اجلاس فوق‌العاده اوپک فردا در قطر تشکیل می‌شود

تولید نفت ایران در شهریورماه ۲۳هزار بشکه کاهش یافت و قیمت متوسط آن ۹دلار کمتر شد

دنیای اقتصاد - اجلاس فوق‌العاده وزرای کشورهای صادرکننده نفت (اوپک) که از مدتی قبل انتظار برپایی آن می‌رفت، بالاخره فردا در دوحه پایتخت قطر برگزار می‌شود تا اعضای این سازمان روند بازار جهانی نفت را بررسی کرده و در صورت لزوم برای مقابله با کاهش قیمت‌ها نسبت به کاهش سطح تولید اقدام کنند. طرح‌: خبرگزاری فارس

گزارش‌ها حاکی است، که سیدکاظم وزیری هامانه وزیر نفت کشورمان فردا عازم قطر خواهد شد، تا به اتفاق دیگر همتایان خود در اجلاس اوپک شرایط کنونی بازار نفت را بررسی کند. بر اساس این گزارش‌ها ایران یکی از کشورهای پیشقدم بود که برای مقابله با کاهش قیمت‌ها درخواست نشست اضطراری اوپک را به عمل آورده بود. در این نشست فوق‌العاده قرار است کشورهای صادرکننده نفت خام برای کاهش عرضه حدود یک‌میلیون بشکه به بازارهای جهانی به توافق برسند. ایران قبل از این اعلام کرده بود که در صورت نیل به این توافق آماده است روزانه ۱۴۰هزار بشکه از عرضه نفت خود را به بازارهای جهانی کاهش دهد.

با این حال خبر نشست اجلاس فوق‌العاده اوپک و تصمیم قبلی دبیرخانه این سازمان برای بحث در خصوص کاهش عرضه نفت به بازارهای صادراتی سبب شد که دیروز قیمت نفت در سطح بازارها برای چهارمین روز متوالی افزایش یافته و به بالاتر از ۶۰دلار برسد. خبرگزاری رویتر ضمن اعلام این خبر با این تحلیل که فصل سرما نیز در آمریکا شروع می‌شود تصمیم اوپک را عامل افزایش مجدد قیمت‌ها دانست و گزارش داد که قیمت هر بشکه نفت سبک آمریکا دیروز در بازار نیویورک به بیش از ۷/ ۶۰دلار رسید.

به رغم وضعیت اخیر در بازارهای بین‌المللی با این حال به نظر می‌رسد اجلاس فوق‌العاده اوپک در قطر کاهش سقف تولید و عرضه نفت را به طور جدی در دستور کار خود قرار می‌دهد. زیرا بر اساس پیش‌بینی‌هایی که دبیرخانه اوپک به عمل آورده میزان تقاضای بازار جهانی نفت از اوپک در فصل آینده کاهش یافته و از ۷/۲۸میلیون بشکه کمتر خواهد شد. به گزارش رویتر که خبرگزاری فارس آن را منتشر کرده است، سازمان کشورهای صادر‌کننده نفت خام در گزارش ماه اکتبر خود پیش‌بینی کرد میزان تقاضا برای نفت این سازمان در سه ماه چهارم سال ۲۰۰۶ به ۶۹/۲۸‌میلیون بشکه در روز برسد.

این رقم نسبت به پیش‌بینی ماه گذشته اوپک از میزان تقاضا برای نفت این سازمان در مدت مذکور به میزان ۱۷۰‌هزار بشکه در روز کمتر است. در گزارش اوپک وجود تردید در مورد آینده اقتصادی جهان به ویژه آمریکا و افزایش عرضه نفت توسط کشورهای غیرعضو اوپک از جمله علل کاهش تقاضا برای نفت اوپک در سه ماه چهارم سال ۲۰۰۶ عنوان شده است.

کاهش تولید نفت ایران در شهریورماه

اوپک در گزارش ماه اکتبر خود اعلام کرد، تولید نفت ایران در ماه شهریور با ۲۳‌هزار بشکه در روز کاهش یافت و به ۸۷۵/۳‌میلیون بشکه در روز رسید.

به گزارش خبرگزاری فارس به نقل از گزارش ماهانه سازمان کشورهای صادر‌کننده نفت خام، تولید کل ۱۱ عضو این سازمان در ماه شهریور (سپتامبر) با ۱۰۸‌هزار بشکه در روز کاهش نسبت به ماه قبل از آن مواجه شد و به ۶۷۲/۲۹‌میلیون بشکه در روز رسید.

بر اساس این گزارش برخی از اعضای اوپک در این ماه و با هدف ممانعت از کاهش بیش از پیش قیمت نفت تا حدودی از سطح تولید خود کاستند. عربستان بیشترین سهم در این زمینه را داشته است. تولید این کشور در ماه سپتامبر ۱۰۳‌هزار بشکه در روز نسبت به ماه قبل کاهش یافت.

ایران نیز پس از عربستان بیشترین میزان کاهش تولید در این ماه را داشته است. تولید ایران در ماه سپتامبر با ۲۳‌هزار بشکه در روز کاهش مواجه شد و به ۸۷۵/۳‌میلیون بشکه در روز رسید.

