کلیات لایحه بودجه برای دومین بار در کمیسیون تلفیق تصویب شد
سکانس جدید جدال بودجه‌ای
دولـــت منبــــــع متناسب‌سازی حقوق بازنشستگان را از محل افزایش یک درصد مالیات ارزش‌افزوده دیده است. موضوعی که از جمله دلایل رد کلیات لایحه بودجه ۱۴۰۳ در صحن علنی مجلس بود. پیش از این دولت افزایش یک درصدی مالیات ارزش‌افزوده را در برنامه هفتم هم دیده بود که با مخالفت نمایندگان مواجه شد. حالا دولت بار دیگر این موضوع را در لایحه بودجه ۱۴۰۳ گنجاند. به نظر می‌رسد دولت در یک فرار به جلو سعی دارد متناسب‌سازی حقوق بازنشستگان را با افزایش یک درصدی مالیات ارزش‌افزوده گره بزند تا مجلس را بر سر دو راهی قرار دهد. افزایش یک درصد مالیات ارزش‌افزوده موضوعی است که مجلس پیش از این با آن مخالفت کرده و حالا با گره زدن آن به متناسب‌سازی حقوق بازنشستگان باید دید نمایندگان چه تصمیمی می‌گیرند.
به نظر می‌رسد در این شرایط تنها دو راه پیش روی نمایندگان است یا موافقت با کلیات لایحه بودجه و پذیرفتن افزایش یک درصدی ارزش‌افزوده که خود موجب تورم است یا رد مجدد کلیات لایحه بودجه ۱۴۰۳. بر اساس برخی شنیده‌ها احتمال می‌رود گزارش کمیسیون تلفیق بودجه امروز به صحن مجلس برسد و رای‌گیری برای کلیات لایحه بودجه ۱۴۰۳ در صحن مجلس انجام شود. در همین حال روز گذشته اعضای کمیسیون تلفیق با ۲۵ رای موافق و ۵ رای مخالف و۳ ممتنع با کلیات لایحه بودجه سال ۱۴۰۳ موافقت کردند. رحیم زارع، سخنگوی کمیسیون تلفیق بودجه ۱۴۰۳ در گفت‌وگو با «دنیای اقتصاد»، با اشاره به اصلاحات انجام شده از سوی دولت در لایحه بودجه ۱۴۰۳، گفت: بخش زیادی از نظر مجلس و دغدغه نمایندگان در لایحه اصلاحی دولت تامین شده است. در بحث حقوق بازنشستگان دولت قبول کرد تا ۵۰ همت را در بودجه بیاورد و منابع آن از افزایش یک درصد مالیات ارزش‌افزوده باشد. اما باید همکاران نتیجه‌گیری کنند.
او ادامه داد: در خصوص یارانه گندم و بحث هدفمندی یارانه‌ها ۱۲۰ همت برای نان مردم اختصاص داده شده است و دولت با قیمت تضمینی گندم را خریداری می‌کند. بر اساس آنچه روی کاغذ آمده برای کالاهای اساسی حدود ۱۵ میلیارد دلار ارز ترجیحی در نظر گرفته شده است و احتمال دارد ارز ترجیحی را دولت به تناسب نیاز کالا به قیمت ۲۸۵۰۰ بدهد که امیدواریم به سرنوشت ارز ۴۲۰۰ دچار نشود. سخنگوی کمیسیون تلفیق بودجه ۱۴۰۳ تاکید کرد: اصلاح دیگر در لایحه بودجه مربوط به بدهی دولت به تامین اجتماعی برای همسان‌سازی حقوق بازنشستگان تامین اجتماعی است. دولت می‌خواهد حدود ۲۰ درصد از بدهی‌اش به تامین اجتماعی را پرداخت کند تا تامین اجتماعی همسان‌سازی حقوق بازنشستگان را انجام دهد.
