یک فوریتی شدن لایحه حجاب فرصت تنفس برای رئیس مجلس است
میانداری قالیباف
یک سوی ماجرا پایداری‌ها قرار دارند که مصر بر تغییرات در این لایحه و طرح آن در مجلس هستند و قالیباف با حمایت از آن باید برادری‌اش را در جبهه اصولگرایان ثابت کند و سوی دیگر جامعه‌ای که می‌تواند این لایحه بر رأی او تاثیر بگذارد. اما این لایحه روز گذشته در مجلس مطرح و تنها یک فوریت آن رای آورد. نماینده دولت در دفاع از تقاضای دوفوریت لایحه حمایت از عفاف و حجاب گفت: «لایحه‌ای که اکنون تقدیم شده برگرفته از ساعت‌ها تلاش و بررسی مبانی فکری و دینی و اجتماعی است که مورد نظر سران محترم قوا بوده و توسط قوه‌قضائیه تهیه و با اصلاحاتی اکنون ارائه شده است تا آنچه را که این روز‌ها توسط اکثریتی از اقلیت غافل به عنوان خودنمایی و بی‌توجهی به هنجار‌های اسلامی صورت می‌گیرد دعوت و تذکر و نهایتا جرایم مالی و محدودیت‌های اجتماعی کند تا به خود آیند و از بازیچه شدن برای معاندین دست بردارند. در بخش دیگری از لایحه، با اقلیتی معاند که احکام دینی را به سخره گرفته‌اند پس از توجه و تذکر لازم که روش اسلام در جذب افراد است در صورت بی‌توجهی برخورد قانونی و قاطع صورت خواهد گرفت.» در نهایت نمایندگان مجلس با بررسی دوفوریتی لایحه حمایت از فرهنگ حجاب و عفاف با ۱۳۳ رأی موافق، ۷۳ رأی مخالف و ۱۱ رأی ممتنع از مجموع ۲۲۴ نماینده حاضر در جلسه مخالفت کردند.
تصمیم مردانه برای حجاب زنان
همزمان با ارائه لایحه حمایت عفاف و حجاب از سوی دولت به مجلس، نخستین نشست تخصصی بررسی ابعاد این موضوع و لایحه مذکور با حضور جمعی از صاحب‌نظران حوزه خانواده و عفاف و حجاب و رئیس مجلس شورای اسلامی برگزار شد. در این بررسی هیچ زنی حضور نداشت و مردان در مورد حجاب زنان تصمیم گرفتند. البته این عدم حضور از سوی حاضران مورد توجه و اعتراض هم قرار نگرفت. عباسی، عضو هیات علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ پیشنهاد داد که واکنش آحاد مردم بررسی شده و با دخترها و پسرها گفت‌وگو کرده و موضوع را بررسی کنند تا از طریق همدلی به افراد نزدیک شوند و بتوانند پیش‌بینی کنند که واکنش مردم در صورت تصویب این قانون چیست.
اشرف بروجردی، فعال سیاسی اصلاح‌طلب، چند روز قبل در مورد موضوع قابلیت پیش‌بینی گفته بود: «در اعمال باید‌ها و نباید‌های یک امر اجتماعی، قبل از هرچیز لازمه‌اش این است که ما تاثیرش را بررسی کنیم که چقدر می‌تواند این موضوع منشأ اثر باشد. لایحه دولت به مراتب سخت‌گیرانه‌تر است و می‌خواهد فشار بیشتری بر جامعه اعمال کند و می‌تواند آثار مخربی بر جامعه داشته باشد.» البته آن سوی ماجرا عده‌ای لایحه را بیش از حد سهل‌گیرانه می‌دانند. نگاه حاکم در نشست تخصصی معطوف به رفتارهای فرهنگی و آموزشی و به دور از دخالت دولت و حکمرانی بود.
