نوبت اتخاذ تصمیمات سیاسی شد
وقفه چندروزه در مذاکرات وین
بازگشت هیات‌های مذاکرهکننده به پایتخت‌ها
منابع مطلع از توقف موقت مذاکرات وین و ادامه مذاکرات از چند روز آینده خبر می‌دهند. به گزارش خبرگزاری تسنیم، یک منبع مطلع از مذاکرات وین، شامگاه جمعه اعلام کرد که گفتوگوها از امروز به مدت چند روز وقفه خواهد داشت. این منبع افزود: هیات‌های مذاکرهکننده، با هدف تنفس و مشورت با پایتخت‌ها به مدت چند روز به پایتخت‌ها برخواهند گشت. دور هشتم مذاکرات از روز ششم دی‌ماه تاجمعه هشت بهمن در هتل کوبورگ وین برگزار شد. همزمان انریکه مورا، معاون مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا و هماهنگکننده مذاکرات وین روز جمعه در توییتی نوشت: هشتمین دور مذاکرات وین بر سر برجام که از بیست و هفتم دسامبر آغاز شده و تاکنون طولانی‌ترین دور مذاکرات بوده با وقفه مواجه شده است. مشارکت‌کنندگان جهت رایزنی و دریافت دستور العمل راهی پایتخت‌هایشان خواهند شد تا هفته دیگر بازگردند. هم‌اکنون به اتخاد تصمیمات سیاسی نیاز است. تمامی مشارکت‌کنندگان سفر امنی داشته باشند. همچنین یک مقام ارشد فرانسوی از احتمال حصول توافق میان ایران و قدرت‌های جهانی بر سر احیای توافق هستهای ۲۰۱۵ خبر داد. میخائیل اولیانوف، نماینده روسیه در مذاکرات نیز دیروز در توییتی نوشت: مذاکرات به سطح پیشرفته‌ای رسیده است که نیازمند تصمیمات سیاسی است.
پیش‌تر با برکناری چهارمین نفر از تیم مذاکرهکننده آمریکایی یعنی آرین طباطبایی و افزایش انشقاق و دودستگی در داخل آمریکا در خصوص توافق با ایران، دو مقام آمریکایی و روسی در خصوص رسیدن به توافق ابراز امیدواری کرده‌‌‌اند.
در آستانه توافق احتمالی
یک مقام ارشد کاخ سفید با ابراز امیدواری درباره امکان حصول توافق در مذاکرات رفع تحریم‌ها در وین تلاش کرده توپ تصمیم‌گیری درباره این گفتوگوها را به زمین ایران بیندازد. به گزارش خبرگزاری فارس، برت مک‌‌‌گرک، هماهنگکننده مسائل غرب آسیا در کاخ سفید روز پنج‌شنبه (۷ بهمن/ ۲۷ ژانویه) ضمن ابراز امیدواری درباره حصول توافق در مذاکرات رفع تحریم‌ها در وین مدعی شده واشنگتن برای گزینه عدم‌حصول توافق نیز آمادگی دارد. پایگاه آکسیوس به نقل از این مقام کاخ سفید نوشته که طرف‌‌‌ها «در آستانه توافق احتمالی» هستند اما او نمی‌‌‌خواهد درباره میزان احتمال توافق گمانه‌‌‌زنی کند. آکسیوس نوشته اظهارات مک‌‌‌گرک که در جریان همایشی در اندیشکده کارنگی مطرح شده را می‌توان خوش‌بینانه‌‌‌ترین اظهارنظر از سوی یک مقام دولت آمریکا درباره مذاکرات وین از زمان آغاز آن در اواخر ماه دسامبر (اوایل آذرماه) دانست اما مک‌‌‌گرک توضیحی درباره دلیل رسیدن به این ارزیابی ارائه نکرد. مک‌‌‌گرک در بخش دیگری از اظهاراتش مدعی شده که گفتوگوها به «نقطه پایان» نزدیک شده‌‌‌اند و ایالات‌متحده آمریکا به زودی خواهد فهمید که آیا ایران برای بازگشت به پایبندی کامل به توافق هستهای برجام آمادگی دارد یا نه.
