در تله افتادن یا فرار از تله؛ چه‌کسی پیروز می‌شود؟
فن بدل ایران و آمریکا
جو بایدن، رئیسجمهور آمریکا روز دوشنبه در بیانیه‌‌ای که کاخ سفید آن را منتشر کرد، گفت: «ما در هماهنگی با متحدان و شرکای منطقه‌‌ای خود، پیشنهادی را برای بازگشت کامل و متقابل به اجرای برجام ارائه کرده‌‌ایم تا اطمینان حاصل شود که ایران هرگز به سلاح هسته‌‌ای دست نخواهد یافت.» به گزارش خبرگزاری تسنیم، این ادعای بایدن درباره بازگشت متقابل به برجام در حالی مطرح شد که به‌طور همزمان وزارت خزانه‌داری آمریکا ۶ شرکت و یک کشتی را به بهانه ارتباط با ایران در فهرست تحریم قرار داده است. همزمان آنتونی بلینکن وزیر خارجه آمریکا در کنفرانس بازنگری ان‌پی‌تی با طرح این ادعا که ایران آماده پذیرش توافق بازگشت به توافق هسته‌‌ای نیست، گفت: «بازگشت به توافق هسته‌‌ای همچنان بهترین راه نتیجه برای ایالات متحده، ایران و کل جهان است.»
وزیر امور خارجه آمریکا مدعی است با وجود ابراز تمایل ایران برای احیای برجام، این کشور از پذیرش توافقی که به بازگشت دوجانبه واشنگتن و تهران به توافق هسته‌‌ای منجر شود، خودداری می‌کند. بلینکن که در دهمین کنفرانس بازبینی «معاهده منع گسترش سلاح‌‌های هسته‌‌ای» در نیویورک سخنرانی می‌کرد، همچنین هشدار داد که «ایران همچنان در مسیر تشدید تنش‌‌های هسته‌‌ای قرار دارد.» بلینکن گفت: «ایران از ماه مارس از پذیرش توافقی که دقیقا منجر به دستیابی به این هدف (احیای برجام) باشد، خودداری کرده یا قادر به پذیرش آن نبوده است.» این در حالی است که حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه کشورمان بعد از اعمال تحریم‌های جدید واشنگتن علیه تهران گفت: «آمریکایی‌‌ها تصور نکنند با تحریم و فشار می‌توانند در میز مذاکره امتیاز بگیرند. آنها باید زیاده‌خواهی را کنار بگذارند.» امیرعبداللهیان تاکید کرد: «ما برای رسیدن به توافق قوی، جدی هستیم.»
بیانیه سه عضو غربی شورای امنیت
این ادعاها و تلاش‌‌ها برای مقصر شناختن ایران به آمریکا محدود نمی‌شود و وزیر خارجه آمریکا به همراه همتایان انگلیسی و فرانسوی خود روز دوشنبه ۱۰ مرداد در بیانیه‌‌ای اعلام کردند که ایران هرگز نباید به سلاح هسته‌‌ای دست یابد. در این بیانیه که در جریان دهمین کنفرانس بازنگری در پیمان منع گسترش سلاح‌‌های هسته‌‌ای منتشر شد، وزیران یاد شده در ادعاهایی ابراز تاسف کردند که با وجود تلاش‌‌های وافر دیپلماتیک، ایران هنوز از این فرصت برای اجرای کامل تعهدات خود در چارچوب برنامه جامع اقدام مشترک یا «برجام» استفاده نکرده است.
آنها از ایران خواسته‌‌ا‌‌‌‌ند که مفاد برجام و قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل را اجرا کرده و درباره موضوعات حل نشده در ارتباط با مواد و فعالیت‌‌های هسته‌‌ای احتمالا اعلام‌نشده، با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی همکاری کند. مقامات ایران بارها اعلام کرده‌‌اند که همکاری‌‌های لازم را با آژانس داشته‌‌اند و چون آمریکا ابتدا از برجام خارج شد و تعهداتش را نادیده گرفت و سپس ایران طبق قانون مجلس برخی کاهش تعهدات را در دستورکار قرار داد، اکنون نیز ابتدا باید آمریکا به توافق و انجام تعهداتش بازگردد.
