از سوی یک سناتور جمهوری‌خواه و یک سناتور دموکرات مطرح شد
طرح آمریکایی برای غنیسازی در منطقه
در همین ارتباط، دو سناتور ارشد ایالات متحده از هر دو حزب جمهوری‌خواه و دموکرات طرح قطعنامه‌‌‌‌ای را تقدیم سنای آمریکا کرده‌‌‌‌اند که هدف آن جلوگیری از رقابت اتمی و مقابله با خطر گسترش سلاح‌‌‌‌های هستهای منطقه خاورمیانه است. سایت کمیته روابط خارجی سنای آمریکا جمعه ۱۱ فوریه (۲۲ بهمن) گزارش داد که طرح این قطعنامه از سوی باب منندز، سناتور حزب دموکرات و رئیس این کمیته و لیندسی گراهام، سناتور ارشد حزب جمهوری‌خواه ارائه شده است.
در این طرح پیشنهاد شده که آمریکا یک بانک سوخت هستهای در خاورمیانه به راه اندازد که نیاز همه کشورهای منطقه به سوخت اتمی لازم را تامین کند. به زعم این دو سناتور از طریق ایجاد چنین بانکی جلوی گسترش سلاح‌‌‌‌های هستهای در منطقه گرفته خواهد شد و ایران نیز باید غنیسازی اورانیوم را متوقف کرده و سوخت اتمی مورد احتیاج‌‌‌‌اش را از طریق همین بانک سوخت هستهای فراهم کند.
به گزارش سایت کمیته روابط خارجی سنای آمریکا سناتور منندز و سناتور گراهام در این ارتباط به ایجاد بانک سوخت هستهای آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در قزاقستان اشاره کرده‌‌‌‌اند که چند سال پیش راه‌‌‌‌اندازی شد. این دو سناتور معتقدند که دولت ایالات متحده می‌تواند طرح یاد‌‌‌‌شده را بسط دهد یا طرحی جداگانه برای خاورمیانه اجرایی کند و از این طریق به همه کشورهای برخوردار از نیروگاه اتمی از جمله جمهوری اسلامی سوخت ارائه شود.
منندز و گراهام در عین حال مدعی شده‌اند که آمریکا باید در صورت ورود جمهوری اسلامی به چنین توافقی و چشم‌‌‌‌پوشی ایران از غنیسازی اورانیوم، فراتر از برجام اقدام به لغو تحریم‌ها کند. بنابر طرح این دو سناتور «تحریم‌های اصلی» علیه جمهوری اسلامی در چنین صورتی باید برداشته شده و تحریم‌های دیگر نیز باید به تدریج لغو شوند، مشروط بر آنکه به ادعای این دو سناتور ایران به پشتیبانی خود از آنچه تروریسم، فعالیت‌های خصمانه، عدم‌ثبات منطقه، گروگانگیری و نقض حقوق بشر خوانده می‌شود، پایان دهد. سناتور منندز که ریاست کمیته سیاست خارجی سنای آمریکا را نیز بر عهده دارد، مدعی شد: «در هفته‌‌‌‌های اخیر مشخص شده که ایران با پیشبرد سریع برنامه هستهای خود در آستانه دستیابی به مواد لازم برای تولید سلاح هستهای است.» او افزود: «ایران برخوردار از سلاح هستهای تهدیدی برای مصالح آمریکا خواهد بود و به رقابت اتمی در منطقه‌‌‌‌ای دامن خواهد زد که خود به خود پر از درگیری و نزاع است.»
منندز که از حزب دموکرات است، چندی پیش نیز مخالفت جدی خود را با احیای برجام ابراز داشته و از دولت بایدن خواسته بود، سیاستی قاطعانه و جدید برای مقابله با برنامه هستهای و موشکی جمهوری اسلامی در پیش بگیرد و مانع حمایت ایران از گروه‌‌‌‌های نیابتی در منطقه شود.
پیش از این، باب منندز رئیس دموکرات کمیته روابط خارجی سنای آمریکا نیز با اعلام مخالفت با ادامه مذاکرات وین برای رفع تحریم‌ها علیه ایران، از دولت بایدن خواسته بود تحریم‌ها علیه شرکت‌هایی را که با تهران تعامل دارند، تشدید کند. رئیس کمیته روابط خارجی مجلس سنای آمریکا با هراس از پیشرفت‌های برنامه هستهای صلح‌آمیز ایران مدعی شده است در مدت دو سال پس از آنکه ترامپ از برجام خارج شد، ایران پژوهش و توسعه در خصوص طیفی از سانتریفیوژها را از سر گرفته و کارآمدی آنها را با سرعت بهبود بخشیده؛ گام‌های بسیار بلندی که ما هرگز نخواهیم توانست از اهمیت‌شان بکاهیم.
