موضع جدید واشنگتن درباره برجام

  بهانه‌گیری جدید آمریکا

رابرت مالی که با خبرگزاری آمریکایی «بلومبرگ» مصاحبه می‌کرد، مدعی شد که آمریکا و تروئیکای اروپایی (فرانسه، انگلیس و آلمان) پیشتر نیز بیش از حد صبور بوده‌اند.نماینده ویژه ایالات متحده در امور ایران روز جمعه ۱۲ شهریور در مصاحبه با تلویزیون بلومبرگ تاکید کرد: « آمریکا تاکنون نشانه‌ای دال بر آمادگی دولت ابراهیم رئیسی، رئیس‌جمهوری جدید ایران برای مشارکت در دور هفتم مذاکرات احیای برجام، دریافت نکرده است.» به دنبال پیروزی جو بایدن در انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا و تمایل دولت او برای احیای توافق هسته‌ای با ایران، تاکنون شش دور مذاکره در وین پایتخت اتریش برگزار شده است. این مذاکرات در راستای فراهم کردن اجرای کامل برجام توسط ایران و آمریکا برگزار می‌شد، که تاکنون به نتیجه نرسیده است.

آخرین دور این مذاکرات در ۳۰ خرداد انجام شد و به دنبال روی کار آمدن دولت ابراهیم رئیسی این مذاکرات متوقف شد. حسین امیرعبداللهیان وزیر خارجه جدید ایران هم اخیرا گفته است که بازگشت به میز مذاکرات احتمالا دو تا سه ماه طول بکشد. نماینده ویژه ایالات متحده در امور ایران در مصاحبه خود با بلومبرگ تاکید کرده است، ما نمی‌توانیم تا ابد منتظر بمانیم در حالی که ایران به پیشرفت‌های هسته‌ای خود ادامه می‌دهد، زیرا از نقاطی به بعد پیشرفت‌های آنها به گونه‌ای خواهد بود که بازگشت به برجام برای آمریکا بسیار کم ارزش‌ خواهد بود. رابرت مالی تصریح کرد، اما اجازه ندهید این موضوع به درازا کشیده شود، زیرا از یک‌جایی ما باید به نتیجه متفاوتی برسیم.

  احتمال ارجاع پرونده ایران به شورای امنیت

در همین روز بلومبرگ با اشاره به برگزاری کنفرانس عمومی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در روز ۳۰ شهریور امسال و احتمال دیدار مدیرکل این آژانس و رئیس سازمان انرژی اتمی ایران، نوشت که دولت‌های اروپایی منتظر نتیجه این مذاکرات و تصمیم‌گیری درباره بردن پرونده ایران به شورای امنیت هستند. این گزارش اضافه کرده است که رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی خواهان تمدید توافق نظارت بر برنامه هسته‌ای ایران است و در صورت به نتیجه نرسیدن این مذاکرات، دولت‌های اروپایی به فکر صدور قطعنامه تازه شورای حکام آژانس علیه ایران و ارجاع پرونده به شورای امنیت هستند، هرچند احتمالا روسیه و چین از صدور قطعنامه علیه ایران حمایت نخواهند کرد. دولت ایران اسفندماه سال گذشته بر اساس مصوبه مجلس شورای اسلامی دسترسی بازرسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به تاسیسات هسته‌ای را محدود و اجرای داوطلبانه پروتکل الحاقی را متوقف کرد، ولی تهران و آژانس در اوایل اسفند پارسال به توافقی دست یافتند که بر پایه آن دوربین‌های نظارتی آژانس در تاسیسات هسته‌ای به مدت سه ماه فعالیت کند. این توافق سه ماهه با نظر شورای عالی امنیت ملی ایران، به مدت یک ماه دیگر تمدید شده بود و این مهلت در نهایت روز پنج‌شنبه، ۳ تیر به پایان رسید.یک مقام بلندپایه ایران پیشتر به «سی‌ان‌ان» گفته بود که جمهوری اسلامی درصدد است تا زمانی که توافقی بر سر احیای برجام حاصل نشود، به آژانس بین‌المللی انرژی اتمی اجازه دسترسی به تصاویر دوربین‌های نظارتی مراکز هسته‌ای را ندهد. این در حالی است که آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در اواخر مردادماه جاری تایید کرد که ایران برای نخستین‌بار اورانیوم فلزی با خلوص ۲۰ درصد تولید کرده و ظرفیت تولید اورانیوم غنی‌شده ۶۰ درصدی خود را به میزان چشمگیری افزایش داده است. فرانسه، بریتانیا و آلمان در واکنش به این گزارش آژانس اعلام کردند که تولید اورانیوم فلزی با خلوص ۲۰ درصد و افزایش ظرفیت تولید اورانیوم غنی‌سازی ۶۰ درصدی «گامی کلیدی در توسعه سلاح هسته‌ای هستند» و مدعی شدند که هیچ‌گونه توجیه نظامی برای این دو اقدام ایران وجود ندارد. این در حالی است که مقامات جمهوری اسلامی ایران بارها اعلام کرده‌اند که قصد تولید سلاح هسته‌ای را ندارند و حتی رهبری ایران ساخت آن را حرام اعلام کرده است.