کشورهای عراق، کویت، نیجریه، قطر و امارات نیز در این ماه با کاهش تولید و الجزایر، اندونزی، لیبی، و ونزوئلا با افزایش تولید مواجه بوده اند.

تولید نفت ۱۱ عضو اوپک در ماه سپتامبر به این شرح بوده است. الجزایر ۳۷۵/۱‌میلیون بشکه در روز، اندونزی ۸۸۳/۰، ایران ۸۷۵/۳، عراق ۰۶۹/۲، کویت ۵۱/۲، لیبی ۷۲۳/۱، نیجریه ۲۰۵/۲، قطر ۸۳۳/۰، عربستان ۰۸۷/۹، امارات ۵۶۸/۲ و ونزوئلا ۵۴۶/۲.

کاهش قیمت نفت ایران در ماه اخیر

اوپک همچنین در گزارش ماه اکتبر خود اعلام کرد، قیمت نفت خام سنگین ایران در ماه شهریور با بیش از ۹‌دلار در هر بشکه کاهش نسبت به ماه قبل از آن به ۱۴/۵۷‌دلار در هر بشکه رسید.

بر اساس این گزارش، قیمت سبد نفتی این سازمان در ماه شهریور (سپتامبر) با ۴۶/۹‌دلار در هر بشکه کاهش نسبت به ماه قبل از آن به ۳۴/۵۹‌دلار در هر بشکه رسید.

نفت سنگین ایران در این ماه نیز با ۲۷/۹‌دلار در هر بشکه کاهش به ۱۴/۵۷‌دلار در هر بشکه رسید.

قیمت سایر نفت‌های اوپک در ماه سپتامبر به این شرح بوده است: سبک عربستان ۳۴/۵۹‌دلار در هر بشکه، سبک عراق ۴/۵۶، بی‌ سی اف ونزوئلا ۹۶/۵۰، بونی لایت نیجریه ۸۷/۶۳، سیدر لیبی ۵۴/۶۱، صادراتی کویت ۷۵/۵۶، مارین قطر ۹/۶۰، میناس اندونزی ۳۲/۶۳، موربان امارات ۰۱/۶۵ و صحرای الجزایر ۲۷/۶۳.

قیمت نفت سبک و شیرین آمریکا و برنت دریای شمال نیز در این ماه به ترتیب با ۹ و ۱۲‌دلار کاهش نسبت به ماه قبل از آن مواجه شد و به ۶۴ و ۷۱/۶۱‌دلار در هر بشکه رسید.

بهای سبد نفتی اوپک باز هم افزایش یافت

درحالی که تنها یک روز تا برگزاری نشست اضطراری اوپک برای اعلام کاهش تولید باقی مانده‌ است، دبیرخانه این سازمان از افزایش بهای سبد نفتی اوپک خبر داد.

به گزارش ایسنا، دبیرخانه سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک) اعلام کرد: بهای سبد نفتی این سازمان در روز جمعه (بیست‌ویکم مهر) با ۷۱‌سنت افزایش نسبت به روزهای گذشته، به ۵۴‌دلار و ۹۰سنت رسیده است.

بهای سبد نفتی سازمان اوپک از زمان رسیدن به رکورد بی‌سابقه ۷۲دلاری در ماه جولای در حدود ۱۸دلار کاهش را تجربه کرده است و از آغاز ماه سپتامبر روند نزولی بی‌سابقه‌ای را در پیش گرفته است.

در حالی که وزیران نفت ۱۱ کشور عضو سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک) در یکصد و چهل و دومین نشست خود در وین تصمیم گرفتند که سقف تولید این سازمان را همچنان در سطح ۲۸‌میلیون بشکه در روز حفظ کنند، بهای سبد نفتی اوپک با قرارگرفتن در روند نزولی خود، نگرانی‌هایی را در میان اعضای این سازمان پدید آورد و زمزمه‌هایی که از توافق غیر رسمی اعضا برای کاهش یک‌میلیون بشکه‌ای تولید خبر می‌داد،‌ رنگ واقعیت به خود گرفته است.

سقوط قابل توجه بهای نفت به خصوص در ماه اخیر از عمده‌ترین مسائل مورد توجه تولیدکنندگان در نشست وین بود و درحالی‌که قیمت هر بشکه نفت از رکوردهای بی‌سابقه ۷۸دلاری در ماه جولای به ۶۶دلار کاهش یافته بود، این موضوع باعث بروز نگرانی‌هایی در میان برخی از مقام‌های اوپک شده بود، با این حال اعضای اوپک تصمیم گرفتند تغییری در میزان تولید خود ایجاد نکنند، ولی با مامور کردن رییس دوره‌ای این سازمان برای بررسی دقیق بازار، احتمال برگزاری نشستی فوق‌العاده در صورت تداوم کاهش قیمت را مطرح کردند.

سازمان اوپک که حدود ۴۰درصد از نفت خام جهان را تامین می‌کند در حال حاضر با حفظ سقف تولید روزانه ۲۸‌میلیون بشکه، با حداکثر ظرفیت خود در ۲۵ سال اخیر به تولید نفت مشغول است.

