سفر وزیر نفت عراق به ایران و امضای تفاهمنامه همکاری‌های نفتی دوکشور بازتاب گسترده‌ای در رسانه‌های منطقه و جهان داشته ‌است.

به گزارش خبرگزاری دانشجویان ایران، شبکه خبری بی.بی.سی در گزارشی با اشاره به سفر حسین الشهرستانی، وزیر نفت عراق به تهران افزود: تفاهمنامه همکاری نفتی ایران و عراق در حالی امضا می‌شود که عراق به چهارمین بازار کالاهای صادراتی غیرنفتی ایران تبدیل شده است. براساس گزارش‌های منتشر شده، عراق پس از امارات متحده عربی، چین و هند، چهارمین کشور وارد کننده کالا و خدمات از ایران در چهار ماه اول امسال بوده است. به گفته مقامات ایرانی،‌ ۱۵‌درصد از کالاهای غیرنفتی ایران در چهار ماه اول سال جاری به امارات متحده عربی، صادر شده است و هند و چین هر کدام با ۸/۶و ۸/۴درصد در رتبه‌های دوم و سوم قرار داشته‌اند و عراق با ۶/۲درصد در رتبه چهارم بوده است.

پس از عراق، کشور ژاپن در رتبه پنجم واردکننده کالاهای ایرانی قرار دارد و سهم این کشور از مجموع کالاهای صادراتی ایران ۵درصد بوده است.

صادرات کالاهای ایرانی به عراق در سه سال گذشته رشد چشمگیری داشته و از حدود ۷۰۰‌میلیون دلار در سال ۱۳۸۲ در سال گذشته به یک‌میلیارد و ۲۰۰‌میلیون دلار رسید و به نظر می‌رسد در صورت اجرای تفاهمنامه‌های نفتی که بین ایران و عراق به امضا رسیده، حجم مبادلات تجاری دو کشور افزایش چشمگیری داشته باشد.

براساس تفاهمنامه‌ای که بین کاظم وزیری هامانه و حسین الشهرستانی در تهران امضا شده، ایران در قبال دریافت نفت خام از عراق، گاز مایع و نفت سفید در اختیار آن کشور قرار می‌دهد. قرار است ایران روزانه ۱۰۰‌هزار بشکه نفت خام عراق را در پالایشگاه‌های آبادان و کرمانشاه تصفیه کرده و دو میلیون لیتر نفت سفید در اختیار آن کشور قرار دهد.

نفت عراق از بندر بصره با تانکرهای حمل نفت به پالایشگاه آبادان و کرمانشاه منتقل شده و ایران معادل آن فرآورده‌های نفتی تحویل آن کشور می‌دهد. در مرحله دوم این طرح، پیش‌بینی شده است با احداث یک خط لوله ۳۰کیلومتری که بندر بصره را به آبادان وصل می‌کند، روزانه ۳۰۰هزار بشکه نفت خام از بصره به ایران حمل شود و فرآورده‌های نفتی آن در اختیار عراق قرار گیرد. گفته می‌شود ایران نفت خام را به قیمت روز از عراق خریداری کرده و فرآورده‌های نفتی را نیز به قیمت روز به عراق خواهد فروخت. وزیران نفت دو کشور همچنین درباره توسعه میدان‌های مشترک نفتی تفاهمنامه‌ای امضا کرده‌اند. براساس این گزارش، طرح همکاری دو کشور برای توسعه میدان‌های مشترک نفتی از سوی مقامات عراقی پیشنهاد شده است، اما مسوولان وزارت نفت ایران می‌گویند که این موضوع پیشنهاد ایران نیز بوده، ولی مقامات عراقی زودتر آن را مطرح کرده‌اند.

میدان‌های نفتی آزادگان، یادآوران و هویزه مهم‌ترین میادین مشترک دو کشور است که قرار است دو کشور در توسعه این میدان‌ها با هم همکاری کنند. البته نوع همکاری دو کشور در این میادین نفتی به درستی مشخص نیست، اما به عقیده کارشناسان، همکاری دو جانبه دو کشور را در ارزیابی دقیق مخازن نفتی و برآورد دقیق سرمایه‌گذاری‌های لازم برای توسعه میدان‌های نفتی یاری خواهد داد. ایران، توسعه میدان نفتی آزادگان را به ژاپنی‌ها و میدان نفتی یادآوران را به چینی‌ها واگذار کرده، ولی این دو کشور با گذشت بیش از دو سال از اجرای تعهدات خود شانه خالی می‌کنند و اقدامی برای توسعه میدان‌های نفتی انجام نداده‌اند. این رسانه انگلیسی در ادامه گزارش خود افزود: تاثیر همکاری دو همسایه نفت خیز بر قراردادهای امضا شده ایران برای توسعه میدان‌های مشترک نفتی روشن نیست، اما به نظر می‌رسد که پس از سفر سال گذشته ابراهیم جعفری، نخست وزیر وقت عراق، به ایران، روابط دو کشور همسایه در مسیری رو به توسعه افتاده است.