  تیم مشترک آمریکایی-اسرائیلی برای مهار ایران

همزمان با این تحولات نفتالی بنت، نخست‌وزیر اسرائیل، می‌گوید آمریکا و اسرائیل «یک تیم مشترک برای مهار ایران تشکیل داده‌اند» و این تیم «در سطح مشاوران امنیت ملی» دو کشور است. او که روز جمعه ۱۲ شهریور، در دیدار مجازی با رهبران یهودیان آمریکا، سخن می‌گفت، بار دیگر بر مخالفت خود با بازگشت آمریکا به برجام تاکید کرد ولی گفت راهبرد اسرائیل «دیگر به آری یا نه به برجام، بستگی ندارد» بنت که پنج روز پس از نخستین سفر رسمی‌اش به واشنگتن و دیدار با جو‌بایدن، رئیس‌جمهوری آمریکا، سخنرانی می‌کرد، گفت نمی‌خواهد سیاست دولت بنیامین نتانیاهو را در تقابل آشکار و پنهان با دولت آمریکا بر سر بازگشت احتمالی آمریکا به برجام، در پیش بگیرد و دنبال یک «کارزار سیستماتیک و چند بعدی» است. نخست وزیر اسرائیل پیش از این بدون ارائه جزئیات، به «طرحی برای مهار ایران» اشاره کرده بود و گفته بود هدف از این طرح متوقف کردن برنامه هسته‌ای ایران و ممانعت از گسترش حضور آن در منطقه است. بر اساس گزارش رسانه‌های اسرائیلی، در این طرح «تشکیل ناتوی» خلیج فارس علیه ایران نقش محوری را بازی می‌کند.به‌گزارش شبکه کان، در این طرح پیشنهاد شده که اسرائیل، امیرنشین‌های خلیج فارس و همچنین اردن، اعضای ناتوی خلیج فارس باشند. این شبکه گفته است که استقرار تجهیزات نظامی جدیدِ رصد و رادارهای بیشتر نیز در این طرح پیشنهاد شده است. مقامات آمریکایی درباره تشکیل «تیم مشترک آمریکایی- اسرائیلی برای مهار ایران» اظهارنظری نکرده‌اند، اما پس از بازگشت بنت از سفر به آمریکا، اعلام شد که دان شاپیرو، سفیر اسبق آمریکا در تل‌آویو، به تیم رابرت مالی، نماینده ویژه آمریکا در امور ایران، راه یافته است. نخست وزیر اسرائیل در سخنرانی خود در یک مقایسه تلویحی، راهبرد کشورش در برابر ایران را با رویدادهای زمان «جنگ سرد» شبیه دانست و گفت جو بایدن را در دیدار روز ۵ شهریور در کاخ سفید، رهبری با «گوش شنوا و آمادگی» یافته که گفته «نخواهد گذاشت ایران، چه حال و چه آینده، به بمب هسته‌ای برسد!»

  گروه مخفی «رابرت مالی»

همزمان منابع خبری گزارش داده‌اند نماینده ویژه دولت آمریکا در امور ایران در قالب تیمی مخفیانه در حال رایزنی با تندروترین سیاستمداران ضد ایرانی از جمله مقام‌های دولت دونالد ترامپ هستند. به گزارش خبرگزاری فارس، روزنامه انگلیسی «تهران‌تایمز» در خبری اختصاصی فاش کرده «رابرت مالی»، نماینده ویژه دولت آمریکا در امور ایران گروهی مخفیانه برای مشورت گرفتن از تندروترین کارشناسان ضد ایرانی از جمله مقام‌های دولت «دونالد ترامپ» تشکیل داده است. روزنامه تهران‌تایمز با اشاره به فشارهای دولت‌های اروپایی روی ایران برای بازگشت به میز مذاکرات نوشته دولت «جو بایدن»، رئیس‌جمهور آمریکا همزمان با این فشارها مشغول همکاری‌های تنگاتنگ با گروهی از افراطی‌ترین کارشناسان ضد ایرانی برای تخریب مذاکرات وین در صورت آغاز آن بوده است.

