در چنین شرایطی است که مزیت نسبی یک بازیگر نظام جهانی در طراحی تاکتیک‌‌‌ها، بازیگر دیگری در اجرای تاکتیک‌‌‌ها و بازیگری نیز در ابزارهای قدرت جلوه می‌کند. بازی در نظام جهانی نیز بر اساس همین مزیت‌‌‌های نسبی بازیگران و توانمندی آنان در برتری در یک یا چند جنبه از اقتدار بین‌المللی استوار است. اقتداری که بر قدرت‌‌‌های اقتصادی، نظامی، سیاسی، فناوری و... بنیان شده و مزیت نسبی در هر کدام می‌تواند راز موفقیت و برتری یا راز بقای یک بازیگر باشد. برخی بازیگران نظام جهانی در عصر آشوبناک کنونی در حالی که از نظر جمعیت یا مساحت از کوچک‌ترین بازیگران هستند، اما با بهره‌‌‌گیری از مزیت‌‌‌های نسبی خود در یک حوزه خاص، از اقتدار و برتری جهانی برخوردارند. تهاجم شگفت‌‌‌انگیز حماس به درون اسرائیل در سپیده دم ۷ اکتبر ۲۰۲۳ و پاسخ اسرائیل به غزه را می‌توان در چنین فرآیندی مورد بررسی قرار داد:

 یکم - اسرائیل جهان‌‌‌شهر تسلیحات و فناوری: طی بیش از شش دهه اخیر همواره از اسرائیل به عنوان یک قدرت نظامی، تسلیحاتی و فناوری‌‌‌های اطلاعاتی و امنیتی در سطح جهانی نام برده شده و این بازیگر به عنوان قدرت تسلیحاتی منطقه آسیای جنوب غربی نیز معرفی شده است.اسرائیل به لحاظ جمعیت و مساحت از بازیگران کوچک نظام جهانی محسوب می‌شود که در رتبه ۱۴۹ (۱۵۳) جدول مساحت و رتبه ۱۰۰ جدول جمعیت جهانی قرار دارد.بازیگری با چنین وضعیت منابع قدرت (زمین و جمعیت) ضعیف، اما در فهرست بازیگران قدرتمند نظامی، تسلیحات و فناوری‌‌‌های نوین قرار دارد.حضور اسرائیل در جایگاه نهم جهانی فروشندگان و صادرکنندگان تسلیحات همزمان با دارا بودن تسلیحات خاص مانند بمب اتمی و...، این کشور را به جهان‌‌‌شهر تسلیحات و فناوری تبدیل کرده است. توصیف جهان شهری که بر دو پایه زیر استوار است:

۱- جهان: تولید و فروش تسلیحات و فناوری‌‌‌های نظامی و اطلاعاتی اسرائیل به تنهایی به بیش از ده‌‌‌ها کشور بزرگ و کهن در نظام جهانی، مزیت نسبی اسرائیل برای سازش با اعراب نیز همین تسلیحات و فناوری‌‌‌های برتر است که سران اعراب را به داشتن آنها مشتاق کرده است.

۲- شهر: بخش شهر جهان‌‌‌شهر بودن اسرائیل را می‌توان توصیفی از کوچکی این بازیگر به لحاظ جمعیت و مساحت دانست که با برخی شهرهای حتی متوسط غرب آسیا در ایران، پاکستان، هند، مصر، ترکیه و... برابری کرده و البته خود نیز دارای چالش‌‌‌ها و تنش‌‌‌های قومی، نژادی و مذهبی بسیاری است. جهان‌‌‌شهر اسرائیل که به قلعه مستحکم غرب و سیاستگذاری جهان‌‌‌گشای غربی در آسیا معروف شده است، در روابط و مناسبات قدرت منطقه‌‌‌ای و جهانی به قدرت ژئوپلیتیک نیز دست یافته بود که دنیای عرب را تهدید و تضعیف می‌کرد.

دوم - غزه جهان‌‌‌شهر تاکتیک: شاید غزه را نتوان یک دولت مستقل در نظام جهانی محسوب کرد. اما این سرزمین بسیار کوچک که تشکیل دولت آن پیامد خروج ارتش اسرائیل از جنوب غربی فلسطین در ۲۰۰۵ بوده است، دارای مؤلفه‌‌‌های یک دولت عصر پسامدرن و بازیگری بسیار فعال در نظام جهانی است.

تشکیل دولت غزه بر اساس انتخابات آزاد در ۲۰۰۷، شوک بزرگی به سیاستگذاران ژئوپلیتیک منطقه وارد کرد، زیرا این سیاستگذاران انتظار داشتند با خروج نظامیان اسرائیل از باریکه غزه، حکومت خودمختار فلسطین یا همان جنبش فتح بر این منطقه تسلط یافته و فرآیند صلح را تقویت کند. غزه کوچک به مرور زمان به محور مقاومت اسلامی پیوست و نقش مهمی در مناسبات جهان اسلام و عرب بر عهده گرفته، دولت غزه به عنوان حکمرانی مستقل در منطقه مورد شناسایی ضمنی قرار گرفت.

