تهران میزبان خوبی نبود
سه دستور ویژه برای پرونده «مهسا»
مهسا امینی، دختر جوانی که روز سه‌شنبه پس از بازداشت توسط گشت ارشاد به کما رفته بود، روز جمعه در بیمارستان کسری تهران درگذشت. خبری که ایران را در ماتم فروبرد و موجب واکنش‌های بسیاری از سوی مقامات ارشد کشور و چهره‌های سیاسی و اجتماعی شد.
براساس گزارش‌ها عصر روز سه‌شنبه ۲۲شهریور ماموران گشت ارشاد مهسا (ژینا) را در بزرگراه شهید حقانی همراه با بردارش که در محل حاضر بوده به دلیل آنچه بدحجابی او توصیف میکنند، بازداشت کرده و به برادرش کیارش می‌گویند مهسا را برای یک ساعت کلاس توجیهی و آموزشی به پلیس امنیت اخلاقی در خیابان وزرای تهران می‌برند، اما دوساعت بعد کیارش شاهد خروج آمبولانسی از وزرا است که خواهرش در آن قرار دارد. با خارج شدن شاهدان از ساختمان پلیس امنیت اخلاقی آنها از حادثه برای دختری در این ساختمان خبر می‌دهند و از همین جا موج واکنش‌ها به این ماجرا آغاز می‌شود و بسیاری نگران وضعیت این دختر ۲۲ساله اهل سقز کردستان می‌شوند که همراه خانواده‌اش برای تعطیلات میهمان یکی از نزدیکانش در تهران شده بود. درپی این واکنش‌های گسترده دو روز بعد یعنی روز پنج‌شنبه پلیس تهران در توضیحی سکته قلبی مهسا امینی پس از دستگیری توسط یکی از گشت‌های پلیس را تایید و اعلام می‌کند: «خانمی برای توجیه و آموزش به یکی از بخش‌های پلیس تهران بزرگ هدایت شده بود که ناگهان در جمع سایر افراد هدایت شده به‌طور ناگهانی دچار عارضه قلبی شد.» پلیس همچنین از تحت درمان و مداوا قرار گرفتن مهسا خبر می‌دهد. در ادامه واکنش‌ها و انتشار عکس‌هایی از این دختر جوان در فضای مجازی در حالی که روی تخت بیمارستان خوابیده است، پلیس یک بار دیگر روز جمعه در اطلاعیه‌ای با تاکید بر اینکه هیچ‌گونه برخورد فیزیکی با مهسا امینی انجام نشده است، اعلام می‌کند که از زمان انتقال وی به خودرو و همچنین در مکان مزبور هیچ‌گونه برخورد فیزیکی با ایشان انجام نشده است. این اطلاعیه با تاکید بر بیهوش شدن ناگهانی مهسا امینی در جمع سایر مراجعه‌کنندگان در سالن اجتماعات، همچنین از رؤیت تصاویر ضبط‌شده دوربین‌های مداربسته از لحظه ورود وی به مقر انتظامی تا انتقال توسط اورژانس از سوی خانواده وی خبر می‌دهد. ساعاتی بعد صدا‌وسیما نیز فیلم مذکور را در بخش‌های خبری خود پخش می‌کند. اما مهسا سرانجام عصر روز جمعه کیلومترها دورتر از خانه‌اش در سقز در بیمارستانی در تهران جانش را از دست می‌دهد.