دعوت کاظم‌پور اردبیلی از کشورهای غیرعضو اوپک برای گفت‌و‌گو

از سویی دیگر حسین کاظم‌پور اردبیلی، رییس آینده هیات عامل اوپک، در گفت‌وگو با ایسنا اظهار داشت: لازم است تولیدکنندگان اوپک و غیر اوپک درباره نحوه تقسیم ۵/۱میلیون بشکه اضافه تقاضای نفت در سال آینده گفت‌وگو کنند. در حال حاضر غیراوپکی‌ها با تولید بدون حد و مرز خود عمده افزایش‌های سالانه در تقاضای جهانی نفت را به خود اختصاص می‌دهند، اما این روند نمی‌تواند برای همیشه تداوم داشته باشد.

نماینده ایران در اوپک با بیان اینکه در سه سال گذشته رشد اقتصادی و افزایش قیمت‌های نفت به صورت همزمان بوده است، اظهار کرد: افزایش قیمت نفت از حدود ۲۸دلار (متوسط سال ۲۰۰۳) و رسیدن آن به ۷۰دلار در سال ۲۰۰۶ همزمان با افزایش رشد اقتصاد جهانی نشان می‌دهد که اقتصاد جهانی توان جذب قیمت‌های بالای نفت را بدون ایجاد واکنش تورمی‌ یا شرایط محدود‌کننده رشد اقتصادی دارد.

وی با بیان اینکه نقطه اثر‌گذاری قیمت‌های نفت بر رشد اقتصادی جهان از سطوح پایین قبلی به سطوح بالا ارتقا یافته است، افزود: یعنی اگر زمانی با افزایش قیمت از ۲۸ به ۳۵‌دلار در اقتصاد جهانی حساسیت ایجاد می‌شد، اکنون با رسیدن قیمت نفت به بالای ۷۰‌دلار و ماندگاری آن در این سطوح فقط برای چند ماه موجب کند شدن روند رشد اقتصادی می‌شود.

کاظم‌پور اردبیلی که در سال ۲۰۰۷ ریاست هیات عامل اوپک را بر عهده خواهد داشت، تصریح کرد: از سوی دیگر کشورهای عضو OECD (سازمان توسعه و همکاری‌های اقتصادی) که دارای اقتصاد‌های پیشرفته و توسعه یافته‌اند، امکان جذب قیمت‌های بالا را دارند و کمتر تحت تاثیر افزایش قیمت نفت قرار می‌گیرند.

وی افزایش قیمت‌ها را باعث افزایش تولید نفت کشورهای غیر اوپک دانست و گفت: افزایش قیمت‌ها موجب افزایش سرمایه‌گذاری در منابع و مخازن با هزینه تولید بالا شد که قبلا توجیه اقتصادی نداشتند. به همین دلیل است که کارشناسان مخازن نفت زمان پیش‌بینی خود در مورد به حداکثر رسیدن تولید نفت و آغاز افت تولید کشورهای غیر اوپک را تا سال ۲۰۱۲ به تاخیر انداخته‌اند، در حالی‌که در گذشته نه چندان دور، سال ۲۰۰۲ به عنوان زمان به حداکثر رسیدن تولید این کشورها اعلام شده بود.

کاظم‌پور اردبیلی با اشاره به اینکه ۱۸ ماه است که سقف تولید اوپک (به جز عراق) در حد ۲۸میلیون بشکه در روز ثابت باقی مانده است، خاطرنشان کرد: زمانی ‌باید عرضه نفت اوپک کاهش یابد که سطح ذخیره‌سازی‌های کشورهای مصرف‌کننده عمده به بیش از ۸۵روز مصرف آتی (۵۴روز مصرف تجاری و ۳۱روز مصرف استراتژیک) برسد. در واقع، اوپک باید به دنبال کاهش میزان اضافه انباشت سطح ذخیره‌سازی‌ها باشد، زیرا افزایش بیش از اندازه این ذخیره‌سازی‌ها در شرایطی که عامل تهدید‌کننده مهمی در بازار نفت وجود نداشته باشد، زمینه‌های کاهش و افت قیمت‌های نفت را فراهم می‌کند.

وی افزود: اگرچه سیاست کنترل سقف تولید اوپک به منظور حفظ سطح قیمت‌ها، موجب می‌شود که اضافه تقاضای نفت توسط کشورهای غیراوپک جذب شود، ولی هرچه دوره اجرای این سیاست طولانی‌تر شود، سهم اوپک در بازار نفت نیز محدودتر خواهد شد. البته در شرایطی که قیمت نفت روند افزایشی داشته و در سطوح بالا باقی بماند، کاهش سهم اوپک در بازار نفت به معنای کاهش درآمد اوپک نیست. شاید بتوان گفت: هدف استراتژیک بسیاری از کشورهای عضو اوپک نیز همین تامین اهداف درآمدی بالاتر است، هدفی که صرفا با افزایش سهم بیشتر در بازار نفت تامین نمی‌شود.