رقابت برای کسب سهم بازار LNG
قسمت اول
در حالی که ایران برای تشکیل ناوگان حمل‌ونقل دریایی گاز طبیعی مایع «L.N.G» تلاش می‌کند و مطابق برنامه‌ها باید از سال ۲۰۱۱ در این زمینه فعال شود صادرات این محصول را عملی سازد، اما اطلاعات موجود حکایت از وجود شرکت‌هایی در این زمینه دارد که در سطح جهان پراکنده‌اند.آنچه در پی می‌آید فهرستی از مهم‌ترین شرکت‌های حمل‌ونقل گاز(LNG) یا شرکت‌هایی است که در کار هدایت و به کارگیری این نوع کشتی‌ها فعالیت دارند.هزینه‌های بالای سفارش و راه‌اندازی یک کشتی ویژه حمل گاز(LNG)(گاز طبیعی مایع) بسیاری از انتقال‌دهندگان گاز را بر آن داشته تا با کنسرسیوم‌هایی متشکل و بالاخره تولیدکنندگان گاز قرارداد ببندند.یک مثال روشن از نحوه قرار گرفتن این شرکت‌ها در کنار یکدیگر، قراردادهایی است که برای حمل گاز پروژه‌های عظیم «قطر گاز» و «راس گاز» به کار گرفته شده‌اند.

شرکت «انگلو ایسترن» انگلستان (Anglo- Eastern UK)
این شرکت هدایت ۵ فروند کشتی گازبر(LNG) را با مدیریت گروه سوم (Third Party) بر عهده دارد که ۴ فروند از این کشتی‌ها در مالکیت «بونی گاز ترانسپورت» و آخری در مالکیت شرکت «اوکسیلیار ماریتایم» اسپانیا است.
شرکت عملیاتی کشتی‌های (LNG) استرالیا(ALSOC)
شرکت عملیاتی کشتی‌های (LNG) استرالیا (ALSOC) حاصل مشارکت «BHP پترولیوم» و «توسعه شل» استرالیا است. این شرکت ۴ فروند کشتی گازبر (LNG) را در ارتباط با پروژه «نورث وست شلف» استرالیا هدایت می‌کند.
نخستین کشتی «سندرلینگ» توسط میتسوبیشی در سال 1989 میلادی ساخته و تحویل داده شد و این نخستین کشتی بود که (LNG) را در پایانه شلف برای تحویل به ژاپن بارگیری کرد. این 4 کشتی همگی با پرچم استرالیا حرکت می‌کنند.
شرکت خدماتLNG بی‌جی‌ (BG LNG Services)
بنا به ادعای این شرکت، گروه کشتیرانی BG، که پیش از این «بریتیش گاز» نامیده می‌شد، از موقعیتی ویژه در عرصه تجارت (LNG) برخوردار است و از مهم‌ترین خصوصیات آن می‌توان به ایجاد اطمینان نسبت به تحویل به موقع کالا، انعطاف‌پذیری در شرایط قراردادهای درازمدت و کوتاه‌مدت و دسترسی به کالا و کسب سودهای مناسب اشاره کرد.
BG جدای از ۲ کشتی تحت خدمت، در آستانه دریافت ۳ کشتی تازه ساخت ۱۴هزار و ۵۰۰ مترمکعبی در سال ۲۰۰۶ میلادی و ۴ کشتی دیگر در سال ۲۰۰۷میلادی است. تعدادی از این کشتی‌های تازه از سوی شرکت مصری «کشتیرانی گازایگل» در مصر به کار گرفته خواهند شد. BG در پروژه‌های دیگر بسیاری مشارکت دارد، از جمله «(LNG) نیجریه»، «(LNG) براس»، «(LNG) آتلانتیک» (ترینیداد) و «(LNG) مصر». این سازمان همچنین از موافقتنامه‌های واردات و صادرات با پایانه‌هایی چون «لیک چارلز»، «جزیره البا»، «بریندسی» و «خلیج کوینترو» برخوردار است.