جلیل محبی، عضو هیات علمی مرکز پژوهش‌های مجلس لایحه را بیشتر معطوف به مجازات دانسته و گفته است: «در علوم رفتاری در دنیا حدود ۱۰ سالی است براساس پژوهشی که انجام شده گفته می‌شود ۶۸ درصد مردم با فنون حکمرانی و ۱۶ درصد با آموزش پشتیبان و مجری سیاست‌ها می‌شوند و البته ۱۶درصد هم با مجازات به این مسیر وارد می‌شود براین اساس باید بگویم که این لوایح برای قسمت مجازات نوشته شده است، یعنی حداقل این چیزی که روبه‌روی ماست و دو متنی که نوشته شده و رسمی نیست برای ۱۶درصد سخت موضوع است.» قالیباف در این جلسه تلاش کرد علاوه بر دفاع از لایحه، از نگاه فرهنگی و به دور از جرم‌انگاری دفاع کند، اما به گونه‌ای بینابین. یعنی در عین حال که اعلام کرد تنها نمی‌توان مقوله حجاب را با جرم‌انگاری اشاعه داد، تاکید کرد که نمی‌توان جرم انگاری را نادیده گرفت.
سال سخت قالیباف
محمدباقر قالیباف به سادگی به ریاست مجلس نرسیده است. فراز و فرودهای زیادی را گذرانده است. قالیباف هم همان مسیری را می‌رود که پیش‌تر لاریجانی رفته است. نسل تازه پایداری، چندان تاب رواداری و سازش و چشم‌بستن را ندارد. حالا قالیباف در دوگانه سختی گرفتار شده که بقای پارلمان در هر دو سو قرار دارد. یکسو لوایحی مانند صیانت از فضای مجازی و لایحه حجاب قرار دارد و چشمان منتظر پایداری‌ها که منتظر یک حرکت خطا از قالیباف هستند تا پرونده سیاسی او را بایگانی کنند. سوی دیگر هم همین لوایح قرار دارند تا تکلیف‌شان را با مجلس بدانند. این سو می‌تواند بر تعداد آرا اثر بگذارد.
به همین دلیل است که شاید به مصلحت نیز عده‌ای ترجیح می‌دهند این لوایح یا به صحن نرسد یا تا جای ممکن تلطیف شود. قالیباف در جلسه روز گذشته، سعی کرد دو طیف را نگه دارد و به همین دلیل آن را از اولویت‌های اول جامعه دانست، اما در عین حال از یک‌فوریتی آن هم دفاع کرد که با توجه به آنکه در لایحه بیشتر ابعاد جرم‌انگاری و مباحث قضایی آن مورد توجه بوده، نیاز است به موضوعات فرهنگی، اجتماعی، آن هم توجه شود. یک فوریتی شدن لایحه می‌تواند یک فرصت تنفس برای قالیباف باشد. موافقان و مخالفان همه ابتدای موضع‌گیری خود از اصالت حجاب و عفاف به عنوان یک واجب شرعی دفاع کردند.
مخالفان لایحه، شامل جلیل رحیمی‌جهان‌آبادی و شیوا قاسمی‌پور به عنوان نماینده مستقل بودند. اولی گفته «این لایحه بیشتر از اینکه مشکل حجاب را حل کند پوست خربزه‌ای زیر پای مجلس است. قوه‌قضائیه این لایحه را طراحی کرده اما در این چند روز به مجلس تاختند. در این لایحه کار کارشناسی صورت نگرفته است و یک امر اعتقادی و اخلاقی را در سطح یک جریمه نقدی نبستن کمربند تقلیل داده است، این توهین به افراد معتقد است.» دومی هم گفته: «لایحه نوشته شده در حوزه بی‌حجابی بازدارنده نیست در این لایحه سهم درستی نسبت به دین و شئون شرعی وجود ندارد.
حجاب یک باور است ما باید به این سمت برویم تا باور قلبی مردم نسبت به حجاب ذاتی باشد. امروز نه افراد باحجاب و نه افراد بی‌حجاب این لایحه را قبول ندارند.» امیرحسین بانکی‌پور و فاطمه قاسم‌پور نیز در دفاع از دوفوریت لایحه حجاب تمام تلاش خودشان را به کار بردند، اما در نهایت موفق نشدند. در دو روز بررسی و تحلیل لایحه حجاب، صدای یک نفر با وجود حضور و واکنش‌های قبلی، در نیامد. مجتبی توانگر از جبهه ایثارگران، با وجود آنکه در نشست مردانه بررسی لایحه حجاب و بررسی آن در مجلس حضور داشت، اما نه موافق آن بود و نه مخالف. این در حالی بود که پیش‌تر موضع خود را در مورد گشت ارشاد، ستاد امر به معروف و نهی از منکر و حجاب اعلام کرده بود. واکنش‌های او به ستاد امر به معروف، برخی از پایداری‌ها از جمله آقاطهرانی را به این نتیجه رساند که او به دنبال صندوق انتخابات و «رای حرام» است و به این دلیل امر به معروف را رها کرده تا با خیال راحت نامش از آن بیرون بیاید.
