میزبان مذاکرات کاهش ریسک

روزنامه نیویورک‌تایمز ۱۸ مه ۲۰۲۴ نوشت: گفت‌وگوی ایران و آمریکا در عمان اولین بار از زمانی آغاز شد که تهران در تلافی ترور ژنرال بلندپایه‌اش حملات موشکی و پهپادی گسترده‌ای را ماه گذشته علیه اسرائیل انجام داد. ایرانیان ماه گذشته پس از حمله ایران به اسرائیل در پاسخ به ترور سردار محمدرضا زاهدی، جشن گرفتند. این اولین حمله مستقیم ایران به سرزمین‌های اشغالی بود.

  نمایندگی جمهوری اسلامی ایران در سازمان ملل متحد نیز در پاسخ به پرسش رسانه‌ها، مذاکرات غیرمستقیم میان ایران و آمریکا در عمان را تایید کرد. نمایندگی جمهوری اسلامی ایران در سازمان ملل همچنین تصریح کرد: «این مذاکرات نه اولین بود و نه آخرین خواهد بود.» به گزارش نیویورک‌تایمز ، به گفته یکی از افراد مطلع با دیدارهای اخیر، مقامات ارشد آمریکایی و ایرانی در هفته گذشته از طریق واسطه‌‌ها در عمان گفت‌‌وگو کرده‌‌اند، اولین گفت‌وگو از زمان حمله تلافی جویانه ایران به اسرائیل با صدها موشک و پهپاد در ماه گذشته. ایران حمله تلافی‌جویانه خود را ماه گذشته با استفاده از بیش از ۳۰۰ موشک و پهپاد پس از ترور سردار محمدرضا زاهدی، علیه اسرائیل به کار گرفت. ایران تهاجم اسرائیل به مجتمع دیپلماتیکش در دمشق را مساوی با حمله به خاک خود دانست و با اولین حمله مستقیم به اسرائیل پاسخ داد.

ارتش ایالات متحده و اسرائیل با شرکای اروپایی و عربی برای خنثی کردن این حمله همکاری کردند. برای سال‌ها، اسرائیل به نیروهای ایرانی و شبه‌‌نظامیان متحد در سوریه حمله می‌کند، جایی که دولت دمشق با ایران همسو است. آن «جنگ سایه»اکنون یک درگیری آشکار است. برت مک گرک، مقام ارشد کاخ سفید در سیاست خاورمیانه و آبرام پیلی، معاون فرستاده ویژه آمریکا در امور ایران در این مذاکرات در عمان شرکت کردند. هدف این بود که ایران که به شبه‌‌نظامیان در سراسر خاورمیانه تسلیحات و آموزش می‌دهد، تلاش کند تا شرکای خود را مهار کند. از زمان آغاز جنگ اسرائیل و حماس، چند شبه‌نظامی تحت حمایت ایران در عراق و سوریه حملات خود را به نیروهای آمریکایی افزایش داده‌اند و نگرانی از وقوع یک جنگ گسترده‌تر را افزایش داده‌اند.

قدرتمندترین گروه شبه‌نظامی منطقه، حزب‌الله مستقر در لبنان، در حال تبادل آتش با ارتش اسرائیل در شمال سرزمین‌های اشغالی و جنوب لبنان بوده است. با این حال، مقامات اطلاعاتی ایالات متحده ارزیابی می‌کنند که نه حزب الله و نه ایران نمی‌خواهند وارد یک جنگ گسترده‌تر شوند. ایالات متحده از سال ۱۹۷۹ هیچ رابطه دیپلماتیکی با ایران نداشته و گفت‌وگوها اغلب از طریق واسطه‌ها و کانال‌های پشت پرده انجام شده است. فرمت مذاکرات در عمان شبیه به مذاکراتی بود که در ژانویه برگزار شد: آمریکایی‌ها در یک اتاق نشسته بودند و همتایان ایرانی آنها در اتاقی دیگر، و مقامات عمانی بین اتاق‌ها رفت و آمد داشتند. گزارش‌هایی از مذاکرات جدید اولین بار توسط آکسیوس منتشر شد.

پایگاه خبری «آکسیوس» شنبه ۲۹ اردیبهشت-۱۸ مه‌‌- به نقل از منابع آگاه گزارش داد که دو مقام ارشد دولت جو بایدن رئیس‌‌جمهوری آمریکا، این هفته با مقام‌‌‌‌های ایرانی در سلطان‌‌‌‌نشین عمان درباره چگونگی جلوگیری از تشدید حملات در منطقه گفت‌‌‌‌وگو کردند. باراک راوید خبرنگار اسرائیلی و نویسنده گزارش به نقل از دو منبع اظهار کرد که مذاکراتی که «برت مک‌‌‌‌گرک»، مشاور ارشد جو بایدن در امور خاورمیانه و «آبرام پیلی»، سرپرست نماینده آمریکا در امور ایران در آن شرکت داشتند، بر شفاف‌‌‌‌سازی پیامدهای اقدامات ایران و عوامل آن در منطقه و همچنین بر نگرانی‌های آمریکا در مورد وضعیت برنامه هسته‌‌‌‌ای ایران متمرکز بود.

ودانت پاتل، معاون سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا، دوشنبه گفت که دولت بایدن راه‌‌‌‌هایی برای برقراری ارتباط با ایران در صورت لزوم دارد. وی گفت دولت بایدن به ارزیابی این موضوع ادامه می‌دهد که ایران در حال حاضر فعالیت‌‌‌‌های کلیدی لازم را برای تولید یک دستگاه هسته‌‌‌‌ای قابل آزمایش را انجام نمی‌‌دهد. پاتل افزود که ایالات متحده معتقد نیست که ایران تصمیمی برای از سرگیری برنامه تسلیحاتی که به زعم ما در پایان سال ۲۰۰۳ تعلیق یا متوقف شده، گرفته است.

جیک سالیوان مشاور امنیت ملی کاخ سفید، این هفته در یک کنفرانس خبری گفت: تهدید ایران و نیروهای نیابتی آن برای اسرائیل، ثبات منطقه و منافع آمریکا واضح است. ما با اسرائیل و سایر شرکای خود برای محافظت در برابر این تهدیدها و جلوگیری از تشدید جنگ منطقه‌ای همه‌جانبه از طریق ترکیبی مدون از دیپلماسی، بازدارندگی و استفاده از زور در صورت لزوم برای محافظت و دفاع از منافع مان و متحدان مان کار می‌کنیم. سالیوان آخر هفته به عربستان سعودی و اسرائیل سفر کرده تا در مورد مسائل مربوط به جنگ اسرائیل و حماس گفت‌وگو کند. یک توافق دیپلماتیک و امنیتی بالقوه گسترده شامل ایالات متحده، عربستان سعودی و اسرائیل روی میز گفت‌وگوهاست.