به نوشته آکسیوس، برت مک‌‌‌گرک به‌رغم ابراز خوش‌بینی درباره احتمال حصول توافق در وین گفته که آمریکا کاملا برای این احتمال که گفتوگوها دچار فروپاشی شده و بدون توافق به پایان برسند نیز آمادگی دارد. هماهنگکننده مسائل غرب آسیا در کاخ سفید در بخش دیگری از سخنانش مدعی شده که دولت جو بایدن تمرکزش را بر احیای برجام قرار داده و علاقه‌‌‌ای هم به یک توافق موقت بر اساس طرح موسوم به «کمتر در برابر کمتر» ندارد. دولت بایدن مدعی است که قصد دارد از طریق مذاکرات جاری در شهر وین، پایتخت اتریش زمینه‌‌‌های لازم را برای بازگشت کشورش به توافق هستهای برجام فراهم کند. پایگاه آمریکایی «نیوریپابلیک» دو روز پیش در گزارشی به نقل از تحلیلگران و منابع آگاه به دلایل تعلل بایدن در بازگشت به برجام پرداخت و نوشت نگرانی رئیس‌‌‌جمهور آمریکا از کارشکنی سناتورها در تایید صلاحیت اعضای تیم سیاست خارجی، عدم‌نگرش مثبت برخی از اعضای شورای امنیت ملی به برجام و شخصیت محافظه‌‌‌کار بایدن از جمله دلایلی بوده‌‌‌اند که باعث تعلل آمریکا در اجرای تعهداتش در توافق هستهای شده‌‌‌اند. با وجود این، در نزدیک به سه ماهی که از دور جدید مذاکرات وین می‌‌‌گذرد آمریکا و تروئیکای اروپایی و بازوهای رسانه‌‌‌ای آنها همواره سعی داشته‌‌‌اند این طور القا کنند که ایران عامل حرکت آهسته گفت‌‌‌وگوهای وین است. ایران این ادعاها را رد کرده است. در روزهای گذشته آن‌طور که حتی مقام‌‌‌های کشورهای اروپایی و آمریکایی خودشان هم اعتراف کرده‌‌‌اند در گفت‌‌‌وگوهای وین پیشرفت‌‌‌هایی که در بخش مربوط به تعهدات هستهای ایران بوده بیشتر از بخش‌‌‌های رفع تحریم‌ها بوده که به تعهدات طرف غربی ارتباط داشته است. این خود نشان می‌دهد کدام طرف باید به جای دست گذاشتن روی بوق، پا را از روی ترمز بردارد و حرکت کند. دور فعلی مذاکرات وین در حالی پیش می‌رود که وبگاه دیپلماتیک به نقل از یک دیپلمات اروپایی از روند این مذاکرات گزارش کرد: «تاکنون، خوب بوده است.» از طرف دیگر، جیک سالیوان، مشاور امنیت ملی کاخ سفید در دیدار مجازی با «ایال هولاتا» مشاور امنیت داخلی رژیم صهیونیستی در عین حال که بر تعهد واشنگتن بر استفاده از دیپلماسی در قبال ایران تاکید کرد، در جمله دیگری لحنی تهدیدآمیز گرفت و گفت که واشنگتن در حال آمادهسازی جایگزین‌‌‌ها در صورت شکست مذاکرات وین است.
مسکو: احتمال توافق تا پایان ماه فوریه
همزمان با این تحولات و اظهارنظرها، نماینده روسیه در سازمان‌های بین‌المللی در وین نیز درباره سرعت پیشرفت مذاکرات وین به اظهارنظر پرداخت. به گزارش «ایسنا»، به نقل از خبرگزاری اسپوتنیک، میخائیل اولیانوف نماینده دائم روسیه در سازمان‌های بین‌المللی در وین، در گفت‌وگو با شبکه روسیه ۲۴ درباره مذاکرات وین گفت: «اگر مذاکرات با سرعت بیشتری نسبت به آنچه اکنون در جریان است، انجام شود، در واقع تا پایان ماه فوریه رسیدن به توافق واقعی به نظر می‌‌‌رسد. در اصل، پس از آن چند ماه دیگر برای آمادهسازی از سرگیری معاهده هستهای به طور کامل نیاز است.» به گفته اولیانوف، زمان لازم است برای اینکه آمریکایی‌ها برای لغو تحریم‌ها آماده شده و شرایط لازم برای بازگشت تجارت به ایران را تضمین کنند؛ تهران نیز چند ماه لازم دارد تا برای بازگشت به اجرای کامل وظایف خود در برجام آماده شود. او افزود: «در ابتدا احتمالا همه این مسائل باید تا قبل از آوریل حل و فصل شود.» نماینده روسیه در وین ادامه داد مذاکرات با مشکلات منصفانه در مسیر درست حرکت می‌کند. به گفته اولیانوف، فرآیند کار فشرده است و مشکلات زیادی باید حل شود. اما در مرحله پیشرفته قرار داریم.
