این فایل متعلق به سال گذشته است
رمزگشایی از فایل صوتی مک گورک
این در حالی است که این روزها با سفر ابراهیم رئیسی، رئیس‌‌‌جمهور ایران به نیویورک برای شرکت در مجمع گفت‌وگوهای منطقه‌‌‌ای، احتمالاتی درباره مذاکرات غیرمستقیم ایران و آمریکا برای رفع تحریم‌‌‌ها نیز مطرح است. همچنین برت مک‌‌‌گورک، هماهنگ‌کننده کاخ سفید در امور خاورمیانه و شمال آفریقا، در نوار صوتی به دست آمده توسط این روزنامه گفته که بعید است برجام احیا شود. به گزارش اکوایران، به نوشته تهران‌‌‌تایمز، مک گورک که اخیرا پس از اینکه رابرت مالی، نماینده سابق ایالات متحده در امور ایران در ماه آوریل به مرخصی بدون حقوق فرستاده شد، در مذاکرات با ایران جانشین وی شده، در دور اخیر مذاکرات در یکی از کشورهای حاشیه خلیج فارس، تلاش کرده تا طرف ایرانی را متقاعد کند که برکناری مالی به نفع مذاکرات با ایران است.
با این حال، اطلاعات به دست آمده توسط تهران تایمز نشان می‌‌‌دهد که خود مک‌‌‌گورک مطمئن نبوده که مذاکرات هستهای با ایران ارزش تلاش کردن را داشته باشد. به ادعای تهران‌‌‌تایمز، در این فایل صوتی مک‌‌‌گورک گفته: «ما با اسرائیلی‌‌‌ها در مورد بازگشت به برجام به همان شکلی که هست یا دستیابی به یک توافق قوی‌‌‌تر از قبل، اختلاف‌نظر داشتیم. با این حال، ما فقط در مورد آنچه ممکن است اختلاف‌نظر داریم، اما من به طور فزاینده‌‌‌ای دارم فکر می‌‌‌کنم به هر حال احتمال بازگشت ما به برجام کاهش می‌‌‌یابد.» مک گورک سپس به ادعای این روزنامه مولفه‌‌‌های پلن بی ایالات متحده در قبال ایران را فاش میکند که شامل تحریم‌‌‌ها، انزوای دیپلماتیک، نیروی نظامی و خرابکاری است. مک گورک گفت: «بنابراین، در هر صورت، ما در راستای یک نوع پلن بی قرار خواهیم گرفت که به معنای استفاده از گزینه‌‌‌هایی چون انزوای دیپلماتیک، تحریم‌‌‌ها، نیروی نظامی و خرابکاری است.»
با این حال، به نوشته تهران‌‌‌تایمز، ایالات‌متحده در هفته‌‌‌های اخیر با ناکام ماندن پلن بی خود به سمت نوعی تنش‌‌‌زدایی با ایران متمایل شده است، همان‌طور که توافق مبادله زندانیان این مساله را نشان می‌‌‌دهد. در واقع، رویکرد جدید آمریکا در قبال ایران در چارچوب مفهوم پلن سی توسط برخی از محافل اتاق فکر تدوین شده است. این مفهوم حول محور اقداماتی است که هدف آنها مهار وضعیت به جای حل اساسی آن است.
زمان‌شناسی صحبت‌‌‌های مک‌‌‌گورک
با وجودی‌که فایل صوتی متعلق به برت مک‌‌‌گورک روز گذشته افشا شده اما به نظر نمی‌‌‌رسد که زمان اصلی این صحبت‌‌‌ها مربوط به این روزها باشد. در واقع حتی می‌‌‌توان گفت که این فایل متعلق به زمان آوریل یا مه(فروردین و اردیبهشت سال جاری) به بعد هم نیست. زیرا از ماه آوریل به بعد بود که بحث پیگیری پلن سی در دستورکار آمریکا قرار گرفت. بر اساس این مدل، تنش‌‌‌ها محدود و مدیریت می‌‌‌شود. این مساله مستلزم همکاری‌‌‌های ایران و آژانس به همراه مشوق‌‌‌هایی است که به تهران داده می‌‌‌شود تا وضعیت را از شرایط موجود بهتر کند. آمریکا طبق پلن سی انتظار دارد که ایران غنی‌‌‌سازی ۶۰درصد و بالاتر از آن را متوقف کند و در ازای آن با امتیازات رسمی و غیررسمی مواجه شود. این مساله همچنین شامل تداوم نادیده گرفتن خریدهای نفتی چین از ایران یا مجوز رسمی در این باره است.