در لایحه بودجه ۱۴۰۳ افزایش نرخ حامل‌های انرژی دیده نشده و فعلا نرخ حامل‌های انرژی را ثابت در نظر گرفته‌اند. زارع با اشاره به مخالفت نمایندگان با افزایش یک درصدی مالیات ارزش‌افزوده، تصریح کرد: نمایندگان با افزایش یک درصدی مالیات ارزش‌افزوده مخالف بودند، اما این موضوع را به عنوان منابع همسان‌سازی حقوق بازنشستگان قرار دادند و باید دید آیا نمایندگان با این موضوع موافقت می‌کنند یا باید برای همسان‌سازی حقوق بازنشستگان منبع دیگری را ببینند. به هر حال این موضوع بستگی به نظر کمیسیون تلفیق و مجلس دارد. او در خصوص احتمال رد مجدد کلیات لایحه بودجه ۱۴۰۳ اظهار کرد: شخصا با کلیات لایحه بودجه ۱۴۰۳ موافقم.
لزوم تجدید‌نظر دولت در منبع همسان‌سازی
همچنین احمد راستینه، عضو کمیسیون تلفیق بودجه ۱۴۰۳ تاکید کرد: یک بخش مهم ایرادات و دغدغه‌های نمایندگان در خصوص همسان‌سازی حقوق بازنشستگان بود که در اصلاحیه بودجه دولت منبعی را برای آن معرفی کرد. اما اینکه در کمیسیون تلفیق بر سر آن منبع به توافق برسیم یا خیر، سوالی است که در کمیسیون تلفیق مطرح است. دولت منبعی را برای متناسب‌سازی حقوق بازنشستگان مشخص کرده، اما با توجه به رد این منبع در جریان بررسی برنامه هفتم در صحن مجلس، بنابراین به نظر می‌رسد دولت باید در منابع پیش‌بینی مورد نیاز برای همسان‌سازی تجدید نظر را انجام دهد.
او ادامه داد: سایر اصلاحات هم در بحث یارانه خرید تضمینی گندم بود که پیش‌بینی شده است. همچنین برخی ناترازی‌ها در حوزه انرژی بود که به آن توجه شده است. بنابراین باید دید به چه جمع‌بندی خواهیم رسید. این نماینده مجلس در خصوص اینکه آیا مجلس با توجه به درنظر گرفتن افزایش یک درصد مالیات ارزش‌افزوده به عنوان منبع متناسب‌سازی حقوق بازنشستگان به کلیات بودجه رای می‌دهد، گفت: به نظر می‌رسد مجلس تمایلی به پیش‌بینی منبع همسان‌سازی حقوق بازنشستگان از محل افزایش مالیات ارزش‌افزوده ندارد. باید دید دولت چه استدلالی دارد.
از سوی دیگر جبار کوچکی‌نژاد، عضو کمیسیون تلفیق بودجه ۱۴۰۳، گفت: در خصوص متناسب‌سازی حقوق بازنشستگان دولت ۵۰ همت در نظر گرفته است این در حالی است که دولت موظف است قانون را اجرا کند و شاید متناسب‌سازی حقوق بازنشستگان ۷۰ همت نیاز داشته باشد. به آقایان هم گفتم که اگر ۵۰ همت را تصویب کنیم دولت قانون را ناقص اجرا می‌کند و می‌گوید مجلس برای ما سقف گذاشته است. او با اشاره به ایرادات لایحه بودجه، تاکید کرد: دولت باید مشکلات بودجه را حل کند. یکی از این ایرادات ناترازی بودجه بود که حدود ۳۰۰ هزار میلیارد تومان ناترازی دارد. از سوی دیگر بحث متناسب‌سازی حقوق بازنشستگان است و سومین مورد افزایش یک درصدی مالیات ارزش‌افزوده است. ایراد دیگر گران کردن خدمات دستگاه‌های خدمت‌دهنده است که اینها ایرادات اساسی است و دولت باید این ایرادات را حل کند. اگر دولت این ایرادات را حل نکند یعنی همچنان بودجه مبهم است.
