در گفتوگوی فرید زکریا با وزیر خارجه پاسخ داده شد
امیرعبداللهیان: پنجره دیپلماسی باز است
چرایی مکث گفت‌‌‌وگوهای وین
امیرعبداللهیان: نباید گفتوگوها را به یک موضوع تقلیل داد
حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه ایران در حاشیه اجلاس داووس در گفتوگویی با بیان اینکه اخیرا «ابتکار جدیدی» را درباره مذاکرات احیای برجام روی میز گذاشتیم، گفت: «درباره تضمین‌‌‌های اقتصادی به نقطه اطمینان نرسیدیم و اگر توافقی حاصل نشود حتما گزینه‌‌‌های مختلفی را روی میز داریم.» حسین امیرعبداللهیان روز پنج‌شنبه در مجمع جهانی اقتصاد در داووس در گفتوگویی با فرید زکریا، روزنامه‌‌‌نگار و تحلیلگر برجسته آمریکایی تاکید کرد: «از ابتدای دور جدید گفتوگوها برای بازگشت طرف‌‌‌ها به برجام و تعهداتشان، ایران ابتکارات متعددی را روی میز گذاشته و اخیرا یک ابتکار جدیدی را روی میز گذاشتیم، ولی احساس میکنیم آقای بایدن دچار«بی‌‌‌تصمیمی» شده است.»
نباید گفتوگوها را به یک موضوع تقلیل داد
همچنین وزیر خارجه در خصوص مساله خروج سپاه از فهرست تروریستی آمریکا نیز گفت: «نباید مسائل را به یک موضوع تقلیل داد.» وی با اشاره به اینکه موضوع FTO (فهرست سازمان‌های تروریستی خارجی وزارت خارجه آمریکا) سطحی از گفت‌‌‌وگوهای ما و طرف آمریکایی به صورت غیرمستقیم است، افزود: «اما قبل از این، موضوعات مهم‌تری مانده است؛ وقتی می‌‌‌گوییم بازگشت به برجام یعنی فعالیت اقتصادی و تجاری طبیعی ایران در مسیر اقتصاد بین‌الملل و تجارت جهانی.»
اسرائیلی‌‌‌ها موضوع FTOرا بزرگنمایی کردند
امیرعبداللهیان تاکید کرد که این برای ما مهم است و بارها به طرف آمریکایی این مساله را گفتیم ولی متاسفانه موضوع FTO را طرف اسرائیلی علنی و بزرگ نمایی کرد و الان این موضوع به عنوان عامل اصلی مطرح می‌شود در حالی که به صراحت می‌‌‌گوییم عامل اصلی «نفع ایران و مردم ایران از مزایای کامل اقتصادی برجام» است. رئیس دستگاه دیپلماسی در پاسخ به سوالی درباره تحریم سپاه توضیح داد: «از زمانی که در سپتامبر گذشته در نشست نیویورک بودم تا در نشست امنیتی مونیخ و در مسیر گفت‌‌‌وگوهای غیرمستقیم و تبادل پیام بین همکارم آقای باقری با انریکه مورا و تبادل پیام غیرمستقیم با رابرت مالی، بارها با این درخواست آمریکا مواجهیم که بیایید با هم گفتوگوی مستقیم کرده و مسائل باقی‌مانده را حل کنیم، از جمله در مورد FTO.»