به همین دلیل توانگر در واکنش نوشت: «اگر واقعا این گروه، نگران حجاب و عفاف هستند چرا آقای آقاطهرانی در ۱۱ سال حضور در مجلس و ۷ سال ریاست کمیسیون فرهنگی مجلس به وظیفه خود در ترویج معروف، فرهنگ حجاب و عفاف و برخورد منطقی با منکر بی‌حجابی عمل نکرده‌اند؟ آقای آقاطهرانی اکنون مواضع‌شان را درباره حجاب اعلام کرده‌اند، آیا پاسخ‌گوی کم‌کاری و بدعمل کردن ایشان به عنوان مقام مسوول می‌شود؟ اگر امکان استیضاح نماینده مجلس بود، اینجانب حتما آقای آقاطهرانی را به عنوان یکی از مقصران وضع موجود، استیضاح می‌کردم تا افراد نتوانند با عوض کردن زمین بازی و انگشت اتهام گرفتن روی دیگران، فرار به جلو کنند و خود را از مهلکه پاسخ‌گویی برهانند. گروه پایداری که در مجالس گذشته اکثریت کمیسیون فرهنگی مجلس را در اختیار داشته است امروز باید به نیروهای متدین و انقلابی، پاسخ‌گو باشد و نه طلبکار.
در همان نامه او شیوه رفتاری پایداری‌ها را تندروانه و همراه با انگیزه‌های دیگر دانست و نوشت: «آیا خلاف تدبیر نظام عمل کردن در مساله مهم و حساس حجاب که حضرت آقا نگرانی خود را از نقشه دشمن اعلام کردند، واقعا دلسوزی برای حجاب و عفاف است یا انگیزه دیگری دارد؟ این طیف سوپرانقلابی(به تعبیر رهبری)، بیانات رهبری را آنگونه که بخواهد تفسیر به رای می‌کند و با تکرار و تحریف، تلاش داشته و دارد تا خودش را در نیروهای انقلابی تثبیت کند، آخرین نمونه‌اش هم بیانات رهبر فرزانه انقلاب درباره حجاب و عفاف است که تفسیری بگیر و ببندی از آن ارائه می‌کنند.» او در همین نامه از صادق محصولی نیز نام می‌برد که به عنوان یکی از اعضای جبهه پایداری تاکید کرده: «سابقه رفتار سیاسی آنها در انتخابات‌های گذشته نشان می‌دهد که برنامه این گروه، دوقطبی‌سازی جامعه، دور کردن بخش قابل توجهی از مردم از نظام و صندوق‌های رای و پایین آوردن سطح مشارکت، بی‌اعتبار کردن رقبای انقلابی بین رای‌دهنده‌های باقی مانده و پیروزی در یک انتخابات با مشارکت حداقلی است و اسم رمز شروع این عملیات نیز عبارت‌هایی از قبیل «دفاع از ارزش‌ها» «مواضع وسط لحافی»، «مواضع صورتی» و امثالهم است...
بنابراین خیلی ساده معلوم می‌شود کسانی دنبال رای حرام هستند که به‌جای پاسخ‌گویی دربرابر وظایفی که به‌عهده داشتند، خلاف تدبیر رهبر حکیم انقلاب با دوقطبی‌سازی با نام ارزش‌ها، دنبال مشارکت حداقلی و پیروزی در انتخابات هستند.» او پیش‌تر موضع خود را روشن کرده و نخواسته با حمایت از لایحه حجاب به قول خودش بر کاهش و ریزش آرا کمک کند، اما قالیباف مجبور بود به عنوان رئیس مجلس بر روی تیغ راه برود و تنها از یک فوریتی شدن لایحه حجاب دفاع کند و آن را توجیه کند. حال با یک فوریتی شدن این لایحه به نظر می‌رسد قدرت مانور جریان قالیباف در مجلس در برابر پایداری افزایش یابد و پایداری از تاثیرگذاری بر روند انتخابات سال آینده کمی فاصله بگیرد.
