در آستانه دور دوم مذاکرات هستهای در دولت رئیسی صورت گرفت
فضاسازی غرب علیه تهران
بنا بر گزارش خبرگزاری فارس به نقل از شبکه «یورونیوز»، لیز تراس، وزیر امور خارجه انگلیس روز چهارشنبه طی سخنرانی در اندیشکده «چتمهاوس» با تاکید بر لزوم پیوستن ایران به برجام گفت: «این مذاکرات واقعا آخرین شانس ایران برای پیوستن به برجام است و من شدیدا آنها را ترغیب به چنین کاری میکنم؛ زیرا ما برای همکاری با همپیمانان خود برای ممانعت از دستیابی ایران به سلاحهای هستهای بسیار مصمم هستیم.» سه کشور اروپایی انگلیس، فرانسه و آلمان در روزهای اخیر به طور هماهنگ فضاسازی علیه مذاکرات آتی وین را آغاز کردهاند به طوری که «ژان ایو لودریان» وزیر خارجه فرانسه شامگاه سهشنبه در اظهاراتی اعلام کرد که شواهد درباره مذاکره با ایران دلگرم کننده نبوده و تصور میکند ایرانیها به دنبال تعلل در گفتوگوها هستند. البته پیش از این نیز وزارت خارجه فرانسه مدعی شده بود که پیشنهادهای ارائه شده ایران در خصوص پرونده هستهای پایه معقولی برای هیچ توافقی نیست. از طرف دیگر، یک سخنگوی وزارت خارجه آلمان هم پیشتر گفته بود که این کشور انتظار دارد ایران با پیشنهادهای واقعبینانه به میز مذاکرات در وین بازگردد و در این خصوص توضیح داد: «ما پیشنهادها را با دقت و به طور کامل بررسی کردیم و به این نتیجه رسیدیم که ایران تقریبا تمام مصالحههایی را که قبلا در ماهها مذاکره سخت به دست آمده بود، نقض کرده است. این پیشنهادها پایهای برای پایان موفقیتآمیز گفتوگوها نیست.» دور دوم مذاکرات هستهای در دولت ابراهیم رئیسی، امروز پنجشنبه در وین از سر گرفته میشود؛ دور نخست گفتوگوها در دولت رئیسی و دور هفتم گفتوگوها با هدف احیای برجام دوشنبه هشتم آذر ماه آغاز شد. این مذاکرات، چند روز به دلیل بازگشت مذاکرهکنندگان به کشورهایشان به منظور رایزنیهای بیشتر در خانه، متوقف شده بود. ایران دو سند پیشنهادی راجع به لغو تحریمها و اقدامات هستهای به طرفین مذاکرات وین ارائه کرده و منتظر دریافت پاسخ است. در عین حال مقامات آمریکایی نیز تلاش دارند نشان دهند که اکنون توپ در زمین ایران است و تهران باید موضع دیگری بگیرد. این در حالی است که ایران دو پیشنویس ارائه داده و آنها باید تصمیم بگیرند. در این رابطه جو بایدن، رئیسجمهور آمریکا در گفتوگویی که به صورت ویدئو کنفرانس با همتای روسی خود داشت، ابراز امیدواری کرده است که مذاکرات وین در فضایی سازندهتر پیش برود و سرانجام راهحلهای قابل قبول برای تمام شرکتکنندگان به دست آید. جیک سالیوان، مشاور امنیت ملی آمریکا نیز مدعی شده که توپ در زمین ایران است و تهران لازم است در مذاکرات از خود جدیت نشان دهد.
انتقاد دوباره بلینکن از خروج ترامپ از برجام
از دیگر سو آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه آمریکا در گفتوگویی بار دیگر ضمن تاکید بر این موضوع که خروج دولت قبلی این کشور از توافق هستهای اشتباه بزرگی بود، گفت: «دیپلماسی بهترین راه پرداختن به مساله برنامه هستهای ایران است.» به گزارش «ایسنا»، صفحه توییتر شبکه الجزیره نوشت، بلینکن در گفتوگو با روزنامه آمریکایی والاستریت ژورنال گفت: «عرصه به طور نامحدود برای بازگشت ایران به پایبندی به توافق باز نخواهد بود.» الجزیره به نقل از وزیر امور خارجه آمریکا ادامه داد: «مذاکرات هستهای از سرگرفته میشوند و میبینیم ایران موضع دیگری را اتخاذ میکند یا نه.»
توییت مورا درباره ازسرگیری گفتوگو
پس از آنکه علی باقری، معاون وزیر امور خارجه کشورمان از ادامه گفتوگوهای وین در روز پنجشنبه خبر داد، انریکه مورا، هماهنگکننده کمیسیون مشترک برجام در صفحه توییترش درباره از سرگیری مذاکرات وین نوشت: «دور هفتم مذاکرات برجامی پس از رایزنی در پایتختها، روز پنجشنبه در وین ادامه مییابد.» به گزارش «ایسنا» مورا ادامه داد: «جلسه کمیسیون مشترک و برخی تماسهای دوجانبه و چندجانبه هم برقرار خواهد شد.»