آمریکا هزینه‌‌‌ای نمی‌‌‌دهد
رئیس‌‌‌دستگاه دیپلماسی با بیان این موضوع که من گفتم اگر آقای بایدن که به ما پیام می‌دهد و می‌‌‌گوید من حسن نیت دارم در روی زمین حسن نیت خود را نشان دهد، ادامه داد: «از من پرسیدند چگونه؟ گفتم اولا شما به کل برجام نگاه کنید چه اتفاقی خواهد افتاد. ما دستاوردهای هسته‌‌‌ای صلحآمیز بزرگی را داریم که بخشی از اینها را باید متوقف کنیم، آمریکا در نهایت چه کار می‌کند؟ ما را تحریم کرده، اموال ما را بلوکه کرده و در بهترین حالت از جیب خودش که چیزی نمی‌‌‌خواهد به ما بدهد. دارایی‌‌‌های ما را که نگه‌‌‌داشته می‌‌‌خواهد رها کند و حق ما را که ستانده می‌‌‌خواهد در این تبادل و در قالب برجام به ما برگرداند. پس نمی‌‌‌خواهد هزینه بدهد، حتی در بهترین حالت برگشت به برجام. »
فشارهای داخلی در ایران و آمریکا
به گزارش خبرگزاری فارس رئیس دستگاه دیپلماسی در پاسخ به پرسش دیگری درباره اظهارات رابرت مالی نماینده آمریکا در امور ایران گفت: «من هم مثل وزیر خارجه آمریکا و رابرت مالی در برابر پارلمان کشورم با فشارهای زیادی مواجهم. آنها طیف قوی در داخل دو کشور هستند که به دلایل خاص خودشان، مخالف بازگشت به برجام هستند.» وی یادآور شد: «البته ما پیام‌‌‌هایی را از رابرت مالی و مقامات آمریکا تا عالی‌‌‌ترین سطح آقای بایدن دریافت میکنیم که قدری متفاوت از مواضع رسانه‌‌‌ای آنهاست. این را درک میکنیم. برای من قابل درک است که رابرت مالی با نگاه به مسائل داخلی کشورش در سنا و کنگره چگونه باید صحبت کند. اما باید بگویم در رفت و برگشت به صورت Non-paper پیام‌‌‌هایی از طریق انریکه مورا یا از طریق بورل و گاهی از طریق برخی وزرای خارجه در اروپا و در سطح منطقه بین ما و آمریکا تبادل می‌شود.»
اخیرا رابرت مالی نماینده آمریکا در امور ایران در تناقضی آشکار از یکسو به شکست سیاست فشار حداکثری علیه جمهوری اسلامی اذعان کرده و از سوی دیگر بر تداوم این سیاست در صورت عدم‌حصول توافق در وین تاکید می‌کند. به گزارش خبرگزاری فارس، «رابرت مالی» نماینده ایالات متحده آمریکا در امور ایران در نشستی در کمیته امور خارجی مجلس سنا درباره مذاکرات وین شرکت کرد و با اذعان به شکست سیاست فشار حداکثری که از دوران ترامپ علیه ایران اعمال شده بود گفت که بهترین مسیر، بازگشت به برجام است و افزود: «تنها راهکار واقعی که در اینجا داریم، دیپلماسی است.» رابرت مالی در عین حال مدعی شد: «فشار حداکثری دولت قبلی به جای متقاعد کردن ایرانی‌‌‌ها به دادن امتیاز آنها را به سمت تحریکات حداکثری سوق داد. ایران و گروههای مسلح تحت حمایت آنها حملات شان به شریکانمان در خلیج [فارس] و نیروهای خودمان را افزایش دادند.» مالی همچنین گفت: «واشنگتن آماده است در صورت عدم‌توافق، تحریم‌های بیشتری علیه ایران اعمال و این تحریم‌ها را تشدید کند.» او به نمایندگان آمریکا گفت که هر توافق هسته‌‌‌ای جدید با ایران برای بررسی به کنگره ارائه خواهد شد.
درخواست پکن از واشنگتن
این سخنان رابرت مالی واکنش پکن را به دنبال داشت و وزارت امور خارجه چین با مقصر دانستن آمریکا در ایجاد بحران هسته‌‌‌ای ایران، از این کشور خواست برای رسیدن به راهکارهای سیاسی در زمینه به نتیجه رسیدن مذاکرات وین تلاش کند. به گزارش «ایسنا» به نقل از شبکه چینی سی‌‌‌جی‌‌‌تی‌‌‌ان، وانگ وانبین، سخنگوی وزارت امور خارجه چین روز پنج‌شنبه در یک کنفرانس خبری گفت که چین از آمریکا می‌‌‌خواهد به نگرانی‌های «معقول» ایران درباره مسائل هسته‌‌‌ای، پاسخ موثری بدهد و در حالی که مذاکرات هسته‌‌‌ای به مرحله پایانی خود نزدیک می‌شود، به نتیجه‌‌‌گیری آرام مذاکرات وین کمک کند.
