ایران فقط توافق دائم را میپذیرد
رد پیشنهاد توافق موقت
خروج ریچارد نفیو از تیم آمریکا
تهران تنها توافق دائم را میپذیرد
پس از آنکه شبکه خبری «انبیسی» در خبری اختصاصی به نقل از چند مقام آمریکایی گزارش داد که در سفر اخیر ابراهیم رئیسی، رئیسجمهور ایران به روسیه، «مسکو» با اطلاع آمریکا، به ایران پیشنهاد داده که با «توافق موقت هستهای»، در برابر اعمال برخی محدودیت‌‌های هستهای، از لغو پارهای از تحریم‌ها بهره‌‌مند شود، یک منبع ایرانی اعلام کرد «طرح توافق موقت همچنان در دستور کار تیم ایرانی نیست».
شبکه خبری انبیسی روز گذشته به نقل از دو مقام دولت جو بایدن، یک مقام در کنگره آمریکا، یک مقام سابق دولت آمریکا و چهار نفر دیگر که از این موضوع اطلاع داشته‌‌اند خبر پیشنهاد مسکو به رئیسی برای توافق موقت را منتشر کرد. این در حالی است که روز گذشته یک منبع ایرانی اعلام کرد طرح توافق موقت همچنان در دستور کار تیم ایرانی نیست. به گزارش «ایسنا»، شبکه قطری الجزیره به نقل از منابع ایرانی اعلام کرد تهران در مذاکرات وین «تنها توافق دائم» را میپذیرد.
این منبع نزدیک به هیات ایرانی در مذاکرات وین اعلام کرد: «تنها به توافق هستهای دائمی فکر می‌کنیم و خواهان توافق موقت نیستیم.» همچنین به گزارش الجزیره این منبع تاکید کرده است پیشنهاد توافق موقت هیچ‌گاه در برنامه ما نبوده است. تهران تنها توافق دائم و با اصول و پایه‌های محکم را میپذیرد.
شبکه آمریکایی «ان بی‌سی نیوز» بامداد شنبه در گزارشی به نقل از دو تن از مقام‌‌های ارشد آمریکا که نامشان را ذکر نکرد، مدعی شد روسیه در هفته‌های اخیر به عنوان بخشی از تلاش برای احیای برجام، درباره یک توافق موقت احتمالی هستهای با ایران گفت‌وگو کرده است که شامل رفع محدود تحریم‌ها در قبال وضع مجدد برخی محدودیت‌‌ها بر فعالیت‌‌های هستهای ایران می‌شود.براساس این گزارش، منابع ان‌بی.سی به این شبکه گفته‌‌اند آمریکا از پیشنهاد روسیه به ایران مطلع بوده اما یک مقام ارشد دولت جو بایدن گفته است «تدابیر موقتی» موضوع بحث‌های جدی نیستند.این مقام آمریکایی گفته است: «ما نمی‌توانیم درباره گفت‌وگو‌‌هایی که میان روسیه و ایران گذشته صحبت کنیم اما در این مرحله معتقدیم چنین تمهید موقتی موضوع بحث‌های جدی نیست.» دولت روسیه هنوز به این خبر واکنشی نشان نداده و هیات نمایندگی ایران در سازمان ملل متحد روز جمعه گفته است تهران به دنبال توافق موقت نیست و حاضر به اظهارنظر درباره جزئیات پیشنهاد روسیه نشده است.این در حالی است که چندی پیش نیز روزنامه الکترونیکی «رأی‌‌الیوم» که دفتر آن در لندن قرار دارد، با انتشار خبری مدعی شد توافق در وین تکمیل شده و موانعی که در مسیر مذاکرات در دورهای قبلی وجود داشت، برداشته شده است که در همین خصوص یک منبع نزدیک به تیم مذاکرهکننده جمهوری اسلامی ایران در گفت‌وگو با خبرگزاری فارس این ادعا را کذب محض خواند و گفت: «به نظر می‌‌رسد این روزنامه با انتشار این خبر به دنبال اهداف دیگری است.»همچنین حسین امیرعبداللهیان، وزیر خارجه ایران که همراه با ابراهیم رئیسی به روسیه سفر کرده بود، روز جمعه با انتشار توییتی نوشت با همتای روس خود دیدار کرده است، اما به طرح مساله برجام در این ملاقات اشاره‌‌ای نکرد؛ در عوض نوشت «تسریع در ساخت نیروگاه‌های جدید اتمی در ایران» مطرح شده است.