تایمز می‌نویسد: «رابرت مالی، نماینده ویژه آمریکا در امور ایران با تیمی مبهم و مخفی متشکل از مقام‌های سابق ترامپ و کارشناسان ایرانی اندیشکده‌های محافظه‌کار در تماس بوده است.» این روزنامه در ادامه نوشته است: «این تیم سری و بی‌سر و صدا که در میان اعضایش به «گروه سیاست‌گذاری در قبال ایران »شناخته شده اعضایی مانند «الیوت آبرامز» نماینده ویژه دولت سابق آمریکا در امور ایران، «دنیس راس» دیپلمات سابق و عضو ارشد «اندیشکده واشنگتن برای سیاست‌های خاور نزدیک» و «مایکل سینگ» از مدیران «اندیشکده واشنگتن  را شامل می‌شود.»

تهران‌تایمز نوشته طبق اسنادی که به رویت این روزنامه رسیده وجود این گروه و جلساتش قرار بوده مخفی و غیرعلنی باشد، اگرچه بسیاری از دیگر کارشناسان تندروی ضد ایرانی مانند «ری تکیه»، «حسیب جی صباغ»، عضو ارشد اندیشکده «مطالعات خاورمیانه در شورای روابط خارجی» و «مارک دابوویتز»، مدیرعامل «بنیاد دفاع از دموکراسی‌ها» از تشکیل چنین گروهی باخبر بوده‌اند.این گروه مشورتی، جدیدترین تلاش دولت جو بایدن برای در پیش گرفتن سیاستی فراحزبی در قبال ایران در فضای ظاهرا دو قطبی آمریکا به شمار می‌رود. تهران‌تایمز می‌گوید این اقدام، برخلاف توهمات کسانی است که معتقدند دولت بایدن تفاوتی با دولت سابق آمریکا در قبال ایران دارد.دولت «جو بایدن» مدعی است قصد دارد از طریق مذاکرات جاری در شهر وین، پایتخت اتریش زمینه‌های لازم را برای بازگشت کشورش به توافق هسته‌ای برجام فراهم کند.

  حملات احتمالی علیه ایران!

مایکل اورن، سفیر پیشین اسرائیل در آمریکا و سیاستمدار نزدیک به بنیامین نتانیاهو، روز جمعه در مطلبی در روزنامه «اسرائیل هیوم» مدعی شد که «ایران ممکن است در زمستان پیش‌رو، دنیا را غافلگیر کرده و ناگهان خبر بدهد که نخستین بمب اتمی خود را تولید کرده است». اورن در ادامه ادعاهای خود افزوده است که شرایط جوی در زمستان برای حملات احتمالی اسرائیل یا حتی آمریکا، به تاسیسات اتمی ایران مناسب نیست و لذا، اگر ارتش اسرائیل قصد حمله دارد، باید پیش از بارندگی و توفانی شدن هوا باشد.پیش از این، بنی گانتز، وزیر دفاع و آویو کوخاوی، رئیس ستاد ارتش اسرائیل، همزمان با سفر نفتالی بنت به آمریکا، از تسریع برنامه‌های نظامی برای حمله احتمالی به (تاسیسات هسته‌ای) ایران سخن گفته بودند. نفتالی بنت در دیدار جو بایدن گفته بود که کشورش از آمریکا نمی‌خواهد نظامیانش را برای دفاع از اسرائیل به منطقه بفرستد و توان اقدامات لازم را دارد.

  تداوم تحریم ها

همچنین همزمان با تلاش‌های ضدایرانی آمریکا، وزارت خزانه‌داری آمریکا بر پایه ادعاهای اثبات‌ نشده چهار فرد ایرانی را به بهانه «تلاش برای ربودن یک فعال ایرانی-آمریکایی» در فهرست تحریم‌ها قرار داد .به گزارش خبرگزاری فارس خزانه‌داری آمریکا در بیانیه‌ای مدعی شده این چهار شخص ماموران وزارت اطلاعات ایران هستند و تلاش کرده‌اند یک شهروند آمریکا را در خاک ایالات‌متحده هدف قرار دهند.اقدامی که با واکنش سعید خطیب‌زاده سخنگوی وزارت امورخارجه ایران مواجه شد و وی تاکید کرد: «واشنگتن بداند راهی جز ترک اعتیاد تحریمی خود و استفاده از ادبیات و رفتار محترمانه در قبال تهران ندارد.»