در نشست ۱۵ خرداد شورای حکام قطعنامه صادر نمی‌شود
تهران و واشنگتن در فصل مدیریت تنش
در همین ارتباط، مشاور امنیت ملی کاخ سفید در دیدار با مقام‌‌‌های رژیم صهیونیستی، درخصوص برنامه هستهای ایران گفتوگو کرد. به گزارش «ایسنا»، به نقل از خبرگزاری آناتولی، کاخ سفید روز جمعه اعلام کرد که جیک سالیوان، مشاور امنیت ملی کاخ سفید در دیدار با تساحی هانگبی، مشاور امنیت ملی و ران درمر، وزیر امور راهبردی رژیم صهیونیستی درخصوص مسائل منطقه‌‌‌ای و جهانی از جمله «جلوگیری از دستیابی ایران به تسلیحات هستهای» به گفتوگو پرداختند. این مقامات همچنین گفت‌‌‌وگوهایی درخصوص راه‌‌‌های مقابله با آنچه تهدیدهای ایران و گروه‌‌‌های نیابتی آن خوانده شد، داشتند. کاخ سفید ادامه داد: سالیوان درباره نگرانی مشترک ما در رابطه با تعمیق روابط نظامی روسیه با ایران و اهمیت حمایت از اوکراین در دفاع از خاک و شهروندانش و پهپادهای ایرانی گفتوگو کرد. پیش از سفر این دو مقام اسرائیلی به واشنگتن، لیور هایات سخنگوی وزارت خارجه اسرائیل روز پنج‌شنبه مختومه‌‌‌شدن تحقیقات آژانس در مورد تاسیساتی در مریوان را محکوم کرد و آن را مایه نگرانی بزرگ برای تل‌‌‌آویو توصیف کرد. به نوشته وبگاه تایمز اسرائیل، هایات در این‌باره مدعی شد: توضیحات ارائه شده از سوی ایران برای وجود مواد هستهای در تاسیسات مذکور، از نظر فنی امکان‌‌‌پذیر نبوده و قابل پذیرش نیست. هایات همچنین مدعی شد که این تصمیم به شدت به اعتبار حرفه‌‌‌ای آژانس بین‌المللی انرژی اتمی لطمه می‌‌‌زند. آژانس بین‌المللی انرژی اتمی روز چهارشنبه ۱۰ خرداد در گزارش فصلی خود مدعی شد میزان ذخایر اورانیوم ایران به بیش از ۲۳ برابر حد مجاز در برجام رسیده است. خبرگزاری رویترز بر اساس نسخه‌‌‌ای از این گزارش نوشت که آژانس در گزارش جدید خود تصریح کرده این نهاد بین‌المللی برخی از تجهیزات نظارتی که ایران سال گذشته دستور برچیده شدن آنها را صادر کرده بود مجددا نصب کرده است. از جمله تجهیزاتی که نصب شده‌‌‌اند دوربین‌‌‌های نظارتی سایتی در اصفهان هستند که در آن قطعات سانتریفیوژها ساخته می‌‌‌شوند. علاوه بر این، در این گزارش محرمانه که برای کشورهای عضو شورای حکام آژانس اتمی صادر می‌شود تصریح شده تجهیزات نظارتی در دو مرکز اعلامشده غنیسازی نیز نصب شده‌‌‌اند. در بخشی از گزارش آمده آژانس اتمی منتظر تعامل ایران برای رسیدگی به مسائل مختلف از جمله نصب تجهیزات نظارتی بیشتر است. خبرگزاری آسوشیتدپرس هم در روایت خود از این گزارش نوشته ایران دو مورد از درخواست‌‌‌های آژانس اتمی را اجابت کرده است.
در این گزارش تصریح شده توضیحات ایران درباره ذرات اورانیوم ۸۴ درصدی با ارزیابی‌‌‌های انجام‌‌‌شده توسط بازرسان این نهاد بین‌المللی ناهمخوان نبوده است. در بخشی از گزارش آمده است:«آژانس به اطلاع ایران رساند که بعد از ارزیابی داده‌‌‌ها به این ارزیابی رسیده که اطلاعات ارائه‌‌‌شده با توضیحات ایران ناهمخوان نبوده است و آژانس در این مرحله سوالات بیشتری در این خصوص ندارد.» در این گزارش همچنین تصریح شده که آژانس تحقیقات خود درباره کشف اورانیوم با منشأ انسانی در مریوان را نیز بسته است. نشست فصلی ۳۵ عضو شورای حکام آژانس قرار است ۱۵ خرداد در وین برگزار شود. طبق برنامه اعلامشده راستی‌آزمایی و بازرسی فعالیت‌‌‌های اتمی ایران در پرتو قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل متحد و اجرای توافق‌نامه پادمان از موضوعات عنوان شده در دستور کار اعضای شوراست. در نشست دور قبل، غرب با محوریت سه کشور انگلیس، فرانسه و آلمان امیدوار بود که با مانور درباره گزارش نشریه آمریکایی بلومبرگ، مبنی بر کشف ذرات نزدیک به سطح موردنیاز برای تولید سلاح اتمی در ایران، قطعنامه جدیدی را در این نشست علیه تهران صادر کند. اما در آستانه برگزاری اجلاس، قرار شد تصمیم‌گیری نهایی در این زمینه پس از سفر مدیرکل آژانس به ایران صورت گیرد. بیانیه مشترک و توافقاتی که در پی سفر مدیرکل آژانس به تهران به تاریخ ۱۲ اسفند برای رفع و رجوع مسائل پادمانی منتشر شد، صحنه اجلاس دور قبل شورای حکام را برخلاف انتظار آنها پیش برد.
