بحران تمامعیار سیاسی در بیروت
برخی از حامیان با در دست گرفتن پرترههای رئیس دولت که بهطور گسترده از او بهعنوان «ژنرال» یاد میشود، به سمت کاخ ریاستجمهوری رفتند تا او را تا خانه شخصیاش همراهی کنند. میشل عون، رئیسجمهور لبنان روز یکشنبه فرمان پذیرش استعفای دولت موقت به ریاست نجیب میقاتی را امضا کرد و این دستور قبل از پایان دوره ریاستجمهوری عون رسما اعلام شد. ریاستجمهوری میشل عون امروز دوشنبه به پایان میرسد و لبنان وارد خلأ ریاستجمهوری میشود. میشل عون پیشتر نیز به امکان قبول استعفای دولت موقت اشاره کرده بود. عون از عملکرد میقاتی درباره تشکیل دولت انتقاد کرده و گفته بود که وی تمایل و ارادهای برای تشکیل دولت ندارد. میقاتی بهدلیل اختلافات درباره توزیع وزارتخانهها نتوانست دولت جدید را تشکیل دهد.
این در حالی است که میقاتی تاکید کرد: اداره موقت از وظایف دولت مستعفی یا دولتی که در حکم مستعفی بوده است و نیازی به دستور رئیس جمهور ندارد. دولت به کلیه وظایف مبتنی بر قانون اساسی خود از جمله پیشبرد امور ادامه خواهد داد. حکم پذیرش استعفای دولتی که قبلا به موجب احکام قانون اساسی استعفا کرده، فاقد هرگونه ارزش و وجاهت قانونی است. بیتردید حکم ریاستی پذیرش استعفای دولت مستعفی، جنبه تبلیغاتی دارد نه سازندگی. میقاتی تصریح کرد: «بدون نیاز به تصمیم رئیسجمهور، پیشبرد امور از وظایف دولت مستعفی یا دولتی است که در حکم مستعفی به شمار میآید.»
قانونگذاران لبنانی چهار بار در یک ماه تلاش کردهاند تا بر سر انتخاب جانشین پس از پایان دوره۶ ساله عون به توافق برسند و این نگرانیها از تشدید بحران سیاسی را برانگیخته است. دوره ریاست عون که در اواخر دهه۸۰ زندگیاش است، با اعتراضات گسترده مردمی، بحران شدید اقتصادی و سقوط ارز و انفجار نیترات آمونیوم در اوت۲۰۲۰ در کنار بندر که صدها نفر را به کشتن داد، همراه بوده است. نه موافقان و نه مخالفان عون نامزدی برای جانشینی او ندارند. لبنان اکنون توسط یک دولت موقت اداره میشود؛ زیرا اختلافات سیاسی از تشکیل کابینه جدید از زمان انتخابات در بهار جلوگیری کرده است. این در حالی است که لبنان هنوز اکثر اصلاحات لازم برای دسترسی به میلیاردها دلار وام از صندوق بینالمللی پول را انجام نداده است.
لبنان که از سه سال رکود اقتصادی در رنج است، با چشمانداز عمیقتر شدن بحران چند وجهی خود با پایان دوره ریاستجمهوری میشل عون در روز دوشنبه مواجه است. عون روز یکشنبه با کارمندان ارشد کاخ ریاستجمهوری خداحافظی کرد و در سخنرانی خود در مقابل حامیانش گفت: «من امروز نامهای را برحسب اختیاراتم برای پارلمان فرستادم و دستور استعفای دولت را امضا کردم.» میشل عون گفت: «امروز پایان مهمی است؛ اما پایان عدالت نیست. امروز روز وداع نیست، بلکه روز دیدار بزرگی است. شما دوستان ما در سختی و شادی بودید. امروز پایان یک مرحله است و ما در مقابل مرحله جدیدی هستیم که به مبارزه قوی نیاز دارد. ما برای ریشهکن کردن فساد به تلاش زیادی نیاز داریم.»
وی گفت: «رئیس شورای عالی قضایی نمیخواهد قضاتی را تعیین کند که به پرونده بیگناهانی که درباره انفجار بندر بیروت بازداشت شدند، رسیدگی کند. دو ستون کشور ما امنیت و دستگاه قضایی هستند. ما امروز وارد مرحله جدیدی میشویم که مرحلهای دشوار است.» عون گفت: «ترسیم مرزهای دریایی به ما اجازه استخراج و استفاده از منابع نفت و گاز را میدهد و با استفاده از این منابع میتوانیم کشور را نجات دهیم.» وی افزود: «ریشهکن کردن فساد به زمان نیاز دارد و نهادهای دولتی دیگر ارزشی ندارند؛ زیرا نظام حاکم آنها را به بردگی گرفته است.»