نماینده اتحادیه اروپا: به دنبال نتیجه‌گیری در چند هفته هستیم، نه چند ماه
سیگنال مثبت همه اضلا‌ع وین
انریکه مورا: نشانههای مثبتی از موفقیت در این دور از مذاکرات وجود دارد و به موفقیت دور کنونی متعهد هستیم. مذاکرات فعلی باید در یک بازه زمانی معقول به نتیجه برسد، منظورم چند هفته است نه چند ماه
وزیر امور خارجه ایران: مذاکرات در مسیر خوبی قرار دارد
نماینده روسیه: شاهد پیشرفت غیرقابل انکار در مذاکرات هستیم
ارزیابی مثبت طرفهای برجامی
عکس: AFP
در همین ارتباط، «حسین امیرعبداللهیان» وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران دیروز (سهشنبه) در جمع خبرنگاران ضمن تاکید بر پیشرفت در مذاکرات وین گفت که این مذاکرات در مسیر خوبی قرار دارد. امیرعبداللهیان همچنین به مذاکرات فعلی وین برای رفع تحریم‌های یکجانبه و غیرقانونی ایالات متحده علیه جمهوری اسلامی ایران اشاره کرد و گفت: مهم این است که ما یک متن مشترک و واحدی را الان در اختیار داریم که تیم مذاکرهکننده ما روی آن متن تمرکز کرده و طرفهای مقابل هم نسبت به موضوعاتی که ما درون پرانتز قرار دادیم، یعنی موضوعات اختلافی، تمرکز دارند.
وی ادامه داد: این جمع‌بندی لازم در دو دور مذاکرات قبلی دولت جدید انجام شده، ما سرگرم توافق روی نقاط اختلافی که در داخل پرانتز در آن متن ذکر شده هستیم و تیم‌ها به شدت مشغول هستند. وزیر خارجه بیان کرد: با ۱+۴ گفت‌وگو می‌شود و اتحادیه اروپا و انریکه مورا نماینده اتحادیه اروپا فعالانه تلاش می‌کنند که به نقش هماهنگ کننده خود ادامه دهند. ما فکر میکنیم اگر طرفهای مقابل با حسن نیت مذاکراتی را که در این مرحله شروع شده ادامه دهند، دست یافتن به یک توافق خوب برای همه طرفها شدنی است و می‌توانیم این هدف را محقق کنیم.
رئیس دستگاه دیپلماسی ایران درباره احتمال توافق در مذاکرات وین ادامه داد: «حتی اگر جدیت در کنار حسن نیت در طرفهای مقابل در مراحل آینده مذاکرات دیده شود، رسیدن به یک توافق زود و در آینده نزدیک هم متصور است.»
افزایش تلاش‌‌‌ها برای تهیه پیشنویس توافق
در پایان نشست کمیسیون مشترک برجام در وین هم، مذاکرهکننده ارشد روسیه این دور از مذاکرات را «نتیجه‌‌‌محور» خواند و معاون سرویس اقدام خارجی اتحادیه اروپا نیز اعلام کرد طرفهای مذاکرهکننده در وین تعهد خود را به دستیابی به نتیجه مطلوب ابراز داشته‌‌‌اند. به گزارش خبرگزاری تسنیم، میخائیل اولیانوف نماینده دائم روسیه نزد سازمان‌های بین‌المللی مستقر در وین که به‌‌‌عنوان مذاکرهکننده ارشد کشورش در مذاکرات وین حضور دارد، دوشنبه شب در پایان نشست کمیسیون مشترک برجام در وین، دور تازه مذاکرات را «عملگرایانه» و «نتیجه‌‌‌محور» عنوان کرد. این دیپلمات ارشد روس در حساب کاربری خود در توییتر نوشت: «در نشست امروز(دوشنبه) کمیسیون مشترک برجام، آغاز دور هشتم مذاکرات وین اعلام شد. شرکت‌کنندگان، گفتوگوهای عملگرایانه و نتیجه‌‌‌محوری را برگزار کردند. بهویژه آنها موافقت کردند که فرآیند تدوین پیشنویس را با جدیت بیشتری دنبال کنند تا در اسرع وقت دستیابی به توافق انجام شود.»
نماینده روسیه عصر روز سهشنبه هم در توییتی با بیان اینکه کارگروه مسائل هستهای نشست مفیدی را در وین برگزار کرد، افزود: «شاهد پیشرفت غیرقابل انکار هستیم.» «میخائیل اولیانوف» در این خصوص نوشت: امروز در جریان مذاکرات وین درباره برجام، کارگروه مسائل هستهای نشست مفیدی برگزار کرد. شاهد پیشرفت غیرقابل انکار هستیم. رفع تحریم‌ها به طور فعال در موقعیت‌‌‌های غیررسمی مورد بحث قرار می‌گیرد.
