طرح جدید روسیه برای احیای مذاکرات هسته‌ای
دنیای اقتصاد - روسیه طرح جدیدی برای احیای مذاکرات هسته‌ای گروه ۱+۵ با ایران پیشنهاد کرده است. طرحی که بر اساس آن، با رویکردی «گام به گام» سوالات غرب درباره برنامه هسته‌ای ایران مطرح خواهد شد و به موازات آن، ۱+۵ به طور تدریجی تحریم‌های ایران را کاهش می‌دهد. ایران هنوز به طرح یاد شده به طور رسمی واکنش نشان نداده است؛ اما بروجردی، رییس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس می‌گوید این طرح «بازگشت به نقطه اول» است. از سوی دیگر آمریکا نیز هنوز پاسخی قطعی به پیشنهاد روسیه نداده و تنها از «بررسی» آن خبر داده است. لاوروف در کنفرانس مطبوعاتی مشترک با کلینتون پیشنهاد کرد
طرح روسیه برای احیای مذاکرات هسته‌ای
مسکو: تهران گام به گام به پرسش‌های هسته‌ای پاسخ دهد،غرب هم مرحله به مرحله تحریم‌ها را متوقف کند
دنیای‌اقتصاد- مجید اعزازی: روسیه با پیشنهاد طرحی برای حل موضوع هسته‌ای ایران که رویکردی «گام به گام» دارد، تلاش کرده است تا مذاکرات ایران و ۱+۵ را احیا کند. این طرح گام به گام، ظاهرا مبتنی بر سیستمی «تشویقی» است، به گونه‌ای که با هر گام مثبت ایران، بخشی از تحریم‌ها علیه آن کاهش می‌یابد، با وجود این، آمریکا اعلام کرده است که بر سر موضوع هسته‌ای تهران با روسیه اختلاف نظر دارد، چرا که واشنگتن معتقد به مسیر دوگانه «اعمال فشار» و «همکاری» است.
این طرح در شرایطی پیشنهاد شده است که مقامات تهران بارها اعلام کرده‌اند که فعالیت‌های هسته‌ای ایران صلح‌آمیز بوده و آژانس اتمی هم این موضوع را در گزارش‌های فصلی خود تایید کرده است. در همین چارچوب، علاءالدین بروجردی، رییس کمیسیون سیاست خارجی مجلس طرح گام به گام روسیه را بازگشت به نقطه اول ارزیابی کرده است.
به گزارش خبرگزاری‌ها به نقل از رویترز، سرگئی لاوروف، وزیر خارجه روسیه پس از گفت‌وگو با هیلاری کلینتون وزیر خارجه و باراک اوباما رییس‌جمهور آمریکا در واشنگتن پیشنهاد تازه مسکو را در جمع خبرنگاران مطرح کرده است. آنچنان که ایسنا به نقل از منابع رسانه‌ای غربی گزارش داده است، بر اساس این طرح، یکسری اقدامات «مرحله‌ای و گام به گام» برای پاسخگویی ایران به سوالات آژانس در قبال لغو تحریم‌های اقتصادی در نظر گرفته شده است. لاوروف در جریان سفرش به آمریکا اعلام کرده است: ما پیشنهاد دادیم که برای هرکدام از درخواست‌های آژانس بین‌المللی انرژی اتمی یک نقشه راه ارائه شود که شامل پاسخگویی به ساده‌ترین سوالات و در انتها رسیدن به دشوارترین سوالات که پاسخگویی به آنها نیازمند زمان بیشتری است، می‌شود.
بر اساس این طرح، دولت ایران در چارچوب یک جدول زمانی مشخص، به سوالات آژانس بین‌المللی انرژی اتمی درباره برخی جوانب برنامه هسته‌ای‌اش جواب خواهد داد و در هر مرحله اگر پاسخ قانع‌کننده تشخیص داده شد، تدابیر تشویقی برای تهران در نظر گرفته خواهد شد. لاوروف افزوده است: پاسخگویی در هر مرحله خاص از سوی ایران با یکسری اقدامات تشویقی نظیر لغو برخی تحریم‌ها و کاهش میزان تحریم‌ها دنبال خواهد شد.
او همچنین گفته است: ما پیشنهادهایمان را تنظیم کرده‌ایم و این پیشنهادها در چارچوب گروه ۱+۵ به آمریکا و چین ارائه شده است.