شرکت برگسن ولرد وایلد گاز (B(BW Gas2
شرکت «BW گاز» از اکتبر ۲۰۰۵ میلادی به عنوان بخشی مستقل از «برگسن ورلد وایلد» فعال بوده است. این شرکت از اوایل دهه ۱۹۸۰ میلادی با پرچم برگسن و با در اختیار داشتن و هدایت ۲ کشتی ساخته شد در سال ۱۹۷۰، یعنی «هوفور» و «سنتری» هر کدام با ظرفیت ۳۰هزار متر مکعب، در کار حمل و نقل (LNG) فعال بوده است.
در حال حاضر، شرکت BW گاز که مقر اصلی آن در اسلو نروژ است، 10 کشتی حمل گاز را مدیریت می‌کند و 4 فروند دیگر را برای انجام سفارش‌هایش به خدمت گرفته است. تمامی این کشتی‌ها با قراردادهای طولانی‌‌مدت در حال فعالیت هستند.
در سال ۲۰۰۲ میلادی شرکت BW گاز تصمیم گرفت که فعالیت‌هایش در زمینه (LNG) را با هدف استفاده از بازار رو به رشد حمل‌ونقل گاز طبیعی، افزایش دهد. در این سال قراردادهایی برای حمل ۱۳۸هزار مترمکعب (LNG) به امضا رساند. در سال ۲۰۰۳ میلادی نیز این شرکت در مناقصه (LNG) نیجریه (NLNG) برنده شد. به تازگی اعلام شده است که BW گاز در نظر دارد یک کشتی تازه‌ساز ۸۰هزار مترمکعبی را از «زودیاک» اجاره کند. قرار است این کشتی در ژوئن ۲۰۰۷ میلادی تحویل داده شود.
شرکت (LNG) بلواسکای (Bluesky LNG Corp)
«بلواسکای» زیرنظر TMT۳ فعالیت می‌کند و دارای ۲ فروند کشتی گازبر (LNG)، ساخت شرکت «دوو» است. یکی از این کشتی‌های (LNG) در سال‌جاری تحویل داده می‌شود و دیگری که به تازگی سفارش داده شده است، دارای ظرفیت ۱۶۰هزار مترمکعب است.
شرکت TMT که از زمان تاسیس در سال 1958 میلادی، بیشتر به عنوان حمل‌کننده محموله‌های سنگین مثل الوار و سیمان شناخته می‌شد، اکنون به سمت حمل‌و‌نقل گاز (LNG) روی آورده به طوری که نخستین محموله (LNG) این شرکت، در سال 2004 میلادی سفارش داده شد.
TMT اکنون به داشتن یکی از اولین نمونه‌های کشتی‌های گازی (LNG) جهان یعنی «سیندرلا» مفتخر است. این کشتی در سال ۱۹۶۵ میلادی با نام «ژول‌ورن» ساخته شده بود.
کشتیرانی بریتیش پترولیوم (BP Shipping)
کشتیرانی BP به عنوان بازوی کشتیرانی مجموعه‌ای بزرگ و فعال در زمینه انرژی، دارای ۸کشتی حمل گاز با در حال ارائه خدمات و نیز حدود ۵ فروند کشتی در حال انجام سفارش‌ها در پوشش کنسرسیوم‌های مختلف است. ۴فروند از این کشتی‌ها به «کشتیرانی ملی گاز» در ابوظبی تعلق دارند و توسط BP مدیریت و هدایت می‌شوند. همچنین یک کشتی دیگر در مالکیت BP استرالیا است و در محدوده کنسرسیوم «نورث وست شلف» فعالیت می‌کند.
BP به عنوان بازیگری بزرگ در بازار نفت و انرژی، تعهدات و قراردادهای بسیاری برای تحویل (LNG) در نقاط مختلف جهان دارد. یکی از جدیدترین این قراردادها میان BP و «براس (LNG)» نیجریه برای تامین (LNG) جهت یک دوره 20ساله و از ابتدای سال 2010 میلادی به امضا رسیده است.
این گاز توسط «براس» تامین می‌شود و BP آن را از طریق اقیانوس آتلانتیک به بازارهای جهانی عرضه می‌کند. این فعالیت‌ها به ویژه با در نظر گرفتن بازار رو به رشد گاز در آمریکا و انگلستان انجام می‌گیرد.