بروز نشانههای مثبت
همزمان انریکه مورا معاون سرویس اقدام خارجی اتحادیه اروپا و هماهنگ‌‌‌کننده نشست کمیسیون مشترک برجام نیز پس از پایان نشست دوشنبه شب افتتاحیه کمیسیون مشترک برجام در گفت‌وگو با خبرنگاران اعلام کرد: «نشانههای مثبتی از موفقیت در دور هشتم مذاکرات وجود دارد. همه طرفها آمادگی و تمایل خود را برای حل‌‌‌وفصل اختلافات ابراز داشتند. همه آنها متعهد به دستیابی به نتیجه مطلوب هستند.» وی افزود: «ما در حال کار کردن روی راهکاری برای تضمین رفع تحریم‌ها و همزمان بازگشت ایران به تعهدات هستهای ذیل برجام هستیم.»
انریکه مورا، نماینده اتحادیه اروپا در مذاکرات وین پس از نشست کمیسیون مشترک برجام در جمع خبرنگاران گفت که موفقیت دور کنونی مذاکرات به معنای بازگشت واشنگتن و تهران به اجرای تعهدات‌‌‌شان در توافق هستهای است. وی تاکید کرد که «هدف مذاکرات فعلی، احیای توافق هستهای است که به معنای رفع تحریم‌ها و پایبندی هستهای ایران است. » مورا همچنین خاطرنشان کرد که مذاکرات در این دور باید در دوره زمانی معقولی پایان یابد اما منظور من صحبت از چند هفته است، نه چند ماه. اگر در روزها و هفته‌‌‌های آینده سخت کار کنیم به نتایج مثبتی دست پیدا میکنیم اما نمی‌‌‌خواهم درباره زمانی که قصد داریم به توافق برسیم گمانه‌‌‌زنی کنم.
تاریخ احتمالی توافق از دید العربیه
از سوی دیگر، تارنمای شبکه خبری العربیه در صفحه توییتر خود به نقل از منابع دیپلماتیک نوشت ایرانی‌ها با جدیت مذاکره و تلاش می‌کنند به توافقی دست یابند که با لغو تحریم‌ها، فضای مناسبات تجاری برای این کشور باز شود. به گزارش «ایرنا»، العربیه به نقل از دیپلمات‌ها بدون ذکر نام نوشت: به نظر می‌رسد که آغاز ماه فوریه ۲۰۲۲ (حدود یک ماه دیگر) تاریخی واقعی برای پایان مذاکرات وین درخصوص ایران باشد. این منابع افزودند: طرف ایرانی در مذاکرات تلاش میکند تا به توافقی دست یابد که به این کشور امکان فروش نفت را بدهد. این منابع اعلام کردند: برنامه هستهای ایران اکنون مانند یک سال قبل نیست. منابع دیپلماتیک یادشده همچنین به العربیه گفته‌‌اند که مساله ضمانت‌هایی که ایران خواهان آن است، پیچیده است و نمی‌دانیم که چگونه از آن گذر کرده و آن را پشت سر خواهیم گذاشت. این منابع دیپلماتیک در عین حال مدعی شدند اگر به توافقی با ایران ظرف چهار هفته دست پیدا نکنیم، توافقی وجود نخواهد داشت.
اولین دستور کار دور هشتم مذاکرات
این تحولات در شرایطی است که نشست کمیسیون مشترک برجام دوشنبه شب با حضور هیاتهای ایران و گروه ۱+۴ (آلمان، فرانسه، انگلیس، روسیه و چین) به ریاست علی باقری و انریکه مورا در هتل کوبورگ شهر وین برگزار شد. در این نشست روند مذاکرات مورد ارزیابی قرار گرفت. همچنین در خصوص نحوه ادامه گفتوگوها بحث و تبادل نظر شد. با این حال هیاتهای مذاکرهکننده با جدیت در وین حاضر شدند و قرار است بر اساس تفاهم انجام شده، هیاتهای کارشناسی از روز سهشنبه در موضوع لغو تحریم‌ها، اقدامات هستهای، راستیآزمایی و تضمین‌‌‌ها کار خود را آغاز کنند. ایران بر اهمیت در اولویت قرار گرفتن موضوع لغو تحریم‌ها، راستیآزمایی از رفع تحریم‌ها و تضمین‌‌‌ها در آغاز بررسی محتوایی متون مذاکراتی در وین تاکید کرد.