احتمال رد مجدد لایحه بودجه
این عضو کمیسیون تلفیق بودجه، در خصوص احتمال رد مجدد لایحه بودجه تاکید کرد: اگر ابهامات لایحه بودجه از سوی دولت حل نشده باشد، مجلس ناچار به رد مجدد کلیات لایحه بودجه ۱۴۰۳ است. کوچکی‌نژاد تصریح کرد: رد کلیات بودجه به معنای اختلاف میان مجلس و دولت نیست. مجلس بخش نظارتی خود را دارد و دولت هم وظایفی دارد. بر اساس قانون، مجلس به عنوان قانون‌گذار بودجه را تصویب می‌کند. بنابراین اگر دولت با اصلاحاتی که در لایحه بودجه انجام داده است قدرت خرید مردم را حفظ کند و بتواند تورم را مهار کند ما بحثی نداریم. اما اگر این اصلاحات در این راستا انجام نشده باشد قطعا مجلس باید ورود و لایحه را رد کند در غیر این صورت افکار عمومی مجلس را زیر سوال می‌برند.
پیشنهاد متناسب‌سازی حقوق از محل تسعیر ارز
از سوی دیگر شهباز حسن‌پور، نایب‌رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس گفت: خوشبختانه سازمان برنامه‌وبودجه پیگیری‌های لازم را انجام داده تا ۵۰ همت برای همسان‌سازی حقوق بازنشستگان در لایحه بودجه گنجانده شود. همچنین گفته شده برای بحث اشتغال برنامه‌های خوبی را پیش‌بینی کرده‌اند. او با اشاره به منبع در نظر گرفته شده برای متناسب‌سازی حقوق بازنشستگان تصریح کرد: ما با هر نوع افزایش قیمت مخالفیم. دولت باید از محل تسعیر نرخ ارز منبع مورد نیاز برای متناسب‌سازی حقوق بازنشستگان را تامین کند نه افزایش مالیات ارزش‌افزوده تا فشاری به مردم نیاید.
مخالفت با افزایش یک درصدی مالیات ارزش‌افزوده
همچنین مجتبی یوسفی، عضو هیات رئیسه مجلس با اشاره به میزان افزایش حقوق در لایحه بودجه، اظهار کرد: معیشت کارمندان دولت، کارگر و بازنشسته برای مجلس مهم است. اگر افزایش حقوق ۲۰ درصد و تورم ۴۰ درصد باشد یعنی حقوق‌ها نسبت به سال گذشته ۲۰ درصد کاهش پیدا کرده است. از سوی دیگر باید حواسمان به خلق نقدینگی باشد. بنابراین در این راستا باید افزایش هزینه‌ها را با ارائه سبد کالا برای کارگر، کارمند و بازنشسته جبران کنیم. او با تاکید بر لزوم همسان‌سازی حقوق بازنشستگان، یادآور شد: متناسب‌سازی حقوق بازنشستگان به دلیل مشکلات اعتباری در برنامه هفتم پیش‌بینی شد که در سه سال اتفاق بیفتد، اما در لایحه بودجه ۱۴۰۳ این موضوع از سوی دولت دیده نشده بود که باید به کمبودها و مشکلات اعتباری دولت هم توجه شود. اینکه متناسب‌سازی حقوق بازنشستگان را به افزایش یک درصد مالیات ارزش‌افزوده از ۹ درصد به ۱۰درصد گره بزنیم، درست نیست.
در عین حال که معتقدم باید به معیشت بازنشسته، کارمند و کارگر توجه شود، اما افزایش مالیات ارزش‌افزوده و افزایش نرخ حامل‌های انرژی در بهای تمام شده خدمات هم تاثیر می‌گذارد و باعث تورم می‌شود. از این جهت شخصا معتقدم مجلس با افزایش مالیات ارزش‌افزوده به ۱۰درصد مخالف است. بنابراین متناسب‌سازی حقوق بازنشستگان باید از منابع دیگری دیده شود. این عضو هیات رئیسه مجلس در خصوص اینکه آیا احتمال رد کلیات لایحه بودجه ۱۴۰۳ وجود دارد، تاکید کرد: بعید است که مجلس مجددا با کلیات لایحه بودجه ۱۴۰۳ مخالفت کند، اما یکی از ظرفیت‌های کمیسیون تلفیق و بعد از آن صحن علنی مجلس این است که با همدلی میان دولت و مجلس لوایح را اصلاح کنند و این اصلاح می‌تواند صورت بگیرد. یوسفی خاطرنشان کرد: اگر گزارش کمیسیون تلفیق به هیات رئیسه ارائه شود، این آمادگی در هیات رئیسه وجود دارد که امروز بررسی کلیات لایحه بودجه ۱۴۰۳ در دستور کار صحن مجلس قرار بگیرد.
