سرنوشت حقوق، یارانه و اشتغال در ۱۴۰۲ به کجا می‌کشد؟
بهارستان در ایستگاه سه تبصره چالش‌برانگیز
در تبصره ۱۴ لایحه بودجه ۱۴۰۲ که به یارانه‌ها اشاره دارد، آمده است یارانه دارو ۶۹ همت، یارانه نقدی ۳۱۵همت، یارانه خانوارهای تحت پوشش کمیته امداد ۴۵ همت و یارانه نان ۵۶ همت خواهد بود اما آن‌طور که نمایندگان عنوان می‌کنند احتمال تغییر در این تبصره کم خواهد بود. همچنین به گفته یک عضو کمیسیون تلفیق احتمال تغییر در تبصره ۱۸ که مربوط به اشتغال است بستگی به پیشنهادهای مطرح شده و دفاع پیشنهاد‌دهنده دارد. غنی‌نظری، عضو کمیسیون اقتصادی با انتقاد از میزان افزایش حقوق کارمندان دولت در بودجه ۱۴۰۲ گفت: بودجه جاری دولت ۴۲ درصد افزایش یافته، اما حقوق کارمندان ۲۰ درصد افزایش یافته است. چگونه است که دولت برای هزینه خودش متناسب با افزایش تورم پیش می‌رود، اما حقوق کارمندان متناسب با تورم رشد نمی‌کند!
او ادامه داد: میزان افزایش حقوق‌ها با تورم همخوانی ندارد. بر اساس بند ب ماده ۲۶ قانون برنامه ششم میزان افزایش حقوق باید متناسب با تورم باشد و افزایش ۲۰ درصد بسیار کم است. افزایش ۲۰ درصدی حقوق به تصویب نهایی مجلس نرسیده و تنها پیشنهاد دولت و کمیسیون تلفیق است. نمایندگان در خصوص افزایش حقوق‌ها پیشنهادهای متعددی دارند. این نماینده مجلس تاکید کرد: نمایندگان حقوق‌های کمتر از ۱۰ میلیون تومان را معاف از مالیات کردند، بنابراین به نظر می‌رسد حقوق‌ها نیز افزایش پیدا کند. نظری با اشاره به تبصره ۲۰ لایحه بودجه ۱۴۰۲، گفت: تبصره ۲۰ در مورد استخدام، تبدیل وضعیت و موارد مربوط به بازنشستگی است که من با آن مخالف هستیم. در این تبصره آورده‌اند در صورتی‌که دستگاه و کارمند بخواهند فرد می‌تواند بازنشسته نشود، در این شرایط حق جوانان تضییع می‌شود و باید بعد از ۳۰ سال افراد را بازنشسته کرد.
احتمال افزایش ۵۰ همتی سقف بودجه
او در خصوص میزان افزایش سقف بودجه، تصریح کرد: سقف بودجه اصولا نباید افزایش پیدا کند. اما با توجه به اینکه احتمال دارد بحث مولد‌سازی در سال ۱۴۰۲ به نتیجه برسد؛ بنابراین با توجه به ضروریات حتما سقف بودجه تا ۵۰ همت افزایش پیدا می‌کند. در حال حاضر برخی از پیشنهادها ضروری است. در همین زمینه مجید نصیرایی، عضو هیات رئیسه کمیسیون تلفیق بودجه با اشاره به اهمیت معیشت مردم برای نمایندگان مجلس، تاکید کرد: راه‌حل مشکل معیشت مردم صرفا افزایش حقوق نیست. البته حتما باید حقوق هم متناسب افزایش پیدا کند، اما متاسفانه با وضعیتی در سالیان اخیر مواجه هستیم که اگر هزار تومان به حقوق‌ها اضافه می‌شود، تورم هم افزایش می‌یابد. او ادامه داد: با افزایش پایه پولی تورم و مشکلات معیشتی افزایش پیدا می‌کند. بنابراین کالابرگ الکترونیک و حمایت از خانوار در بحث معیشت موثرتر خواهد بود.
