لایحه برنامه هفتم چه زمانی به مجلس تقدیم می‌شود؟

 رحیم زارع، عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس در گفت‌وگو با «دنیای‌اقتصاد» درخصوص زمان ارائه لایحه برنامه هفتم گفت: به‌صورت غیر رسمی شنیدم که لایحه برنامه هفتم در هفته آینده به مجلس ارسال می‌شود و اگر هفته آینده لایحه برنامه هفتم به مجلس ارسال شود، اولویت برنامه هفتم خواهد شد. او ادامه داد: درصورت اولویت برنامه هفتم نسبت به بودجه۱۴۰۲، باید بودجه‌سه دوازدهم برای سال آینده به تصویب برسد و ابتدا کمیسیون تلفیق برنامه و سپس کمیسیون تلفیق بودجه تشکیل می‌شود. بودجه سه‌دوازدهم، بودجه خوبی نیست؛ اما اگر برنامه هفتم در اولویت بررسی در مجلس قرار گیرد ناچار به تصویب بودجه چند دوازدهم خواهیم بود. این نماینده مجلس گفت: دولت هنوز بررسی لایحه برنامه هفتم را تمام نکرده است تا این لایحه را به مجلس ارسال کند.

اما من شنیدم تا پایان دی‌ماه برنامه هفتم به مجلس می‌رسد. همچنین محمدمهدی مفتح، سخنگوی کمیسیون برنامه و بودجه مجلس گفت: ما تاکنون ۶ قانون برنامه داشتیم و ابتدا باید دید چقدر از برنامه نوشتن ما منطبق بر ضوابط و قوانین برنامه‌نویسی بوده است. باید برنامه را به درستی بنویسیم، درست تصویب کنیم تا درست اجرا شود. برنامه باید از نظر منطق برنامه‌نویسی دقیق و متناسب با شرایط اقتصادی و اجتماعی کشور نوشته شود. متاسفانه در برخی از موارد احساس می‌شود برخی برنامه‌ها با توجه به شرایط اقتصادی و اجتماعی کشور نبوده است. او ادامه داد: امیدواریم برنامه هفتم خوب، منسجم و در خدمت ارتقای کشور نوشته شود و بودجه مبتنی بر آن تنظیم شود تا شاهد رشد اقتصاد کشور در شاخص‌های مختلف باشیم. سخنگوی کمیسیون برنامه و بودجه مجلس در پاسخ به این پرسش که در شرایط کنونی تکلیف بودجه۱۴۰۲ چه می‌شود، تاکید کرد: نزدیک به پایان سال هستیم و باید برای ابتدای سال آینده بودجه داشته باشیم. از سوی دیگر بودجه چند دوازدهم بودجه مناسبی نیست.

ما برای دو سال برنامه ششم را تمدید کرده‌ایم. سوال من این است که آیا نمی شود برنامه ششم را برای یک‌سال دیگر تمدید کرد و بودجه۱۴۰۲ را بر مبنای برنامه ششم تصویب کنیم؟ در این شرایط سال آینده فرصت خوبی خواهیم داشت تا برنامه را دقیق‌تر بررسی کنیم. این یک گزینه قابل بررسی است تا برنامه را به درستی و در زمان کافی تصویب کنیم. مفتح گفت: ممکن است دولت به ناچار بودجه چند دوازدهم به مجلس بفرستد؛ اما بودجه چند دوازدهم بودجه خوبی نیست. باید برنامه هفتم در طول یک‌سال گذشته به مجلس ارائه و تصویب می‌شد. اما هنوز لایحه برنامه هفتم به مجلس نیامده است و لایحه بودجه۱۴۰۲ باید تا پایان سال تعیین تکلیف شود. او ادامه داد: باید شرایط را در نظر بگیریم. اگر بخواهیم برنامه را به‌صورت دقیق بررسی کنیم، این لایحه ظرف دو ماه جمع‌بندی نمی‌شود. می‌توانیم به بررسی برنامه هفتم برسیم و سپس بودجه چند دوازدهم را برای سال آینده به تصویب برسانیم.

تصمیم‌گیران باید در این خصوص تصمیم بگیرند؛ اما من معتقدم مناسب است که لایحه بودجه۱۴۰۲ را مبتنی بر برنامه ششم تا پایان سال به تصویب برسانیم و سپس برنامه هفتم را در موقع مناسب و فرصت کافی رسیدگی و تصویب کنیم. حجم برنامه زیاد است و باید این لایحه در کمیسیون‌های مختلف بررسی شود و سپس در صحن به تصویب برسد و به شورای نگهبان ارجاع داده شود. چه بسا نیاز به مجمع تشخیص مصلحت نظام نیز پیدا کند. بنابراین بررسی لایحه برنامه زمانبر است. سخنگوی کمیسیون برنامه و بودجه گفت: مجلس تا پایان سال زمان کافی برای بررسی برنامه هفتم و بودجه۱۴۰۲ را ندارد. بنابراین اگر هیات‌رئیسه به بررسی برنامه هفتم تاکید کند، ناچار به تصویب بودجه چند دوازدهم برای سال۱۴۰۲ خواهیم بود.