دستورها برای پیگیری
اما دامنه درگذشت این دختر جوان آن‌قدر وسیع بود که روز جمعه ابراهیم رئیسی، رئیس‌جمهوری که در سفر ازبکستان به سر می‌برد، به وزیر کشور دستور داد، علت و جزئیات حادثه را با فوریت و دقت به صورت ویژه بررسی و نتیجه را گزارش کند. به دنبال این دستور احمد وحیدی نیز خطاب به سید مجید میراحمدی، معاون امنیتی و انتظامی وزارت کشور، او را مسوول رسیدگی به حادثه رخ داده برای «مهسا امینی» کرد. وزیر کشور بخش زیادی از علت روشن شدن مساله را در گرو بررسی علائم پزشکی منتهی به این مرگ دانست و درعین حال اعلام کرد که نتایج تحقیقات و بررسی‌ها در اسرع وقت به اطلاع رئیس‌جمهور و مردم خواهد رسید. همزمان محمد‌باقر قالیباف، رئیس مجلس به کمیسیون شوراها و امور داخلی کشور ماموریت داد تا همه ابعاد حادثه رخ داده برای «مهسا امینی» را با قید فوریت و دقت بررسی کرده و گزارش آن را به مجلس ارائه کند. از سوی دیگر کاظم غریب‌آبادی، دبیر ستاد حقوق بشر قوه‌قضائیه از دستگاه‌های ذی‌ربط خواست تا تحقیقات و بررسی‌های لازم در مورد علت فوت مهسا امینی با دقت و سرعت انجام شود و نتایج آن با شفافیت در اختیار افکار عمومی قرار گیرد. روز گذشته نیز القاصی‌مهر، رئیس کل دادگستری تهران از نماینده ویژه وزیر کشور و پزشکی قانونی خواست هرچه سریع‌تر گزارش‌های خود را به قوه‌قضائیه ارسال کنند تا روند بررسی پرونده مهسا امینی تسریع شود. او همچنین اعلام کرد که قوه‌قضائیه و مدعی‌العموم پیگیر این موضوع هستند. در همین حال بر اساس گزارش‌ها علی صالحی، دادستان تهران ضمن اعلام ورود دادستانی به این پرونده از تشکیل کارگروه ویژه برای بررسی ابعاد پزشکی پرونده خبر داد. همزمان حسینی، رئیس کل دادگستری استان کردستان هم در پی فوت مهسا امینی؛ از پیگیری ویژه و جدی این پرونده توسط دستگاه قضایی استان کردستان خبر داد. مهدی فروزش، مدیرکل پزشکی قانونی استان تهران هم از تشکیل کمیسیون تخصصی برای تشخیص علت فوت «مهسا امینی» در پزشکی قانونی استان تهران خبر داد و اعلام کرد با توجه به انجام آزمایش‌های متعدد از پیکر مهسا امینی، علت مرگ تا سه هفته آینده اعلام خواهد شد. به گفته وی نمونه‌های لازم از بافت‌ها و اعضای داخلی بدن مهسا امینی برداشته شده و نسبت به ارسال نمونه‌ها به آزمایشگاه‌های تخصصی اقدام شده است. به گزارش انتخاب، بیمارستان کسری نیز روز گذشته با انتشار بیانیه‌ای ضمن اعلام اینکه مهسا امینی در ساعت ۲۰:۲۲ روز سه‌شنبه ۲۲ شهریور ماه با ارست قلبی تنفسی (کد ۹۹)، بدون علائم حیاتی و میدریاز دوبل (مرگ مغزی) به بیمارستان کسری ارجاع و بستری شد، از فوت وی پس از ۴۸ ساعت در روز جمعه با وجود تلاش‌های تیم پزشکی خبر داد.
دلیل فوت چه بود؟
در این میان هرچند پزشکی‌قانونی اعلام نتیجه نهایی علت مرگ ژینا را به دو تا سه هفته آینده موکول کرده است، روز گذشته خبرگزاری فارس، در گزارشی اعلام کرد نتایج بررسی اولیه پزشکی قانونی درباره علت فوت مهسا امینی نشان می‌دهد که وی به علت سکته قلبی فوت کرده است. این خبرگزاری همچنین در گزارش خود ضمن اعلام اینکه مهسا سه بار احیای قلبی شده از مشاهده علائمی مبنی بر هیدروسفال بودن (عارضه قبلی) در سی‌تی‌اسکن مغزی خبر می‌دهد. آن‌طور که خبرگزاری فارس اعلام کرده مهسا در پنج سالگی هم تومور مغزی عمل کرده و مبتلا به بیماری صرع و دیابت نوع یک بوده است. فارس درحالی این مطالب را بیان کرده که به گفته خانواده مهسا، وی هیچ مشکل جسمانی و سلامتی نداشته است.
