حملات آمریکا به یمن بی‌خاصیت است

حملات آمریکا و بریتانیا رویداد تاریخی در جنگ یمن است که ممکن است این جنگ را به روندهای دیگر و تحولات کلیدی سوق دهد. شواهد بسیاری پیش از این حملات نشان می‌داد که روند سیاسی بلند مدتی آغاز شده است تا شاید بتوان خط پایانی برای این جنگ متصور شد؛ چون سازمان ملل نقشه راه صلح یمن را اعلام کرد و قرار بود که توافق درباره آن ماه جاری انجام شود. مارک کیمیت، دستیار پیشین وزیر خارجه آمریکا در گفت‌وگو با «الشرق الاوسط» اظهار کرد «به نظر من حملات موفق بوده و به اهدافشان اصابت کردند. البته این حملات با تاخیر انجام شدند؛ اما با این حال باید منتظر ماند و دید که پاسخ یمنی‌‌‌ها چه خواهد بود. اگر حوثی‌ها به نتایج ادامه اقدامات خود پی برده باشند باید قبل از هر گونه پاسخ به اقداماتشان خوب فکر کنند. اما طرف ما حوثی‌ها هستند که برآوردم این است که به مرور پاسخ خواهند داد.»

کیمیت با ارزیابی اینکه حملات بیشتری در راه است، افزود: «آژانس‌های اطلاعاتی آمریکا به قول معروف زیان و خسارات ناشی از این حملات هوایی را ارزیابی خواهند کرد و پس از آن اطلاعات بیشتری خواهیم داشت. شاید این حملات به طور جزئی به اهدافشان اصابت کرده و شاید حملات دیگری در راه است. این امر در چنین عملیاتی طبیعی است.» این مقام سابق دولت آمریکا مدعی است «تصمیم افزایش تنش با ایران است؛ چون این گروه‌ها توسط ایران آموزش دیده و مجهز شده‌اند. تهران می‌گوید که این گروه‌ها تحت کنترل ایران نیستند و مراکز تصمیم‌گیری مستقل دارند اما ارزیابی آمریکا خلاف این را می‌گوید.»

کیمیت گفت: «گنجاندن دوباره حوثی‌ها در فهرست تروریسم ضروری بود. دولت بایدن به هدف خود نرسید؛ چون دولت بایدن انتظار داشت حوثی‌ها پس از حذف از فهرست تروریسم رویکرد میانه‌رو در پیش می‌گیرند و اقدامات آنها کاهش پیدا می‌کند و حملات کمتری انجام خواهند داد؛ اما حملات حوثی‌ها در دریای سرخ افزایش پیدا کرده است. ارتش یمن امروز بسیار بدتر از زمانی است که در فهرست تروریسم بودند. از سوی دیگر علی الصراری مشاور نخست‌وزیر دولت مستعفی یمن و از اعضای ارشد حزب سوسیالیست یمن معتقد است «جنبش انصارالله پس از این حملات به چند دستاورد سیاسی دست پیدا کردند و هوادارانشان در داخل و خارج یمن افزایش پیدا خواهد کرد؛ چون حالا حوثی‌ها را با جنبش «حماس» مقایسه می‌کنند که به دلیل تجاوز اسرائیل علیه فلسطینیان در غزه و کرانه باختری با اسرائیل و آمریکا می‌جنگند.

الصراری در ادامه گفت‌وگو با «الشرق الاوسط» افزود: «اگر تلاش‌های سعودی و عمان برای افزایش سرعت در آغاز روند صلح در یمن و توافق درباره نقشه راه ادامه پیدا کند، موضع انصارالله پس از حملات اخیر آمریکا و بریتانیا در مذاکرات تقویت می‌شود؛ چون حوثی‌ها بر این باورند که در یمن و کشورهای عربی محبوبیت پیدا کرده‌اند؛ اما به نظر من تلاش‌ها برای برقراری صلح پس از حملات اخیر ادامه پیدا نخواهد کرد.» او معتقد است که این حملات به توان نظامی حوثی‌ها ضربه نزدند؛ به‌خصوص اینکه مدتی پیش از انجام این حملات تهدیدهایی در این باره مطرح شده بود و حوثی‌ها فرصت کافی برای پنهان کردن تسلیحات و دستگاه‌ها و تجهیزات نظامی خود در مخفیگاه‌ها داشتند. بنا به آمار تعداد کشته‌ها و زخمی‌های جنبش حوثی‌ها ۶ نفر در ۷۳ حمله هوایی است که همین، نشان‌دهنده بی‌فایده بودن این حملات است. الصراری خاطرنشان کرد «این حملات متمرکز نبودند و مواضع بسیاری را مورد هدف قرار دادند و این نشان می‌دهد که صرفا برای رساندن پیام و هشدار به حوثی‌ها بود؛ چون حوثی‌ها توان تهدید منافع غربی‌ها را پیدا کردند. آنها می‌خواستند که حوثی‌ها صرفا نفوذ خود را افزایش دهند؛ اما تهدید نکنند.»