ایران و آمریکا به‌زودی گفتوگوی مستقیم خواهند داشت
همچنین اولیانوف در بخش دیگری از گفت‌وگویش با شبکه روسیه ۲۴ تاکید کرد که آمریکا و ایران به زودی می‌توانند برای بحث و گفت‌وگو پیرامون برجام پشت میز مذاکره بنشینند. این دیپلمات روس در این راستا گفت: «نمی دانم آمریکایی‌ها و ایرانی‌ها چه زمانی پشت میز مذاکره می‌نشینند اما گمان می‌کنم که این اتفاق به زودی بیفتد.» در این رابطه حسین امیرعبداللهیان، وزیر امورخارجه که روز چهارشنبه به دعوت رئیس و اعضای کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی در مجلس شورای اسلامی حاضر شده بود، با تاکید بر اینکه تا به امروز هیچ گفتوگوی مستقیمی میان تیم‌‌‌های مذاکراتی جمهوری اسلامی ایران و آمریکا انجام نشده است، گفت: «نظرات فنی دو طرف از طریق یادداشت‌‌‌های مکتوب غیررسمی و به واسطه‌‌‌گری هماهنگکننده اتحادیه اروپا انجام می‌شود.» به گزارش «ایسنا»، وی افزود: «اراده تهران برای رسیدن به یک توافق خوب، پایدار و قابل اتکا قطعی است.» همچنین وزیر خارجه کشورمان در گفتوگوی تلفنی با آنتونیو‌گوترش، با اشاره به روند مذاکرات وین برای لغو تحریم‌ها، روند مذاکرات را «مثبت» خواند و بار دیگر بر اراده جدی جمهوری اسلامی ایران برای رسیدن به توافق خوب در کوتاه‌ترین زمان ممکن تصریح کرد.
کناره‌‌‌گیری عضو ایرانی‌‌‌تبار از تیم مذاکرهکننده آمریکا
پس از انتشار خبر برکناری ریچارد نفیو، معمار تحریم‌های ایران و دو تن دیگر از اعضای تیم آمریکایی، روز پنج‌شنبه یک رسانه آمریکایی گزارش کرد که در پی اختلافات عمیق میان اعضای تیم مذاکرهکننده آمریکا در مذاکرات وین درباره برجام، یک عضو ایرانی‌‌‌تبار نیز از این تیم خارج شد. به گزارش خبرگزاری فارس، آرین طباطبایی، مشاور ارشد دفتر کنترل تسلیحات وزارت خارجه ایالات متحده به دلیل اختلاف‌نظر با «راب مالی» نماینده آمریکا در امور ایران از تیم آمریکا در مذاکرات وین جدا شده است. لورا روزن، خبرنگار آمریکایی وبگاه «دیپلماتیک» به نقل از برخی منابع گزارش کرد که خروج دو نفر از تیم مذاکرهکننده آمریکا در گفت‌‌‌وگوهای هستهای ایران در نتیجه اختلافات سیاسی است که مدتی است بین اعضای تیم آمریکایی به وجود آمده است. بر اساس این گزارش، منابع دیپلماتیک آمریکا می‌‌‌گویند که در پاییز امسال، نفیو به این باور رسید که به جای دنبال کردن سیاست بازگشت به برجام، آمریکا باید به دنبال مذاکره برای یک توافق متفاوت با ایران باشد که این باور در تضاد با سیاست‌های آمریکا به رهبری راب مالی بود که بر این باور است که در صورت امکان، تلاش برای بازگرداندن محدودیت‌های برجام در کوتاه‌‌‌مدت در راستای منافع ملی آمریکاست. اواخر اسفند سال گذشته، وزارت خارجه آمریکا طباطبایی از تحلیلگران مسائل ایران در آمریکا را به عنوان مشاور ارشد معاون وزارت خارجه آمریکادر امور کنترل تسلیحاتی و امور امنیت بین‌الملل منصوب کرد. وی همچنین عضو سازمانی به نام «ائتلاف تضمین دموکراسی» است که در سال ۲۰۱۷ برای مقابله با تلاش‌‌‌های ادعایی روسیه جهت «تضعیف نهادهای دموکراتیک» در آمریکا و اروپا تشکیل شد. روزنامه واشنگتن‌‌‌پست ۱۱ جولای ۲۰۱۷ گزارش داده بود این گروه توسط مقام‌‌‌های سابق وزارت اطلاعات و وزارت خارجه آمریکا راه‌‌‌اندازی شده است.