واکنش مسکو به انتقاد واشنگتن
از دیگر سو نماینده روسیه در سازمان‌های بین‌المللی در صفحه توییترش نسبت به اظهارات یک مقام پیشین آمریکایی و یک عضو «بنیاد دفاع از دموکراسی‌‌ها» درباره رایزنی اخیر وزرای امور خارجه آمریکا و روسیه درباره احیای توافق هستهای واکنش نشان داد.به گزارش «ایسنا»، میخائیل اولیانوف، نماینده روسیه در وین، در واکنش به انتقاد ریچارد گلدبرگ، عضو لابی صهیونیستی «بنیاد دفاع از دموکراسی‌‌ها» از پرداختن وزیر امور خارجه آمریکا به موضوع احیای توافق هستهای در وین در گفت‌وگو با همتای روسی‌‌اش، به جای پرداختن به مسائلی از جمله اوکراین، در صفحه توییترش نوشت: «روابط روسیه-آمریکا در وضعیت بسیار بدی قرار دارد. اگرچه در زمینه ایران، تاکنون توانسته‌‌ایم همکاری مفیدی داشته باشیم. کنایه‌های تحریک‌‌آمیز تغییری در آن ایجاد نخواهد کرد.» اولیانوف در ادامه گفت: «البته، نتیجه مثبت به تمامی بازیگران بستگی دارد، از جمله ایران به عنوان یکی از بازیگران اصلی، اما ما در مسیر درستی حرکت می‌کنیم.»انتقاد گلدبرگ و پاسخ اولیانوف به او در پی این مطرح می‌شود که آنتونی بلینکن، وزیر خارجه آمریکا روز جمعه در ژنو، «ایران» را یکی از محورهای گفت‌وگو با سرگئی لاوروف، وزیر خارجه روسیه خواند. وی در ادامه مدعی شد مساله هستهای ایران نمونه‌‌ای از چالش‌‌های امنیتی است که مسکو و واشنگتن می‌توانند بر سر آن همکاری کنند. بلینکن همچنین در جمع خبرنگاران تاکید کرد: «پنجره همچنان برای بازگشت به توافق هستهای ۲۰۱۵ با ایران باز است.»
ضرورت هماهنگی بین تهران-مسکو
نماینده روسیه در سازمان‌های بین‌المللی واقع در وین جمعه شب پس از دیدار با رئیس هیات ایران در مذاکرات هستهای در توییتی، «هماهنگی نزدیک» میان تهران و مسکو را پیش‌‌نیاز تکمیل موفقیت‌آمیز مذاکرات احیای برجام خواند.به گزارش «ایسنا»، میخائیل اولیانوف نوشت: «دیدار بسیار مفیدی با آقای باقری‌کنی، رئیس هیات ایران در مذاکرات وین داشتم. هماهنگی نزدیک میان هیات‌‌های دو کشور پیش‌‌نیاز ادامه و تکمیل موفقیت‌آمیز مذاکرات بر سر احیای برجام و رفع تحریم‌ها است.»
