بلوچستان فراموش شده
سیل سنگین در استان سیستان‌وبلوچستان رکورد نیم‌قرن اخیر را شکست
مردم سیستان‌وبلوچستان با کمبود غذا و نبود بهداشت و درمان روبه‌رو هستند؛ حجم تخریب‌های ناشی از سیل گسترده است / رستم کریمی نژاد / ایرنا
فاطمه علی‌اصغر : با این وجود شواهد نشان می‌دهد که میزان عملیات کمک‌رسانی از سوی دولت و به خصوص انجمن‌ها و خیریه‌ها بسیار کمتر از سیل دو ماه پیش است. هر چند سخنگوی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی از دستور فرمانده کل سپاه برای ادامه حضور یگان‌های امدادی و استانی سپاه برای امدادرسانی به مردم سیل‌زده تا بازگشت شرایط عادی خبر داد و رئیس‌جمهور از استاندار سیستان‌وبلوچستان آخرین وضعیت وقوع سیل در این استان را پیگیری کرد، اما مردم سیستان‌وبلوچستان همچنان در حال دست‌وپنجه نرم کردن با کمبود غذا، نبود بهداشت و درمان هستند. جاده‌های بسیاری مسدود‌ند و زیرساخت‌های بسیاری از بین‌رفته.
از سوی دیگر گفته می‌شود، بیشتر روستاها در این استان پهناور آب و برق و تلفن ندارند. برخی منابع از کشته شدن 8 نفر خبر می‌دهند که هنوز از منابع رسمی اعلام نشده، اما مرگ 3 کارگر راه‌آهن قطعی شده است. از سوی دیگر برخی عنوان میکنند که آمار مفقودی‌ها افزایش یافته، مواردی که اصلا در سیل سال گذشته دیده نشده بود. محمد بلوچ‌زهی، بخشدار سابق نیکشهر به «دنیای اقتصاد» می‌گوید: «اطلاع‌رسانی درباره ابعاد وسیع این سیل هولناک در سایه حوادث اخیر به حاشیه رفته و مردم به‌شدت با تبعات مخرب سیل روبه‌رو هستند.» به گفته او، در این دو روز گذشته مردم در فضای مجازی به سیل دبی بیشتر توجه نشان دادند.
ابعاد یک سیل بی‌سابقه
صادق ضیاییان، رئیس مرکز ملی پیش‌بینی و مدیریت بحران مخاطرات می‌گوید: «بارندگی‌های بهاری تا نیمه اردیبهشت‌ماه تداوم دارد.» بارندگی‌هایی که اگر چه برای بسیاری از شهرهای ایران نجات‌بخش است، اما برای مردم سیستان‌وبلوچستان و جنوب کرمان تهدید محسوب می‌شود. رئیس سازمان هواشناسی کشور ابعاد این سیل را بررسی کرده و می‌گوید: «میزان بارش‌های روزانه در برخی مناطق حتی از رکوردهای به جامانده از توفان گونو در سال ۱۳۸۶ نیز بیشتر بوده است.» سحر تاج‌بخش ادامه می‌دهد: «در کنارک ظرف ۲۴ ساعت حدود ۲۴۷ میلی‌متر باران بارید که ۱۴۰میلی‌متر بیشتر از رکورد روزانه قبلی حاصل از فعالیت توفان حاره‌ای گونو در سال ۱۳۸۶ بوده است.» او این بحران را حتی در زرآباد هم قابل اثبات می‌داند: «در زرآباد در ۲۴ ساعت ۲۷۰ میلی‌متر باران باریده که این مقدار ۲۰۰ میلی‌متر بیشتر از رکورد قبلی در سال ۱۳۷۶ این شهر است.» تاج‌بخش تاکید می‌کند: «این مقدار بارش در یک شبانه‌روز از زمان تاسیس نخستین ایستگاه هواشناسی در سواحل جنوب سیستان و بلوچستان یعنی حدود نیم‌قرن پیش تاکنون بی‌سابقه است.»