اولیانوف: اختلافات در وین قابل حل است
همزمان با این اظهارات مقامات غربی، نماینده روسیه در مذاکرات وین با بیان اینکه دیدگاههای ایران و آمریکا در این مذاکرات متفاوت است، گفت: «وظیفه مذاکرهکنندگان رفع این اختلافات است.» به گزارش «ایسنا»، میخائیل اولیانوف در آستانه برگزاری دور جدید مذاکرات برجامی تاکید کرد که اختلافات در این رایزنیها قابل حل است. وی در حساب کاربری خود در توییتر نوشت: «تماسهای ما با ایالات متحده و ایران در رایزنیهای وین نشان میدهد که هر دو طرف برای احیای برجام بسیار جدی هستند اما دیدگاههای آنها درخصوص راهها و ابزارهای مربوطه متفاوت است.» اولیانوف ادامه داد: «وظیفه مذاکرهکنندگان فائق آمدن بر این اختلافات است که (این امر) در پرتو وحدت هدف، امکانپذیر است.»
رایزنی برجامی پوتین و بایدن
ولادیمیر پوتین رئیسجمهور روسیه و جو بایدن همتای آمریکایی او روز سهشنبه در گفتوگو با یکدیگر که به صورت ویدئو کنفرانس انجام شد درباره برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) و مذاکرات وین درخصوص احیای این توافق رایزنی کردند. به گزارش «ایسنا» به نقل از خبرگزاری تاس، پس از این گفتوگو، یوری اوشاکوف، دستیار ریاست جمهوری روسیه در جمع خبرنگاران توضیح داد: «روسای جمهور روسیه و آمریکا درباره ایران رایزنی کردند. ولادیمیر پوتین در اظهارات خود بر اهمیت و ضرورت اجرای پارامترهای اولیه مورد توافق در سال ٢٠١٥ تاکید و خاطرنشان کرده است که مواضع مسکو و واشنگتن (در این زمینه) چندان تفاوتی با یکدیگر ندارد.»
موضع بایدن در مورد مذاکرات
به گفته این مقام روس، جو بایدن نیز ابراز امیدواری کرده است که مذاکرات وین درباره این موضوع که در اواخر نوامبر از سر گرفته شد در فضایی سازندهتر پیش برود و سرانجام راهحلهای قابل قبول برای تمام شرکتکنندگان به دست آید. اوشاکوف در ادامه گفت که بایدن در عین حال در اظهارات خود به آنچه عدمآمادگی شرکای ایرانی برای پیمودن این مسیر خواند نیز اشاره کرده است.
سالیوان: توپ در زمین ایران است!
از سوی دیگر جیک سالیوان، مشاور امنیت ملی آمریکا در یک کنفرانس خبری در پاسخ به این پرسش که آیا در گفتوگوی اخیر روسای جمهور آمریکا و روسیه، وعدهای از طرف روسیه برای اعمال نفوذ در جهت تغییر موضع ایران در مذاکرات وین داده شده است یا نه، ضمن «سازنده» خواندن گفتوگوی جو بایدن و ولادیمیر پوتین درباره مساله هستهای ایران، گفت: «ایالات متحده و روسیه در سالهای ۲۰۱۴ و ۲۰۱۵ نیز با هم همکاری کردند و در راستای حصول اطمینان نسبت به جلوگیری از دستیابی ایران به سلاح هستهای به همکاری خود ادامه خواهند داد.» این ادعاها در حالی مطرح میشود که جمهوری اسلامی ایران بارها اعلام کرده است که قصد تولید سلاح هستهای را ندارد. به گزارش «ایسنا»، این مقام ارشد کاخ سفید در ادامه در پاسخ به اینکه با توجه به اظهارات قبلی دولت آمریکا، ایران در مذاکرات دور هفتم به قدر کافی جدیت نداشته است، چه چیزی باعث میشود آمریکا فکر کند ایران در دور هشتم مذاکرات جدی خواهد بود و چقدر زمان برای آن نیاز است، مدعی شد: «هرچه ایران بیشتر پای میز مذاکرات عدمجدیت نشان دهد، اتحاد میان گروه ۱+۵ بیشتر میشود و آنها بیشتر به عنوان عضو منزوی توافق جلوه خواهند کرد. بنابراین، توپ در زمین ایران است که ببیند آیا میخواهد بیاید و جدیت خود را نشان بدهد یا نه.»
رئیس سیا: موهایم از دست روسیه و ایران سفید شد!