پنجره دیپلماسی را باز نگه داشته‌ایم
امیرعبداللهیان در بخش دیگری از صحبت‌‌‌هایش با ابراز امیدواری نسبت به اینکه طرف آمریکایی واقع‌بینانه برخورد کند، گفت: «مهم‌ترین موضوع برای ما این است که باید در بازگشت همه طرف‌‌‌ها به برجام، از منافع اقتصادی برجام برخوردار شویم. باید عوامل فشار حداکثری ترامپ از میان برداشته شود. این چیزی است که از ابتدای رقابت‌‌‌های انتخاباتی، آقای بایدن به آن اشاره کرد.» وی افزود: «نمی‌توان به برجام برگشت، ولی ایران از منافع اقتصادی محروم بماند و عوامل فشار حداکثری ترامپ باقی بماند. آقای بایدن باید یکی را انتخاب کند و تصمیم بگیرد. ما در رسیدن به یک توافق خوب، قوی و پایدار متعهدیم. برنامه هسته‌‌‌ای ما تماما صلحآمیز است. این طرف آمریکایی است که باید تصمیم بگیرد، ما پنجره دیپلماسی را باز نگه داشته‌ایم و امیدواریم در صورت نگاه واقع بینانه آمریکا بتوانیم به نقطه توافق برسیم.» وزیر خارجه در عین حال یادآور شد: «اما با کمال تاسف منافع ملی آمریکا توسط صهیونیست‌‌‌ها به گروگان گرفته شده و ادله زیادی در این زمینه هست.»
عدم‌اطمینان به تضمین‌‌‌های اقتصادی
حسین امیرعبداللهیان در گفتوگو با فریدزکریا در خصوص اینکه چه چیزی اکنون باعث مکث در مذاکرات شده است، گفت: «اگر به عنوان مسوول دستگاه دیپلماسی و تیم مذاکره در ایران بخواهم به شما بگویم صادقانه چه چیزی اکنون باعث مکث در مذاکرات شده است، ما نسبت به تضمین‌‌‌های اقتصادی هنوز به نقطه اطمینان از سوی آمریکا نرسیده‌ایم. همچنین نسبت به اینکه آیا عامل فشارهای حداکثری ترامپ از میان برداشته می‌شود هنوز روی زمین و در عمل رفتار متفاوت از رفتار ترامپ در موضوع برجام از سوی بایدن ندیدیم.»
اگر بایدن حسننیت دارد، ما آماده‌‌‌ایم
امیرعبداللهیان با بیان اینکه اگر از گفتوگوی مستقیم حرف می‌‌‌زنید، اول ثابت کنید که تفاوت بین بایدن و ترامپ وجود دارد، تاکید کرد: «ما شاهدیم که همه عوامل فشار حداکثری ترامپ به دست بایدن تکرار می‌شود. پس هنوز موضوعات مهمی باقی‌مانده است، ولی ما می‌‌‌خواهیم ساده‌سازی کنیم. ما می‌‌‌گوییم آقای بایدن حسننیت دارید، ما آماده‌‌‌ایم، تضمین اقتصادی و برطرف کردن عوامل فشار حداکثری ترامپ، اگر اینها را حل کنید، اینها موضوعات اصلی است که باید بر آن تمرکز کنیم. اما در هیاهوی رسانه‌‌‌ای حرف‌‌‌های دیگری به درست یا غلط بعضا مطرح می‌شود.»
