دیپلماسی از سرزمین شن تا شام گرم
کارکرد فرمت آستانه
از زمانی که بحران سوریه ایجاد شد و جنگ به ملت سوریه تحمیل شد و سوریه مرکز تاخت و تاز تروریست‌‌‌ها از سراسر جهان شد، گروه‌های مختلفی در ژنو و دیگر مکان‌ها برای حل و فصل مساله سوریه شکل گرفت ولی هیچ‌کدام از آنها نتوانستند نقش اساسی در کمک به حل مسائل سوریه داشته باشند و بعد از یک مدتی فعالیت آنها کنار گذاشته شد، اما روند آستانه از زمانی که تشکیل شد تنها روند فعالی است که نقش خودش را ایفا کرده، موفقیت‌های خوبی داشته و هنوز به کار خودش ادامه می‌دهد و جلساتش برقرار است.
باید توجه داشته باشیم که امور هم صفر و صد نیست، در روند آستانه از ابتدا تلاشمان این بوده که جلوی جنگ را بگیریم، با ایجاد مناطق کاهش تنش، بتوانیم مصالحه ایجاد کنیم و جلوی کشتار بیشتر را بگیریم و این با موفقیت انجام شد. در چارچوب فرمت آستانه تاکنون چند جلسه سران و وزیران امور خارجه برگزار شده است، کمیته قانون اساسی برای اصلاح و تغییر قانون اساسی سوریه شکل گرفت و تاکنون چند جلسه در ژنو برگزار کرده است. فرمت آستانه، روندی است که نسبتا به بقیه روندها و چارچوب‌هایی که در مورد بحران سوریه تشکیل شده موفقیت خیلی بیشتری داشته است ولی از همان ابتدا برخی از کشورها با این روند مخالف بودند، سنگ‌اندازی می‌کردند و هر اتفاقی می‌افتاد می‌گفتند پایان آستانه فرا‌رسیده، آستانه شکست خورده است و به پایان کار خود رسیده است، اما ما می‌دیدیم که فرمت آستانه همچنان کارکرد و نقش خودش را دارد.
در مقطع بسیار حساسی از وضعیت سوریه و بحرانی که بین سوریه و ترکیه ایجاد شده بود، اجلاس فرمت آستانه در تهران نقش بسیار مهمی در تجدید نظر ترکیه و دور شدن از یک حرکت نظامی جدید و جلوگیری از کشت و کشتار و تخریب‌های جدید داشت و از آن موقع بود که تصمیم گرفته شد مسائل ترکیه و سوریه از طریق گفتوگو حل و فصل شود، این گفت‌‌‌وگوها شروع شده و اخیرا در سطح وزرای دفاع جلسه برگزار شده است. ما همواره از این گفت‌‌‌وگوها حمایت کرده و در برقراری این گفت‌‌‌وگوها نقش داشته‌‌‌ایم. در فرمت آستانه مطرح است که ایران همواره از ابتدای بحران سوریه نقش سازنده و موثری در حل آن ایفا کرده و این نقش کماکان از اهمیت و ارزش برخوردار است و مسائل سوریه به گونه‌ای است که بدون حضور ایران نمی‌تواند راحت حل و فصل شود؛ بنابراین باید این مساله هم در چارچوب گفتوگو حل شود و ان‌‌‌شاءالله مشارکت ایران در تمام مسائل مربوط به بحران سوریه همان‌گونه که تا الان بوده است، در آینده هم با قوت کامل ادامه داشته باشد.
آستانه، چهارجانبه می‌شود
روند آستانه متناسب با شرایط سوریه از جمله وضعیت میدانی، سیاسی و امنیتی این کشور تحرکات روز و لازم را داشته و متناسب با آن تلاش کرده است. امروز شرایط سوریه، شرایط جدیدی است. امروز به میزان زیادی تروریسم در سوریه شکست خورده است؛ البته در بخش‌‌‌هایی از سوریه هنوز تروریست‌‌‌ها وجود دارند و سعی می‌کنند خودشان را احیا کنند اما در مجموع امنیتی که در سوریه در حال حاضر مشاهده می‌شود، بسیار بالاست و حاکمیت دولت بر بخش وسیعی از اراضی سوریه اعمال می‌شود. بنابراین شرایط امروز سوریه با شرایط دیروز این کشور فرق می‌کند؛ این شرایط روی کارکرد فرمت آستانه تاثیر می‌گذارد و این فرمت متناسب با این تحولات، شکل جدید به خود می‌گیرد.
آقای امیرعبداللهیان در ارتباط با همین موضوع با مقامات سوری صحبت کردند که در واقع چگونه آستانه باید فعالیتهای خودش را ادامه دهد و چگونه نشست سه‌جانبه باید چهارجانبه شود؟ رایزنی‌‌‌های خوبی در این ارتباط داشتیم، ان‌‌‌شاءالله در سفرهای بعدی هم که قرار است به کشورهای دیگر عضو فرمت آستانه داشته باشیم، این مسائل را مطرح و سعی می‌کنیم فرمت آستانه را روزآمد و کارآمدتر و با یک راهبرد مناسب مبتنی بر شرایط جدید سوریه به پیش بریم.
سوریه، امروز بعد از ۱۱ سال جنگی که به مردم این کشور تحمیل شد، در بهترین شرایط ثبات سیاسی، امنیت و حاکمیت دولت قرار گرفته و شرایط پایداری پیدا کرده است، سرمایه‌هایی که برای از بین رفتن دولت بشار اسد از سوی برخی از کشورها اختصاص یافته بود از دست رفته است و اکنون با موفقیتی که دولت سوریه در مبارزه با تروریسم به دست آورده است، جامعه جهانی نگاه جدیدی به سوریه پیدا کرده است و این تنها به جهان عرب محدود نمی‌شود و شامل سایر کشورها هم می‌شود. روز‌به‌روز فعالیتهای سیاست خارجی دولت دمشق افزایش پیدا کرده است و شاهد افزایش رفت و آمدها و گشایش سفارتخانه‌‌‌های دیگر کشورها در سوریه هستیم و شرایط سوریه به وضعیت عادی برمی‌‌‌گردد. هرگونه تعامل و نزدیک‌سازی کشورهای عربی و غیر‌عربی به سوریه را در جهت خیر و صلاح ملت‌های منطقه، صلح و ثبات و پیشرفت مسائل انسانی در سوریه می‌دانیم و کمک می‌کنیم این روند اتفاق بیفتد.
