یادداشت
مذاکرات هسته‌ای و درسی از تاریخ
نقل است هنگامی‌که فلسطینی‌ها در جریان مبارزات خود توانستند نظر سازمان ملل را به تنظیم قطعنامه‌ای به نفع خود جلب نمایند، به روال معمول، پیش‌نویس مربوط برای تایید نهایی به اعضای شورای امنیت ارائه شد. نماینده یکی از اعضا در بررسی‌های خود پیشنهاد کرد در بین یکی از جملات و در جایی یک «ویرگول» یا به اصطلاح فرنگی آن یک «کاما» اضافه شود که علامت فاصله در جمله یا بخشی از جمله است که همینطور هم شد و قطعنامه هم به تصویب رسید.
دکتر سیداحمد میرمطهری
نقل است هنگامی‌که فلسطینی‌ها در جریان مبارزات خود توانستند نظر سازمان ملل را به تنظیم قطعنامه‌ای به نفع خود جلب نمایند، به روال معمول، پیش‌نویس مربوط برای تایید نهایی به اعضای شورای امنیت ارائه شد. نماینده یکی از اعضا در بررسی‌های خود پیشنهاد کرد در بین یکی از جملات و در جایی یک «ویرگول» یا به اصطلاح فرنگی آن یک «کاما» اضافه شود که علامت فاصله در جمله یا بخشی از جمله است که همینطور هم شد و قطعنامه هم به تصویب رسید. بعدها اختلافاتی بر سر تفسیر متن قطعنامه پیش آمد که دلیل اصلی آن وجود همان «ویرگول» یا «کاما» بود که استنباط‌های مختلفی از نوشتار را به دست می‌داد.
نمونه‌ای دیگر توافقنامه‌ای است که بین ایران و هند و در قبل از انقلاب در خصوص پروژه سنگ‌آهن معدن «کودرموک» هند امضا شد که طرفین تفاهم کردند از آن معدن سنگ‌آهن استخراج و به ایران حمل شود. بنابراین قرارداد، احداث جاده‌ای با هزینه طرف ایرانی پیش‌بینی شده بود. این جاده در جریان ساخت توسط طرف هندی شکل یک بزرگراه را به خود گرفت ،که چون هزینه‌ای چندین برابر یک راه معمولی را داشت طرف ایرانی اعتراض کرد و قرارداد که به زبان انگلیسی بود جهت تفسیر به یک موسسه حقوقی بین‌المللی احاله شد و در نهایت تفسیر شد که به علت گذاشتن یک حرف «S» در انتهای کلمه جاده در متن، استنباط طرف هندی درست بوده و می‌توانسته جاده چند باندی درست کند.
اشاره به این دو رویداد که از بین صدها مورد به آنها به‌طور تصادفی اشاره شده است، یادآور نکته‌ای ظریف در جریان هر مذاکره‌ای است که چطور هر یک از طرفین سعی می‌کنند، نیات خود را به شکلی ماهرانه و صریح و بدون آنکه قابل تفسیر باشد، به نفع خود بیان و در چارچوبی حقوقی مستند کنند. اگر با یک احتمال، ولو ضعیف ، مذاکرات هسته‌ای منجر به هر تفاهمی شود، منظور در اینجا توجه دادن به این نکته است که چه دقت‌ها که باید در جریان مذاکرات و تدوین توافق‌ها و تهیه متن مکتوب احتمالی صرف شود.
به نظر می‌رسد تیم مذاکره‌کننده ایران با گروه ۱+۵ در طول سفر، به هرکجای دنیا و طی مذاکرات خود باید از پشتیبانی کارشناسی قوی برخوردار باشند و این تیم را همواره گروهی از حقوقدانان زبده در رشته حقوق بین‌الملل و صاحبنظران دیگر همراهی کنند.
حقوقدانان ایرانی در جریان مذاکرات دعاوی ایران و آمریکا و در لاهه بیش از دو دهه تجربه حقوقی و داوری بین‌المللی اندوخته‌اند که این تجربه در چنین مذاکرات مهمی می‌تواند مورد استفاده قرار گیرد و کم نیستند دیگر صاحبنظرانی که تجربیات گرانبهایی در مسائل بین‌المللی و در زمینه‌های مختلف دارند. این یک واقعیت است که مذاکرات هسته‌ای با مصالح ملی گره خورده و از اهمیت فوق العاده‌‌ای برخوردار است و دستیابی به هر موفقیتی یا بروز هر کاستی در نتیجه این مذاکرات، در آینده مورد قضاوت و داوری تاریخ قرار خواهد گرفت.
ارسال نظر