افراط در تحریم
وزیر امور خارجه در پاسخ به سوالی درباره روابط ایران و آمریکا توضیح داد: «معمولا وقتی دولت جدید در ایران یا آمریکا روی کار می‌‌‌آید اولین موضوعی که مطرح می‌شود چگونگی روابط تهران و واشنگتن است. ما همیشه گفته‌‌‌ایم اولا سیاست خارجی ما یک اصول مشخصی دارد. ثانیا در موضوع رابطه با آمریکا ملاک برای ما رفتار طرف آمریکایی است. آمریکایی‌‌‌ها در بیش از ۴۰ سال گذشته شاخص‌‌‌های زیادی از بی‌اعتمادی را به نمایش گذاشتند.» امیرعبداللهیان بیان کرد: «همزمان با گفت‌‌‌وگوهای فشرده وین، تحریم‌های جدید توسط تیم بایدن و با امضای بایدن علیه برخی موسسات و اشخاص ایرانی اعمال می‌شود. آن‌‌‌قدر آمریکایی‌‌‌ها در تحریم افراط کرده‌‌‌اند که گاهی اوقات اسم یک فرد سه بار در لیست تحریم آمده، در حالی که این فرد ۱۰ سال پیش فوت کرده است و الان وجود خارجی ندارد. یعنی یک جنون رفتاری اعمال تحریم را شاهدیم. ما در خصوص بازگشت روابط ایران و آمریکا به حالت طبیعی بر مبنای رفتار آمریکا قضاوت کرده و تصمیم می‌‌‌گیریم. اما مهم این است که برای هر گفتوگویی باید حداقلی از اعتماد بین طرفین به وجود بیاید.
تحریم‌های جدید واشنگتن علیه ایران
در آخرین مورد از اعمال تحریم‌های آمریکا نیز وزارت خزانه‌‌‌داری آمریکا روز چهارشنبه ۴ خرداد اسامی ۱۰ تن با تابعیت‌‌‌های کشورهای مختلف از جمله ایران و ۹ شرکت را به بهانه همکاری با سپاه پاسداران و فروش نفت ایران در فهرست تحریمی خود قرار داد. به گزارش «ایسنا»، به نقل از الجزیره، آمریکا مدعی شده که افراد تحریم شده در قالب یک شبکه بین‌المللی به رهبری نیروی قدس سپاه در حال تسهیل فروش نفت ایران بوده‌‌‌اند. در واکنش به این تحریم‌ها، سعید خطیب‌زاده، سخنگوی وزارت امورخارجه گفت: «جمهوری اسلامی ایران و نیروهای مسلح رسمی و قانونی آن به‌خصوص نیروی قدس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی همواره کابوس گروههای تروریستی و افراطی در منطقه بوده‌‌‌اند.» خطیب‌زاده در ادامه اضافه کرد: «آشکار است که دولت بایدن نیز، به‌رغم صحبت‌های فریبکارانه اولیه، همین سیاست شکست خورده را ادامه داده است و این اقدام اخیر نیز نشانه دیگری از سوءنیت دولت آمریکا در قبال مردم ایران و تداوم سیاست مفتضح فشار حداکثری است.»
