سعید معیدفر، جامعهشناس در گفتوگو با «دنیای اقتصاد» مطرح کرد
سقوط اجتماعی در پایگاه مردمی احزاب
او مشارکت مردم در چهل سال گذشته را مورد بررسی قرار میدهد: «در سال۷۶ بود که مردم احساس کردند، میتوانند نقش جدی و پررنگی در انتخابات داشته باشند. آنها در انتخابات وارد و بعدا هم به مشارکت خود مفتخر شدند و به این ترتیب یکی از موفقترین دورههای ریاستجمهوری ایران رقم خورد. این روند ادامه پیدا کرد تا سال ۸۸. در این سال ما بار دیگر یک مراجعه جدی از سوی جامعه به صندوقهای رای داشتیم.» او همچنین به سال ۹۲ اشاره میکند: «مردم باز هم با آه سرد پای صندوق آمدند و اعتماد کردند. آنها دوباره به حداقلها اکتفا کردند. خب چه اتفاقی افتاد؟ دیدیم که در ریاستجمهوری سال ۹۶ بعد از حضور مردم پای صندوقهای رای دولت آقای روحانی تمام انتظاراتی را که ایجاد کرده بود و قولهایی را که به مردم داده بود، رها کرد.»
بر اساس تحلیل این جامعهشناس: «بعید است که بتوانیم به راحتی اعتماد زنان و جوانان را برگردانیم و وارد انتخابات بکنیم. اینها از مهمترین گروههایی بودند که پای صندوق رای نیامدند.» او بر این باور است که «این انتخابات قرار بود این بیاعتمادی را ترمیم کند و شاید به همین دلیل بود که یکی از کاندیدای اصلاحطلبان وارد میدان شد. همه اصلاحطلبان تلاش کردند تا مشارکت را بالا ببرند. نماینده اصلاحطلبان به نحوی برتری دارد، اما بین چه کسانی؟ کسانی که به آقای پزشکیان رای دادند چه کسانی هستند؟ آمار نشان میدهد که شرایط مشارکتگریزی برای افراد ایجاد شده است. این تفکر که اصلاحطلبان به راحتی میتوانند جامعه را تغییر دهند، اشتباه است.» او معتقد است: «زنان و جوانان، دو گروه مهمی هستند که دیگر پای صندوقهای رای نیامدند.
بخشی از آرای پزشکیان هم ازسوی اصولگراها بود. در چارچوب سیاست فعلی، مشارکت تغییر نمیکند. سیاستورزان هر نوع تغییر بر مبنای نظرات مردم را رد میکنند. بنابراین مردم هم اساسا ورودشان در انتخابات را به معنای تغییر نمیدانند. چرا که بر این باورند که اگر نماینده آنها هم انتخاب شود تغییرات مهمی در جامعه ایجاد نمیشود.» معیدفر تاکید میکند: «جامعهای که امروز با آن روبهرو هستیم در شرایط بیاعتمادی است. سرمایه اجتماعی آسیب دیده است و باید منتظر آثار آن باشیم.» او درباره بازگشت اعتماد به مردم میگوید: «کار بسیار سختی است که بشود، اعتماد آسیبدیده مردم را باز گرداند. از سوی دیگر انتخاب بین جلیلی و پزشکیان، موجی از نگرانی ایجاد میکند، اما اینکه مردم به دلیل نگرانی پای صندوق بیایند بعید است. این موج دوباره ایجاد نمیشود مگر اینکه اعتماد دوباره به مردم بازگردد.»