حقوق کارمندان چقدر افزایش می‌یابد؟
نصیرایی تاکید کرد: احتمال افزایش حقوق در مجلس وجود دارد. اما به نظر نمی‌رسد یارانه‌ها افزایش پیدا کند. این نماینده مجلس در خصوص تاثیر افزایش حقوق‌ها بر سقف بودجه، گفت: امیدواریم دولت همکاری لازم در این خصوص را انجام دهد و تاکنون سقف بودجه افزایش چندانی نداشته است. همچنین جلیل میرمحمدی‌میبدی، عضو کمیسیون تلفیق بودجه ۱۴۰۲ در گفت‌وگو با «دنیای اقتصاد»، گفت: پیشنهاد دولت در لایحه بودجه افزایش میانگین ۲۰ درصد حقوق کارکنان به صورت پلکانی بود. طبق پیشنهاد دولت کارکنانی که حقوق کمتری دارند از افزایش بیشتری برخوردار می‌شدند و کسانی‌که حقوق بالاتری می‌گیرند حقوق‌شان کمتر افزایش پیدا کند.
او ادامه داد: طیف وسط نسبت به طیف بالای حقوق‌بگیران بهره‌مندی‌شان از افزایش حقوق کمتر بود؛ بنابراین کمیسیون تلفیق پیشنهاد افزایش ۲۰ درصدی حقوق تمامی کارکنان را مطرح کرد. در حال حاضر برخی از همکاران پیشنهادهایی را در خصوص حقوق ثبت کرده‌اند که بیشتر نزدیک به پیشنهاد دولت است. این عضو کمیسیون تلفیق تاکید کرد: با توجه به اینکه دولت موافق افزایش میانگین ۲۰ درصد حقوق‌ها به صورت پلکانی است و برخی از نمایندگان نیز پیشنهاد افزایش پلکانی حقوق‌ها را مطرح کردند، احتمال می‌دهم که افزایش حقوق به صورت پلکانی در مجلس به تصویب برسد.
اصلاح یارانه نان و دارو
میرمحمدی در خصوص تغییرات احتمالی در بخش مربوط به یارانه‌ها، گفت: حرف‌وحدیث در خصوص یارانه‌ها زیاد است. یکی از بحث‌ها این است که با توجه به پرداخت ۳۰۰ تا ۴۰۰ هزار تومان در سال ۱۴۰۱ بسیاری از منابع یارانه‌ای هزینه شده است. برخی از نمایندگان به دنبال این هستند که یارانه نان و دارو را در صحن علنی مجلس اصلاح کنیم. یارانه دارو را ۶۹ همت دیده‌اند که برای یارانه دارو و بند «ص» لایحه بودجه حتما کفایت نخواهد داد و نگرانیم. بر اساس برآوردی که انجام داده‌ایم برای یارانه دارو نیاز به ۱۰۵ همت داریم. او اظهار کرد: امیدواریم با کسب درآمدی که در ال‌پی‌جی دیده شد بتوانیم بخشی از آن را در طرح دارویاری بگذاریم. به دنبال این هستیم که منابع یارانه‌ها را واقعی کنیم. این نماینده مجلس گفت: بحثی که در خصوص اشتغال در تبصره ۱۸ داشتیم، بیشتر بحث تسهیلات تکلیفی بود.
بانک‌ها وضعیت مناسبی در بحث تسهیلات تکلیفی ندارند و دولت و رهبری هم نظرشان این است که ما خیلی بر موضوع تسهیلات تکلیفی فشار نیاوریم که می‌تواند باعث تورم و کسری قابل توجه بانک‌ها شود. وقتی بانک‌ها کسری بیاورند به سمت خلق پول می‌روند که تورم ایجاد می‌کند. میرمحمدی ادامه داد: دولت از یکسو قول ایجاد یک میلیون شغل در سال را داده است و از سوی دیگر در بحث تسهیلات تکلیفی دست ما بسته است؛ در کمیسیون تلفیق تبصره ۱۸ را مصوب کردیم و بعید می‌دانم تغییرات چندانی را در صحن مجلس در بحث تسهیلات تکلیفی داشته باشیم، اما اگر تسهیلات تکلیفی که در لایحه بودجه ۱۴۰۲ دیده شده به خوبی اجرا شود بخش قابل توجهی از وعده ایجاد شغل دولت محقق می‌شود.
همچنین جلال رشیدی‌کوچی، عضو کمیسیون تلفیق بودجه ۱۴۰۲ در خصوص میزان افزایش حقوق‌ها به «دنیای اقتصاد» گفت: در بحث درآمدی، کف دریافت مالیات را ۱۰ میلیون تومان در نظر گرفتیم و این احتمال وجود دارد در بحث هزینه‌ای افزایش حقوق‌ها به ۱۰ میلیون تومان برسد. او ادامه داد: پیشنهادهای متعددی برای افزایش حقوق‌ها وجود دارد و به نظر می‌رسد تغییراتی در میزان افزایش حقوق‌ها اتفاق می‌افتد. این نماینده مجلس تصریح کرد: لزوما سقف بودجه با پیشنهادها افزایش نمی‌یابد، برای مثال در افزایش حقوق‌ها اگر کسانی‌که حقوق‌های بالاتری می‌گیرند، دریافتی‌شان کمتر اضافه شود می‌توان به کسانی‌که حقوق‌های پایینی می‌گیرند بیشتر اضافه کرد.