در تجارت دنبال جایگزینی دیگران نیستیم
رئیس دستگاه دیپلماسی در بخش دیگری از این گفتوگو درباره میزان صادرات نفت ایران در صورت حصول توافق در وین گفت: «جمهوری اسلامی ایران دارای ظرفیت‌‌‌های خیلی متنوعی است؛ هم در حوزه انرژی شامل نفت، گاز و پتروشیمی و هم به لحاظ ژئوپلیتیک و ژئواکونومیک در حوزه ترانزیت شرق به غرب و شمال به جنوب زیرساخت‌‌‌ها و ظرفیت‌‌‌های فراوانی داریم. ظرفیت‌‌‌های جمهوری اسلامی ایران به‌ویژه در دوران پساکووید می‌تواند مورد توجه جدی قرار گیرد.» وی ادامه داد: «ما کمتر از سه ماه پیش نشست سران اوپک گازی را در دوحه داشتیم و رئیس‌جمهور ما در آنجا ابتکاری را مطرح کرد که از فرصت گاز برای ترمیم وضعیت اقتصاد جهانی باید به نحو مطلوب استفاده شود. ما برای این ابتکار در بین همه تولیدکنندگان، صادرکنندگان و مصرف‌کنندگان گاز به منظور احیای اقتصاد جهانی، ایده‌‌‌های بسیار مهمی را در آن جلسه مطرح کردیم.» امیرعبداللهیان با اشاره به اینکه ایران باید در تجارت و اقتصاد به جایگاه طبیعی خودش برگردد، گفت: «طبعا در آن جایگاه ما به دنبال رقابت و جایگزینی دیگران نیستیم، ولی به دنبال این هستیم از این وضعیت در راستای کمک به بهبود وضعیت اقتصاد جهانی استفاده شود، هم در حوزه انرژی و هم در حوزه ترانزیت.»
مانع صهیونیستی بر سر راه احیای توافق
در عین حال رئیس‌‌‌دستگاه دیپلماسی درباره ادعای صهیونیست‌‌‌ها در خصوص برنامه هسته‌‌‌ای ایران گفت: «متاسفانه صهیونیست‌‌‌ها در این موضوع دروغ پردازی‌‌‌های زیادی می‌کنند و این هم یک سناریوی نخ‌نما شده و تکراری است. ۲۰ سال پیش نخست‌وزیر وقت رژیم صهیونیستی ادعا کرد که ایران در کمتر از یک سال آینده به بمب اتم دست می‌‌‌یابد، ۲۰ سال گذشت و ما بارها اعلام کردیم در اعتقادات و دکترین سیاست خارجی ما بمب اتم جای ندارد. در پایان بیستمین سال هستیم و بارها آژانس بازدید و اعلام کرد که ایرانی‌‌‌ها به دنبال سلاح نیستند و گزارش درباره ایران دقیق است، ولی این رژیم حرف تکراری خود را مرتب به شیوه‌‌‌های مختلف بیان می‌کند.» امیرعبداللهیان ادامه داد: «ما در برجام به نقطه‌‌‌ای رسیدیم که اگر طرف آمریکایی واقع بینانه تصمیم بگیرد، توافق در دسترس است و این چیزی است که صهیونیست‌‌‌ها نمی‌‌‌خواهند و در نتیجه چنین داستان سرایی‌‌‌ها را می‌کنند.»
سفر مقام اسرائیلی به واشنگتن
تلاش‌‌‌های تل‌‌‌آویو برای شکست مذاکرات برجام در حالی ادامه دارد که بر اساس گزارش آکسیوس به نقل از سه مقام اسرائیلی آگاه، ایال هولاتا، مشاور امنیت ملی اسرائیل، این هفته به واشنگتن می‌رود تا با همتای آمریکایی خود، جیک سالیوان، درباره مذاکرات احیای برجام و برخی موضوعات دیگر گفتوگو کند. به گزارش آکسیوس، بررسی طرح جایگزین احتمالی آمریکا درصورت شکست برجام از محورهای اصلی مذاکرات مشاوران امنیت ملی آمریکا و اسرائیل خواهد بود. هولاتا همچنین در این سفر درباره خواست اسرائیل از آمریکا و اتحادیه اروپا برای صدور قطعنامه محکومیت ایران در نشست شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در ماه ژوئن گفتوگو خواهد کرد. طبق گزارش آکسیوس، در سال گذشته هولاتا نقطه اصلی تماس آمریکا و اسرائیل در ارتباط با ایران بوده است.