فرار از مسوولیت

به نظر می‌رسد که آمریکا و متحدان غربی‌اش دچار سردرگمی شدید شده‌اند و میان رسیدن به راه‌حل سیاسی در یمن و نگه داشتن حوثی‌ها و تمایل زیاد به برقراری امنیت در مسیر کشتیرانی و حفاظت از منافع اقتصادی خود گیر افتاده‌اند. عبدالجلیل الحقب، پژوهشگر سیاسی یمنی با الصراری هم نظر است که این حملات به مثابه تایید دیدگاه حوثی‌ها در رویارویی با اسرائیل و غرب است. الحقب افزود: «آنچه در یمن روی می‌دهد در عمل به نفع حوثی‌ها و ایران است. این حملات خسارات و زیان فراوانی به مردم و کشور یمن و آینده سیاسی و اقتصاد و معیشت مردم وارد خواهد کرد.»

الحقب در ادامه گفت‌وگو با «الشرق الاوسط» گفت: «این حملات خدشه‌ای به توان نظامی انصارالله وارد نمی‌کند مگر در صورتی که تحولات دیگری روی دهد و حملات طولانی‌تری انجام شود یا اینکه این حملات به یک جنگ تمام عیار تبدیل شود. اگر این رویارویی برنده قطعی نداشته باشد و جنگ روی زمین آغاز نشود، حوثی‌ها توان و قابلیت‌های نظامی برای توسعه و افزایش توانمندی‌های خود و جبران خسارات و جذب پیکارجویان بیشتر را دارند.» یک مقام یمنی گفت برآوردم این است که حوثی‌ها به سمت گسترش درگیری می‌روند و کار به جاهای باریک خواهد کشید.

این مقام یمنی که نخواست نامش منتشر شود در گفت‌وگو با «الشرق الاوسط» از مواضع جامعه بین‌الملل درباره تنش‌ها در دریای سرخ انتقاد کرد و گفت «جامعه جهانی به دولت مستعفی یمن مراجعه نمی‌کند. فشارهای بین‌المللی در همه این سال‌ها به افزایش نفوذ حوثی‌ها در چند سال گذشته ختم شد؛ اما حالا زمان آن فرا رسیده که قدرت‌های بین‌المللی عبرت بگیرند و درک کنند که پایان دادن به نفوذ حوثی‌ها در سواحل و بنادر یمن تنها راه تامین منافع قدرت‌های بزرگ است.» ارتش یمن تهدید کرده که در پاسخ به حملات هوایی آمریکا و بریتانیا منافع و شناورهای آمریکا و بریتانیا را در دریای سرخ  مورد هدف قرار می‌دهد. برخی از سران انصارالله به آمریکا و بریتانیا هشدار دادند که نحوه پایان این تقابل دست این دو کشور نخواهد بود. صلاح علی صلاح، پژوهشگر سیاسی گفت: «حملات آمریکا و بریتانیا تاثیر بسیار محدودی بر حوثی‌ها خواهد داشت. حوثی‌ها حالا با لحن قاطع‌‌‌تری صحبت می‌کنند و می‌گویند که دیدگاهشان درباره رویارویی با دشمنان خارجی درست بوده است. در این شرایط حوثی‌ها به دنبال جلب حمایت مردم و جذب پیکارجو پیش خواهند رفت. این حملات از نظر نظامی محدود بودند و در یک محدوده جغرافیایی گسترده انجام شدند.»

صلاح گفت: «این حملات هوایی ناگهانی نبود و بنابراین حوثی‌ها پیش از حملات همه اقدامات احتیاطی خود را در نظر گرفته بودند. ضمنا اکثر اهداف حملات بریتانیا و آمریکا همان‌هایی بودند که در سال‌های گذشته توسط جنگنده‌های ائتلاف حمایت از دولت مستعفی یمن شناسایی شده و مورد هدف قرار گرفته بودند. پس حوثی‌ها از نظر منطقی تاسیسات و پادگان‌های مخفی دارند. احتمالا هدف این حملات کاهش یا از بین بردن توان نظامی حوثی‌ها نبوده، بلکه صرفا پیام معینی بوده است.» صلاح گفت: «تضعیف توانمندی‌های نظامی این گروه به افزایش تنش و سیر تحول رویدادها بستگی دارد که منجر به عملیات نظامی زمینی خواهد شد یا نه. البته این هزینه نظامی کلان و هزینه اقتصادی دارد؛ چون در چنین شرایطی هر گونه فعالیت و کشتیرانی در دریای سرخ متوقف و مسیر دریای سرخ بسته می‌شود و مسیر کشتی‌ها در دوره جنگ تغییر خواهد کرد.»

از سوی دیگر یک پژوهشگر سیاسی یمنی مقیم در صنعا که نخواست نامش منتشر شود در گفت‌وگو با «الشرق الاوسط» گفت: مساله این است که حوثی‌ها با استفاده از تحولات جاری به دنبال کسب محبوبیت و مقبولیت میان مردم کشورهای عربی هستند و نیز به دنبال جمع‌آوری کمک‌های مالی و جذب نیرو. این مساله باعث افزایش نفوذ ایران در منطقه در پی افزایش دو دستگی در جوامع عربی می‌شود. این پژوهشگر یمنی افزود: حوثی‌ها روی این مساله حساب می‌کنند که آمریکا و متحدانش نمی‌خواهند وارد یک جنگ تمام عیار با آنها شوند و صرفا به دنبال تقویت موضع و توان چانه‌زنی در مذاکرات هستند. اگر جنگ تمام عیار آغاز شود، وضعیت به کلی فرق خواهد کرد.