روستا به روستا به‌دنبال مفقودی‌ها
سه روز از سیل مرگبار سیستان‌وبلوچستان می‌گذرد، اما هنوز آخرین گزارش‌ها نشان می‌دهد که بسیاری از راه‌های روستاهای سیستان‌وبلوچستان مسدود است. زیرساخت‌های برخی از روستاها به‌شدت دچار آسیب شده و شرایط به گونه‌ای بحرانی است که اصلا قابل مقایسه با سال گذشته نیست. حجم گسترده تخریب‌ها تکان‌دهنده است و آب و برق و تلفن بسیاری از روستاها همچنان قطع. محمد بلوچ‌زهی، بخشدار سابق نیکشهر به «دنیای اقتصاد» می‌گوید: «سیل دو ماه پیش، جغرافیای بسیار محدودی داشت و به نیکشهر و دشتیاری و قصرقند محدود می‌شد، اما سیل امسال از این محدوده به‌شدت فراتر رفته و تمامی شهرهای بلوچستان را در برگرفته است. این‌بار آمار کشته‌شدگان بیشتر شده و به گفته مسوولان نزدیک 118 میلیارد تومان خسارت برجا گذاشته است.»
هر چند ابعاد این سیل بسیار گسترده بوده و مناطق متعددی را درگیر کرده با این وجود شواهد حاکی از آن است که کمک‌های مردمی بسیار کمتر از قبل شده بود. بلوچ‌زهی بر این باور است که ابعاد این سیل اصلا منعکس نشد حتی در شبکه‌های مجازی. حسین‌زاده، یکی از اهالی سیستان‌وبلوچستان هم به «دنیای اقتصاد» می‌گوید: «شاید باورتان نشود، اما در عرض یک شب چندین اتفاق بزرگ رخ داد. جاده‌های ترانزیتی حتی دچار سانحه شده و دو اتوبوس بر اثر جریان آب در اتوبان چندین ساعت در آب غوطه می‌خوردند و اگر امداد و نجات هلال‌احمر نتوانسته بود به موقع خود را برساند، شاید همه مسافران مرده بودند.»
بخشدار سابق نیکشهر همچنان در مقایسه دو سیل اخیر سیستان‌وبلوچستان می‌گوید: «در سیل گذشته مفقودی بسیار کم داشتیم، برخلاف این‌بار. اکنون بسیاری از مردم گروه‌های محلی تشکیل داده‌اند و روستا به روستا دنبال مفقودی‌ها می‌گردند.»
بلوچ‌زهی بار دیگر تاکید می‌کند: «سیستان‌وبلوچستان هنوز از آسیب‌های سیل گذشته سروپا نشده بود که دوباره دچار بحران شد. زیرساخت‌ها هنوز آسیب‌دیده بودند و خسارت‌های جدیدی بر سر مردم آوار شده است. بارها گفته‌ایم که در هر اتفاقی خیریه‌ها می‌آیند و آب‌معدنی توزیع میکنند و می‌روند و دیگر توجه دولت و مسوولان به رفع مشکل اساسی زیرساخت‌ها جلب نمی‌شود. از سوی دیگر نبود نظارت بر بسیاری از پروژه‌های عمرانی باعث می‌شود که همین پروژه‌ها بلای جان مردم شوند و اگر از ابتدا هر اقدامی با کارشناسی دقیق و نظارت کامل انجام شود بسیاری از این خسارت‌ها و آسیب‌ها کمتر می‌شد.» این خسارت‌ها همه درحالی است که پیش‌بینی هواشناسی بارها و بارها اعلام خطر کرده بود و به زودی سیل می‌آید. حسین‌زاده در پاسخ به این سوال که آیا این هشدارها به گوش مردم روستاها رسیده بود؟ می‌گوید: «این‌بار به‌شدت هشدارها ملموس بود و حتی در شبکه‌های اجتماعی پیام هواشناسی دست به دست می‌چرخید، اما مساله این است که کاری از دست مردم برنمی‌آمد.»
بلوچ‌زهی هم در این باره می‌گوید: «اینجا اقتصاد خانواده‌ها بسیار ضعیف است و بسیاری از خانه‌ها که از سیل قبلی دچار آسیب جدی شده بود هنوز به مرحله بازسازی نرسیده که سیل جدید از راه رسید. به‌نظر شما در این شرایط مردم چه کار می‌توانند بکنند، جز انتظار برای فرارسیدن مصیبت؟»