درخواست برلین از تهران
در این بین وزیر خارجه آلمان که در بیانیه سه کشور غربی آمریکا، بریتانیا و فرانسه به‌دلیل عدم عضویت دائم در شورای امنیت مشارکت نداشت، در سخنرانی‌اش در مجمع عمومی سازمان ملل، طی دهمین کنفرانس بازبینی پیمان عدم اشاعه هسته‌‌ای با مطرح کردن ادعاهایی علیه برنامه هسته‌‌ای ایران، بر احیای توافق هسته‌‌ای تاکید کرد. به گزارش «ایسنا» به نقل از وبگاه وزارت امور خارجه آلمان، آنالنا بِربوک، وزیر امور خارجه مدعی شد: «ایران هیچ توجیهی برای بسیاری از فعالیت‌‌های هسته‌‌ای‌‌اش ندارد. به‌طور مثال، هیچ کشور غیرهسته‌‌ای نیازی ندارد که تا سطح ۶۰ درصد غنی‌‌سازی اورانیوم انجام دهد. اظهارات اخیر تهران عمیقا نگران‌‌کننده هستند.» او با درخواست از ایران برای پذیرفتن بسته پیشنهادی اتحادیه اروپا با هدف احیای توافق هسته‌‌ای، گفت: «توافق منصفانه‌‌ای روی میز است. تا وقتی فرصت هست باید از آن استفاده کنیم.»
چه‌کسی کارشکنی می‌کند؟
در شرایطی که کشورهای غربی سعی دارند ایران را طرفی نشان دهند که مایل به انجام مذاکرات و رسیدن به نتیجه نیست اما حسین امیرعبداللهیان، وزیر خارجه روز گذشته در حاشیه مراسمی در جمع خبرنگاران از کارشکنی‌‌های آمریکا سخن گفت. امیرعبداللهیان با اشاره به اینکه ایران و آمریکا با وساطت جوزپ بورل، مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا طی هفته‌های گذشته برای مرحله جدیدی از مذاکرات جهت لغو تحریم‌های آمریکا آماده می‌شدند گفت: «به یکباره طرف آمریکایی با هدف امتیاز گرفتن در میز مذاکره طرح قطعنامه‌‌ای را در آژانس بین‌المللی انرژی اتمی مطرح کرد و قطعنامه‌‌ای را روی میز گذاشت که ما متعجب شدیم از اینکه در همان زمان و به کرات از طرف بایدن پیام‌‌هایی با واسطه دریافت می‌کنیم که آمریکا حسن نیت دارد و در بازگشت به توافق جدی است.» وی افزود: «ما پاسخ قاطع خود را به طرف آمریکایی دادیم.»
وزیر خارجه ایران با بیان اینکه اخیرا نیز جوزپ بورل متنی را برای همه طرف‌‌ها، ایران و ۱+۴ و آمریکا ارسال کرد و ما در پایتخت‌‌ها درحال بررسی این متن و توافق برای جمع شدن دور میز مذاکره هستیم تاکید کرد: «اما روز دوشنبه بار دیگر شاهد صدور بیانیه تحریمی جدیدی از سوی آمریکا بودیم.» به گفته امیرعبداللهیان این اقدامات غیرمنطقی و این جنون تحریم‌های بی‌‌اثر که بایدن، بلینکن و راب مالی هم به آن اشاره کردند و حتی خود بورل در متن اخیر به آن اشاره داشته، هیچ تاثیری ندارد.
رئیس دستگاه دیپلماسی همچنین با تاکید بر این موضوع که اقدام ایران در گازدهی صدها سانتریفیوژ نسل جدید در پاسخ به تحریم‌های اخیر آمریکا بود، افزود: «آمریکایی‌‌ها تصور نکنند با این اقدامات در میز مذاکره می‌توانند امتیاز بگیرند و زیاده‌خواهی را کنار بگذارند، ما اهل منطق و مذاکره هستیم و برای رسیدن به توافق قوی، جدی هستیم اما اگر طرف آمریکایی بخواهد این مسیر را ادامه بدهد، هرگز دست بسته نخواهیم بود.»
ناصر کنعانی، سخنگوی وزارت امورخارجه نیز در واکنش به اعلام برخی تحریم‌های یکجانبه جدید آمریکا علیه تجارت با کشورمان گفت: «مسوولان دولت بایدن مکررا سیاست فشار حداکثری ترامپ را یک سیاست شکست‌خورده و بی‌‌نتیجه خوانده‌‌اند اما در عمل، خود ادامه‌دهنده و حتی گسترش‌دهنده این سیاست شکست‌خورده بوده‌‌اند، تا جایی که حتی در روند تلاش‌‌های جاری برای از سرگیری مذاکرات برای بازگشت به توافق نیز، از این اقدام بی‌‌ثمر و مخرب دست برنمی‌‌دارند.» کنعانی در ادامه تاکید کرد: «جمهوری اسلامی ایران اولا در برابر اصرار کاخ سفید به تداوم اعمال تحریم‌ها، واکنش قاطع و محکم و فوری نشان خواهد داد و ثانیا همه تدابیر لازم برای خنثی کردن آثار سوء احتمالی این قبیل تحریم‌ها بر تجارت و اقتصاد کشور را به کار خواهد گرفت.»