اختلاف بین روسیه و آمریکا درباره ایران
وزیر خارجه آمریکا نیز در این کنفرانس مطبوعاتی در واکنش به پیشنهاد «گام به گام» روسیه برای حل موضوع هسته‌ای ایران گفته است: بین واشنگتن و مسکو درباره ایران اختلاف است اما به‌دنبال کشف راه‌های موثر هستیم. هیلاری کلینتون اظهار کرده است: ما متعهد به مسیر دوگانه «اعمال فشار» و «همکاری» هستیم و می‌خواهیم با روسیه راه‌هایی را کشف کنیم که از طریق آنها بتوانیم استراتژی‌های مؤثر همکاری را کشف کنیم.
مکانیسمی جدید برای همکاری بیشتر
پیشنهاد مرحله‌ای روسیه برای حل موضوع هسته‌ای ایران تنها دو روز پس از مذاکرات علی‌اکبر صالحی، وزیر خارجه ایران و یوکیا آمانو، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در سه شنبه هفته گذشته در وین ارائه شده است. مذاکراتی که به توافق ایران و آژانس برای همکاری بیشتر منجر شد. به گونه‌ای که صالحی بلافاصله پس از دیدار با آمانو به خبرنگاران گفته بود: [در این دیدار] تصمیم گرفته شد کارشناسان دو طرف با یکدیگر بنشینند و مکانیسمی را در خصوص همکاری‌های بیشتر در مورد موضوع هسته‌ای ایران پیدا کنند تا سوءتفاهمات موجود را به نحو شایسته حل کنند. وی با بیان اینکه اصل مساله حل شده اظهار کرده بود: یکسری مطالعات ادعایی وجود دارد و همان طور که آقای فریدون عباسی، رییس سازمان انرژی اتمی ایران با آمانو گفت‌وگو کرده بود، ما در ادامه آن گفت‌وگوها موضوع را پیگیری کردیم. علی اصغر سلطانیه، نماینده دائم کشورمان در آژانس بین‌المللی انرژی اتمی که در مذاکرات صالحی و آمانو حضور داشته است نیز درباره این نشست گفته بود: وزیر خارجه در این نشست پیشنهاد کردند که بر اساس برنامه کاری قبلی ایران و آژانس (مدالیته) مکانیسمی جدید بررسی شود. بر این اساس کارشناسان دو طرف با عنایت و رعایت موافقتنامه و در چارچوب مدالیته گفت‌وگوهایی انجام می‌دهند.
پیشنهادهای ایران و روسیه طی هفته گذشته در شرایطی ارائه شده‌اند که مذاکرات میان ایران و ۱+ ۵ (آمریکا، انگلیس، فرانسه، روسیه و چین به علاوه آلمان) از بهمن ماه سال گذشته متوقف شده است. اول و دوم بهمن ۱۳۸۹ چهارمین دور مذاکرات میان ایران و ۱+۵ طی چهار سال گذشته در استانبول ترکیه برگزار شد، اما نتیجه‌ای دربر نداشت.
ماجرای مطالعات ادعایی پایان یافته است؟
وزیر خارجه ایران در دیدار خود با آمانو در حالی خواستار مختومه شدن پرونده مربوط به مطالعات ادعایی علیه برنامه هسته‌ای ایران شد، که طی ماه‌های اخیر برخی اخبار حاکی از تمایل غرب به جریان انداختن دوباره این موضوع دارد. البته پیش از دیدار صالحی و آمانو مقامات ایران طی سال‌های گذشته همواره بر مختومه شدن این پرونده تاکید کرده‌اند. در عین حال، اواسط اردیبهشت ماه سال جاری، به عبارتی، دو هفته پیش از انتشار غیر رسمی گزارش فصلی جدید آمانو، خبرگزاری فارس به نقل از جورج جان خبرنگار شناخته شده آسوشیتدپرس خبر داد که دیپلمات‌ها در دبیرخانه آژانس می‌گویند آمانو هماهنگی‌هایی با آمریکا به عمل آورده تا بتواند مجددا مطالعات ادعایی را درباره پیگیری برنامه ساخت سلاح هسته‌ای در ایران زنده کند. در همین رابطه، فریدون عباسی، رییس سازمان انرژی اتمی و معاون رییس‌جمهور در حاشیه جلسه هیات دولت در پاسخ به اینکه برخی از افراد در شورای امنیت سازمان ملل مدعی شده‌اند که ایران در مقاطعی فعالیت‌های تسلیحاتی داشته است، گفته بود: اینها اسناد ادعایی است که همیشه آنها ادعا می‌کنند و آنها براساس مبنای غلطی که داشتند پرونده ایران را به شورای امنیت بردند و دلیل مشخصی برای آن نداشتند و خودشان نیز در آن ماندند. وی افزوده بود: با اقدامات جاعلانه نمی‌توان جلوی پیشرفت یک کشور را گرفت و آنها باید از این رفتار دست بردارند. آژانس متاسفانه تحت تاثیر برخی از کشورهای خاص از قواعد عدول می‌کند. آژانس باید پرونده ایران را به حالت عادی برگرداند و تحت تاثیر برخی از کشورها قرار نگیرد.
