ظهور دراگ‌استورهای زیرزمینی در ایران
ناصرخسروی آنلاین
حالا آن دخمه‌های خاک گرفته و آدم‌های هفت و هشت خط و بازیگران هزار چهره تمام کوچه‌پس‌کوچه‌های ناصرخسرو، جمع شده در شبکه بی‌سروته آنلاین. اینجا همه با هم مجرم هستند. از سقط جنین تا ریتالین و هزار داروی اعصاب و روان را می‌توانی سفارش دهی و ساعتی بعد بلکه چند روزی بعدتر تحویل بگیری. سفارش از ترکیه هم پذیرفته می‌شود، حتی با همه محدودیت‌ها و بگیروببندها. ناصرخسرو کوچ کرده به آنلاین. آنلاین‌ها کار خودشان را زیر سایه ترس از مجازات و قانون هم انجام می‌دهند. این میان، اپلیکیشن‌های آنلاین هم سفارش می‌پذیرند. نسخه قلابی هم قبول است.
آذرماه «ایسنا» به نقل از پروفسور محمد اسماعیل اکبری، مشاور عالی وزیر کشور در حوزه جمعیت نوشت: «طبق مطالعات سال ۹۸، به تعداد ۵۳۰ هزار سقط جنین عمدی سالانه در کشور رقم می‌خورد و ۴۴ درصد سقط‌ها خود به خودی است. بخشی از این سقط‌ها به دلیل مصرف قرص است و مشخص است که این قرص‌ها کجا و توسط چه شرکتی تهیه می‌شود.» یکی از اصلی‌ترین قرص‌های موجود در بازار ایران سایتوتک(Misoprostol) است. کارکرد اصلی این دارو، ترشح اسید معده را از طریق اثرگذاری مستقیم بر سلول‌های جداری کاهش می‌دهد. اما کارکرد دوم آن سقط جنین است که بستگی به میزان مصرف و نحوه آن دارد. یک یا دو بسته به صورت زیرزبانی، خوراکی یا واژینال استفاده می‌شود. در ایران طبق ماده ۵۶ جوانی جمعیت «سقط جنین ممنوع بوده و از جرایم دارای جنبه عمومی است و مطابق مواد (۷۱۶) تا (۷۲۰) قانون مجازات اسلامی و مواد این قانون، مستوجب مجازات دیه، حبس و ابطال پروانه پزشکی است».
تبصره ۴ همان ماده می‌گوید: «چنانچه پزشک یا ماما یا داروفروش، خارج از مراحل این ماده وسایل سقط جنین را فراهم سازند یا مباشرت به سقط جنین نمایند علاوه بر مجازات مقرر در ماده (۶۲۴) قانون مجازات اسلامی(کتاب پنجم- تعزیرات و مجازات‌های بازدارنده)، پروانه فعالیت ایشان ابطال می‌شود. تحقق این جرم نیازمند تکرار نیست». واقعیت آن است که کمتر چیزی می‌تواند جلوی پای یک ایرانی متقاضی واقعی، سد ایجاد کند، نهایت می‌تواند چند سنگ جلوی پایش بیندازد که آن هم برداشتنی است. پیدا کردن داروهای ممنوعه و بدون نسخه هم از آن دسته است. هر چند برخی از آنها برای فروشنده و خریدار فقط دردسر و هزینه است. در این گزارش نام فروشندگان سایتوتک را «بچه‌خوره» می‌خوانیم.
بچه‌خوره آنلاین قانونی
یکی از اپلیکیشن‌های فعال و شهره ایران و فعال در همه حوزه‌ها از جمله دارو، سایتوتک آمریکایی را با نسخه، یک میلیون و ۵۰۰ هزار تومان می‌فروشد. این قیمت یک ورق ۱۰تایی است. خریدار، نسخه‌ای را با اسم و رسم و شماره جعلی درست کرده و ساعاتی بعد از بارگذاری، آن را تحویل گرفته است. جای دربه‌دری در ناصرخسرو، در خانه نشسته و به خیال خودش داروی آمریکایی تحویل گرفته است. این دارو با برند فایزر، از پاکستان یا ترکیه وارد ایران شده است.
