«من محجبهام و با گشت ارشاد مخالفم» از کجا آمد؟
پروژه سیاسی یا پویش اجتماعی؟
از همینرو طی روزهای گذشته پویشی در فضای مجازی شکل گرفته که بسیاری از زنان محجبه در آن با هشتگهایی با تاکید بر محجبه بودن خود در عین حال مخالفت خود را با نوع عملکرد گشت ارشاد اعلام کردهاند. البته این تنها جنبش شکل گرفته از سوی زنان در این راستا نیست. پویش دیگری نیز در مخالفت با آنچه حجاب اجباری میخوانند نیز شکل گرفته است. هر دوی این جنبشها هم البته با واکنشهای بسیاری از جمله در میان مقامات و چهرههای سیاسی و رسانههای هر دو طیف مواجه شده است. همچنان که به گزارش خبرآنلاین، محمدمهدی حسینیهمدانی، امام جمعه کرج در یازدهمین همایش سالانه مدیران و امنای هیاتهای رزمندگان اسلام استان البرز در واکنش به این موضوع، با بیان اینکه خط تحریف در موضوعات روز جامعه همچون عفاف و حجاب فعال است، گفت: اخیرا این خط تحریف پویشی تحت عنوان «من محجبه و مخالف گشت ارشادم» راه انداخته است. دشمن چون در برنامههایی که برای ۲۱ تیرماه، روز عفاف و حجاب داشت، پیروز نشد، امروز این پویش راه انداخته که مشابه قرآن بر سرنیزه کردن سپاه معاویه در جنگ صفین است.
خبرگزاری فارس نیز روز پنجشنبه در گزارشی در واکنش به این پویش نوشت: در چند روز گذشته پویشی در فضای مجازی تحت عنوان «من محجبهام و با گشت ارشاد مخالفم» به راه افتاده است که توانسته جمعیتی را با خود همراه کند. خبرگزاری فارس در بخش دیگری از این گزارش نوشته است: پویش «من محجبهام و با گشت ارشاد مخالفم» اگرچه میخواهد پیام دوستی قشر محجبه و همخانواده بودن همه اقشار ایرانی را نشان دهد، اما یک پویش بلاتکلیف است و مشخص نیست که تا کجا میخواهد این همراهی را نشان دهد. همانطور که کمی پس از این پویش، پویشهای دیگری ایجاد شد تا از هیجان و موج ایجاد شده بابهای دیگری را نیز باز کند. مانند پویش «من محجبهام و با حجاب اجباری مخالفم» که بعد از آن ایجاد شد و این زنجیر ادامه خواهد داشت. به نوشته خبرگزاری فارس، پویش من محجبهام و با گشت ارشاد مخالفم به خصوص در جمله اول خود با تاکید روی «من محجبهام» شاید در نگاه اول پیام دوستی و همدلی قشر محجبه باشد، اما در نگاه کلی شبیه اماننامهای برای محجبهها عمل میکند که دنبال مقبولیت میگردند چون باورشان شده که عادی نیستند.
این در حالی است که اتفاقا زیست اجتماعی سختتری دارند و مطالباتشان از سوی دستگاههای متولی بیجوابتر مانده است. خبرگزاری فارس همچنین تصریح کرده است: زیست اجتماعی در سالهای اخیر برای گروههای مذهبی و محجبه در همه ابعاد تنگتر شده است. محجبه برای زیست اجتماعی خود در قدم اول حتی با محدودیت در انتخاب لباس مواجه است. او حتی در مناسک ملی مذهبی نیز دیده نمیشود. سالهاست در لنز دوربینهای رسانهای تلویزیونی و مطبوعاتی برای آنکه ثابت شود همه اقشار حضور دارند روی قشری که پوشش آزادتری دارند فوکوسکشی میشود.
منتقدان چه میگویند؟
در این بین بسیاری معتقد هستند که برخورد افراد جامعه با یکدیگر بر سر رعایت حجاب منجربه دوقطبی شدن فضا و شکاف میان مردم میشود. در همین راستا به گزارش «ایسنا»، روز پنجشنبه حبیبالله شعبانیموثقی، امام جمعه همدان در نشست فعالان فرهنگی استان همدان گفت: در زمینه حجاب و عفاف باید مراقب باشیم شکاف اجتماعی ایجاد نشود؛ محجبه بودن باید تبدیل به یک ارزش اجتماعی بشود، زیرا جوان به سمت ارزشهای جامعه گرایش پیدا میکند.
از سوی دیگر جلال رشیدیکوچی، رئیس کمیته امنیت کمیسیون شوراها و امور داخلی مجلس شورای اسلامی، با اشاره به برخوردهای چند روز گذشته گشت ارشاد با زنان، گفت: ما اگر راجع به گشت ارشاد انتقادی داریم به معنی این نیست که موافق بدحجابی، بیحجابی و زیر سوال بردن یکی از مهمترین مسائل دینیمان هستیم، مساله حجاب در اسلام مورد تاکید قرار گرفته است و ما به آن معتقد هستیم اما اینکه ما بخواهیم این مساله را صرفا با حضور گشت ارشاد و به صورت سلبی پیش ببریم تجربه نشان داده است که موفق نخواهیم بود. به گزارش عصر ایران، جلال رشیدیکوچی اظهار کرد: حضور گشت ارشاد کار را سخت میکند و مردم را نسبت به یک اصل مترقی که به دنبال حفظ شأن و جایگاه زن در جامعه است، بدبین میکند. وی با بیان اینکه گشت ارشاد سلیقهای برخورد میکند، تاکید کرد: گشت ارشاد نمیتواند به اصل موضوع که تقویت جایگاه حجاب است کمک کند.