توییت اولیانوف درباره اهمیت زمان در مذاکرات
همچنین نماینده روسیه در سازمان‌های بین‌المللی گفت زمان در مذاکرات وین اهمیت دارد، اما نباید عامل اصلی تعیین‌‌کننده نتیجه این گفت‌وگوها باشد. به گزارش خبرگزاری فارس، میخائیل اولیانوف، نماینده روسیه در سازمان‌های بین‌المللی مستقر در وین به توییت خبرنگار «وال استریت ژورنال» که به نقل از یک مقام ارشد اتحادیه اروپا گفته بود این نگرانی وجود دارد که به دلیل کند بودن روند مذاکرات و زمانبندی نتوان به توافقی خوب در وین رسید، واکنش نشان داد. این دیپلمات روس در توییتی نوشت: «زمانبندی به شرکت‌‌کنندگان در گفت‌وگوهای وین بستگی دارد، این‌طور نیست؟ در این شرایط زمانبندی بسیار مهم است، اما نباید عامل اصلی تعیین‌‌کننده نتیجه مذاکرات درباره آینده برجام باشد. در صورت لزوم، مذاکرهکنندگان باید کار خود را تسریع کنند.»
خروج ریچارد نفیو از تیم مذاکراتی آمریکا
همزمان با ادامه دور هشتم گفت‌وگوها در وین، منابع آگاه فاش کردند تیم مذاکرهکننده آمریکا در وین اخیرا تغییر کرده است. به گزارش خبرگزاری تسنیم، دو منبع آگاه در گفت‌وگو با ان‌‌بی‌‌سی‌‌نیوز با اعلام این موضوع که تیم مذاکرهکننده آمریکا در وین تغییر کرده گفتند: «ریچارد نفیو این تیم مذاکراتی را ترک کرده است تا یک نقش متفاوت را در وزارت خارجه آمریکا به‌‌عهده بگیرد.» منابع آگاه افزودند: «ریچارد نفیو و رابرت مالی فرستاده ویژه آمریکا در امور ایران بر سر مسیر مذاکرات وین اختلاف نظر داشته‌‌اند.» یک مقام وزارت خارجه آمریکا نیز گفت: «ریچارد نفیو نقش مهمی در تیم مذاکراتی آمریکا داشته و حدود یک سال در این تیم خدمت کرده است. وی همچنان در وزارت خارجه آمریکا باقی خواهد ماند.» نفیو در دولت باراک اوباما، رئیسجمهور اسبق آمریکا در وزارت خارجه آمریکا حضور داشت و بخشی از تیمی بود که به تصویب چهار قطعنامه (۱۷۹۷، ۱۷۴۷، ۱۸۰۳، ۱۹۲۹) در شورای امنیت علیه ایران کمک کرد. او سال ۲۰۱۳ به تیم مذاکرهکننده هستهای آمریکا پیوست و سرپرستی کارشناسان مسائل تحریمی در این تیم را به عهده گرفت. از نفیو به‌‌جهت نقشی که در همین دوران در طراحی شبکه تحریم‌ها علیه ایران داشته است به عنوان یکی از اصلی‌‌ترین معماران شبکه تحریم‌ها ضد ایران یاد می‌شود.
بخش سخت در وین
دور هشتم مذاکرات ایران و گروه ١+٤ با حضور غیرمستقیم آمریکا با هدف رفع تحریم‌های ظالمانه آمریکا علیه کشورمان و احیای برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) بیش از دو هفته است که به صورت فشرده و جدی در وین، پایتخت اتریش همچنان جریان دارد. مذاکرات وین پس از هفت هفته به مرحله مهم و در عین حال سخت خود نزدیک شده است؛ با وجود برداشته شدن بخش زیادی از پرانتزها؛ موارد باقی‌مانده موضوعاتی هستند که دیگر به تصمیم‌گیری سیاسی در سطح بالا نیاز دارند.پس از حدود دو ماه بخش قابل توجهی از مذاکرات احیای برجام و رفع تحریم‌ها در بخش‌های حقوقی، سیاسی و فنی پیش رفته و بسیاری از اختلاف‌‌نظرها درباره پرانتزهای موجود در متون مورد نظر برطرف شده است. طرف‌‌ها درباره اغلب موارد اختلافی، ایده‌ها و پیشنهادهایی را مطرح کردهاند اما هنوز تا تبدیل شدن این ایده‌ها به متن فاصله وجود دارد. با توجه به خروج یک‌جانبه آمریکا از برجام و اعمال تحریم‌های حداکثری علیه ایران، بخش قابل توجه تسریع در روند مذاکرات و دستیابی به توافق و بازگشت همه طرف‌‌ها به برجام نیازمند آن است که کاخ سفید اقدامات لازم را در راستای رفع تحریم‌ها و ارائه تضمین‌‌ها انجام دهد. به محض اینکه آمریکا تصمیمات لازم را برای رفع موثر، قابل راستی‌آزمایی و پایدار تحریم‌ها اتخاذ کند، سرعت گفت‌وگوها افزایش یافته و توافق در مدت زمانی کوتاه ممکن خواهد شد. مذاکرات در روزهای اخیر در سطوح سیاسی و کارشناسی در چارچوب رایزنی‌‌های دو‌‌جانبه و چندجانبه ادامه داشت و گفت‌وگوها در این هفته نیز ادامه خواهد یافت.