بنابراین می‌توان از فرمول‌هایی استفاده کرد که نه سیخ بسوزد نه کباب. رشیدی‌کوچی گفت: بعید می‌دانم در خصوص افزایش یارانه‌ها تغییری در مجلس صورت بگیرد. درتبصره ۱۸ نیز که مربوط به اشتغال است باید دید چه پیشنهادهایی مطرح می‌شود، اینکه پیشنهادی در این حوزه که مربوط به اشتغال است به تصویب برسد بستگی به پیشنهاد و پیشنهاد‌دهنده دارد که چقدر بتواند نمایندگان را قانع کند. او در خصوص میزان افزایش سقف بودجه اظهار کرد: تلاش ما این بود که سقف بودجه تا جای ممکن افزایش پیدا نکند، اما در کمیسیون تلفیق سقف بودجه کمی افزایش پیدا کرد. احتمال دارد در صحن مجلس هم مقداری به سقف بودجه اضافه شود.
همچنین آرش زره‌تن‌لهونی، دیگر عضو کمیسیون تلفیق بودجه گفت: باتوجه به اینکه نمی‌توان سقف بودجه را افزایش داد، بعید می‌دانم در میزان افزایش حقوق‌ها، پرداخت یارانه‌ها و بحث اشتغال تغییر چندانی اتفاق بیفتد. او با اشاره به اظهارات رئیس سازمان برنامه بودجه مبنی بر افزایش ۹۰ همتی سقف بودجه، تاکید کرد: بعید می‌دانم که ۹۰ همت سقف بودجه افزایش یافته باشد. وقتی بودجه نهایی شد می‌توان با قطعیت در مورد میزان افزایش سقف بودجه صحبت کرد. در همین زمینه غلامرضا مرحبا، عضو کمیسیون اقتصادی مجلس گفت: یکی از قیود مهم این است که سقف بودجه افزایش پیدا نکند.
افزایش سقف بودجه بیش از آنچه تاکنون به تصویب رسیده به نظر منتفی می‌آید. او ادامه داد: تنها باید در سرفصل‌های بودجه تغییراتی را ایجاد کرد تا اعتبار محدودی که در اختیار است در جاهایی که نیاز است، تخصیص پیدا کند. افزایش بیش از اندازه سقف بودجه هم از سوی رهبری نکوهش شده است و هم از لحاظ حرفه‌ای درست نیست چون دولت را با کسری بودجه مواجه می‌کند. با توجه به پیشنهادهای نمایندگان احتمال تغییرات جزئی در سقف بودجه وجود دارد، اما این تغییرات فاحش نخواهد بود. بنابراین احتمال افزایش در بخش یارانه‌ها، حقوق‌ها و اشتغال بسیار کم است.
اصغر سلیمی، عضو کمیسیون اقتصادی مجلس نیز گفت: نمایندگان مجلس پیشنهادهایی برای افزایش حقوق‌ها در لایحه بودجه خواهند داشت. با توجه به شرایطی که وجود دارد صحن مجلس این آمادگی را دارد که با توجه به گرانی‌ها به مردم کمک کند. اما به نظر می‌رسد احتمال افزایش حقوق وجود ندارد. او ادامه داد: ما باید بتوانیم تورم را کنترل کنیم اینکه از یکسو حقوق را افزایش دهیم و از سوی دیگر قیمت کالاها افزایش یابد؛ انگار هیچ کمکی نشده است. باید اقتصاد را پایدار کرد تا مردم و سرمایه‌گذاران بتوانند برنامه‌ریزی کنند. این نماینده مجلس در خصوص میزان افزایش سقف بودجه تاکید کرد: با نگاهی به سنوات گذشته می‌بینیم که تنها ۳۰ تا ۴۰ درصد آنچه در مجلس به تصویب رسیده تخصیص پیدا کرده است. بنابراین اگر در مجلس سقف بودجه هم افزایش پیدا کند، تاثیر چندانی ندارد. سلیمی خاطرنشان کرد: احتمال افزایش سقف بودجه ۱۴۰۲ در مجلس وجود دارد و احتمالا در صحن مجلس حدود ۳۰ تا ۴۰ همت افزایش سقف بودجه خواهیم داشت.