وی با بیان اینکه برخورد گشت ارشاد تبدیل به موضوع امنیتی شده است، گفت: التهابی که در جامعه ایجاد میشود و دو قطبی که شکل گرفته است، این فضا را ایجاد کرده است. خیلی از بانوان باحجاب ما هم تحت تاثیر این دوقطبی آسیب میبینند؛ بانوانی که حجابشان متناسب با خواسته ما نیست هم آسیب میبینند، متاسفانه فضای روانی جامعه این روزها بهشدت تحت تاثیر قرار گرفته است. رئیس کمیته امنیت کمیسیون امور داخلی و شوراها، ادامه داد: در حال پیگیری هستیم که جلسه مشترکی با کمیسیونهای اجتماعی، فرهنگی، مسوولان نیروی انتظامی و دیگر مسوولان ذیربط داشته باشیم تا جلوی آسیب بیشتر به جامعه گرفته شود.
وی تاکید کرد: سابقه گشت ارشاد نشان داده است که هیچ کسی با این روش چادری نشده است تا به امروز گشت ارشاد نتیجه مثبتی را به دنبال نداشته است چون در کنارش آنهایی که باید کار فرهنگی و ایجابی میکردند نبودند. در همین حال روز پنجشنبه دبیر ستاد امربهمعروف و نهی از منکر اصفهان نتیجه مشاوره با بیش از ۲هزار نفر از دستگیرشدگان توسط گشت ارشاد را اعلام کرد. به گزارش خبرآنلاین، احمد عبداللهینژاد، دبیر ستاد امر به معروف و نهی از منکر استان اصفهان در توییتی با بیان اینکه بدون شک مساله عفاف و حجاب از مسائل مهم جامعه اسلامی به شمار میرود، نوشت: عملکرد گشت ارشاد به شیوه کنونی و نحوه برخورد دستگاه قضایی، هیچ اثر مثبتی نداشته است. او تصریح کرد: بنده این نکته را نه از سر احساسات بلکه پس از بررسی نتیجه مشاوره با بیش از ۲هزار نفر از دستگیرشدگان عرض میکنم.
همزمان با این انتقادها دو نقل قول نیز از آیتالله جوادیآملی مربوط به سال۹۶ در توییتر درخصوص حجاب منتشر شده که ایشان در آنها میگوید: «گاهی نامه مینویسند که شما چرا ساکت هستید، درباره حجاب و عفاف حرفی نمیزنید، بر فرض با فشار انسان این روسری را یک قدری جلو بیاورد، اینکه عفاف و حجاب نیست! این، آن فساد را جلوگیری نمیکند! ازدواج است که جلوگیری میکند. با بگیر و ببند، حداکثر ممکن است ظاهر حفظ شود. به گزارش خبرآنلاین، آیتالله جوادیآملی همچنین در نقل قول دیگری که منتشر شده تاکید میکند: این آشفته بازار بودن مساله حجاب و عفاف با فشار سرنیزه حل نمیشود.
خبرگزاری تسنیم نیز روز گذشته در گزارشی ضمن تاکید بر این نکته که کمپین سیاسی مقابله با حجاب قطعا تلاشی برای آزادی نیست؛ مقدمهای بر کمند اسارت است، نوشت: «اینکه گشت ارشاد در اجرا اشکالاتی دارد (مانند اتفاق تلخی که اخیرا در سعادتآباد افتاد)، اینکه حجاب را باید بیشتر فرهنگی پیش برد نه انتظامی، اینکه اکثریت مطلق آن مردم عادی که حجاب کاملی ندارند صرفا دچار یک نقص ظاهرند و مشکل مبنایی با اسلام و انقلاب ندارند، اینکه برخی از این ظاهرهای نامناسب همان باطن بعضی مسوولان است، اینکه حتی باحجابها و موافقان مطلق حجاب هم به بعضی رفتارهای غلط منتقدند، همگی گزارههای درستی است، اما همانقدر که اینها درست است، ضرورت هوشمندی و عدم سادهانگاری در مقابله با کمپین کاملا سیاسی (و با ظاهر فرهنگی و اجتماعی) علیه حجاب هم قطعی است.»
پیش از این هم روزنامه رسالت ارگان رسانهای اصولگرا چند بار نسبت به برخوردهای گشت ارشاد با زنان انتقاد کرده است همچنانکه چند روز پیش مسعود پیرهادی سردبیر روزنامه رسالت در مطلبی در این خصوص نوشت: معتقدم گشت ارشاد، خود لازمالارشاد است و ظلمی که بهواسطه کارنابلدی و عدم تشخیص اولویتها به حجاب و محجبهها میکند، کمتر کسی میتواند انجام دهد. در کنار این واکنشها، مقوله برخورد با بدحجابی روز پنجشنبه در نهمین نشست هیات رئیسه و کمیسیونهای مجلس خبرگان نیز مطرح شد. سیداحمد خاتمی، سخنگوی هیات رئیسه مجلس خبرگان رهبری با اشاره به مسائل مورد بررسی در این نشست گفت: متاسفانه برخی رعایت نمیکنند و حتی در اماکن عمومی کشف حجاب میکنند که کاری خلاف قانون است. باید در این زمینه قانون اجرا شود. به گزارش «ایرنا»، وی افزود: هیچکس سخن از زور ندارد، بلکه سخن از اجرای قانون است. اعضای خبرگان رهبری تاکید داشتند که حجاب قانونی است مثل همه قوانین که باید اجرا شود. مساله حجاب مساله صددرصد قرآنی بوده و از نظر فقهای ما از ضروریات دین است.