ریتالین متمرکز
قرص ریتالین از جمله داروهایی است که برای افرادی که توان تمرکز ندارند، تجویز می‌شود، اما ظرف سال‌های اخیر مورد اقبال دانشجویان به خصوص در شب‌های منتهی به امتحان قرار گرفته است. بهترین نوع آن سوئیسی است، اما برندهای دیگری از آن جمله ایرانی در بازار پیدا می‌شود. حتی همه داروخانه‌ها آن را ندارند. نسخه ضروری‌ترین بخش خرید این دارو است. اما خدا برکت بدهد ناصرخسروی مجازی را. آقای فروشنده، اول از همه می‌گوید که نسخه نمی‌خواهد مخصوصا در حجم پایین. یک بسته ۲۰۰ عددی را ۷ میلیون قیمت می‌دهد. آن هم سوئیسی و اصل. ساعتی بعد از واریز پول، دارو دست شماست. آقا می‌گوید: «برخی سودجویان، دارو را با حجم بالا می‌خرند و با قیمتی بالاتر می‌فروشند.» برای دیگر داروها، از انواع و اقسام داروهای اعصاب و روان تا هر دارویی که در قوطی هیچ عطاری پیدا نشود، آنها آماده‌اند تا پیدا کنند و با یک درصدی سود، به شما بفروشند. نسخه هم نیاز نیست. دستور پزشک هم نمی‌خواهد.
بچه‌خوره پری خانم
خانم فروشنده یک دنیا هیجان دارد. احتمالا از این زن‌هایی است که از مچ تا نزدیک‌های آرنج النگوهای زرد طلا انداخته و یکی درمیان موهای هایلایت زرد و خرمایی‌اش را زیر روسری می‌دهد و دوباره سرش روی گردنش بند نمی‌شود. «فدات شم» از زبانش نمی‌افتد. شبیه پری خانم است. حداقل زمان مورد نیاز و نظر، ۶ هفته بارداری است. بعد از آن سلامت کامل زن است. از نظر اعتیاد، قلب و رحم همه باید تاییدیه داشته باشند. بعد از آن می‌رسد به قیمت. سایتوتک آمریکایی یک میلیون و ۲۰۰ هزار تومان، آلمانی یک میلیون و ۱۰۰، هندی ۷۰۰ هزار تومان و انگلیسی یک میلیون و ۸۰۰ هزار تومان برای یک ورق ۱۰ تایی است.
پری خانم، حداقل در روز به ۱۰ نفر دارو را می‌فروشد که ۹۰ درصدشان جواب می‌گیرند. البته ممکن است کار در مصرف اول انجام نشود و خرید دومی هم نیاز باشد. پری‌خانم می‌گوید: «ما صفر تا صد با شماییم. یعنی روز مصرف هم دائم با ما در تماس هستی». این تماس یک مکالمه تلفنی است. وگرنه او نه دکتر است و نه حتی یکی، دو ترم پزشکی خوانده است. یک فروشنده است که سال‌ها در این کار استخوان خرد کرده است.
ریتالین ارزان و همه‌گیر
در مورد ریتالین مانند همه‌چیز، فرضیه و قصه زیاد است. یک سوی ماجرا از فردای اعتیاد آن می‌ترساند و سوی دیگر مانند کوه پشتت قرار می‌گیرد که هیچ اعتیادی ندارد. فروشنده هم چندتا هشدار می‌دهد، اما لب مطلب را هم می‌گوید: «از پول بدمان نمی‌آید. اما با یک پزشک هم مشورت کن. یک ورق ۲۰ تایی سوئیسی، ۸۵۰ هزار تومان». مصرف و تعداد هم دست شماست.
