فرآیند دستیابی به توافق کند است
در مذاکرات دو روزه دوحه چه گذشت؟
گرچه انریکه مورا به نمایندگی از اتحادیه اروپا نقش هماهنگ‌کننده مذاکرات و انتقال دهنده دیدگاه‌‌‌های طرف‌‌‌های ایرانی و آمریکایی را بر عهده دارد لیکن در مذاکرات سهشنبه شب صرفا گفتوگوها میان او و علی باقری مذاکرهکننده ارشد جمهوری اسلامی ایران جریان داشته است. تهران پیش‌تر اعلام کرده که هیچ مذاکره مستقیمی با آمریکا انجام نخواهد شد و انریکه مورا پیام‌‌‌های طرفین را به یکدیگر انتقال می‌دهد. در حالی که موضوعات باقی‌‌‌مانده از نظر عددی قابل‌توجه نیست اما به دلیل تاثیرگذاری مستقیم آن بر شکل‌‌‌گیری توافق قوی، پایدار و قابل اتکا، موجب کُند شدن فرآیند دستیابی به توافق شده است. همچنین به گزارش تسنیم به‌نقل از منابع آگاه در مذاکرات، در جریان این دور از گفتگوها ایران مجددا بر لزوم دستیابی به یک توافق پایدار تأکید کرد. براساس این گزارش آن چیزی که مانع از به نتیجه رسیدن این دور از گفتوگوها شده، پافشاری طرف آمریکایی بر متن طرح پیشنهادی خود در وین۷ است که شامل «تضمین برای انتفاع اقتصادی ایران» نمی‌شود، در واقع واشنگتن به‌دنبال احیای برجام به‌منظور محدود کردن ایران بدون دستاورد اقتصادی برای کشورمان است.با این حال یک منبع آگاه به ایرنا گفت، گفت‌وگو ها از ابتدا دو روزه طراحی شده بود.
توافق دور از دسترس نیست
حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه ایران روز سهشنبه بدون اشاره به موضوعاتی که در دستور کار مذاکرات است، گفت: «خطوط قرمزی که در مذاکرات ترسیم شده در سطح سیاستگذاری و تصمیم‌گیری در کشور مبتنی بر تامین حداکثری منافع ملی است و این موضوعی است که نسل‌‌‌های بعدی در مورد آن قضاوت خواهند کرد.»او خاطرنشان کرد: «جمهوری اسلامی از خطوط قرمز خود به هیچ وجه عبور نخواهد کرد.»وزیر امور خارجه ایران در عین حال تاکید کرد: «اگر آمریکا نیت جدی داشته باشد توافق در این دور از مذاکرات در دسترس است.»
به گزارش خبرگزاری فارس امیرعبداللهیان که برای شرکت در نشست وزرای خارجه کشورهای حوزه خزر در ترکمنستان حضور دارد، سهشنبه شب در جمع کارکنان سفارت جمهوری اسلامی ایران در عشق‌آباد درباره مذاکرات رفع تحریم‌ها و قطعنامه اخیر صادر شده در شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی گفت: «ما به واسطه اتحادیه اروپا، به آمریکایی‌‌‌ها متذکر شدیم که اگر مسیر قطعنامه را پیش بروند دست بسته باقی نخواهیم ماند و از آنها خواستیم در مسیر سیاسی گفتوگوها دنبال شود تا به نقطه توافق برای رفع تحریم‌ها برسیم و بتوانیم در وین این موضوع را اعلام کنیم.» امیرعبداللهیان ادامه داد: «طرف آمریکایی اعلام کرد که من قطعنامه را ارائه دادم و این موضوع برای من حیثیتی است، ولی آماده‌‌‌ام این قطعنامه را از نظر محتوا تغییر دهم و یک قطعنامه با کمترین محتوا علیه ایران صادر شود، ما این سطح را هم قبول نکردیم و به طرف آمریکایی گفتیم اگر قطعنامه‌‌‌ای در کار باشد، ما اقدامات جدید هسته‌‌‌ای خود را شروع می‌‌‌کنیم.»وی درباره سفر بورل و مورا به تهران نیز گفت: «گفت‌‌‌وگوهای خیلی جدی، روشن و شفافی داشتیم و در نهایت توافق کردیم از روز سهشنبه مذاکرات مذاکرهکننده ارشد ما در کشوری که در منطقه توافق می‌‌‌کنیم، برگزار شود. برای این مرحله از مذاکرات، قطر نسبت به فراهم کردن تسهیلاتی در کشورش ابراز تمایل کرده بود و عمان نیز چنین پیشنهادی را داشت، در نهایت در این مرحله دوستان ما در قطر هماهنگی برگزاری این نشست را برعهده دارند.»امیرعبداللهیان ادامه داد: «قرار ما بر این است مذاکرات سه جانبه غیرمستقیم داشته باشیم. برای رسیدن به توافق خوب، پایدار و قوی آمادگی داریم و جدی هستیم.»رئیس دستگاه دیپلماسی خاطرنشان کرد: «در موضوعات محتوایی توافق هم طبعا جمهوری اسلامی ایران کاملا منطقی و مستدل در مذاکرات حضور پیدا می‌کند و با دستورکار مشخص و ما در نهایت این آمادگی را داریم چنانچه این دور از گفتوگوها با واقع بینی آمریکا و سه کشور اروپایی همراه باشد، بتوانیم به نتایج مورد نظر همه طرف‌‌‌ها و بازگشت همه طرف‌‌‌ها به اجرای تعهداتشان در قراردادی که سال ۲۰۱۵ میلادی امضا شد، برگردند.»به گزارش نورنیوز، در پایان روز اول مذاکرات، هنوز نمی‌توان چشم‌‌‌اندازی در خصوص «بازه زمانی گفتوگوها» مشخص کرد.
