جوابیه شرکت ملی پالایش و پخش فرآوردههای نفتی ایران به «دنیای اقتصاد»
دولت سیزدهم برای رفع ناترازی چه کرد؟
در این جوابیه آمده است: دولت سیزدهم با وجود مشکلات پیش روی تولید تمام تلاش خود را برای افزایش ظرفیت و تولید سوخت به ویژه بنزین مورد نیاز کشور به کار بست. با توجه به مصرف روزافزون سوخت سیاست دولت سیزدهم برای رفاه حال مردم و کنترل اقتصاد بر مبنای اقدامات غیرقیمتی برای کاهش و مدیریت مصرف سوخت برنامهریزی گردید؛ با این حال مواردی که از حوزه مسوولیتی و اختیارات شرکت ملی پالایش و پخش فرآوردههای نفتی خارج است بر حوزه ناترازی انرژی و سوخت تاثیر میگذارد. در شرکت ملی پالایش و پخش فرآوردههای نفتی ایران راهکارهای لازم در راستای اجرای قوانین محوله و رفع مشکل ناترازی تولید و مصرف ارائه و حدود ۱۰ میلیارد دلار سرمایهگذاری جهت طرحهای مختلف تعریف گردید.
ناوگان فرسوده و انحراف سوخت یکی از دلایل افزایش مصرف است که بر موضوع ناترازی سوخت تاثیر قابل توجهی دارد. همچنین مصرف بنزین خودروهایی که در کشور در حال تردد هستند به ازای هر ۱۰۰ کیلومتر ۱۲ لیتر است که این عدد باید به ۴ لیتر به ازای هر ۱۰۰ کیلومتر که استاندارد جهانی است برسد. سالانه یک و نیم میلیون خودرو به ناوگان اضافه شده و خودروهای فرسوده نیز خارج نمیشوند که باعث عدم تعادل در مصرف شده است لذا سیاستهای تشویقی در حوزه خودروهای پرمصرف در دستور کار دولت سیزدهم قرار گرفت. سال ۱۳۸۶ خودروهای فرسوده از چرخه خارج شد که نتیجه خوبی داشت اگر خودروهای فرسوده از چرخه حملونقلی کشور خارج شوند ۹۰ میلیون لیتر در روز صرفهجویی صورت میگیرد که نشان از اهمیت توجه به موضوع خودروهای فرسوده دارد. تامین و توزیع روزانه ۲۴ میلیون متر مکعب سوخت سیانجی در کشور برای جلوگیری از ناترازی بنزین و تنوع در سبد سوخت خانوار، تبدیل ۲۴۰ هزار خودروی عمومی به دوگانهسوز به صورت کاملا رایگان با فعالیت ۳۳۰ کارگاه تبدیل در کشور از جمله اقدامات دولت سیزدهم در این حوزه است.
یکی از شیوههای کاهش مصرف سوخت تغییر سبد خودرویی کشور با استفاده از خودروهای هیبریدی و برقی است. اجرای طرحهای مختلف مانند سپهتن که برای کنترل و جلوگیری از انحراف و قاچاق سوخت در ناوگان حملونقل جادهای به بهرهبرداری رسید نیز از سایر اقدامات در مدیریت مصرف سوخت است. با پایش بخش حملونقل و همچنین الکترونیکی شدن بارنامهها روزانه ۱۰ میلیون لیتر بنزین صرفهجویی محقق میگردد. پیشبینی میشود با اجرای بهینهسازی مصرف سوخت در حوزههای مختلف معادل ۸۰ درصد درآمد صادرات نفتخام نقدینگی جذب شود. یکی دیگر از محورهای ناترازی سوخت مصرف نیروگاهها است؛ راندمان نیروگاهها ۳۲ درصد است که عدد بسیار پایینی بوده و در صورتی که بهینهسازی اتفاق بیفتد، حجم قابلتوجهی صرفهجویی محقق میشود. نیروگاههای کشور در سه سال گذشته به ترتیب ۴۳، ۵۰ و ۵۵ میلیون لیتر سوخت مصرف کردهاند که رشد قابل توجهی در حوزه نیروگاهی است.
با وجود افزایش مصرف سوخت و تلاشهای مداوم شرکت ملی پالایش و پخش فرآوردههای نفتی ایران هیچگونه مشکلی در سوخترسانی به نقاط مختلف کشور وجود نداشته است .در شرکت ملی پالایش و پخش فرآوردههای نفتی ایران با توجه به ثبت رکورد مصرف به میزان روزانه ۱۵۳ میلیون لیتر مشکلی برای تامین سوخت در سال گذشته وجود نداشت. علاوه بر این در ایام سرد سال نیز با ارسال روزانه ۱۰۰ میلیون لیتر فرآوردههای نفتی به نیروگاهها که معادل ۳ میلیارد لیتر در یک ماه است، از بروز مشکلات اساسی در کشور جلوگیری به عمل آمد.در قانون بودجه ۱۴۰۳ قانونگذار، وزارت نفت را مکلف کرده است در سال نو، ۹۵ درصد عملیات سوختگیری خودروها با کارت سوخت شخصی انجام شود. در سه سال گذشته ۳ میلیون لیتر کارت سوخت توزیع شد و در عمل ۵ میلیون لیتر بنزین روزانه به ظرفیت کشور اضافه گردید.
مدت دریافت کارت سوخت برای هموطنان که پیش از این تا چند ماه صورت میگرفت، اکنون به کمتر از ۱۰ روز کاهش یافته است .با عنایت به توضیحات فوق روشن میگردد که بهینهسازی مصرف انرژی در دسترسترین اقدامی است که میشود در این حوزه انجام داد و الگوهای خوبی نیز برای اجرای آن وجود دارد. در شرایطی که سالانه یک میلیون و ۵۰۰هزار خودرو در کشور تولید میشود که مصرف سوخت بالاتر از استاندارد دارند و خودروهای فرسوده نیز از چرخه حملونقل کشور خارج نشدهاند، افزایش تولید بنزین که نیازمند راهاندازی پالایشگاههای جدید است، مقرونبهصرفه نبوده و توجیه اقتصادی ندارد. از این رو در موضوع ناترازی سوخت و انرژی به جای تمرکز بر تولید باید توجهها معطوف به مصرف گردد و با افزایش راندمان و کاهش مصرفهای خارج از استاندارد از سرمایهها و منابع ملی محافظت گردد.