شرکت سیرس (Ceres LNG Services)‌
سیرس (Ceres)، اداره‌کننده ۲ کشتی حمل گاز با اندازه‌های متوسط است که ابتدا در پایانه‌های دریافت گاز در مدیترانه فعالیت داشتند. هر دو فروند کشتی زیرنظر گروه BP فعالیت دارند اما هدف اولیه از ساخت آنها انتقال (LNG) از آلاسکا به ژاپن در دهه ۱۹۶۰ میلادی بود.
شرکت حمل‌و‌نقل دریایی پتروشیمی (Chemikalien Seatransport)
کمیکالین مدیریت و هدایت ۲ فروند کشتی‌ گازی (LNG) کوچک و نسبتا قدیمی را بر عهده دارد. آنها اغلب در مدیترانه و شمال اروپا و در پایانه‌های این مناطق برای تامین انرژی نواحی مختلف اروپا فعالیت دارند. این شرکت که مقر اصلی آن در هامبورگ قرار دارد همچنین تانکرها و کشتی‌های گازی (LPG) را در اجاره خود دارد.
شرکت حمل و نقل شورون (Chevron Transport)‌
شرکت حمل‌و‌نقل شورون بخشی از شرکت بزرگ نفتی شورون است. این شرکت دارای یک فروند کشتی گازی (LNG) در حال ارائه خدمت است و پارسال ۲فروند کشتی ۱۵۴هزار مترمکعبی را به سامسونگ سفارش داده که قرار است در سال ۲۰۰۹ میلادی تحویل داده شوند.
شورون به عنوان یک شرکت بزرگ نفتی دارای پروژه‌های گازی همزمان بسیاری است و علاوه بر این در چند کنسرسیوم جهانی نیز مشارکت دارد.
شرکت (LNG) چین (China LNG Holding)
«شرکت (LNG) چین» اگرچه دقیقا یک شرکت مالک کشتی، عملیاتی و یا مدیریتی نیست، اما با نخستین پایانه مختص به گاز طبیعی در چین رابطه نزدیک و تنگاتنگی دارد. این پایانه با نام «گواندونگ» در شنزن شرقی در نزدیکی هنگ‌کنگ ساخته شده است.
قرار بود پایانه گواندوگ نخستین محموله (LNG) خود را از پروژه «نورث وست شلف» در استرالیا دریافت کند، اما به سبب به تعویق افتادن تکمیل و راه‌‌اندازی پروژه مذکور این کار به تاخیر افتاد.
به هر حال این پایانه احتمالا در آینده حدود 138 هزار مترمکعب (LNG) دریافت خواهد کرد و با تکمیل ظرفیت آن، دریافت (LNG) در این ترمینال سالانه به بیش از 3میلیون تن خواهد رسید.
شرکت چاینا (LNG) هلدینگ که کنسرسیومی متشکل از شرکت کشتیرانی چین (COSCO) و گروه تجاری چین (چاینا مرچنت گروپ) است، انتقال این محموله‌ها را میان استرالیا و پایانه گواندونگ به عهده خواهد داشت. این کار به وسیله تعدادی کشتی اجاره‌ای انجام می‌شود، اما از سال بعد قرار است این شرکت ۴ یا ۵ فروند کشتی گازبر (LNG) را تحویل بگیرد.
کشتیرانی سیگنوس ال‌ان‌جی (Cygnus LNG Shiping)
کشتیرانی سیگنوس ال‌ان‌جی به تازگی به وسیله «شرکت برق توکیو» (توکیو الکتریک پاور) در جزایر باهاما به ثبت رسیده است و هدف آن انتقال (LNG) از پروژه توسعه میدان نفتی و گازی «ساخالین ۲» از طریق آب‌های اطراف جزیره ساخالین در شرق روسیه به ژاپن و برای تامین انرژی این کشور است.