هدف از مذاکرات دوحه
مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در پیامی توییتری نوشت که هدف مذاکرات دوحه عملیاتی کردن برجام است. به گزارش خبرگزاری فارس، جوزپ بورل، مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا شامگاه سهشنبه در پیامی توییتری به شروع مذاکرات دوحه پرداخت. وی در این پیام نوشت: «پس از رایزنی‌‌‌هایم در تهران، تیم من از روز سهشنبه در دوحه برای هماهنگی و تسهیل تبادلات غیرمستقیم میان مذاکره‌کنندگان آمریکا و ایران حضور دارند.» مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در ادامه نوشت: «هدف از مذاکرات، پیشبرد کار برای بازگشت به حالت کاملا عملیاتی و اجرایی برجام است.» از سوی دیگر «پیتر استانو»، سخنگوی اتحادیه اروپا در امور خارجی و سیاست‌های امنیتی روز سهشنبه ابراز امیدواری کرده که مذاکرات دوحه برای رفع تحریم‌های ایران با گفت‌‌‌وگوهای وین ادامه پیدا کند. به گزارش «ایسنا» به نقل از خبرگزاری کویت، پیتر استانو با اشاره به برگزاری مذاکرات غیرمستقیم برجامی میان تیم‌‌‌های مذاکرهکننده ایران و آمریکا در قطر، گفت: «مذاکرات احیای توافق هسته‌‌‌ای از وین به جای دیگری منتقل نشده است.»استانو در یک کنفرانس خبری در بروکسل در این باره بیان کرد: «آنچه در حال حاضر در قطر در حال رخ دادن است، مذاکرات غیرمستقیم میان ایران و آمریکا با تسهیل‌‌‌گری اتحادیه اروپاست. این چیزی است که مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا شنبه گذشته در سفرش به تهران اعلام کرد و گفت که ما توانستیم مانع را از سر راه برداریم و پیش خواهیم رفت.»او افزود: «به عنوان گام اول در این مرحله، مذاکرات نزدیک را داریم که به معنی مذاکرات غیرمستقیم میان ایران و آمریکا در زمینه پیدا کردن راهی برای پیش رفتن است تا آمریکا در نهایت بتواند به برجام ملحق شود.»
قطر فقط میزبان است
همزمان سخنگوی وزارت امور خارجه قطر گفت که نقش این کشور تنها به میزبانی از مذاکرات غیرمستقیم میان آمریکا و ایران خلاصه می‌شود. به گزارش خبرگزاری فارس، وی که با شبکه خبری الجزیره مصاحبه می‌کرد، گفت: «تاکید می‌‌‌کنیم که ما طرفدار هیچ‌کدام از طرف‌‌‌ها در این مذاکرات نیستیم و ایجاد اعتماد میان دو طرف، چالش بزرگی به شمار می‌‌‌آید.»سخنگوی وزارت خارجه قطر اضافه کرد: «چیزی که در حال حاضر روی می‌دهد حاصل تلاش‌‌‌های انجام‌شده اروپایی‌‌‌هاست.»» وی افزود: «قطر تلاش‌‌‌های دیپلماتیک زیادی برای نزدیک کردن دیدگاه‌‌‌ها و مبادله کردن پیام‌‌‌ها میان دو طرف ایفا کرده است.» این مقام قطری تاکید کرد: «تلاش داریم که نقش مثبتی را ایفا کرده و در آمادگی کامل برای ادامه تلاش‌‌‌های دیپلماتیک قرار داریم.»همچنین برگزاری این مذاکرات واکنش چینی‌‌‌ها را به همراه داشت. «محمد کشاورززاده» سفیر ایران در پکن در این باره در توییتی نوشت: «در مذاکراتی که با مقامات چین داشتم حضور ایران در مذاکرات دوحه را حاکی از حسن نیت کشورمان برای رسیدن به یک توافق پایدار اعلام و از حق مشروع ایران برای انتفاع از امتیازات اقتصادی برجام دفاع کردند.»