محتمل است که در نشست آتی، شورای حکام به صدور یک بیانیه غیرالزام‌آور بسنده کند و فرصت سه‌ماهه دیگری را پیش روی ایران و آژانس برای حل و فصل سایر پرونده‌های اختلافی قرار دهد. زمینه‌ای که می‌تواند ارزش دوباره‌ای به ارزیابی طرف‌ها از بازگشت به میز مذاکره ببخشد. این مساله به‌ویژه با توجه به سفر سلطان هیثم بن طارق پادشاه عمان به تهران و زمزمه‌های میانجی‌گری در دو موضوع تبادل زندانیان و توافق احیای برجام محتمل‌تر از قبل شده است.
تارنمای آکسیوس روز چهارشنبه هفته گذشته گزارش داد که «برت مک‌‌‌گورک» مشاور ارشد جو بایدن رئیس‌جمهوری آمریکا در امور خاورمیانه هشتم ماه مه (۱۸ اردیبهشت) پس از سفری که به همراه جیک سالیوان مشاور امنیت ملی کاخ سفید به عربستان و سرزمین‌‌‌های اشغالی داشت، سفر بی‌‌‌سر و صدایی به عمان داشت تا درباره تماس احتمالی دیپلماتیک با ایران درباره برنامه هستهای، با مقام‌‌‌های عمانی رایزنی کند. به نوشته این رسانه آمریکایی، مقام‌‌‌های آگاه گفتند که محور اصلی این سفر رایزنی درباره تلاش تازه دیپلمات در خصوص برنامه هستهای ایران با میانجی‌گری عمان بود.
در همین خصوص جان کربی هماهنگ‌کننده ارتباطات راهبردی شورای امنیت ملی کاخ سفید در پاسخ به سوالی درباره سفر سلطان عمان به ایران و اینکه واشنگتن پیامی به تهران از طریق مسقط فرستاده است یا خیر، گفت: ما روش‌های مختلفی برای ارتباط با ایران داریم. کربی سپس در پاسخ به پرسش این خبرنگار که دوباره درباره توافق هستهای پرسید، با تکرار مواضع پیشین واشنگتن گفت: برجام در حال حاضر در دستور کار نیست. ما بر آن متمرکز نیستیم. این مقام ارشد کاخ سفید با بیان اینکه موضع ما در خصوص جلوگیری از دستیابی ایران به سلاح هستهای تغییر نکرده است، گفت: جو بایدن رئیس‌جمهور آمریکا معتقد است راه‌حل دیپلماتیک همچنان بسیار ارجح است. پیش‌تر نیز رابرت مالی نماینده ویژه آمریکا در امور ایران در جریان یک گفتوگو تاکید کرد تغییرات به وجود آمده در طول نزدیک به یک‌سال گذشته تلاش‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها برای مذاکره با ایران را پیچیده‌‌‌‌‌‌‌‌‌تر می‌کند. با فرض ابهام و پیچیده بودن این مسیر که شکل‌گیری توافق رسمی به شکل احیای برجام را دشوار خواهد کرد، زمینه برای دیگر اشکال توافق مانند توافق موقت که البته ایران آن را رد کرده و احتمالا نوعی از توافق ضمنی و غیر‌رسمی فراهم شود. به این معنا که راستی‌آزمایی و عدم‌عبور از غنیسازی ۶۰ درصدی در ازای آزادسازی درآمدهای بلوکه‌شده و معافیت‌های تحریمی می‌تواند به‌صورت موقت مورد نظر قرار گیرد. در واقع طرفین به دلیل افزایش ریسک تنش‌ها ترجیح می‌دهند فتیله تنش را پایین کشیده و دست به مدیریت تنش زده و منتظر پدیداری افق‌های جدید در آینده بمانند.
