تضمین پیشنهادی واشنگتن برای حفظ برجام
به گزارش دیپلماسی ایرانی در ادامه این مطلب آمده است: این سفر با اخبار و تحلیلها درباره کُند شدن مذاکرات وین همزمان شد هرچند همه طرفها به نتایج مثبت به دست آمده در وین اذعان دارند. نظام ایران، موانع موجود در مسیر مذاکرات وین را که موجب تاخیر در دستیابی به نتیجه نهایی شده، بهویژه در موضع دریافت ضمانت از واشنگتن برای خارجنشدن مجدد از توافق جدید، زیر نظر دارد و به همین علت با توسعه روابط با روسیه و چین، به دنبال دست یافتن به برگههای فشار یا حتی راهحل جایگزین در صورتی است که آمریکا به موضع سرسختانه خود در خصوص تضمینها ادامه دهد.
گفته میشود رابرت مالی مسوول پرونده ایران در دولت آمریکا برای عبور از معضل تضمینهای سیاسی و قانونی، اعطای «ضمانتهای اقتصادی» را به ایران پیشنهاد کرده است. به این ترتیب که راه برای سرمایهگذاری کلان و گسترده شرکتهای آمریکایی در بخشهای مختلف اقتصادی ایران باز شود. در این صورت، شرکتها و بخش خصوصی آمریکا برای حفظ منافع خود، در برابر تلاش هر دولتی در آمریکا برای خروج از توافق هستهای و بازگرداندن تحریمها، مقاومت خواهند کرد.
نداهایی در ایران در خصوص ضرورت حفظ توازن در روابط اقتصادی و سیاسی با شرق و غرب و پایبندی به شعار «نه شرقی، نه غربی» شنیده میشود. با این حال تصمیم ایران برای اجرا کردن توافقنامه همکاری اقتصادی و راهبردی با چین و تمدید توافقنامه همکاری امنیتی و اقتصادی با روسیه بهرغم تعلل روسیه برای ارتقای روابط با تهران به سطح ائتلاف راهبردی، به معنای نهادینه کردن نگاه به شرق و دور شدن ایران از گشایش به سوی غرب نیست، بهویژه که ایران میداند چنین اقدامی قطعا به معنای از سرگرفته شدن تنش با کشورهای غربی بهویژه اعضای برجام و تعویق بازگشت ایران به جامعه بینالمللی خواهد بود.
پس میتوان گفت هدف ایران از تقویت همکاری با چین و روسیه، ارسال پیام به کشورهای غربی است که متهم به مانع تراشی و توجه نکردن به خواستهها و نگرانیهای سیاسی و اقتصادی ایران هستند. ایران به این ترتیب میخواهد به غربیها بفهماند جایگزینهای اقتصادی، سیاسی و نظامی برای آنان دارد و میتواند روابط با روسیه و چین را به سطح راهبردی و تشکیل محوری ارتقا دهد که دارای قدرت نظامی و اقتصادی و نفوذ در مناطق حیاتی جهان است. ایران با نزدیک شدن به دو قطب شرقی در شرایط کنونی، فرصتی پیدا میکند تا در مرحله نهایی مذاکرات هسته ای، بیشتر بر خواستههایش پافشاری کند و در عین حال گزینه تهدید به بازگشت یا از سرگیری تحریمهای اقتصادی علیه خود را خنثی کند بهویژه که کشورهای غربی بهخصوص تروئیکای اروپایی، منتظر احیای توافق هستهای هستند تا پروژهها و سرمایهگذاریهایی را که قبلا بعد از توافق سال ۲۰۱۵ در ایران آغاز کرده بودند، بار دیگر فعال کنند. قرارداد ۵میلیارد دلاری شرکت توتال برای توسعه صنایع گاز ایران و قرارداد ۷میلیارد یورویی فرانسه برای احداث راهآهن سریع السیر در ایران و قرارداد ۲۰۰میلیارد دلاری فروش هواپیماهای ایرباس و بوئینگ به ایران از آن جمله است.
سیاست راه رفتن روی طناب که ایران در نگاه به شرق و مذاکره با غرب در پیش گرفته است، نیاز به توانایی بالایی برای حفظ تعادل دارد تا هدف مورد نظر را تحقق بخشد. رئیسجمهور و وزیر خارجه ایران از مسکو و پکن به دنبال جذب کشورهای غربی هستند تا آنها را به برداشتن گامهای سریع و امضای توافقنامه هستهای تشویق کنند، به طوری که دولت جدید ایران در این موضوع ناکام نماند و راه به روی بازگشت سریع غربیها به بازارهای ایران و سرمایهگذاری در این کشور باز شود و میدان برای چین و روسیه خالی نماند.