رفع تحریم، راستیآزمایی و تضمین
علی باقری رئیس هیات مذاکرهکننده ایران پس از نشست افتتاحیه کمیسیون مشترک برجام گفت: در نشست دوشنبه نمایندگان کشورهای مختلف بر اهمیت اولویت داشتن رسیدگی به موضوع رفع تحریم‌ها، راستیآزمایی و تضمین‌‌‌ها در دور هشتم تاکید کردند. گفتنی است ایران و ۱+۴ با تایید آمریکا در دور هفتم بر سر دو متن پیشنویس مربوط به لغو تحریم‌ها و اقدامات هستهای با در نظر گرفتن پیشنهادها و نظرات ایران به تفاهم رسیدند.
ایران در مذاکرات ۸ آذر اعلام کرده بود که علاوه بر دو سند مربوط به لغو تحریم‌ها و اقدامات هستهای، سند سومی نیز وجود دارد که بعد از تایید این دو سند ارائه می‌شود. به نظر می‌‌‌آید علاوه بر سند سوم، سند چهارمی درباره «تضمین»ها، نیز وجود دارد که به زودی ایران آن را نیز ارائه خواهد کرد و در ابتدای این دور از مذاکرات صحبت از آنها هم به میان آمده است.
علی باقری مذاکرهکننده ارشد ایران ۱۱آذر گفته بود که ایران در سند سومی که به طرفهای مقابل در برجام ارائه می‌شود درباره «مدت راستیآزمایی از رفع تحریم‌ها» نظرات و پیشنهادهایی را بیان میکند.
وی اما در روز اول از دور هشتم مذاکرات در وین در جمع خبرنگاران گفت: ایران اعلام کرده است در صورتی که توافق حاصل شود، ابتدا باید طرفی که ناقض توافق است، یعنی آمریکا تحریم‌ها را بردارد و ایران برداشته شدن آنها را راستیآزمایی کند و سپس اقدامات هستهای را در چارچوب برجام انجام دهد. باقری تاکید کرد که «اساس و مبنای راستیآزمایی توسط طرف مقابل پذیرفته شده است اما درباره چارچوب‌ها و شاخص‌‌‌های این کار، گفتوگوها از روز سهشنبه آغاز می‌شود. »
وی درباره تضمین‌‌‌های مدنظر ایران که طرفهای مقابل بهویژه آمریکا و اروپا باید به ایران بدهند تا ایران مطمئن شود که آمریکا دیگر یکجانبه از برجام خارج نمی‌شود، تاکید کرد: اینکه مجدد آمریکا توافق را نقض نکند و تحریم جدیدی را علیه ایران برخلاف توافق وضع نکند، مدنظر ایران در بحث تضمین‌‌‌هاست. مطالبه بحق ایران این است که در این رابطه تضمین‌هایی به طرف ایرانی داده شود. رئیس هیات مذاکرهکننده همچنین خبر داد که موضوع تحریم مالی و بانکی در دو سه روز آینده در چارچوب مذاکرات دور هشتم در دستور کار قرار می‌گیرد.
باقری در ادامه تاکید کرد: همان طور که بارها تاکید کرده‌‌‌ایم، رمز پیشرفت گفتوگوها دستیابی به توافق درباره لغو تحریم‌ها به طور موثر و عملیاتی است و اینکه طرفهای دیگر هم اعلام کردند، این موضوع باید در اولویت بررسی‌ها قرار گیرد، نشانه امیدوار کننده‌ای است. اگر در این موضوع پیشرفت کنیم به نظر ما مسیر دستیابی به توافق در آینده تسهیل خواهد شد.
مذاکرات تا پنج‌شنبه ادامه دارد
گفته می‌شود، گفتوگوها در دور هشتم تا پنج‌شنبه هفته جاری ادامه خواهد داشت و از آنجا که از روز جمعه تا یکشنبه هتل کوبورگ به‌دلیل تعطیلات سال نوی میلادی تعطیل است، مذاکرات برای سه روز متوقف و سپس از روز دوشنبه هفته آینده از سر گرفته می‌شود. منابع نزدیک به هیات مذاکرهکننده ایران پیش از شروع دور جدید مذاکرات در وین اعلام کرده بودند که هیات ایرانی برای ماندن در وین و ادامه مذاکرات تا رسیدن به یک نتیجه مطلوب در کوتاه‌ترین زمان آمادگی کامل دارد.