سیگنوس (LNG) که با سرمایه 4میلیارد و 100میلیون دلاری راه‌اندازی شده است، 70درصد به شرکت تپکو، 15درصد به شرکت کشتیرانی NYK و 15درصد نیز به خانه تجارت شرکت میتسوبیشی تعلق دارد. به گفته شرکت برق توکیو، سیگنوس یک کشتی گازبر (LNG) را از صنایع سنگین میتسوبیشی در اواخر سال 2008 میلادی تحویل می‌گیرد و کار جابه‌جایی محموله‌های (LNG) را از سال 2009 میلادی آغاز خواهد کرد.
شرکت دیستری گاز (Distrigas)
در ژوئن 2005 میلادی، دیستری گاز، توزیع‌کننده گاز بلژیک، کشتی گازبر LLNG 131هزار مترمکعبی «متانیا» را از شرکت «اکسمار» خریداری کرد. در آن هنگام دیستری گاز همچنین 49درصد کشتی «برگ بوستون» را در اختیار داشت که از ترینداد تا سواحل شرق آمریکا فعالیت می‌کرد.
دیستری گاز یک قرارداد ۲۰ ساله را برای واردات گاز از «راس گاز۲» به پایانه دریافت این شرکت یعنی «زیبرگ» با امضا رسانده است .این شرکت انرژی همچنین برای تحت پوشش قرار دادن بازارهای هدف خود در نقاط مختلف دنیا و از جمله تامین گاز طبیعی برای انگلستان کشتی‌های گازبر (LNG) را در اجاره خود دارد.
مدیریت تانکر‌های دیناکوم (Dynacom Tankers Management)
مدیریت تانکرهای دیناکوم یکی از ۳ شرکت یونانی است که ساخت کشتی‌های گازبر (LNG) را سفارش داده است این ۳ فروند کشتی گازبر (LNG) با نام‌های «انرژی پاک»، «نیروی پاک» و «توان پاک»، در شرکت‌ هیوندای در دست ساخت هستند و قرار است در سال‌های ۲۰۰۶ و ۲۰۰۷ میلادی تحویل داده شوند.
شرکت امپرسا الکانو ناویرا (Empresa Elcano Naviera)
این شرکت دارای یک فروند کشتی گازبر (LNG) با ظرفیت ۱۳۸هزار مترمکعب است که در زمینه واردات گاز به اسپانیا فعالیت دارد.
شرکت اکسمار (Exmar)
شرکت اکسمار که مقر آن در آنتورپ است، در حال حاضر ۴ فروند کشتی حمل گاز را در خدمت و ۳ فروند را در دست سفارش برای ساخت دارد. این شرکت به تازگی یکی از کشتی‌های گازبر (LNG) قدیمی خود را که برای فعالیت در پایانه دریافت «زیبرگ» ساخته شده بود، به فروش رسانده است. این کشتی «متانیا» نام دارد و با ظرفیت ۱۳۱هزار متر مکعب در زمان تحویل، یکی از بزرگ‌ترین کشتی‌های گازبر (LNG) در جهان بود.
دومین (LNG) تحویل داده شده به اکسمار یعنی «اکسل»، در سال 2003 میلادی ساخته شد و 50درصد آن به MOL تعلق دارد که این خود نشانه‌ای دیگر از پیچیدگی در مالکیت کشتی‌های گازبر (LNG) است. «اکس کالیبر» در سال 2002 میلادی به این ناوگان پیوست. در ژانویه 2005 میلادی، اکسمار توانست «اکسلزور» نخستین ال‌ان‌جی RV را تحویل گرفته و کشتی خواهر آن «اکسلنت» در ماه مه تحویل داده شد. همچنین تحویل «اکسلریت» برای ادامه سال 2006 میلادی برنامه‌ریزی شده است. اوایل سال‌جاری میلادی اکسمار 2 ال‌ان‌جی RV دیگر را با ظرفیت 150هزار و 900 متر مکعب به شرکت «دوو» برای تحویل در سال 2009 میلادی، سفارش داده است. قرار است این 2 کشتی به ترتیب «اکسپلورر» و «اکسپرس» نامگذاری شوند.
اکسمار از جمله شرکت‌هایی است که موافقتنامه‌هایی با شرکت هندی «گیل» برای خرید (LNG) و پروژه‌های واردات CNG، به امضا رسانده است.
ادامه دارد
منبع: ماهنامه پیام دریا