وی مدعی شده بود امروز ایران مواد شکافت‌پذیر بیشتری در اختیار دارد، دو‌هزار و پانصد کیلوگرم؛ سانتریفیوژهای پیشرفته‌تر و زمان گریز هستهای کوتاه‌تر - سه تا چهار هفته- کمتر از آن چیزی که در سال ۲۰۱۵ در اختیار داشت. این سناتور آمریکایی گروه ۱+۵ را ترغیب کرده بود بر اساس معیارهای برجام، مکانیزم ماشه را برای اجرای تحریم‌ها علیه ایران فعال کنند. منندز از اتحادیه اروپا نیز برخلاف تعهدات برجام خواسته بود تحریم‌های قبل از این توافق را علیه ایران وضع کند. غربیها به‌ویژه آمریکایی‌ها با به‌کارگیری تاکتیک تعیین ضربالاجلهای ساختگی و مقصرنمایی ایران در تلاشند تا زمان را برای دستیابی به توافق محدود نشان داده و به زعم خود سریع‌تر به توافق برسند. غربیها مفهوم ابداعی کاهش زمان «گریز هستهای» را درباره ایران به عنوان پشتوانه تعیین ضربالاجلهای ساختگی خود مطرح می‌کنند که اشاره به بازه زمانی لازم جهت انباشت مواد هستهای موردنیاز برای ساخت یک سلاح هستهای است. آنها ادعا می‌کنند با محدودیت‌های اعمال شده در برجام، این زمان به یک سال رسیده بود و این زمان ابتدا به چند ماه و اکنون به چند هفته رسیده است.
عجله آمریکا برای توافق
طرح دو سناتور آمریکایی برای غنیسازی در منطقه در شرایطی است که عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی گفت: دولت امروز برخلاف دولت قبل تمام بضاعت خود را به برجام گره نزده است و در صورتی که این مذاکرات شکست بخورد با پیش‌بینی‌های انجام شده فشار اقتصادی مضاعفی به مردم وارد نخواهد شد. به گزارش «ایسنا»، مجتبی ذوالنوری شامگاه پنج‌شنبه در قم، افزود: هر چند اقتصاد کشور ما شرطی است و به نحوی به مساله توافق گره خورده و ایران به‌دنبال رسیدن به توافق است اما در عین حال برای وضعیت عدم‌توافق هم برنامه دارد. عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی گفت: در پیش رو بودن انتخابات کنگره، کاهش محبوبیت بایدن و وجود نقاط گریز در توافق هستهای از مسائلی است که سبب شده آمریکا نیز برای توافق نهایی برجام عجله داشته باشند. وی اضافه کرد: با طرح اقدام راهبردی لغو تحریم‌های هستهای و غنیسازی ۶۰درصدی ایران، دست مذاکره‌کنندگان کشور در برجام پر شده و طرف‌‌‌‌های غربی مجبور به سازش و بازگشت به میز مذاکره شده‌اند
ذوالنوری با تاکید بر اهمیت بالا بردن غنیسازی از ۲/ ۴درصد تا ۶۰درصد، ادامه داد: وقتی مواضع دولت و مجلس در مباحث مربوط به مذاکرات هستهای مشترک باشد، دشمن مجبور به احیای برجام می‌شود، اگر امروز غرب پای مذاکره آمده به‌خاطر این است که آنها از بالارفتن‌درصد غنیسازی نگران شده‌اند.
وی با اشاره به مذاکرات وین و اهمیت احیای برجام و تلاش مجلس بر از سرگیری توافق‌نامه‌های برجامی، افزود: دولت امروز برخلاف دولت قبل تمام بضاعت خود را به برجام گره نزده است و در صورتی که این مذاکرات شکست بخورد با پیش‌بینی‌های انجام شده فشار اقتصادی مضاعفی به مردم وارد نخواهد شد.
ذوالنوری با بیان اینکه فرض دولت بر اداره کشور بدون مسائل هستهای است و به همین دلیل دولت خود را ملزم به بیان جزئیات روزانه مذاکرات نمی‌داند، اضافه کرد: توافق‌نامه‌ای که هم اکنون در وین در حال شکل‌گیری است بسیار قوی‌تر از متنی است که در دولت قبلی در خصوص بیانیه، پایانی شده بود. وی با اشاره به احتمال مذاکره مستقیم بین ایران و آمریکا، گفت: مذاکره‌کنندگان هستهای بدون کسب تکلیف و اذن مقام معظم رهبری در مباحث خاص و موردی قدمی برنخواهند داشت.
نماینده مردم قم در مجلس شورای اسلامی با اشاره به تمایل آمریکا بر مذاکره مستقیم و القای حل مشکلات دو کشور پس از مذاکره مستقیم، یادآور شد: هم اکنون در قالب مذاکرات طرف ایرانی در یک هتل و طرف آمریکایی در هتل روبه روی هتل ایرانیان هستند و پیام‌های دوطرف از طریق اروپایی‌ها و روسیه و چین منتقل می‌شود.
