به گزارش «ایرنا» به نقل از شبکه ۱۸ نیوز هند، سوبرانیام جایشنکار وزیر امور خارجه هند، بارها بر اهمیت بندر چابهار در معماری اتصال بین‌منطقه‌ای و اوراسیا، ابتدا در کنفرانس وزرای خارجه سازمان همکاری شانگهای (SCO) و سپس در مراسم اخیر «روز چابهار» تاکید کرده است. کریدور اقتصادی چین و پاکستان (CPEC) برای تجارت فرامنطقه‌ای توسط وزیر امور خارجه پاکستان پیشنهاد شده بود اما هند در نشست اخیر وزیران خارجه سازمان همکاری شانگهای بندر چابهار را به عنوان مسیر اصلی تجاری به آسیای مرکزی، معرفی و برای همکاری با دیگر کشورها در این حوزه، رایزنی کرد. هند همچنین از الحاق ایران به سازمان همکاری شانگهای استقبال کرده بود که در نشست سمرقند این اتفاق روی داد. توافق‌‌نامه چابهار که به توافق‌‌نامه سه‌جانبه نیز معروف است، در ماه مه ‌۲۰۱۶ در جریان سفر نارندرا مودی، نخست وزیر هند به ایران، بین هند، ایران و افغانستان امضا شد.

هدف آن توسعه بندر چابهار ایران به عنوان یک مرکز کشتیرانی با خطوط ریلی بود که هند را با دور زدن پاکستان از طریق ایران به افغانستان متصل می‌کرد. این توافق به عنوان یک توافق برد-برد طراحی شده بود و انتظار می‌رفت از نظر اقتصادی به نفع کشورها باشد که برای افغانستان، کشوری محصور در خشکی، دسترسی به مسیرهای کشتیرانی جهانی را فراهم می‌کند. برای ایران، این توافق به معنای سرمایه‌‌گذاری و همکاری مجدد اقتصادی بود، چیزی که این کشور پس از سال‌ها تحریم‌های شدید بین‌المللی به‌شدت به آن نیاز داشت. علاوه بر این، هند را برای دور زدن پاکستان، دسترسی به مرزهای غرب و همچنین کنترل رابطه رو به رشد چین و پاکستان، آماده می‌کرد. بندر چابهار یک تلاش بسیار مهم برای هند برای دسترسی دریایی به افغانستان است.

منافع اقتصادی و استراتژیک دسترسی به بنادر ایران، به سیاست غرب آسیای هند، رویکرد استراتژیک قوی‌تری داده است. همچنین به پیشبرد دیپلماسی قدرت نرم هند کمک می‌کند، نمونه بارز آن نقش بندر چابهار در توزیع کمک‌‌های بشردوستانه در دوران کووید-۱۹ است. در حالی که هند در سال آینده برای ریاست سازمان همکاری شانگهای آماده می‌شود، تغییرات اساسی به ویژه با عضویت ایران به عنوان یک عضو کامل در حال انجام است. هند و ایران هر دو از اتصال آسیای جنوبی و اروپا از طریق INSTC حمایت می‌کنند. پیش‌بینی می‌شود چارچوب سازمان همکاری شانگهای در آینده نزدیک تمرکز بیشتری بر اتصال از طریق چابهار داشته باشد. بندر چابهار پتانسیل خود را برای تبدیل شدن به یک مرکز ترانزیتی برای آسیای مرکزی و اوراسیا در زمانی نشان داده است که کشورهای آسیایی، به ویژه کشورهای محصور در خشکی، چشم‌‌انداز روابط اقتصادی و مسیرهای ترانزیتی خود را دوباره ترسیم می‌کنند.