بچه‌خوره کارت هدیه‌ای
خانم جوان، صبر و حوصله بیشتری دارد و زیادی هم سرخوش و خندان است. شروط نداشتن ناراحتی قلبی، افت فشار، ناراحتی تنفسی، کم خونی شدید را یادآوری می‌کند به اضافه عدم اعتیاد به انواع و اقسام داروها حتی داروی خواب. زمان استفاده از دارو قرار است همراه بیمار باشند. به این شکل که یک دستشان به بیمار است و دست دیگرشان به دکتری که می‌گویند با او ارتباط دارند. این دارو می‌تواند موجب خونریزی شدید یا نوسان فشاری شود که نیازمند دکتر و دستگاه احیاست، نه چند فروشنده ساده.
در تبلیغات نوشته‌اند سایتوتک ۱۵۰ هزار تومان، اما زمان قیمت دادن، می‌گوید: «فایزر آمریکا ۹۵۰، آلمانی یک میلیون و ۱۰۰ هزار، انگلیسی یک میلیون و ۸۰۰ هزار و هندی ۶۰۰ هزار تومان». آن ۱۵۰ هزار تومان قیمت هر دانه قرص است که برای تبلیغات بیشتر و جلب مشتری آن قیمت را داده‌اند. خانم سرخوش می‌گوید: «داروی انگلیسی که سال‌های سال است مستقیم از انگلیس برایمان می‌آورند. باقی را هم از ترکیه و باکو سفارش می‌دهیم.» معامله کمی عجیب است. یا می‌توانید گزینه پیک را انتخاب کنید یا تحویل و خرید حضوری را. در هر دو صورت باید پول نقد یا کارت هدیه‌ای معادل دارو همراه داشته باشید. در تحویل حضوری، در حوالی دفترشان - اندکی بالاتر یا پایین‌تر- منتظر می‌مانید تا پیک دارو را تحویل دهد و پول نقد یا کارت هدیه را بگیرد. شرط کارت هدیه برای آن است که رد خریدار و فروشنده را نزنند.
خرید در ترکیه حساب و کتاب در تهران
فروشندگانی که در ترکیه هستند و مشتریانشان در ایران است، خوب بازار را دست گرفته‌اند. هر بار که این سوی، محدودیت ایجاد می‌شود، آنها یک امتیاز تازه برای خریدارانشان درنظر می‌گیرند. بسته ۲۰۰ عددی ریتالین تولید سوئیس را می‌توان از ترکیه سفارش داد با قیمت۵/ ۴میلیون تومان و در تهران تحویل گرفت. به دلیل آنکه حجم آن چندان زیاد نیست، همراه با مسافران به ایران می‌آید و با پست تحویل داده می‌شود. این پروسه، دو تا چهار هفته زمان می‌برد. فروشنده چندان حال و حوصله توضیح ندارد و بیشتر به دنبال نهایی کردن دارو و خرید است. شماره حسابی که می‌دهد، مربوط به ایران است. ریتالین ۸۰ درصد یارانه دولتی دریافت می‌کند و خرید آن از داروخانه یک‌پنجم قیمت واقعی آن است. تا دو سه سال قبل، ریتالین‌های سوئیسی به عنوان بهترین بازار، در ورق‌های ۲۰تایی به قیمت ۱۵۰ هزار تومان به فروش می‌رسید. حالا خریداران هیچ کدام از آنها را پیدا نمی‌کنند.
بچه‌خوره ماما
خانم از ابتدا به عنوان پزشک و ماما خود را معرفی می‌کند و قیمت‌های عجیب‌تری نسبت به جای دیگر می‌دهد که البته طبیعی است. بی‌سامانی ناصرخسروی آنلاین همین است. هیچ کس قیمت واحد تعیین نمی‌کند. اینجا سایتوتک انگلیسی را ۵۹۰ هزار تومان، آلمانی ۷۹۰ هزار تومان و آمریکایی ۹۹۰ هزار تومان و سوپر فایزر آمریکا یک میلیون و ۲۹۰ هزار تومان. ارسال به شهرستان نیز دارند؛ اما باید تمام هزینه را ابتدا واریز کنید. در تهران بیعانه ۱۰۰هزارتومانی کفایت می‌کند. بحث کیفیت دارو و مبدا واردات آن که می‌رسد، خانم یک‌باره پوست می‌اندازد و می‌گوید: «من فقط مشاور فروش هستم و داروها از داروخانه می‌آید.»