نمایندگان چه گفتند؟
در میانه این خبرها تعدادی از نمایندگان مجلس شورای اسلامی نیز طی دو روز گذشته در صفحات شخصی خود در توییتر و در گفت‌وگو با خبرگزاری‌ها به حادثه رخ داده برای مهسا امینی و به دنبال آن درگذشت او واکنش نشان دادند. زهره الهیان نماینده مردم تهران، اقبال شاکری نماینده مردم تهران، ابراهیم عزیزی نایب رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس، فاطمه قاسمپور عضو کمیسیون اجتماعی مجلس، سارا فلاحی سخنگوی فراکسیون زنان و خانواده مجلس، محسن پیرهادی نماینده تهران، جلال رشیدی‌کوچی نماینده مردم فارس در مجلس و جلیل رحیمی‌جهان‌آبادی عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی نیز هر یک در توییت‌ها و گفت‌وگوهایی خواستار برخورد با هرگونه تخلف احتمالی در این زمینه شدند. بهزاد رحیمی، نماینده سقز و بانه در مجلس نیز در نامه‌ای به وزیر کشور بر لزوم اطلاع‌رسانی درباره پرونده «مهسا امینی» تاکید کرد و گفت که باید با مسببان این حادثه ناگوار برخوردهای جدی و قانونی صورت گیرد. درهمین حال کمیسیون قضایی مجلس برای بررسی ابعاد و علل درگذشت «مهسا امینی» با هماهنگی رئیس قوه‌قضائیه کمیته حقیقت‌یاب تشکیل می‌دهد.
آغاز به کار کمیته شش نفره مجلس
همچنین درپی دستور فوری رئیس مجلس به کمیسیون داخلی و شوراهای مجلس برای بررسی علت مرگ این دختر 22 ساله، محمدصالح جوکار، رئیس کمیسیون شوراهای مجلس در گفت‌وگو با «دنیای اقتصاد» از آغاز به کار کمیته 6 نفره‌ای در کمیسیون متبوعش خبر داد که متشکل از سه نماینده مجلس، یک نماینده از کمیسیون قضایی حقوقی مجلس و 2 کارشناس حوزه نظارت مجلس است. به گفته جوکار، گزارش‌های اولیه از فراجا و پزشکی قانونی دریافت شده است و در این هفته نتایج بررسی گزارش‌های تکمیلی و میدانی این کمیته به هیات رئیسه ارائه خواهد شد.
رئیس کمیسیون شوراها و امورداخلی مجلس در پاسخ به اینکه گزارش پزشکی قانونی در مرگ مهسا امینی چه مواردی را بیان کرده است، گفت: آنچه پزشکی قانونی اعلام کرد این بود که هیچ‌گونه ضرب و شتمی در کار نبوده و فوت هم به علت سکته انجام شده است. جوکار افزود: البته در رابطه با بیماری‌های زمینه‌ای مرحومه مهسا امینی هم گزارش‌هایی را درخواست کرده‌ایم. رئیس کمیسیون داخلی و شوراهای مجلس در پاسخ به اینکه آیا علت خونریزی از گوش مرحومه مهسا امینی ضرب و شتم نبوده است، به گزارش پزشکی قانونی اشاره کرده و گفت: بنده چنین چیزی یعنی خونریزی از گوش را در گزارش پزشکی قانونی ندیدم.
واکنش مقامات در فضای مجازی
در کنار این واکنش‌ها روز گذشته توییت‌های بسیاری ازسوی دولتمردان در همدردی با این ماجرا منتشر شد. همچنان‌که بهادری جهرمی، سخنگوی دولت در پیامی نسبت به مرگ مهسا امینی واکنش نشان داد و ضمن تسلیت به خانواده مهسا امینی نوشت: تلخی برخی اتفاق‌ها به راحتی فراموش نمی‌شود.
انسیه خزعلی، معاون امور زنان و خانواده ریاست‌جمهوری نیز در توییتی نوشت: در واقعه ناگوار حاضر نیز با ارسال نامه رسمی به وزارت کشور به دنبال توضیح بیشتر ماجرای حادث شده هستیم، واقعه‌ای که ما را هم عمیقا متاثر کرده است. به گزارش «ایرنا» معاون رئیس‌جمهور افزود: این ماجرا بیش از گذشته تذکر می‌دهد که اجرای قوانین نیازمند فرهنگ‌سازی تاثیرگذار است. سیدحسن خمینی، یادگار امام هم در صفحه اینستاگرام خود نوشت: در آستانه اربعین سید مظلومان اباعبدالله الحسین(ع) خبر به کما رفتن خانم مهسا (ژینا) امینی پس از حضور در مجموعه نیروی انتظامی، احساسات جامعه ما را جریحه‌دار و اذهان را مشوش کرده است. او با بیان اینکه مسوولان نیروی انتظامی باید به صورت شفاف و دقیق پاسخگو باشند خواستار برخورد با مقصران این حادثه تلخ شد. محمدجواد ظریف، وزیر خارجه سابق نیز در حساب اینستاگرام خود با انتشار شعری از مولانا نوشت: به سهم خودم شرمنده و عذرخواهم. اسحاق جهانگیری، معاون اول دولت‌های یازدهم و دوازدهم هم درصفحه اینستاگرام خود از رئیس‌جمهور خواست با توجه به وظیفه‌ای که طبق قانون اساسی برعهده دارد و سوگندی که برای دفاع از مردم خورده است، گزارشی صریح و شفاف از این حادثه و موارد مشابه به مردم ارائه دهد. به گزارش خبرآنلاین، غلامحسین کرباسچی هم در واکنش به این ماجرا ضمن دلخراش توصیف کردن این حادثه نوشت: فاجعه مهسا امینی دلخراش‌تر از آن است که بتوان از آن گذشت. روزی که ایران عضو رسمی شانگهای می‌شود و نگاه جهان پس از مذاکرات وین به ایران است و حضور بیش از سه میلیون ایرانی در عراق خیره‌کننده است با دختر جوانی از کردستان چنین رفتاری می‌شود. عبدالناصر همتی، رئیس پیشین بانک مرکزی نوشت: مظلومیت مهسا، نازنین دختر ایران زمین، قلب هر انسانی را به درد می‌آورد. بارها گفته‌ام این قدر با روح و روان جوانان بازی نکنید.