گفتنی است، وین پایتخت اتریش در دور هفتم مذاکرات نیز ۱۴ روز میزبان هیاتهای مذاکرهکننده بود. مذاکراتی که هشتم آذر ماه آغاز و ۱۲ آذر برای مشورت طرفهای اروپایی درباره دو پیشنهاد طرف ایرانی با تنفسی چند روزه متوقف شد و دوباره ۱۸ آذر ماه از سر گرفته شد. البته در این میان آنگونه که حسین امیرعبداللهیان اعلام کرد کارشناسان ایرانی در وین باقی ماندند تا به مذاکرات ادامه دهند.
نیمه دوم مذاکرات نیز از ۱۸ آذر ماه آغاز و جمعه ۲۶ آذر ماه با برگزاری نشست اختتامیه کمیسیون مشترک برجام پایان یافت و مقرر شد که هیات‌‌‌ها به پایتخت‌‌‌ها مراجعت کنند و به‌زودی به وین بازگردند. «علی باقری» معاون سیاسی وزیر امور خارجه بعد از این نشست اعلام کرد که در دور هفتم مذاکرات به دو سند جدید مذاکراتی در موضوع تحریم‌ها و هستهای دست یافتیم که اینها دیگر سند پیشنویس مذاکرات ۲۰ ژوئن نخواهند بود، بلکه دو سند جدید است که بر اساس مواضع ایران مبنای مذاکراتی خواهد بود که در وین برگزار می‌شود.
القای شکست مذاکرات از زبان بی‌‌‌بی‌‌‌سی
این تحولات در شرایطی است که، شبکه تلویزیونی «بی‌‌‌بی‌‌‌سی فارسی» با مخابره خبری نادرست، تلاش کرد ادعای شکست دور جدید مذاکرات وین را به مخاطبان خود القا کند که پس از مشخص شدن اشتباه بودن این موضوع، وادار به تغییر و جایگزینی آن با خبری دیگر شد. به گزارش خبرگزاری فارس، بی‌‌‌بی‌‌‌سی فارسی، دوشنبه شب با هدف القای شکست مذاکرات گروه ۱+۴ با جمهوری اسلامی ایران در وین، ادعایی را به نقل از «انریکه مورا» مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا نقل کرد که حاکی از آن بود که دور تازه مذاکرات وین، شروع‌‌‌نشده، به اتمام رسیده است؛ دروغی که ساعاتی بعد، مدیران این شبکه را وادار به حذف و جایگزینی خبر دیگری به‌جای خبر قبلی کرد. مجری این شبکه پس از طرح این ادعا، گفت: مذاکرات وین به اتمام رسیده و چون در چند روز آینده امکان برگزاری مذاکرات نیست، ادامه این گفتوگوها به دوشنبه هفته آینده موکول شده است. خبرهای دقیق‌‌‌تر حاکی از این بود که مذاکرات، طی سه روز آینده در سطح کارگروه‌‌‌ها ادامه پیدا میکند و تنها هتل کوبورگ به عنوان محل برگزاری مذاکرات به علت مصادف‌‌‌شدن برگزاری این مذاکرات با سال نوی میلادی، به مدت سه روز تعطیل خواهد بود و مذاکره‌‌‌کنندگان با پایان تعطیلات در روز یکشنبه، بار دیگر از روز دوشنبه، به مذاکره ادامه خواهند داد. بی‌‌‌بی‌‌‌سی فارسی پس از انتشار اخبار درست و دقیق از روند مذاکرات، وادار به تغییر خبر قبلی خود شد و عنوان آن را این‌‌‌گونه تغییر داد که مورا گفته است: «تهران و واشنگتن باید تصمیم‌‌‌های سیاسی سختی اتخاذ کنند.»
با توافق هستهای خوب مخالف نیستیم!
در خبری دیگر، نخست‌وزیر اسرائیل روز سهشنبه مدعی شد که اسرائیل از اساس با توافق هستهای با ایران مخالفت نمی‌‌‌کند، اما قدرت‌‌‌های جهانی باید موضع محکم‌‌‌تری در برابر تهران اتخاذ کنند. نفتالی بنت گفت که ترجیح اسرائیل رویکردی «نتیجه‌‌‌محور» است. بنت در ادامه ادعاهایش افزود: «مطمئنا توافق خوبی می‌تواند وجود داشته باشد. قطعا. ما پارامترها را می‌‌‌دانیم. اما آیا در حال حاضر با توجه به روند فعلی انتظار می‌‌‌رود این اتفاق بیفتد؟ خیر. زیرا باید موضع بسیار محکم‌‌‌تری وجود داشته باشد.»
