سفره‌خانه‌های سنتی، یادآور گذشته‌های دور!

امین نوروزی - چند سالی است که شاهد افزایش تعداد سفره‌خانه‌های سنتی در سطح شهرها، به ویژه شهر تهران هستیم.

به‌طور کلی یک دهه اخیر، با پاکسازی محیط سفره‌خانه از یکسو و با مدرن‌سازی آنها از سوی دیگر، ذهنیت عامه مردم نسبت به این اماکن تا حدودی تغییر کرده است و در حال حاضر وجهه قابل قبول‌تری نزد مردم یافته‌اند. درواقع با اعمال سیاست‌هایی که از سوی اتحادیه این صنف اتخاذ شده، سفره‌خانه‌ها رونق بیشتری یافته‌اند و از محلی برای تجمع افراد بیکار و گاه معتاد به مکانی تبدیل شده‌اند که می‌توانند پذیرای اقشار مختلف جامعه باشند.

در مورد قیمت ورودی و سرویس‌های سفره‌خانه‌ها اگر بخواهیم توضیح بدهیم، باید بگوییم که قیمت‌ها با توجه به مواردی همچون میزان فضا و امکانات و کیفیت سرویس‌های سفره‌خانه‌ها تعیین می‌شود.

صاحبان سفره‌خانه‌ها، تحت نظارت اتحادیه، این اجازه را دارند که با مهیاساختن فضایی شیک و مدرن و ارائه سرویس‌های با کیفیت بر قیمت‌ها بیافزایند.

به همین سبب، شاهد تفاوت قیمت سرویس‌های گوناگون سفره‌خانه‌ها در نقاط مختلف هستیم.

به عنوان مثال، قیمت هر سرویس قلیان در سفره خانه‌های سنتی، معمولا بین ۱۰۰۰ تا ۴۰۰۰تومان متغیر است و این اختلاف قیمت، به کیفیت سرویس‌دهی و ارائه سرویس‌های جانبی بستگی دارد.

قیمت دیزی که جزو اصلی‌ترین سرویس‌های سفره‌خانه‌های سنتی محسوب می‌شود، بین ۱۲۰۰ تا ۱۷۰۰تومان است.

ضمن اینکه، قیمت سرویس‌هایی همچون نیمرو و املت نیز حدود ۵۰۰ تا ۷۰۰تومان، تعیین می‌شود.

در برخی سفره‌خانه‌ها، غذاهای متنوعی مانند کشک بادمجان، میرزاقاسمی و... هم به مشتریان ارائه می‌شود که اغلب قیمتی بین ۱۰۰۰ تا ۱۵۰۰تومان دارند.

بعضی سفره‌خانه‌های درجه یک نیز در کنار سرویس قلیان، تنقلاتی همچون آجیل، چیپس، شیرینی خامه‌ای، میوه و.. قرار می‌دهند و در عوض بر قیمت سرویس ارائه‌شده می‌افزایند.

قیمت این سرویس‌ها، گاهی اوقات به ۵‌هزار تومان هم می‌رسد.

برخی امکانات موجود در سفره‌خانه‌ها نیز در تعیین قیمت‌ها موثر است. برای مثال، پخش زنده موسیقی، یکی از عوامل افزایش قیمت سرویس‌ها در سفره‌خانه‌های سنتی محسوب می‌شود.

به گفته گروهی از صاحبان سفره‌خانه‌ها نظارت اتحادیه بر عملکرد فعالان این صنف از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.

«علی‌اکبر‌سرحدی»، رییس اتحادیه صنف سفره‌خانه‌های سنتی کرج در مورد نحوه نظارت بر قیمت‌ها می‌گوید: براساس جدول زمان‌بندی که از طرف وزارت بازرگانی ابلاغ شده است، یک روز در هفته دو ناظر که یکی از آنها نماینده اتحادیه است، از واحدهای صنفی سفره‌‌خانه‌داران دیدن می‌کنند و در صورت مشاهده تخلف ، مراتب را گزارش می‌کنند تا رسیدگی‌های لازم صورت گیرد.

سرحدی در مورد نظارت‌های فرهنگی اتحادیه تحت سرپرستی خود، می‌گوید: طی ۵ سال اخیر، این اتحادیه بیشترین وقت خود را صرف جلوگیری از ورود افراد ناباب به سفره‌خانه‌ها کرده است، تا این اماکن را به محیطی امن و سالم برای خانواده‌ها تبدیل کند. در راه رسیدن به این هدف نیز، طی دو سال اخیر، از ادامه فعالیت بالغ بر ۵۰‌سفره‌خانه به علت عدم رعایت موازین، جلوگیری شده است و همین امر، کاهش تخلفات سایر سفره‌خانه‌داران را در پی داشته است.

رییس اتحادیه صنف سفره‌خانه‌های سنتی کرج معتقد است، شرایط متعددی که طی چند سال اخیر برای صدور مجوز فعالیت سفره‌خانه‌ها در نظر گرفته شده، موجب شده است افراد فاقد صلاحیت کمتر موفق به افتتاح سفره‌‌خانه شوند.

سرحدی همچنین می‌گوید: برای احیای سفره‌خانه‌های سنتی و تبدیل آنها، به مکانی دلنشین و مردمی، لازم است به تقویت بعد فرهنگی این اماکن توجه بیشتری شود. برای مثال، می‌توان در سفره‌خانه‌هایی که فضای آنها مناسب است، مراسم شب شعر و یا شاهنامه‌خوانی برگزار کرد.

در پایان امید‌وار هستیم، خانواده‌ها بتوانند با آرامش و با خیالی آسوده در محیط‌هایی همچون سفره‌خانه‌ها که از سمبل‌های دیرینه سنت ایرانی هستند، حضور یابند و از غذاهای سنتی موجود در آنها، استفاده کنند.