این پلن مورد توجه تهران و واشنگتن قرار گرفت و اخیرا آژانس در گزارشی اعلام کرد که ایران سرعت غنی‌‌‌سازی ۶۰درصد خود را کاهش داده و بخشی از ذخایر اورانیوم ۶۰ درصدش را نیز رقیق‌‌‌سازی کرده است. فروش نفت ایران هم همان‌طور که انتظار می‌‌‌رفت نسبت به اوایل خروج آمریکا از برجام افزایش چشمگیری یافت. در مقابل نیز شاهد آزاد شدن زندانی‌‌‌های ایرانی-آمریکایی و آزادسازی پول‌‌‌های بلوکه شده ایران در کره‌جنوبی بودیم. بنابراین در چنین دوره زمانی، منطقی به نظر نمی‌‌‌رسد که مک‌‌‌گورک از مرگ برجام و توسل واشنگتن به پلن بی سخن بگوید.
اگر این گزینه را درنظر بگیریم احتمالا این صحبت‌‌‌های مک‌‌‌گورک باید بین سپتامبر ۲۰۲۲ تا مارس ۲۰۲۳ انجام شده باشد که برخی تحولات باعث تیره و تار شدن هرگونه مذاکراتی بین ایران و غرب شده بود. سپتامبر ۲۰۲۲ یا شهریور ۱۴۰۱ مصادف بود با آغاز ناآرامی‌‌‌های داخلی در ایران که چند ماه به طول انجامید. همچنین در این بازه زمانی بود که غرب با توسل به ادعاهای اوکراین، گفت که ایران با روسیه همکاری‌‌‌های نظامی در خصوص فروش پهپاد دارد و این پهپادها در جنگ اوکراین مورد استفاده قرار گرفته است. البته ایران از ابتدا فروش پهپاد را تکذیب کرد و در نهایت نیز حسین امیرعبداللهیان، وزیر خارجه ایران با تاکید بر همکاری‌‌‌های نظامی تهران و مسکو گفت ایران هیچ پهپادی برای استفاده در جنگ در اختیار روسیه قرار نداده است.
فضای تنفس
همچنین برت مک‌‌‌گورک در اوایل آذر ماه ۱۴۰۰ در گفت‌وگوی تصویری با بنیاد کارنگی که پیرامون سیاست خارجی آمریکا در منطقه خاورمیانه بود، تاکید میکند که همیشه به این فکر می‌‌‌کرده که یک وقت تنفس در برنامه هستهای ایران به‌وجود بیاید که امکان گفت‌وگوهای بیشتر را فراهم کند. ضمن اینکه در آن مقطع زمانی تاکید میکند اکنون دستورکار ما احیای بی‌کم و کاست برجام است. مک‌‌‌گورک این صحبت‌‌‌ها را اوایل دولت رئیسی و تقریبا یک هفته قبل از مذاکرات علی باقری با راب مالی و ۱+۵ مطرح کرده است.
لذا برت مک‌‌‌گورک از آن زمان به فکر ایجاد یک وقت تنفس در برنامه هستهای ایران بوده و به همین خاطر پلن سی یا همان محدودسازی تنش را در ماه‌‌‌های اخیر در دستورکار قرار داد. در شرایطی که آمریکا پلن سی را اجرایی میکند و به برخی اهداف خود بر اساس این پلن دست یافته است، نمی‌‌‌توان تصور کرد که مک‌‌‌گورک هم اکنون یا چند هفته قبل بخواهد درخصوص استفاده از ابزارهای سخت در قبال تهران سخن بگوید. درواقع ایالات متحده آمریکا در عوض آنکه پلن بی را در دستور کار قرار دهد، آن را پشتوانه پلن سی کرد. پس باید نسبت به جدید بودن این فایل صوتی ابراز تردید کرد و احتمالا این سخنان برت مک‌‌‌گورک در فاصله زمانی شهریور تا اسفند ۱۴۰۱ که هیچ امیدی برای مذاکرات وجود نداشت و اختلافات ایران و غرب نیز شدت گرفته بود، انجام شده است.
