقق شدن اهداف شده است.

رهبر انقلاب اسلامی در تبیین نگاه صحیح به این چالش بزرگ، به صبر پرعظمت امام در تحمل فشارها و دشواری‌ها اشاره کردند و افزودند: امام، هیچگاه چه در مسائل داخلی و چه در مسائل خارجی از مبانی و اصول، کوتاه نیامد و ضمن پیگیری اهداف، همواره به هویت نظام، کاملا وفادار بود.

حضرت آیت‌الله خامنه‌ای، پیگیری توامان هر دو طرف این چالش، یعنی حفظ هویت نظام و دستیابی به پیشرفت‌های مادی و معنوی را راه‌حل مساله دانستند و خاطرنشان کردند: باید این واقعیت را یک اصل مهم و قطعی دانست که حفظ اصول نظام و پیشرفت و تعالی کشور، هم جهت و سازگارند و نباید به‌خاطر برخی مشکلات به قناعت حداقلی اکتفا کرد و از اصول کوتاه آمد.

ایشان، حفظ هویت نظام و پیگیری همزمان روند تحقق اهداف مادی، علمی، فرهنگی، اقتصادی، سیاسی و اجتماعی را کاری مهم، پیچیده و سخت برشمردند و خاطرنشان کردند: پیشرفت‌های امروز کشور که در سایه حفظ اصول به‌دست آمده با وضع ایران در اول انقلاب قابل مقایسه نیست و این حقیقت نیز نشان می‌دهد که پیشرفت و تعالی جامعه، با حفظ اصول و هویت نظام امکان پذیر است، ضمن اینکه نصرت الهی نیز تنها در پرتو وفاداری به مبانی اسلام، شامل حال ملت و کشور خواهد بود.

رهبر انقلاب اسلامی در دومین نکته از سخنانشان در جمع اعضای مجلس خبرگان، به تبیین لزوم تصحیح و تکمیل مستمر مسیر حرکت نظام پرداختند.

ایشان، نظام سازی را امری جاری و نه دفعی و یکباره خواندند و افزودند: اصلاح و تکمیل مسیر حرکت، جزو متمم نظام سازی است و باید با رصد و بررسی مداوم، اشتباهات را تصحیح، نواقص را رفع و نظام سازی را تکمیل کرد.

حضرت آیت‌الله خامنه‌ای، در ادامه همین بحث، موضوع ولایت مطلقه فقیه را ناظر به بحث نظام سازی و اصلاح حرکت نظام دانستند و افزودند: بعد مهمی از مفهوم اطلاق که ابتدا در قانون اساسی نبود و امام به ولایت فقیه منضم و اضافه کردند به همین مساله باز می‌گردد.

رهبر انقلاب افزودند: ولایت مطلقه فقیه یعنی انعطاف‌پذیری دستگاه ولایت و معنای این مساله این است که مجموعه دستگاه‌های تصمیم ساز و تصمیم‌گیر که رهبری در راس آنها قرار دارد به‌طور دائم با انتخاب آنچه درست‌تر و کامل‌تر است، خود را بطور مدام متحول کنند و با تکمیل نظام‌سازی، کشور را به پیش ببرند.

ایشان با اشاره به تناقض ذاتی فهم دشمنان از مفهوم ولایت مطلقه فقیه افزودند: آنها می‌گویند ولایت مطلقه یعنی کشور بر اساس میل فقیه عادل حرکت کند در حالی‌که فقیهی که عادل است، نمی‌تواند به میل خود عمل کند. رهبر انقلاب در تعبیر دیگری افزودند: مطلقه یعنی در دستِ کلیددار اصلی نظام، حالت انعطافی وجود دارد که می‌تواند هر جا لازم شود مسیر را تصحیح و تکمیل کند.

ایشان در تشریح تفاوت برداشت‌ها از مفهوم انعطاف پذیری در بحث ولایت فقیه افزودند: برداشت خطرناکی که باید از آن برحذر بود اشتباه گرفتن انعطاف با انحراف و کوتاه آمدن در مقابل فشارهای بیرونی است.

حضرت آیت‌الله خامنه‌ای در همین زمینه تاکید کردند: نباید به‌خاطر فشارهای سیاسی ـ تبلیغاتی دشمنان قسم خورده اسلام و ایران، در هیچ مساله‌ای، از اصول و مبانی کوتاه آمد و در چارچوب‌های غربی حرکت کرد؛ چرا که این مساله تجدید نظر و انحراف است نه انعطاف.