اقدامات آمریکا برای بازگشت به برجام
همچنین فرید زکریا از امیرعبداللهیان پرسید چرا اجازه می‌‌‌دهید بحث سپاه شما را از رسیدن به توافق منصرف کند؟ و وی پاسخ داد: «آمریکایی‌‌‌ها خیلی خوب می‌‌‌دانند اگر بخواهند به برجام برگردند چه کار باید انجام دهند. خیلی خوب می‌‌‌دانند. آقای بایدن خیلی خوب می‌‌‌فهمد که برای بازگشت به برجام چه کار باید بکند. به اعتقاد من مهم‌ترین مساله این است که تحریم‌های اقتصادی ایران به نحو موثر برداشته شود. فشارهای حداکثری دوره ترامپ عواملش از میان برداشته شود، ما چیز زیادی در این مساله نمی‌‌‌خواهیم؛ ولی تقلیل دادن این موضوعات اساسی و تمرکز به یک موضوع دیگر، به نظرم رفتار و واکنش درستی نیست.» وی ادامه داد: «آمریکایی‌‌‌ها خوب می‌‌‌دانند که واقعیات چیست و روی زمین چه اتفاقی می‌‌‌افتد و چه کار باید بکنند. ما پنجره دیپلماسی را باز گذاشتیم. ما واقعا برای رسیدن به یک توافق خوب و پایدار جدی و مصمم هستیم و همواره ابتکارات طرف ایرانی کمک کرده که این فضای گفتوگو و مذاکره باز شود.»
گزینه‌‌‌های مختلفی را روی میز داریم
از سوی دیگر وزیر خارجه به گزینه به ثمر نرسیدن مذاکرات نیز پرداخت و گفت: «اطلاعات زیادی داریم صهیونیست‌‌‌ها و رژیم اسرائیل سیاست خارجی آمریکا و منافع مردم آمریکا را به گروگان گرفته‌‌‌اند. آقای بایدن باید تصمیم بگیرد می‌‌‌خواهد وقت را تلف کند یا می‌‌‌خواهد شجاعانه به تعهدات آمریکا ذیل برجام برگردد.» امیرعبداللهیان تاکید کرد: «ما در تعهداتمان صادق‌ترین و جدی‌‌‌ترین بودیم و دقیق‌‌‌ترین اقدامات را انجام دادیم ولی این آمریکاست که باید تصمیم بگیرد. معتقدم اگر لابی صهیونیست‌‌‌ها از منافع آمریکا قدری فاصله بگیرد، آقای بایدن به راحتی می‌تواند در رسیدن به توافق خوب و پایدار که به نفع همه طرف‌‌‌هاست، اقدام کند. اما اگر این اتفاق نیفتاد ما در ایران در ۴۰ سال این فشارها را تحمل کردیم و حتما گزینه‌‌‌های مختلفی را روی میز داریم.»
ادعای العربیه درباره پایان مذاکرات و تکذیب دولت
از سوی دیگر در حالی که در داخل ایران و حتی از سوی بسیاری از مقامات آمریکا این مساله مطرح است که همچنان راه برای رسیدن به توافق وجود دارد، شبکه خبری العربیه عربستان در خبری که به نقل از لیندسی گراهام سناتور جمهوری‌خواه آمریکا منتشر کرد، مدعی شد که توافق هسته‌‌‌ای به پایان رسیده است. این در حالی است که خبرگزاری دولت (ایرنا) به نقل از منابع مطلع ایرانی و غیرایرانی درگیر در مذاکرات در این خصوص نوشت که همگی این منابع به اتفاق این خبر را رد و تکذیب کردند.
به گزارش پایگاه خبری تحلیلی انتخاب، یک منبع مطلع ایرانی در این خصوص گفت: «گفتوگوها برای رسیدن به توافق همچنان در جریان است و هرگونه قضاوت، زودهنگام، خام یا مغرضانه بوده و نشان‌دهنده امیال درونی برخی از اظهارنظرکنندگان است.» وی افزود: «رسیدن به توافق نیازمند اتخاذ رویکرد واقع بینانه و تصمیم سیاسی در واشنگتن است. اما آنچه مسلم است این است که مذاکرات همچنان در جریان است و ایراد و انتشار چنین اظهاراتی توسط دشمنان توافق و گفتوگوها، چندان جای تعجب ندارد.»