البته در کنار این واکنش‌های مجازی به حادثه، محسن مهدیان، مدیرعامل موسسه همشهری ضمن دردناک توصیف کردن این حادثه نوشت: ماندم از جماعت انقلابی همیشه در صحنه که فکر میکنند لگد به ناجا و نظام نزنند از بقیه جا می‌مانند. الان مقصر این ماجرا کیست؟ اسلام که گفت حجاب؟ یا نظام که حکم اسلام را قانون کرد؟ یا ناجا که قانون را اجرا می‌کند؟ یا چی؟
برخی از احزاب کشور از جمله مجمع نیروهای خط امام، حزب اسلامی کار و مجمع روحانیون مبارز هم در بیانیه‌هایی به این حادثه تلخ واکنش نشان دادند. سایت نورنیوز وابسته به شورای‌عالی امنیت ملی نیز درمطلبی نوشت: «بدون شک مسوولان ذی‌ربط با توجه به آنکه این حادثه مورد رصد کثیری از شهروندان قرار گرفته، گزارش جامعی از روند شکل‌‌گیری این حادثه تلخ ارائه میکنند و به مطالبه بحقی که از سوی خانواده مرحومه مهسا امینی و عموم مردم کشور در مورد شفاف شدن ابعاد این رخداد وجود دارد، پاسخی مستدل و جامع خواهند داد.»
واکنش محقق داماد و بیات زنجانی
در ادامه واکنش‌ها، به گزارش خبرآنلاین، آیت‌الله بیات‌زنجانی در پیامی مجموعه رفتارها و وقایعی که موجب این اتفاق ناگوار و تاسف برانگیز شد را غیرقانونی و غیرعقلایی توصیف کرد. به گزارش جماران، آیت‌الله سید مصطفی محقق داماد هم در پیامی یادآور شد: «به دنبال خاطی گشتن و حتی مجازات رده‌های پایین نه تسکین‌بخش است نه از تکرار جلوگیری می‌کند.» طاهره علایی طالقانی دختر آیت‌الله طالقانی نیز در توییتی نوشت: «از این ظلمی که به مردم‌مان می‌رود پدرم به تو شکایت آورده‌ام. همچنین حسین علایی در یادداشتی برای جماران نوشت: باید پرسید آیا عملکرد گشت باعث افزایش علاقه خانم‌ها به پوشش بهتر شده است یا بعضی را به واکنش متقابل و به مخالفت با پوشش اجباری واداشته است؟
سرانجام پیکر مهسا امینی صبح روز گذشته در آرامستان آیچی شهر سقز به خاک سپرده شد. به گزارش «ایرنا» در آیین تشییع پیکر و خاکسپاری مهسا (ژینا) امینی، علاوه بر خانواده و بستگان مرحوم، جمع زیادی از مردم و تعدادی از مسوولان شهرستان سقز نیز حضور داشتند. بنا برگزارش خبرگزاری فارس، پس از انجام مراسم خاکسپاری شماری از مردم شعارهای اعتراضی سردادند. بر اساس این گزارش افراد حاضر در این تجمع پس از حضور نیروهای انتظامی و شلیک گاز اشک‌‌آور متفرق شدند.