ادامه دور هشتم مذاکرات به منظور رفع تحریم‌ها بعد از ۱۱ روز وقفه روز سهشنبه ۱۹ بهمن در شهر وین از سر گرفته شد و روز پنج‌شنبه هفته گذشته نیز رایزنیها در شهر وین پایتخت اتریش در جریان بود و در همین چارچوب نشست هیات‌‌‌‌های ایران و اتحادیه اروپا به ریاست علی باقری مذاکرهکننده ارشد جمهوری اسلامی ایران و انریکه مورا معاون مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا و هماهنگکننده گفتوگوها در هتل کوبورگ شهر وین برگزار شد. هدف از این مذاکرات بازگشت به توافق هستهای سال ۲۰۱۵ است که دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور پیشین آمریکا در سال ۲۰۱۸ به طور یکجانبه از آن خارج شد. جمهوری اسلامی خواستار لغو همه تحریم‌هاست و این در حالی است که غرب خواستار بازگشت ایران به تمامی تعهداتش در برجام است. دیپلمات‌‌‌‌های غربی در روزهای اخیر در خصوص پیشرفت در مذاکرات بسیار ابراز امیدواری کرده‌‌‌‌اند و پنج‌شنبه شب (۲۱ بهمن ماه)، «استفانی الحق» مذاکرهکننده ارشد انگلیس و مدیر امور غرب آسیا و آفریقای شمالی در پیامی در صفحه توییتر خود تصریح کرد که دیدار وی با «علی باقری کنی» مذاکرهکننده ارشد ایران و مورا شاهد، «تبادلات سازنده‌‌‌‌ای» بوده است.
پس از آن نیز علی باقری و میخائیل اولیانوف مذاکره‌کنندگان ارشد جمهوری اسلامی ایران و فدراسیون روسیه در نشستی دوجانبه به گفت‌‌‌‌وگو نشستند. علاوه بر آن نشستی با حضور باقری و مذاکره‌کنندگان سه کشور اروپایی و انریکه مورا برگزار شد. روزهای سهشنبه و چهارشنبه نیز جلسات متعددی در وین برگزار شد. حسین امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران نیز روز ۲۱ بهمن در جمع سفرا و روسای نمایندگی‌های خارجی مقیم ایران در آستانه چهل و سومین سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی در اظهاراتی با بیان اینکه «با جدیت، برنامه و ابتکار در میز مذاکره حضور داریم و برای رسیدن به یک توافق خوب مصمم هستیم»، گفت: زمان پایان مذاکره را ترجمان اراده طرف‌‌‌‌های غربی در پایبندی کامل آنها به رفع تحریم‌ها و بازگشت همه طرف‌‌‌‌ها به تعهداتشان تعیین خواهد کرد.
تلاش‌‌‌‌های دیپلماتیک فشرده ادامه دارد
در ادامه این رایزنیها، نماینده روسیه در سازمان‌های بین‌المللی مستقر در وین تاکید کرد که تلاش‌‌‌‌های دیپلماتیک بسیار فشرده در جریان مذاکرات وین ادامه دارد. به گزارش خبرگزاری فارس، «میخائیل اولیانوف» نماینده دائم روسیه در سازمان‌های بین‌المللی که در روزهای گذشته در خصوص پیشرفت مذاکرات «وین» برای لغو تحریم‌های ایران ابراز خوش‌بینی کرده است، تاکید کرد که تلاش‌‌‌‌های دیپلماتیک بسیار فشرده امروز (دیروز شنبه) در جریان مذاکرات وین برای احیای برجام ادامه خواهد داشت.
اولیانوف طی روزهای گذشته با پیام‌‌‌‌هایی که در صفحه توییتری خود منتشر کرده است، سیگنال‌‌‌‌هایی از پیشرفت در مذاکرات فعلی وین ارسال کرده است. روز جمعه در ساعت ۱۳: ۱۳ به وقت محلی وین وی تصویری از یک میز مذاکره با حضور «راب مالی» نماینده آمریکا در امور ایران منتشر کرد و نوشت: «یک نشست بسیار مفید دیگر» با نماینده ایالات متحده در ایران برگزار شد و تصریح کرد: «ما قطعا رو به جلو پیش می‌‌‌‌رویم.»
حدود یک‌ساعت پس از انتشار این پیام توییتری، نماینده روسیه در مذاکرات وین با انتشار یک توییت دوم، تصویری از یک میز مذاکرات با حضور «انریکه مورا» هماهنگکننده اتحادیه اروپا در مذاکرات وین را نشان داد و نوشت که مذاکرات عمیقی با مورا درباره شکلی که سند نهایی می‌تواند داشته باشد، داشته است. این دیپلمات روس پیش از این ابراز امیدواری کرده بود که مذاکرات وین برای لغو تحریم‌های یکجانبه علیه جمهوری اسلامی ایران تا پایان ماه فوریه (ماه جاری میلادی) به نتیجه برسد. اولیانوف همچنین روز شنبه در صفحه توییترش نوشت: با رابرت مالی نماینده ویژه آمریکا در امور ایران دیدار کردم. درباره بحث‌‌‌‌برانگیزترین مسائلی صحبت کردیم که باید در مذاکرات وین حل شوند.
پیوستن صفری به تیم مذاکرهکننده
از سوی دیگر مهدی صفری، معاون دیپلماسی اقتصادی وزیر امور خارجه برای پیوستن به تیم مذاکرهکننده ایران در مذاکرات وین به اتریش سفر کرده است. به گزارش «ایسنا»، معاون دیپلماسی وزیر امور خارجه، در ابتدای دور هفتم مذاکرات وین نیز حضور داشت.