رهبر انقلاب اسلامی در تبیین برداشت صحیح از انعطاف پذیری، پاسخ به روز به مسائل تازه در عرصه‌های مختلف اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و دیگر زمینه‌ها اشاره کردند: به‌عنوان مثال در بحث بانکداری اسلامی یا موارد دیگر، مسائل تازه‌ای بروز می‌کند که فقه مکلف است آنها را حل کند.

حضرت آیت‌الله خامنه‌ای با انتقاد از برآورده نشدن انتظار ایشان در ایجاد کرسی‌های آزاد فقهی در حوزه علمیه قم افزودند: باید در حوزه، «درس‌های خارج استدلالی قوی»، مخصوص فقه حکومتی، وجود داشته باشد تا درباره مسائل و چالش‌های نو به نو بحث فقهی شود و سپس نتایج این مباحث در اختیار نخبگان و روشنفکران دانشگاهی و غیردانشگاهی قرار گیرد تا آنها را به فرآورده‌هایی قابل استفاده برای افکار عمومی تبدیل کنند.

حضرت آیت‌الله خامنه‌ای در ادامه سخنانشان درباره آثاری که نظام‌سازی امام خمینی می‌تواند در بر داشته باشد به حوادث عظیم ماه‌های اخیر در مصر، تونس، لیبی و یمن اشاره کردند و افزودند: دیکتاتورهای متکی به آمریکا و غرب یکی پس از دیگری سرنگون می‌شوند و آینده ملت‌ها در معرض احتمالات گوناگونی است که باید این احتمالات را به طور دقیق تحت نظر داشت.

رهبر انقلاب، در اختیار گرفتن زمام امور تحولات جاری منطقه را به‌دست نخبگان دینی، یکی از احتمالات مطرح دانستند اما افزودند: بازگشت عوامل نظام‌های دیکتاتوری سابق با ظاهری متفاوت و نیز خطر بسیار بزرگ استقرار نظام‌های وابسته به غرب تحت پوشش دموکراسی و آزادی در این کشورها، از دیگر مسیرهای محتمل است.

حضرت آیت‌الله خامنه‌ای تاکید کردند در این اوضاع و احوال پیچیده، طرح موضوع مردمسالاری دینی می‌تواند به کمک ملت‌های منطقه بشتابد و به‌عنوان هدیه و یادگار امام خمینی نیازهای آنان را بر طرف سازد و با روشن کردن آینده ملت‌های منطقه، نگذارد دشمنان از خلأهای موجود استفاده کنند.

رهبر انقلاب اسلامی همچنین در بخش دیگری از سخنانشان، ماه مبارک رمضان امسال را برای مردم ایران و نظام اسلامی پر برکت‌تر و با صفاتر از گذشته خواندند و افزودند: حضور باطراوت و شوق‌آفرین انبوه جوانان، نوجوانان و دیگر قشرهای ملت مومن ایران در جلسات تلاوت قرآن و مراسم ذکر و دعا و نیایش، حضور سیاسی آگاهانه و معتقدانه در مراسم روز جهانی قدس و حالت خشوع و تضرع ملت در عید سعید فطر، همه و همه نشانه‌های رحمت و لطف الهی است و این باران فضل الهی جز با اخلاص و ایمان و اعتقاد عمیق ملت به مبانی اسلام، با هیچ انگیزه دیگری، قابل تحقق نیست.

حضرت آیت‌الله خامنه‌ای، با استناد به آیات قرآنی نصرت مومنین را تجلی نصرت الهی به نظام اسلامی خواندند و افزودند: ایمان ملت و یاری آنان، زمینه کارهای بزرگ را برای نظام اسلامی فراهم می‌کند.

ایشان، با اشاره به انواع وسایلی که دشمنان با اتکا به آنها انحراف اخلاقی جوانان را دنبال می‌کنند، افزودند: با همه این اقدامات، مردم به توفیق الهی، از ایمان راسخ برخوردارند و وجود جوانان با ظواهر متفاوت در مراسم معنوی، نشان می‌دهد که نسل جوان دل در گرو محبت الهی دارد و همین محبت شیرین، نصرت مومنین و نصرت پروردگار را به همراه آورده و خواهد آورد.