همزمان رئیس سازمان سیا در بخشی از گفتوگو با یک روزنامه آمریکایی به دشواری فعالیتش به عنوان سفیر آمریکا در مسکو و فعالیت به عنوان یک دیپلمات در مذاکرات پیش از توافق برجام اذعان کرد. به گزارش «ایسنا» به نقل از شبکه راشا تودی، ویلیام برنز رئیس سازمان سیا که حدود بیست سال قبل سفیر آمریکا در روسیه بود، در گفتوگوی روز دوشنبهاش با روزنامه آمریکایی والاستریت ژورنال گفت بیشتر موهایش در مدتی سفید شد که در مسکو از سال ۲۰۰۵ تا ۲۰۰۸ سفیر بود. برنز در این گفتوگو ادامه داد: «بقیه موهایم نیز در مذاکره با ایرانیها سفید شد، بهویژه مذاکرات غیرعلنی در سال ۲۰۱۳.» منظور برنز از این مذاکرات با ایران، مذاکرات عمانی است که در نهایت در سال ۲۰۱۵ به توافق هستهای میان ایران و شش قدرت جهانی منجر شد.
نشانهای از تصمیم ایران برای ساخت سلاح وجود ندارد
به گزارش «ایسنا»، همچنین خبرگزاری اسپوتنیک با ارائه گزارشی درباره اظهارات ویلیام برنز در این گفتوگو، به نقل از او مطرح کرد: «سیا هنوز هیچ شواهدی درباره تصمیم ایران برای تسلیحاتی کردن برنامه هستهای نمیبیند.» در ادامه این نقل قول آمده است: «درباره مذاکرات رفع تحریمها در وین که هفته گذشته برگزار شد، ایرانیها در این مقطع هنوز مذاکره را جدی نگرفتهاند. به زودی خواهیم دید چقدر جدی هستند.» آمریکا و اسرائیل در سالهای گذشته ایران را به پیگیری اهداف نظامی در برنامه هستهای خود متهم کردهاند. ایران قویا این ادعاها را رد کرده است. ایران تاکید میکند به عنوان یکی از امضاکنندگان پیمان منع گسترش سلاحهای اتمی (انپیتی) و عضوی از آژانس بینالمللی انرژی اتمی، حق دستیابی به فناوری هستهای را برای مقاصد صلحآمیز دارد.
تحریمهای جدید آمریکا
این اظهارات و درخواستهای زیادهخواهانه واشنگتن از تهران در حالی مطرح میشود که در بحبوحه مذاکرات احیای برجام، سهشنبه شب وزارت خزانهداری آمریکا از اعمال تحریمهایی علیه چند شخص و نهاد ایرانی خبر داد. به گزارش «ایسنا»، به نقل از یاهو نیوز، وزارت خزانهداری آمریکا روز سهشنبه ۱۵ شخص و چهار نهاد ایرانی، سوری و اوگاندایی را در لیست تحریمهای خود قرار داد. این تحریمها غلامرضا سلیمانی، حسن کرمی، سیدرضا موسوی اعظمی، لیلا واثقی، مسعود صفدری و صغری خدادی را هدف قرار دادهاند. همچنین زندان زاهدان، زندان مرکزی اصفهان و نیروی ویژه ضدتروریسم ایران نیز در لیست تحریمها قرار گرفتهاند.
انتقاد مسکو
این تحریمها واکنش تهران و مسکو را در پی داشت؛ میخائیل اولیانوف، نماینده روسیه در سازمانهای بینالمللی در وین، ضمن خبر دادن از برگزاری سری نشستهای غیررسمی طرفین برجام بهمنظور آمادهسازی برای از سرگیری مذاکرات وین، از اعمال تحریم آمریکا علیه ایران با وجود آن که مذاکرات وین در جریان است، انتقاد کرد. به گزارش «ایسنا»، اولیانوف درباره اعمال تحریمهای جدید آمریکا علیه چند شخص و نهاد ایرانی نوشت: «حتی در مدت برگزاری مذاکرات وین، آمریکا تحریمهای جدیدی اعمال کرد و ایران هم به توسعه برنامه هستهایاش ادامه داد. این خوب نیست. زمان آن رسیده این رویه به منظور ایجاد فضایی مناسب برای احیای سریع و موفقیتآمیز برجام متوقف شود.»
تحریمها در تضاد با حسن نیت ادعایی
همچنین ساعاتی پس از اعمال این تحریمها، سعید خطیبزاده، سخنگوی وزارت امور خارجه کشورمان در صفحه توییتر خود نوشت: «حتی در میانه گفتوگوهای وین، آمریکا از اعمال تحریم علیه ایران دست بر نمیدارد. واشنگتن قادر به درک این مساله نیست که کارزار «شکست حداکثری» و «گشایش دیپلماتیک» نقیض هم هستند.» به گزارش «ایسنا»، وی افزود: «تشدید تحریمها، نه تنها اهرم نمیسازد بلکه در تضاد با جدیت و حسن نیت ادعایی است.»