اهمیت اجرای متناسب‌سازی
در همین راستا، علی بابایی‌کارنامی، دیگر عضو کمیسیون تلفیق بودجه ۱۴۰۳ با اشاره به اصلاح بودجه و تامین متناسب‌سازی حقوق بازنشستگان از محل افزایش یک درصدی مالیات ارزش‌افزوده، خاطرنشان کرد: مهم این است که دولت باید ۵۰ همت را برای همسان‌سازی حقوق بازنشستگان ببیند. اگر یک درصد از مالیات ارزش‌افزوده برای همسان‌سازی حقوق بازنشستگان در نظر گرفته شده باید از این محل این مهم انجام بگیرد در غیر این‌صورت باید منبع دیگری برای آن یافت. برای ما مهم این است که ۵۰ همت برای اجرای متناسب‌سازی حقوق بازنشستگان انجام شود. او افزود: البته باید در خصوص منبع در نظر گرفته شده برای متناسب‌سازی حقوق بازنشستگان در کمیسیون تلفیق بحث و بررسی کرد. این عضو کمیسیون تلفیق بودجه ۱۴۰۳، در پاسخ به سوالی که به اظهارات سخنگوی کمیسیون تلفیق برنامه هفتم مبنی بر نیاز به ۱۰۰ همت برای متناسب‌سازی حقوق بازنشستگان اشاره داشت، گفت: بر اساس آنچه آقای حاجی‌بابایی، رئیس کمیسیون تلفیق بودجه اعلام کردند به ۵۶ همت برای متناسب‌سازی حقوق بازنشستگان نیاز داریم.
سکانس جدید جدال بودجه‌ای
دنیای اقتصاد: روز گذشته لایحه بودجه۱۴۰۳ کل کشور با اصلاحاتی مجددا به مجلس شورای اسلامی تقدیم و اعلام وصول شد. مهم‌ترین اصلاح انجام‌شده از سوی دولت گنجاندن 50همت برای متناسب‌سازی حقوق بازنشستگان است که به نظر می‌رسد می‌تواند یک‌بار دیگر به محلی برای جدال بودجه‌ای دولت و مجلس بدل شود؛ موضوعی که روز گذشته با انتقادهای بسیاری ازسوی نمایندگان مجلس روبه‌رو شد. آنچه انتقاد نمایندگان مجلس را برانگیخته، منبع تعیین‌شده برای متناسب‌سازی حقوق بازنشستگان است. بر این اساس دولت منبع متناسب‌سازی حقوق بازنشستگان را از محل افزایش یک‌درصد مالیات ارزش افزوده دیده است. موضوعی که از جمله دلایل رد کلیات لایحه بودجه1403 در صحن علنی مجلس بود. پیش از این دولت افزایش یک‌درصدی مالیات ارزش افزوده را در برنامه هفتم هم دیده بود که با مخالفت نمایندگان مواجه شده بود. حالا دولت بار دیگر این موضوع را در لایحه بودجه1403 گنجانده است. نمایندگان براین نظرند که دولت باید در منابع پیش‌بینی شده مورد نیاز برای همسان‌سازی حقوق بازنشستگان تجدید نظر کند. به اعتقاد نمایندگان منتقد، افزایش مالیات ارزش افزوده به‌عنوان منبع مورد نیاز برای متناسب‌سازی حقوق بازنشستگان موجب فشار مضاعف برمردم می‌شود. با وجود همه این انتقادها به اصلاحیه لایحه بودجه، روز گذشته کلیات لایحه بودجه برای دومین‌بار درکمیسیون تلفیق بودجه تصویب شد. حالا باید دید که کلیات لایحه بودجه1403 با اصلاحات انجام‌شده رای نمایندگان مجلس را در صحن علنی کسب می‌کند یا این رفت و برگشت بودجه‌ای چالش را بیشتر خواهد کرد.