دیدارهای فشرده
در ادامه دور هشتم گفت‌وگوهای وین، روز گذشته نیز دیداری میان علی باقری، مذاکرهکننده ارشد جمهوری اسلامی و انریکه مورا، هماهنگ‌‌کننده گفت‌وگوها برگزار شد.رئیس هیات مذاکرهکننده کشورمان روز جمعه هم در دیدارهای جداگانه با انریکه مورا، معاون رئیس سیاست خارجی اتحادیه اروپا و میخائیل اولیانوف رئیس هیات مذاکرهکننده روسیه دیدار کرد. همچنین کشورهای گروه ۱+۴ به اضافه ایران در نشستی مشترک به بررسی آخرین تحولات و نتایج به دست آمده در مذاکرات پرداختند. علاوه بر این روسای روسی و آمریکایی مذاکرهکننده در وین جداگانه با یکدیگر دیدار کردند.
میخائیل اولیانوف، نماینده روسیه در سازمان‌های بین‌المللی واقع در وین پس از دیدار با راب مالی در توییتی نوشت: «درباره مسائل عمده باقی‌مانده که باید برای اطمینان‌‌یابی از احیای برجام[توافق هستهای] و لغو تحریم‌ها در روند مذاکرات برجام انجام شود، گفت‌وگو کردیم.»به گزارش «ایسنا»، در حالی که مذاکرات در وین به گفته مقامات ارشد آمریکایی و روسای هیات‌‌های مذاکرهکننده رو به جلو و مثبت ارزیابی می‌شود، همچنان برخی مقامات اروپایی به اعمال فشار نسبت به مذاکرات و به ویژه مذاکرهکنندگان ایرانی در وین ادامه می‌دهند.جو بایدن رئیس‌جمهوری آمریکا در سخنان اخیر خود مذاکرات وین را رو به جلو خواند و گفت الان وقت ترک میز مذاکره با ایران نیست اما در همین حال وزیر امور خارجه فرانسه در دیدار با همتای آلمانی خود مجدد این موضع قبلی خود مبنی بر کند بودن روند مذاکرات را تکرار کرد و گفت ممکن است کندی روند، مذاکرات انجام شده تا اینجای کار را بی‌اثر کند. فشار در راستای تعیین ضرب الاجل برای دستیابی به توافق یا طرح مساله توافق موقت و تسریع در روند مذاکرات در حالی انجام می‌شود که مقامات ایرانی بارها بر این موضع تاکید کردهاند که «به هیچ‌وجه موضوع توافق موقت در مذاکرات وین مطرح نیست و هیچ گونه ضرب‌الاجلی را برای دستیابی به توافق نمی‌پذیرند.» مذاکرهکنندگان ایرانی از ابتدای مذاکرات در آذر ماه بر دستیابی به توافقی پایدار و قطعی تاکید و در تمامی روند طی شده و متون مذاکره شده تاکنون بر همین اساس عمل کردهاند.