 شانس بودجه چند دوازدهم چقدر است؟

جعفر قادری، عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس در گفت‌وگو با «دنیای‌اقتصاد» با بیان اینکه زمان ارائه برنامه هفتم هنوز مشخص نیست، گفت: تاجایی که اطلاع دارم دولت در حال تدوین برنامه هفتم است؛ اما از اینکه بررسی این لایحه به کجا رسیده است اطلاع دقیقی ندارم. ما منتظر هستیم که دولت لایحه برنامه را تقدیم هیات رئیسه مجلس کند. مجلس لایحه بودجه را نگه داشته است تا ابتدا لایحه برنامه هفتم رسیدگی شود و مبتنی بر برنامه، لایحه بودجه هم به تصویب برسد. او ادامه داد: برخلاف نظر هیات رئیسه، معتقدم در حال حاضر که دولت لایحه بودجه را ارائه کرده است، مجلس بودجه را بررسی کند و اگر برنامه هفتم به مجلس تقدیم شد، بررسی بودجه را متوقف کنیم و به سراغ برنامه برویم. سپس بعد از تصویب برنامه هفتم، بررسی بودجه را ادامه دهیم و اگر برخی احکام بودجه با برنامه مغایرت داشت، آنها را اصلاح کنیم.

این عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس گفت: تا پایان سال زمان کافی برای بررسی هم برنامه و هم بودجه نداریم. بنابراین ناچار می‌شویم بودجه چند دوازدهم تصویب کنیم. همچنین سمیه محمودی، عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس با بیان اینکه باید تکلیف بررسی لایحه بودجه۱۴۰۲ در مجلس مشخص شود، گفت: باید بودجه۱۴۰۲ تعیین تکلیف شود. در حال حاضر به اواخر دی‌ماه نزدیک می‌شویم و اگر زمان را از دست بدهیم تا پایان سال نه می‌توانیم برنامه هفتم را به تصویب برسانیم و نه لایحه بودجه ۱۴۰۲ را. او ادامه داد: چنانچه لایحه بودجه۱۴۰۲ به تصویب نرسد مردم در سال آینده سردرگم می‌شوند. دولت باید در خردادماه لایحه برنامه هفتم را به مجلس ارائه می‌کرد. یک‌بار هم برنامه ششم را تمدید کردیم. بنابراین دولت باید در یک سال گذشته لایحه برنامه هفتم را به مجلس ارائه می‌کرد؛ اما این اتفاق نیفتاد. این عضو کمیسیون برنامه و بودجه با انتقاد از نحوه ارسال لایحه بودجه۱۴۰۲ به مجلس، تاکید کرد: من نحوه ارسال لایحه بودجه۱۴۰۲ را نمی‌دانم شاید با پیک موتوری فرستادند!

چون  طبق روال رئیس‌جمهور برای تقدیم لایحه بودجه در مجلس حاضر می‌شد. در حال حاضر نیز تنها احکام بودجه۱۴۰۲ به مجلس ارسال شده و جداول هنوز ارائه نشده است. از سوی دیگر تنها برخی از نمایندگان مجلس احکام بودجه را دیده‌اند و ما بی‌اطلاع هستیم. محمودی با اشاره به اختلاف مجلس و دولت درخصوص بررسی بودجه۱۴۰۲ گفت: ضرر کش و قوس میان مجلس و دولت را مردم می‌بینند. دولت باید لایحه بودجه را نهایتا تا ۱۵آذرماه به مجلس ارائه می‌کرد؛ اما این اتفاق نیفتاد. درگیری میان مجلس و دولت به ضرر مردم است. او ادامه داد: بررسی برنامه ششم در مجلس حدود ۴ تا ۵ ماه طول کشید. بنابراین در حال حاضر زمان بررسی برنامه و بودجه به‌صورت همزمان را نداریم. از سوی دیگر نمی‌توان زمان بررسی بودجه را کاهش داد؛ چون بررسی این دو لایحه طبق آیین‌نامه است.

این نماینده مجلس با بیان اینکه در زمان کوتاه دولت نمی‌تواند برنامه هفتم را به درستی تدوین کند، گفت: در زمان کوتاه دولت نمی‌تواند کار کارشناسی روی برنامه هفتم انجام دهد. سوال ما این است که در زمان کوتاهی که دولت برای تدوین لایحه برنامه هفتم زمان دارد چگونه این لایحه می‌تواند بر سیاست‌های کلی انطباق داشته باشد. از سوی دیگر در تیم اقتصادی دولت همصدایی وجود ندارد و این امر خوب نیست. شاید دولت از دستگاه‌های مختلف برنامه بگیرد و نهایتا این برنامه‌ها را جمع‌آوری کنند و پرینتش را به مجلس تحویل دهند. اما کار کارشناسی بر برنامه هفتم در زمان کوتاه نمی‌توانند داشته باشند.