اما دو هفته پس از انتشار این خبر، مدیرکل آژانس اتمی در گزارش ۹ صفحه‌ای جدید خود درباره برنامه هسته‌ای ایران مدعی شد که «اطلاعات بیشتری درباره فعالیت‌های هسته‌ای احتمالی اعلام نشده به دست آورده است که در حال حاضر در دست بررسی و ارزیابی قرار دارد.» در این گزارش ادعا شده است که نشانه‌هایی حاکی از اینکه برخی از این فعالیت‌ها ممکن است ادامه فعالیت‌های مربوط به سال ۲۰۰۴ باشد، وجود دارد. همزمان، یک مقام بین‌المللی عالی‌رتبه آشنا با تحقیقات آژانس مدعی شد که فعالیت‌های نسبت داده شده به ایران احتمالا تا سال ۲۰۱۰ ادامه داشت.
مطالعات ادعایی به مجموعه مباحثی گفته می‌شود که دربرگیرنده ادعاهای آمریکا مبنی بر در دست داشتن اسنادی است که نشان می‌دهد ایران زمانی یک برنامه ساخت کلاهک هسته‌ای داشته است. این مباحث ابتدا در سال ۲۰۰۴ و به دنبال ادعای آمریکایی‌ها مبنی بر به دست آوردن یک لپتاپ ایرانی آغاز شد. ایران از همان ابتدا تاکید کرد که این پروژه صرفا یک داستان‌سرایی تبلیغاتی از جانب آمریکا است و خواستار آن شد که اسناد مورد ادعای آمریکا در این مورد برای بررسی‌های کارشناسی در اختیار ایران و آژانس گذاشته شود. نهایتا در اوت سال ۲۰۰۷ میان ایران و آژانس توافقی انجام شد که مقرر می‌کرد اولا مطالعات ادعایی یک «موضوع باقیمانده» میان ایران و آژانس نیست و ثانیا بر اساس این توافق که به مدالیته مشهور شد آژانس وظیفه دارد اصل اسناد مطالعات ادعایی را از آمریکا دریافت کند و برای بررسی به ایران بدهد. بند دوم این توافق هیچ‌گاه از سوی آمریکایی‌ها انجام نشد؛ اما ایران در گزارشی ۱۳۰ صفحه‌ای به این اسناد ادعایی و سوالات پیرامون آن پاسخ گفت. بدین ترتیب می‌بایست پرونده هسته‌ای ایران به حالت روتین بازمی‌گشت، اقدامی که تاکنون صورت نگرفته است.
پیشنهاد روس‌ها بازگشت به نقطه اول است
در همین رابطه، علاءالدین بروجردی ، رییس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس در واکنش به پیشنهاد تازه روسیه مبنی بر رویکرد «گام به گام» برای حل موضوع هسته‌ای ایران، این پیشنهاد را بازگشت به نقطه اول دانسته و تصریح کرده است: ایران پاسخ سوال‌های غرب و آژانس را مدت‌ها قبل داده است. بروجردی در گفت‌وگو با خبرگزاری خانه ملت افزود: باید از نگاه مثبت روسیه به خروج از بن بستی که کشورهای غربی به‌وجود آورده‌اند، قدردانی کرد؛ اما نکته آن است که ما پاسخ سوال‌های غرب و آژانس را از مدت‌ها قبل داده‌ایم. آژانس هم آن زمان به صورت رسمی و قطعی پاسخ‌های ایران را تایید کرد. بروجردی اتخاذ رویکرد «گام به گام» را بازگشت به نقطه اول دانست و تصریح کرد: بازگشت به نقطه اول نمی‌تواند راه درستی باشد؛ اما اینکه یکبار دیگر کشورهای غربی پاسخ سوالات آژانس را مرور کنند به حافظه آنها کمک می‌کند تا به صلح‌آمیز بودن برنامه هسته‌ای ایران پی ببرند.
ارسال نظر