جهان‌‌‌شهر غزه که در رتبه ۱۷۷ جدول مساحت و رتبه ۱۲۱ جدول جمعیت جهانی قرار می‌گیرد، ابعاد جهان‌‌‌شهری خاص سیاسی، نظامی، اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و... دارد که توصیف آن چنین هست:

۱-جهان: غزه به عنوان یک منطقه نیمه مستقل در جهان شناخته می‌شود که بر مرکز حکمرانی خود یعنی کرانه باختری و تشکیلات خودگردان فلسطین برتری یافته و در نزدیک به دو دهه اخیر ذی‌نفع یا بازیگر اصلی سیاستگذاری خارجی و روابط بین‌المللی بسیاری کشورهای منطقه و قدرت‌‌‌های بزرگ جهانی بوده است.

غزه به لحاظ تعداد و تراکم جمعیت و همچنین جمعیت فعال، آماده جنگ در برابر برترین بازیگران جهان است.غزه همواره در نبرد با اسرائیل قرار دارد.اما نبرد غزه تنها به جنگ نظامی خلاصه نمی‌شود و برخی مذاکرات توقف جنگ را نیز شامل می‌شود. غزه جهان‌‌‌شهری است که به واسطه حضور گروه‌‌‌های مختلف مقاومت، دارای تاکتیک‌‌‌ها و ابزارهای تاکتیکی متفاوت و بیشماری است که با توجه به شرایط زمانی و مکانی از آنها بهره می‌‌‌برد. غزه جهان‌‌‌شهر تاکتیک‌‌‌هاست و گروه‌‌‌های مقاومت به‌‌‌خصوص حماس و جنبش جهاد اسلامی به خوبی از این توانایی تاکتیکی خود برای اداره میدان مبارزه با اسرائیل بهره می‌‌‌برند.

۲-شهر: غزه دارای ابعاد بسیار کوچک جمعیت و مساحت، امکانات اقتصادی، بهداشتی و... است که هرگز جوابگوی نیازهای شهروندان این منطقه نیز نبوده است. تحریم و محاصره نظامی فراگیر از سوی اسرائیل، غزه را به شهر بحران‌‌‌زده بدل کرده است.

حمله شگفت‌‌‌انگیز گروه‌‌‌های مقاومت غزه به درون اسرائیل در سپیده دم ۷ اکتبر ۲۰۲۳ را می‌توان پیامد گنجینه بی‌‌‌پایان غزه در طراحی تاکتیک‌‌‌های نظامی دانست که به راحتی بر جهان‌‌‌شهر تسلیحات و فناوری‌‌‌ نظامی و اطلاعاتی اسرائیل پیروز شد.جادوی سپیده‌‌‌دم ۷ اکتبر ۲۰۲۳ حماس توانست جهان را مبهوت سازد. شگفتی‌ای که با هراس فراگیر در جهان غرب از قدرت اطلاعاتی و تاکتیکی غزه همراه بود، کارشناسان و سیاستگذاران سیاسی و ژئوپلیتیک را به برتری جادوی تاکتیکی غزه بر جادوی تسلیحاتی اسرائیل رهنمون ساخته و حتی برخی دولت‌‌‌های عربی منطقه را نیز هراسان کرد.جهان‌‌‌شهر تسلیحات که خود تامین‌کننده فناوری‌‌‌ها و تجهیزات نظامی و اطلاعاتی فوق پیشرفته برای قدرت‌‌‌های بزرگ جهان مانند هند، آلمان و... بود، چنان در مقابل تاکتیک نفوذ مقاومت حماس تسلیم شد که ده‌‌‌ها سال پرستیژ و انگاره برتری اسرائیل را در مقابل غزه جهان‌‌‌شهر تاکتیک منطقه از دست داده و زرادخانه تسلیحات خود را بر روی غزه تخلیه کرده و کشتاری بی‌‌‌سابقه در این منطقه به راه انداخته است.

پیامدهای جنگ کنونی غزه هرگز نمی‌تواند به معنای پیروزی اسرائیل و بلکه حفظ اقتدار این کشور در تحولات آینده منطقه‌‌‌ باشد، پیروزی گروه‌‌‌های مقاومت غزه نیز بدون همراهی و یاری‌‌‌رسانی سایر گروه‌‌‌های فلسطینی و محور مقاومت، فرآیندی امکان‌‌‌پذیر نشان نمی‌‌‌دهد اما رویکردهای تاکتیکی برای شکست اسرائیل را در راهبرد نظامی بازیگران منطقه امکان‌‌‌پذیر و روشن‌‌‌تر می‌کند.

اخبار مرتبط